Tác giả Phạm Đức Nhì
TÔI ĐỌC THƠ
Với tôi, đây là một “bí
kíp võ công” về bình thơ do tôi tự soạn mấy năm trước với sự góp ý của vài
người bạn có kiến thức và kinh nghiệm về hai lãnh vực “Sáng Tác” và “Phê Bình”.
Tôi dựa vào đấy, coi như là những gợi ý, hướng dẫn, để Đọc Thơ và -
nếu có hứng - viết những bài Bình Thơ của mình. Nhân tiện có cuộc tranh luận
thơ của 2 anh Lại Quảng Nam và Phú Đoàn tôi gởi đến coi như là một đóng góp nhỏ
vào cuộc chơi lý thú. Và rồi tôi nghĩ “Sao lại không chia sẻ với độc giả yêu
thơ?” Có thể họ sẽ tìm thấy ở đấy những thông tin hữu ích. Biết đâu đấy!
ĐỌC THƠ CŨNG LẮM CÔNG PHU
!/ Hiểu nghĩa
của những chữ, từ trong câu thơ, hiểu câu thơ.
2/ Thấy, hiểu được
cái hay của từ, chữ trong câu thơ.
3/ Hiểu được cái
hay kỹ thuật của câu thơ - về mặt diễn tả ý.
4/ Cảm được cái
hay của câu thơ - về tình. (Cảm Xúc Tầng 1)
5/ Bắt được tứ thơ -
hiểu được nghĩa đen của cả bài thơ.
6/ Bắt được ẩn ý (nghĩa
bóng) của tác giả (nếu có Show, Not Tell hoặc Ẩn dụ toàn bài)
7/ Thấy được cái hay,
dở của thế trận chữ nghĩa - đấu pháp toàn đội
8/ Cảm được tứ thơ –
thấy, thông cảm, đồng cảm với tâm tình của tác giả gởi gắm trong bài thơ. (Cảm
Xúc Tầng 2)
9/ Thấy được dòng
chảy (hoặc không có dòng chảy) của tứ thơ.
10/ Cảm được hơi
nóng cảm xúc của thơ tỏa ra – không phải từ con chữ mà từ bên ngoài.
(Tây phương gọi là giữa 2 hàng kẻ - between the lines). Đây là khởi đầu của hồn
thơ.
11/ Cảm được sự
lớn mạnh của hồn thơ dựa vào tốc độ và cường độ dòng chảy của tứ thơ. (Cảm
Xúc Tầng 3)
12/ Tổng Hợp để
định Giá Trị Nghệ Thuật của bài thơ. Chính ở chỗ này mức độ khen chê của
người đọc khác nhau tùy chỗ họ coi trọng.
a/
Coi trọng kỹ thuật cá nhân - chữ, từ, câu thơ hay
b/
Coi trọng đấu pháp toàn đội - thế trận chữ nghĩa của bài thơ.
c/
Coi trọng hồn thơ
Phạm Đức Nhì
nhidpham@gmail.com
