 |
| Nhà thơ Phong Nguyễn |
12-12-2016
CHUYỆN CÔ GÁI VẮT SỮA VÀ CÁI CHUM
- Này nghe! với loại sữa tốt như thế mình mặc sức mà đánh ra
kem. Xong mình sẽ có bơ để mình tha hồ mà ra chợ bán.
Có được mớ tiền kha khá rồi mình sẽ mua mớ trứng về ấp. Ôi!
biết bao nhiêu là con gà con xinh xắn; chúng sẽ nở đầy sân nhà mình.
Chưa hết đâu! mình đợi
đến ngày Lễ tháng Năm này, mình sẽ bán bầy gà đi để mua một bộ váy thật
đẹp. Mình sẽ bận bộ váy xinh đẹp này vào ngày Hội Chợ của Làng.
Ngày đó sẽ có nhiều chàng trai tới gắm ghé rồi chết mê chết
mệt ngắm mình. Mấy chàng sẽ tới thật gần mình cùng ra sức tán tỉnh; nhưng cuối
cùng mình sẽ khéo léo từ chối hết ...”
Đang miên man suy tính, ỏng ẹo với dòng suy nghĩ của nàng, không may cô vấp
chân làm bình sữa đang đội trên đầu chao đảo, cuối cùng rơi tòm xuống đất!!!
Ôi thôi! bao nhiêu sữa của cô gái đổ lai láng trên mặt đất.
Thế là tan tành giấc mộng làm bơ, mua trứng, ấp gà, mua váy mới, cùng tan luôn
sự đỏng đảnh, kiêu sa trong 'giấc mơ ngày' của cô vắt sữa ./.
LỜI BÀN
*KHOAN VỘI ĐẾM GÀ TRƯỚC KHI TRỨNG NỞ.
* CHƯA ĐỖ ÔNG NGHÈ ĐÃ ĐE HÀNG TỔNG.
* CHƯA ĐI KHOAN CHẠY
***
ĐẠI HỘI MUÔN THÚ
Thưở khai thiên lập địa, muôn thú còn nói chuyện được với
nhau thì không may có một trận ĐẠI DỊCH ập đến.
Muôn thú chết nhiều
quá do không còn cái gì để ăn cả. Chúng lang thang vất vưởng đó đây. Lúc này
Cáo Chúa khó lòng tìm ra con gà mập mạp hay Ngài Sói cũng khó lòng kiếm ra con
cừu non nào cho vừa miệng?
Bấy giờ SƯ TỬ, là chúa mọi loài, quyết định triệu tập đại hội
các loài thú lại và phán:
-Các khanh thân mến, ta tin rằng Thượng Đế đã phái một trận
ĐẠI DỊCH xuống trần gian để trừng phạt chúng ta do chúng ta đã phạm nhiều tội lỗi
đối với Người. Trong Đại Hội này sẽ tìm ra ai là người nhiều tội lỗi nhất thì đem
ra TẾ TRỜI hòng mong Ngài xá tội cho chúng ta.
Sư Tử tiếp:
-Ta sẽ tự khai tội lỗi của ta trước tiên. Ta thừa nhận với
các khanh rằng ta là kẻ nhiều tội lỗi nhất. Do ta quá tham ăn. Ta từng ăn không
biết cơ man nào là cừu lúc chúng chẳng làm hại gì ta cả? Ta ăn cả dê bò nai nữa.
Ta thú nhận có lúc ta còn ăn luôn cả những kẻ chăn cừu.
-Giờ đây ta là kẻ nhiều tội nhất. Ta sẵn sàng hi sinh. Nhưng
ta cho rằng trước khi ta đền tội thì mọi loài phải lần lượt bước ra tự khai tội
của mình để Đại HỘi phán xét ai là kẻ nhiều tội nhất mới được.
CÁO bước ra tâu:
-Tâu bệ hạ, ngài thật quá lương hảo. Tại sao lại cho là tội
khi ngài phải ăn cừu? Ai nói tội lỗi như vậy quả là đần độn. PHải vinh hạnh lắm
và đại phước mới được ngài Ngự Thiện. Bệ Hạ đã ban phước cho kẻ nào được ngài
xơi mới đúng.
CÁO lại nịnh tiếp:
-Còn kẻ chăn cừu cũng vậy Bệ Hạ sao quá quan tâm? chúng ta
đây ai nấy đều thừa nhận rằng mọi loài đều đua nhau để cống hiến cho ngài mà.
Mọi thú đều vỗ tay reo hò cho Cáo nói quá đúng và quá hay! Rồi
lần lượt đến CỌP, GẤU, SÓI cùng nhiều thú khác, chúng đều tự cho là có tội nhất?!
Nhưng cuối cùng, con nào cũng 'trong sạch thánh thiện' như thần thánh và hoàn
toàn 'vô tội', rồi cuối cùng bầy thú nịnh bợ đó lại được miễn tội hết thảy?!
Cuối hết, có một CHÚ LỪA ngu ngơ bước ra:
-Ta nhớ lại ...
Lừa vừa ngậm ngùi vừa hối hận kể tiếp:
-Có bữa ta bước qua cánh đồng cỏ của các vị tu sĩ. Cỏ non
quá khiến ta không cầm lòng được nên gặm một mớ. Ta thật đáng tội do ta không
có quyền được ăn thứ cỏ đó. Ta thừa nhận...
Lừa nói chưa dứt câu thì cả Đại Hội đều nhao nhao lên ngắt lời:
-Đây mới chính là THỦ PHẠM. Hắn là kẻ đem sự TRỪNG PHẠT tới
cho chúng ta. Thật là một 'tội ác kinh hoàng' khi hắn dám ăn ...CỎ thuộc quyền
người khác? Tội này bất cứ ai cũng đáng treo cổ huống gì là ...lừa?
Lập tức toàn thể Đại Hội Tòa Án kia đều đồng ý kết tội cho LỪA.
Sói là đứa xung phong đứng ra kết liễu đời LỪA để cúng Trời;
nhưng buổi lễ chẳng cần Nghi Thức Tế Cúng gì ráo?
LỜI BÀN
* NGU CŨNG CHẾT DẠI CŨNG CHẾT CHỈ CÓ BIẾT THÌ KHÔNG
* KẺ NGU NGƠ THƯỜNG LÀM NẠN NHÂN CHO BỌN ÁC
KẺ SỨC YẾU THẾ CÔ THƯỜNG THƯỜNG LÀM VẬT HI SINH CHO KẺ ÁC VÀ
LẮM QUYỀN LỰC
* CÁ LỚN NUỐT CÁ BÉ
CHUYỆN LÃO CHIÊM TINH
Xưa lắm rồi có một Lão Chiêm Tinh. Ông ta rất tự hào về tài
thiên văn của mình do đoán được vận mạng của các vì sao trên trời và tự phong
cho lão là CHIÊM TINH tài ba quán chúng.
Hằng đêm Lão chiêm tinh này bỏ hết thì giờ ngắm lên bầu trời
mà thôi.
Một buổi tối nọ, Lão đi bách bộ dọc theo con đường chính
trong làng. Mắt lão chằm chặp dán lên bầu trời ngắm hết vì sao này sang vì sao
nọ... Lúc đó Lão Chiêm Tinh tưởng chừng như vận mệnh của thế giới và vũ trụ này
nằm trong tay Lão không bằng? Thình lình Lão bước hụt chân rơi xuống một cái hố
đầy bùn.
Lão Chiêm Tinh la toáng lên, hoảng hốt. Chân tay Lão bấu víu
khắp thành hố nhưng bùn trơn trợt quá khiến Lão không tài nào lên được?!
Nghe tiếng ông già kêu van bà con dân làng lật đật chạy đến.
Kéo giúp Lão Chiêm Tinh lên xong, một người trong làng mới mỉa
mai:
-Này Lão? Nghe lão đoán được tương lai vận số tất cả vì sao
trên trời thế mà cái trước chân Lão cũng không hề biết trước được thế là làm
sao?
Tai nạn này cũng dạy cho Lão một bài học đó. Hãy lo chuyện
trước mắt đã, còn tương lai của vũ trụ này thì để tự nó liệu lấy.
Một người khác phụ hoạ:
- Bài học này thật đáng cho ông! Ông cứ lo chuyện trời đất,
vu vơ, trong khi ông chẳng hề biết chi chuyện trong làng này cả?
LỜI BÀN
- CHÚNG TA HÃY CHĂM NOM NHỮNG ĐIỀU THỰC TẾ DÙ NHỎ NHẶT TRƯỚC MẮT MÌNH TRƯỚC.
- CHỚ LO CHUYỆN BAO ĐỒNG
***
GÀ TRỐNG TINH KHÔN
VÀ CON CÁO QUỶ QUYỆT
Một buổi chiều vàng khi ánh dương rực rỡ từ từ lặn dần trên
mặt đất. Có một Bác Gà trống già đậu trên cành cao đập cánh ba lần và cất tiếng
gáy vang một hồi cuối trước khi đi ngủ. Nhưng vừa định dấu đầu vào đôi cánh để
tìm giấc ngủ thì hai con mắt tròn xoe của Gà chợt bắt gặp cái gì đó màu đỏ, rồi
cái mũi dài của Con Cáo Tinh Ranh xuất hiện dưới gốc cây.
-Chào Bác Gà! Bác có nghe tin gì chưa? Một nguồn tin rất vui
bác ạ!
Con Cáo quỷ quyệt dưới gốc cây, hắn đang cố gắng dùng giọng
điệu thật vui và đầy hào hứng nói cho Gà nghe.
-Tin gì thế chú Cáo?
Gà giữ vẻ bình thản hỏi Cáo nhưng trong lòng Gà hết sức nghi
ngờ? Như bạn biết đó loài gà xưa nay ngán sợ loài cáo vô cùng.
-À gia đình bác và gia đình cháu đây cũng như tất cả mọi
loài khác hiện nay đã đi đến một quyết định là bỏ qua tất cả dị biệt để cùng sống
chung hòa bình trong tình thân hữu ngay hôm nay và mãi mãi về sau bác gà ạ. Hãy
đón mừng tin mới này đi bác. Cháu rất nóng lòng muốn ôm hôn bác một cái đây nè!
Xuống đi bác, hãy xuống đây rồi chúng ta cùng vui đón một biến cố vĩ đại này.
-Ồ thật là một sự kiện quá lớn! ta thật vui mừng khi nghe
tin này...
Chợt giọng Bác Gà nghe có vẻ lạc đi... Gà cố rướn chân lên cao hướng về phía xa
hình như có bóng ai đang tiến tới gần?
-Bác thấy gì đằng đó Bác Gà?
Cáo hỏi, giọng hơi
nghi ngại.
-Phải không ta? Hình như có hai BÁC CHÓ đang đi về hướng
này? Có thể họ cũng nghe được tin vui này và...
Bác Gà chưa nói hết câu thì con Cáo ranh ma kia dợm chân bỏ
chạy.
-Ủa sao chú lại chạy? Hai Bác Chó giờ này theo lời chú mày đều
LÀ BẠN của chúng ta cả mà?
-Vâng! vâng! Bác nói đúng...
Cáo run giọng trả lời
một cách đau khổ...
-Nhưng có thể hai bác chó đó chưa nghe được tin này. Ngoài
ra cháu...cháu phải đi gấp, cháu chợt nhớ đã quên vài việc phải làm GẤP Bác Gà ạ.
Gà cười nhạt. Giờ đây Bác mới an lòng dấu cái đầu vào bộ
lông ấm áp để ngủ sau khi thắng con Cáo quỷ quyệt kia một keo./.
LỜI BÀN
-Vỏ quít dày có móng tay nhọn
-Kẻ cắp gặp bà già
-Lường gặp Láo
Có cây Sồi to lớn mọc cạnh bờ suối gần đó có đám cỏ Lau mềm
mại xanh tốt. Mỗi lúc gió thổi Sồi ta vẫn hiên ngang cùng hàng trăm cành lá đứng
yên không hề hấn gì riêng đám Lau thì cong mình xuống mà hát điệu ca buồn thảm.
Thấy thế Sồi ta mới lên tiếng mỉa mai:
-Thứ Lau nhà ngươi phải có lý do mà ta thán đó chứ!? Gió mới
gợn mặt nước thôi mà các ngươi đã cúi rạp đầu xuống rồi. Xem ta này! Một cây Sồi
uy dũng, bất chấp gió có thét gào cỡ nào ta vẫn luôn đứng thẳng vững vàng.
Đám Lau bình thản trả lời:
-Chớ lo cho chúng tôi bác Sồi ơi! Gió chẳng bao giờ hại được
chúng tôi đâu. Chúng tôi uốn người trước Gió đó là chúng tôi không muốn mình bị
gãy. Còn bác cứ ỷ vào sức mạnh kháng cự với Gió mãi thì cái kết quả cuối cùng sẽ
đến với Bác ngay thôi.
Quả thật, đám Lau vừa nói xong thì có trận bão phương bắc thổi
về. Bác Sồi cứ theo thói cũ, ưỡn ngực kiêu hãnh chống lại cuồng phong. Lúc này
thì đám Lau đã lo cúi rạp người tránh luồng gió dữ lâu rồi.
Gió càng lúc càng mạnh
gấp đôi. Chỉ một lúc Bác Sồi to lớn ngã gục nằm vật mình trên đám Lau một cách
đáng thương, còn bộ rễ bác Sồi thì bật lên trời trông thật là thảm thiết./.
LỜI BÀN
-Tránh voi chẳng thẹn mặt nào.
-Phải biết lấy nhu chế cương.
-Khi chống cự là điều ngu dại, thì ta nên nhịn, còn hơn là cứ chống càn để rước họa vào thân.
=================
CON LỪA ĐỘI LỐT SƯ TỬ
Có một con lừa ngày nọ thấy bộ da sư tử do một nhóm thợ săn
bỏ quên trong rừng nó bèn nghĩ ra một kế vui chơi.
Con lừa bận bộ da này vào núp vào trong một bụi rậm. Nó đợi
lúc muôn thú đi ngang bèn chạy ra hù doạ. Bầy thú tưởng chúa sơn lâm thật tất cả
ngay lập tức đều sợ hãi bỏ chạy trối chết?!
Lừa thích chí quá do muôn thú xem nó như chúa sơn lâm thật
không bằng? Lừa không nín được do quá khoái chí nên bật kêu lên:
-Bờ rê! Bờ rê!
Có con cáo chạy sau cùng nghe được tiếng này nó mới hiểu ra
đó chỉ là con lừa đội lốt sư tử thôi?!
Con Cáo trở lui cười ngất, rồi bảo lừa rằng:
Giá như ngươi biết câm cái miệng lại thì ngươi có thể doạ được
ta rồi. Nhưng chính cái miệng của ngươi đã làm hỏng chuyện khi tự phát ra cái
tiếng be be tức cười kia, biết chưa?
Con Lừa nghe thế, thẹn
quá lủi mất./.
LỜI BÀN
-MỘT ĐỨA GIAN MANH CÓ THỂ LỪA THIÊN HẠ QUA SẮC PHỤC VÀ DIỆN MẠO BÊN NGOÀI NHƯNG CHÍNH LỜI NOÍ CỦA HẮN MỚI TỎ LỘ CON NGƯỜI THỰC SỰ CỦA HẮN RA SAO.
-KHOAN VỘI XÉT NGƯỜI QUA BỀ NGOÀI MÀ HÃY ĐỢI HỌ NÓI RA.
-CHỚ ĐÁNH GIÁ CUỐN SÁCH QUA TRANG BÌA. BẠN SẼ KHÔNG BAO GIỜ BIẾT ĐƯỢC GIÁ TRỊ BÊN TRONG CUỐN SÁCH RA SAO NẾU BẠN CHƯA THỬ ĐỌC QUA.
-KHÔNG PHẢI MỌI THỨ LẤP LÁNH ĐỀU LÀ VÀNG CẢ.
 |
| Nhà thơ Lê Thanh Hùng |
Long lanh
Sáng nay trời hóa dòng sông
Đong đưa tiếng hát lộng trong đất trời
Xuân sang trong tiếng ai cười
Long lanh như tiếng của người… long lanh
10/86
Bến sông xuân
Dòng sông chở mùa xuân trở lại
Ngợp đôi bờ, hoa nở từ lâu
Trời! bến nước biết bao cô gái
Đem mùa xuân phơi trắng chân cầu
11/91
Theo anh về đi em
Về cùng anh nghe em
Tháng ba mùa lễ hội
Mùa nắng non bổi hổi
Rượu cần đang lên men
Tiếng chiêng ngân lên rồi
Lòng anh như lữa cháy
Vòng xoang đang vờn vẫy
Bùng lên nhịp núi đồi
Cánh chim phí lượn chao
Rừng bình yên trở lại
Cho từng đôi trai gái
Say đắm hát bên nhau
Về thăm suối thăm rừng
Hồ Tà Đùng kỳ vỹ
Thác Đray Sáp kiều mị
Thác Trinh nữ ngập ngừng
Cầu vồng trên Đắk G’lun
Trói buột đời nhau đấy
Nếu mà em muốn vậy
Theo anh về nghe em
Bạn đã làm gì chưa?
Trong mùa đại dịch
Lên tiếng cảm thông với những phận người
cuốc nắng cày mưa
Chấp hành nghiêm quy định chung cách ly,
giãn cách thì tốt rồi
Nhưng cần lắm một việc làm hữu ích
Ta đã làm gì, cả bạn và tôi?
Trong bóng đêm yên tĩnh
Dãy phố dài, khê đọng trầm ngâm
Giữa mùa giãn cách
Người công nhân quyét dọn âm thầm
Xe chở rác cũng khác mọi ngày, đi chầm chậm
Hình như cách ly rồi, các loại rác cũng nhiều hơn
Lê Thanh Hùng
Bắc Bình, Bình Thuận
 |
| Hình từ Báo Pháp luật Việt Nam |
PHIÊN
CHỢ DÀO SAN
.
Vó
câu khua rầm rập
Nhạc
dập dồn lưng mây
Trai
mười mường phầm phập
Gái
chín bản phây phây.
.
Có
vợ, đem theo vợ
Có
chồng, rủ cả chồng
Chẳng
có cứ đến chợ
Sẽ
gặp người đi không.
.
Bát
này rồi bát nữa
Rượu
đầy như tình đầy
Vòng
xoè làm bằng lửa
Tiếng
đàn cháy trên dây.
.
Uống
như chưa từng uống
Người
say, núi cũng say
Bạn
từ lưng trời xuống
Chân
dính đầy mây bay.
.
Tiếng
người xen tiếng lá
Tiếng
lá lẫn tiếng chim
Tiếng
chim chen tiếng đá
Tiếng
đá hoà tiếng tim.
.
Áo
bên hoa sặc sỡ
Khèn
theo gió véo von
Thề
nguyền trao giữa chợ
Nỗi
niềm gửi lên non.
.
Họp
ở trong không đủ
Thì
kéo nhau ra đường
Ngựa
hí dồn giục chủ
Lưng
đầm đìa hơi sương.
.
Mật
ong và thổ cẩm
Thuốc
bắc và chè san
Thay
vì làm tính nhẩm
Nhặt
đá xếp lên bàn.
.
Đã
bán, rẻ cũng bán
Đã
mua, đắt cũng mua
Bán
như là giời bán
Mua
như là vua mua.
.
Ăn,
ăn toàn thắng cố
Uống,
uống toàn rượu ngô
Uống
đến khi rượu đổ
Người
đứng ngủ dưới ô.
.
Mỗi
năm mười hai tháng
Mỗi
tháng có bốn phiên
Suốt
từ ba giờ sáng
Náo
nức một vùng biên.
*
Sớm
mai leo ngược dốc
Trở
lại với non ngàn
Lòng
như hòn đá hộc
Lăn
xuôi về Dào San...
*.
TRƯƠNG
HỮU THIÊM
.
LỜI BÌNH:
Bài thơ "Phiên chợ Dào San" của nhà thơ
Trương Hữu Thiêm, đã hớp hồn tôi ngay từ những câu thơ đầu. Chất hoang dã đại
ngàn đậm đặc trong 4 câu khổ đầu bài thơ đã tạo ấn tượng tức thì:
"Vó câu khua rầm rập
Nhạc dập dồn lưng mây
Trai mười mường phầm phập
Gái chín bản phây phây."
Các cặp từ láy: "rầm rập", "dập dồn",
"phầm phập", "phây phây" được nhà thơ Trần
Hữu Thiêm sử dụng thật đắc dụng. Chỉ với 20 chữ cho 4 câu thơ, ông đã khiến
người đọc như đang chứng kiến những hình ảnh sống động của người của ngựa giữa
đại ngàn lộng gió.
Những thước phim thật đẹp, đẹp những nét hào sảng và tráng lệ của
miền sơn cước: Một sớm tinh mơ, những vó ngựa từ đỉnh núi cao, cao đến chọc
trời "rầm rập" lao xuống phiên chợ Dào San, chợ phiên của
người Mông, người Thái, người Dao,... Trên lưng ngựa là các chàng trai cường
tráng với nét đẹp phóng khoáng của núi rừng và các cô gái hây hẩy sắc hương bản
mường, náo nức về chợ như háo hức về lễ hội tình yêu. Những hình ảnh ấy, những
thước phim ấy quyện lấy nhau, hòa vào nhau trong những nét đẹp rất riêng chỉ có
ở văn hóa vùng cao Tây Bắc.
Đọc những câu thơ thật hay này tôi chợt nhớ tới những câu thơ
tài hoa của nhà thơ Nguyễn Khôi trong bài thơ "Xóm Cỏ":
"Ta là kẻ lạc loài chán chê Phố Thị
Chàng Nhà Quê mê kéo vó đêm
Thả hồn thơ cùng chị Hằng "tăm" cá
Cánh tay trần "cất" cả ánh trăng lên..."
"Tôi ngẩn ngơ với câu: “Cánh tay trần “cất” cả ánh trăng
lên...”.
Nét tài hoa của nhà thơ Nguyễn Khôi ở những câu thơ này là sử
dụng câu chữ rất "đắc địa", đặt đúng vị trí, đúng hoàn cảnh, đúng ngữ
cảnh, không thể xáo trộn, thay đổi. Ví như câu: "Cánh tay trần
"cất" cả ánh trăng lên..." nếu bỏ hoặc thay chữ "trần"
bằng một chữ khác thì hình ảnh "cánh tay trần" rất đẹp, gợi nét vạm
vỡ, phong trần và đậm đặc chất đàn ông sẽ không còn nữa, câu thơ sẽ thiếu
“lửa”, nhạt đi và kém hay. Hoặc nếu thay từ "cất" bằng một từ khác
thì câu thơ: “Cánh tay trần “cất” cả ánh trăng lên...” vốn hút hồn người đọc
bởi hình ảnh thơ mộng, đẹp phóng khoáng kiểu Chử Đồng Tử an nhiên tự tại giữa
bãi Tự Nhiên: “cất” cả ánh trăng lên...” sẽ không còn nữa, câu thơ cũng vì thế
mà mất hay, hết duyên." - (Mơ Quê Trong "Xóm
Cỏ" Của Nguyễn Khôi" - Đặng Xuân Xuyến)
Trở lại bài thơ "Phiên chợ Dào San" của
nhà thơ Trương Hữu Thiêm với 4 câu thơ nối tiếp:
"Có vợ, đem theo vợ
Có chồng, rủ cả chồng
Chẳng có cứ đến chợ
Sẽ gặp người đi không."
Với cách ngắt nhip 2/3 bằng dấu phẩy ở câu "Có vợ, đem
theo vợ", "Có chồng, rủ cả chồng" nhà thơ Trương Hữu
Thiêm đã nhấn nhá rõ thêm tính thật thà, vô tư của những trai bản gái mường,
như minh định bản tính hồn hậu, thuần khiết, chẳng có gì cần phải giấu giếm hay
ý tứ bằng những lời xã giao, dối lòng của người Mông, người Thái, người Dao,...
Những rủ rê minh bạch ấy, có chủ đích rõ ràng: Đến chợ để mua hàng hóa, để giao
lưu bè bạn, để thêm ấm tình lứa đôi.... Có lẽ, đây là nét đặc trưng rất riêng
của văn hóa chợ Dào San, chỉ ở vùng Phong Thổ, Lai Châu mới có tập tục độc đáo
này.
Những khổ thơ kế tiếp kể về những hoạt động của phiên chợ Dào
San với những câu thơ tinh tế, đặc sắc, đẹp như những viên ngọc lấp lánh làm
ngẩn ngơ người đọc:
- "Vòng xòe làm bằng lửa
Tiếng đàn cháy trên dây"
- "Bạn từ lưng trời xuống
Chân dính đầy mây bay"
- "Áo bên hoa sặc sỡ
Khèn theo gió véo von
Thề nguyền trao giữa chợ
Nỗi niềm gửi lên non."
- "Ngựa hi dồn giục chủ
Lưng đầm đìa hơi sương",
- "Uống đến khi rượu đổ
Người đứng ngủ dưới ô."...
Những câu thơ đậm nét hương rừng gió núi và đẫm chất trai bản
gái mường đẹp mê hồn như thế không phải cứ sống lâu ở miền núi là sẽ viết được
mà những câu thơ đấy đã được thẩm thấu, chiết xuất từ hồn thơ thấm đượm hơi thở
của núi rừng, từ cách quan sát tinh tế, cách dùng câu chữ độc đáo, sáng tạo của
nhà thơ Trương Hữu Thiêm mà trở nên bừng sáng.
Những câu thơ mộc mạc, giản dị mà long lanh trong “Phiên chợ
Dào San” đã tạo cảm giác gần gũi, tâm trạng phấn chấn, dẫn dắt người đọc
cuốn theo câu chữ bài thơ để háo hức cùng nhà thơ Trương Hữu Thiêm tham dự
phiên chợ Dào San.
Sự độc đáo của "Phiên chợ Dào San" còn ở
những quan sát tinh tế, những chi tiết rất thực:
"Mật ong và thổ cẩm
Thuốc bắc và chè san
Thay vì làm tính nhẩm
Nhặt đá xếp lên bàn."
Hàng hóa chỉ là những sản phẩm tự cung tự cấp của người dân bản
địa: Mật ong, thổ cẩm, thuốc bắc, chè san, rượu ngô, thắng cố... Và người bán
người mua cũng rất mộc mạc nét "chân quê" chất phác: "Thay vì
làm tính nhẩm / Nhặt đá xếp lên bàn".
Trải dọc bài thơ là những hình ảnh đẹp hào sảng, phóng khoáng
tạo những cảm giác hứng khởi, phấn chấn với bạn đọc thì đến khổ thơ này nhà thơ
Trương Hữu Thiêm lại làm lắng lòng bạn đọc với những hình ảnh chân thật đến
nhoi nhói lòng. Hình ảnh người bán hàng: "Thay vì làm tính nhẩm / Nhặt
đá xếp lên bàn" đã găm sâu vào trí nhớ người đọc bởi những hình ảnh
độc, lạ mà ám ảnh chỉ có ở "Phiên chợ Dào San".
Khổ thơ cuối khép lại bài thơ với những nốt nhạc trầm nhưng
những câu chữ tinh tế đầy thi tứ thi ảnh thấm đẫm chất hương rừng gió núi của
"Phiên chợ Dào San" đã kịp găm sâu vào trí nhớ của
người đọc khiến người đọc cũng bồi hồi với nhà thơ: “Lòng như hòn đá hộc /
Lăn xuôi về Dào San...”.
*.
Hà Nội, 15 tháng 2-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
