CUNG LÒNG MẸ - Lê Liên bình thơ Vũ Miên Thảo

Nhà thơ Vũ Miên Thảo

CUNG LÒNG MẸ 

Lê Liên bình thơ Vũ Miên Thảo

DA, THƯA MẸ CHÚNG CON ĐÂY

Giờ xa lắm tuổi mười lăm

chạm mây trắng

tóc lâm râm màu chiều

buổi về, lay dấu chân xiêu

thềm xưa mẹ đợi

gió liu riu mùa

thương nhiều lắm những thiệt thua

còng lưng gánh sống

chợ trưa – vườn chiều

cho trăng sáng mắt tin yêu

cho hoa rạng má môi điều ngây thơ

chòng chành suốt chặng đường mơ

áo sương, khăn gió

làm ngơ cuộc tình

têm trầu

thêm nữa linh đinh

cau thâm môi

chát chữ tình trăm năm

trắng tinh ly ngọc âm thầm

sợ giao bôi rượu

rót lầm đắng cay

mẹ cười

lời gió trăng bay

chiều ba mươi tết

vui vầy đón xuân

lá mai mẹ lặt hôm rằm

đếm ngày hoa nở cuối năm

con về

Dạ thưa Mẹ!

chúng con đây

hoa vườn nở cánh

môi đầy nụ xuân!

          Vũ Miên Thảo

Lời Bình

Thơ của Vũ Miên Thảo rất ngộ! Tứ thơ luôn quyện vào nhau! Thi pháp của ông tràn đầy nội lực!

Tôi vốn mồi côi Mẹ, nên trong tôi khái niệm về Mẹ chừng như rất mơ hồ! Nhưng với bài Thơ DẠ,THƯA MẸ! CHÚNG CON ĐÂY của ông đã làm sáng lên trong tôi tình mẫu tử.

Ngay tựa đề bài thơ tác giả như ngầm chia sẻ với chúng ta về người Mẹ của ông, Cho nên chúng ta chẳng dại gì mà không nhận đó là "Mẹ chung" của chúng ta kia chứ?

Và

Tôi viết bài này như một  tâm tình chung của "những Người Con" khi hướng lòng về Mẹ, Mẹ của tất cả chúng ta .

Thật vậy,

Tạo hóa ban cho Nhân Loại kỳ quan vỹ đại nhất đó là TRÁI TIM NGƯỜI MẸ.               

Cho dù tâm hồn ta cằn cỗi, trái tim ta chai sạn thì ta cũng không bao giờ VÔ CẢM trước TẤM LÒNG của Mẹ. Trong suốt cuộc đời mình có biết bao lần chúng ta quay về ẩn náu trong trái tim của Mẹ?

Tác giả VMT cũng thế, khi mệt mỏi với thế sự, thì tóc đã điểm hoa râm, sự dày dạn của một người từng trãi  cũng phải có lúc quay về  nương bóng Mẹ hiền.

Như nhà Thơ Chế Lan Viên đã từng nói thay cho Mẹ, mà đó cũng là tiếng lòng của ông, và cho cả tất cả chúng ta nữa:

"Con dù lớn vẫn là con của Mẹ

Đi hết đời, lòng Mẹ vẫn theo con" 

Trong bài thơ này tác giả không phải tìm về Mẹ của thời thơ dại, (lúc đó, cứ thích là sà ngay vào lòng Mẹ, bất kể lúc nào, bất kỳ ở đâu) hoặc  như:

"Ngồi buồn nhớ Mẹ ta xưa

Miệng nhai cơm búng, lưỡi lừa cá xương"

(Í chà! Lúc đó, nhỏ tí xíu, chỉ biết nuốt cơm theo phản xạ tự nhiên như mặc nhiên đón nhận tình yêu của Mẹ mớm cho, rồi cứ thế là lớn.)    ...

Mà ngay trong khổ thơ đầu tiên là hoài niệm của một người lớn tuổi, từng lăn lóc ngoài trường đời nhớ về Mẹ.

Vâng! VMT nhớ lại Mẹ của mình dạo ông ở tuổi mười lăm! Cái tuổi quá lứa của trẻ con, nhưng cũng chưa được công nhận là người lớn!  Ương ương, ngạnh ngạnh, thích tự khẳng định mình, thích làm người lớn, cho nên chỉ chực thoát ly ra khỏi cung lòng của Mẹ!

"Giờ xa lắm tuổi mười lăm

chạm mây trắng

tóc lâm râm màu chiều

buổi về, lay dấu chân xiêu"

         

Ở tuổi mười lăm có rất nhiều ấn tích mâu thuẫn nội tâm khi hướng về Mẹ. Bỗng dưng tôi yêu âm thanh ồm ồm của mấy cậu con trai "thời dậy thì, bể tiếng" gọi " Mẹ! Mẹ, Mẹ Ơi !" chi lạ.

Nếu cuộc sống không mĩm cười với mình, thì chúng ta luôn tìm về với gia đình, bởi vì, nơi đó luôn có vòng tay rộng mở và trái tim ấm áp của Mẹ hiền !

"buổi về, lay dấu chân xiêu

thềm xưa Mẹ đợi

gió liu riu mùa" 

"Gió liu riu .... " nghe sao chạnh lòng ... cứ như nỗi buồn tẩm quất vào lòng triền miên vậy! Lại kèm theo từ " ..... mùa " làm  ta  liên tưởng đến sự mặc nhiên lập lại theo chu kỳ, khiến ta hiểu  sự nín chịu, dẻo dai của Mẹ biết chừng nào! Cho nên tác giả thốt lên : 

" ....thương nhiều lắm những thiệt thua"

Phải!

Mẹ luôn có sức bật phi thường, không bao giờ toan tính với các con của mình. Đôi khi Mẹ phải nhẫn nhịn với đời để mưu cầu cho cuộc sống chỉ vì các con của mình

"thương nhiều lắm những thiệt thua

còng lưng gánh sống

chợ trưa – vườn chiều"

Tự  nhiên tôi nhớ tới 2 câu thơ được nhiều nhà thư pháp viết bằng cả lòng thành tín khi phóng nét son :                                   

"Cánh Cò cõng nắng cõng mưa,

Mẹ tôi cõng cả bốn mùa gió sương"

Chợ trưa: không gian yên ắng, quạnh quẻ khi chợ đã tàn, dẫu chỉ biết họa hoằn lắm mới có khách vãng lai, nhưng Mẹ cũng nán lại, cố vớt vát xem có kiếm thêm được chút gì nữa không? Mẹ vốn thế! Ngày ngày tần tảo. Bòn mót, chắt chiu từng chút, từng chút một cho con.

Vườn chiều: nghe sao hoang vắng quá! Cuối một ngày lao nhọc: thân thể rã rời,  Mẹ vẫn mỗi ngày bương chãi, lam lũ, chịu thương chịu khó, không tính thiệt thua với gia đình miễn là các con trưởng thành.

Chợ trưa, vườn chiều biểu thị cả cuộc đời cần mẫn lao nhọc của Mẹ!

Rồi thì:

"Cho trăng sáng mắt tin yêu

 cho hoa rạng sáng môi điều ngây thơ"

đọc tới đây tôi nhớ câu ca dao :

 "Mẹ già hết gạo treo niêu

 Mà anh khăn đỏ, khăn điều vắt vai" 

Tác gỉa Lê Liên.

Mẹ là vậy! Bao giờ cũng muốn chăm chút cho con những gì tốt đẹp nhất, bởi vì mỗi chúng ta đều là báu vật của Mẹ! cho HOA, cho TRĂNG là ẩn dụ cho ta biết đó là các con của Mẹ. Hoa và Trăng đều có thì khắc cấp thời nếu không kịp vun đắp thì Hoa tàn, Trăng rụng!  Cho nên với Mẹ, Các con luôn là ưu tiên số một! Và Mẹ cho con hết cả nhựa sống Mẹ có .

"Môi điều ngây thơ" hình ảnh đôi môi đỏ thắm, khuông mặt sáng ngời tin yêu, hồn nhiên, vô tư của con, cũng là động lực cho Mẹ vượt qua những lao đao của cuộc đời không những chỉ vật chất, mà ngay cả nỗi niềm thầm kín Mẹ cũng không dám đón nhận cho riêng mình. Mẹ thức khuya dậy sớm (áo sương), Mẹ đối phó lặng thầm, đơn độc trước sóng gió cuộc đời, và hy sinh cả ước mơ của mình:

           

"chòng chành suốt chặng đường mơ

áo sương, khăn gió

làm ngơ cuộc tình"

Bởi,

Mẹ sợ khi bước thêm bước nữa, sẽ có những biến động trong cuộc sống làm tổn thương người thân,  gây ra khó xử cho nhau :

"Cau thâm môi, chát chữ tình trăm năm"

Mẹ hy sinh giữ cho : "Trắng tinh Ly Ngọc âm thầm"  mà tự an ủi :

"sợ giao bôi rượu

rót nhầm đắng cay"

Bà Mẹ nào cũng thế! 

"Con cái là Lựa-Chọn-tiên- quyết"  của Mẹ!  Chúng chi phối mọi tổng hòa cảm xúc của Mẹ, cho nên cái gì liên quan đến con cái luôn có sức bật diệu kỳ cho tình mẫu tử. Sau rốt, cái gì còn lại mới là phần của Mẹ.

Và, từ ái vốn dĩ là nguồn vô tận của Mẹ khi :

"mẹ cười

lời gió trăng bay"

rất mỏng mảnh phiêu diêu mà tấm lòng thì bao dung quảng đại, Ôi! Mẹ thật hào phóng, chẳng dành gì cho riêng Mẹ cả .

Và Tâm tình của Mẹ được chăm chút:

"Lá mai Mẹ lặt hôm rằm

 đếm ngày mai nở cuối năm

con về"          

Những nhà chăm sóc cho Hoa Mai cho kịp đón tết, thường lặt lá trước đó khoảng 2 tuần, (tùy theo thời tiết) để cho sức sống của cây Mai tập trung nẩy lộc, đâm chồi rồi dưỡng hoa, chứ không nuôi lá ! 

            

Mẹ cũng thế, có lẽ trong năm, hai tuần cuối cùng này Mẹ ở trong trạng thái nôn nao, mong đợi các con của Mẹ trở về. Sức sống này thật là mãnh liệt

"chiều ba mươi tết

vui vầy đón xuân"

Với Khổ Thơ cuối, không những chỉ tác giả mà ngay cả chúng ta cũng mang cả tâm tình trìu mến, kính yêu, hân hoan cùng:   

"Dạ thưa Mẹ!

chúng con đây

hoa vườn nở cánh

môi đầy nụ xuân!"

Đến đây sao tôi thấy hạnh phúc lâng lâng trong lòng. Ai cũng rạng rỡ niềm vui trao ban cho nhau. Hai câu thơ cuối là đỉnh cao của nghệ thuật ngôn ngữ:

Hoa vườn là kết quả của nổ lực yêu thương đã hình thành nên con cái, (nở cánh) để  lớn lên mạnh mẽ .

"Nụ xuân" của tác giả làm tôi hình dung đến nụ cười móm mém của Mẹ mãn nguyện, tràn đầy yêu thương. Rất đổi mộc mạc với cung lòng khiêm nhu.

Cảm ơn nhà thơ Vũ Miên Thảo đã cho mỗi chúng ta biết yêu chiếc bóng lặng thầm của Mẹ .

Mẹ chỉ biết hành động  theo mệnh lệnh của trái tim luôn  quy hướng về con cái.

Cảm ơn Mẹ. Mẹ hiền của chúng con.  

Phải chăng, tựa đề của bài thơ nhắc cho chúng ta nhớ những câu ca dao thay cho lời kết :

       

  "Mẹ già bất khả viễn du 

   anh đi chơi cho cách mấy

   tối công phu anh cũng phải về"

Lê Liên