 |
| Tác giả Lê Hứa Huyền Trân |
“ANH” THẦY
Truyện ngắn
LÊ HỨA HUYỀN TRÂN
Từ nhỏ tôi với
Học đã chơi với nhau, y chang cái tên của nó, suốt ngày nó chỉ biết cắm đầu vào
học, lần nào ai hỏi muốn tương lai làm gì cũng ngoác mồm ra phanh áo vỗ ngực
nói rõ to:
-Làm thầy
giáo!
Những lúc như thế lũ trẻ xóm núi chúng tôi nhìn nó bằng đôi
mắt như nhìn cái gã nào dị hợm lắm rồi phẩy quạt húych trâu đi thẳng, chỉ để thằng
nhỏ ở lại đứng ngẩn ngơ chẳng biết mình sai cái gì. Thằng Học ba mẹ mất sớm, nó
sống với bà được mấy năm thì bà cũng mất, nhà tôi và nó sát cạnh nhau, ba mẹ
tôi thấy thương với tôi cũng là thằng con trai một nên vời nó về nhà ở chung
cho có bạn. Chơi thân thì thân nhưng ban đầu nó cũng ngại ngùng, cũng chối từ,
ba mẹ tôi thấy nó không ưng cũng không ép nhưng thấy hôm nào nó cũng ăn cơm trộn
sắn rồi nấu một món ăn cũng chả ra hồn ( nó nhỏ quá mà), lại xót, bắt nó qua
nhà rồi buông thõng:
-Tính sao
tính chứ bắt chạy qua chạy lại đưa cơm cho mày quài cô chú cũng mỏi quá, liệu
mà dọn qua đây ở chung luôn cho tiện ! Cách có cái giậu mồng tơi mà chảnh!
Ba mẹ tôi
chỉ “ dằn mặt” nó vậy thôi mà nó sợ, nó chối đây đẩy:
-Con nào
dám…! Tại con ngại , do con nhỏ quá chưa làm được gì cho nhà mà đã động chén động
đũa…
Ba tôi quát:
-Thế ra
mày nghĩ nhà này cần tiền à? Láo!
Âý thế mà
ba tôi đè nó ra đánh thật, nhưng đánh không phải vì giận nó mà vì “để nó
khóc”, nó cứ tỏ ra mình mạnh mẽ để không làm phiền lòng đến ai hết, ngày bà mất
cũng cắn răng cắn lợi không khóc để lo tang lễ cho chu toàn, chứ nó vật ra đó
thì ai chạy đôn chạy đáo lo mọi việc cho được. Nó khóc vì đau, vì bao cảm xúc dồn
nén nay chực òa mà cũng vì nó chưa bao giờ hiểu được cảm giác khi bị “ ba đánh
đòn” là gì. Thế rồi căn nhà nhỏ lụp xụp của tôi có thêm một thành viên, ba mẹ
tôi dù phải thêm miếng ăn càng nai lưng ra để làm nhưng chưa bao giờ than phiền
và đối xử công bằng với cả hai đứa, có khác chăng chỉ là tôi… bị đánh đòn nhiều
hơn nó vì quậy. Học rất siêng, nó bảo siêng mới làm thầy được, phải giỏi thì
khi nói người ta mới phục, nó lại rất hay lí luận, hồi nhỏ tôi thấy mấy câu dông
dài của nó thì phiền phức thật nhưng lớn lên một chút lại nhận ra có nhiều điều đúng mà chỉ một đứa
trưởng thành trước tuổi như nó mới có thể nghĩ ra.
-Có lắm
nghề kiếm tiền mà sao cứ muốn làm thầy chi vậy? Tao nghe nói làm thầy giáo nghèo
lắm, mày học giỏi kiếm cái nào có tiền mà làm, chi uổng tương lai.
-Tao thích
làm thầy, để còn dạy cho mấy đứa nhỏ nghèo như tao, hơn nữa trước khi mất bà
tao cũng muốn tao làm thầy, thế mới nên người.
Nó nói mà
làm thật, khỏi phải kể cái sự dông dài thành tích học tập của nó, rồi nó thi
vào Sư Phạm, phải lên phố học, tôi cũng theo nó lên phố nhưng do tôi học không
tới nên lên phố làm. Ngày ba mẹ tiễn hai đứa đi, mẹ tôi khóc như mưa cứ ôm nó
mà vỗ vỗ, ba tôi lại dặn dò nó đủ điều chỉ có tôi đứng trơ ra chẳng biết ai mới
là con hai người. Lên phố, hai đứa tôi thuê chung một phòng trọ nhỏ, nó miệt
mài học, tôi siêng năng làm, có việc gì không vừa ý tôi lại về hỏi nó. Năm đầu
tiên nó được nhận học bổng, bạn bè cùng lớp có đứa rủ đi ăn, nó cũng rủ tôi
theo, có người tốt tán dương nó, lại có kẻ móc mỉa:
-Nói thiệt
chứ biết cậu khó nên thầy cô giáo cũng thương, cái điểm cái tình hết mà. Cứ thế
này thì học bổng có nước theo cậu nối gót.
Trong khi
tôi bực thì Học chỉ mỉm cười nhã nhặn, tối về tôi ức không chịu được trách nó
sao để thiên hạ đè đầu đè cổ, nó chỉ cười:
-Thiên hạ
với mình, xét cho cùng cũng là người lạ, lời người lạ nói, hay thì làm ta mát
lòng, dở thì ta xem như gió thoảng qua tai, có quan trọng gì đâu mà ta phải bận
tâm.
Thấy nó
nghĩ thông, tôi cũng không thêm vào làm to chuyện. Nó lớn trước tuổi, lại là chỗ
dựa cho tôi, chỉ bảo tôi nhiều chuyện, lại lớn hơn tôi một tuổi nhưng chẳng bao
giờ tôi gọi là anh. Tuy lời nó nói với người rỗng tuếch như tôi đôi khi hơi khó
hiểu nhưng ngẫm lại thì thấy đúng. Chẳng hạn như làm việc tay chân như tôi mà
cũng bị cấp trên kiếm cớ trừ bớt lương, làm tối mặt tối mũi về nằm ấm ức, nó
khuyên:
-Người ta
là chủ, người ta có quyền định đoạt, khi người ta đã muốn lấy của mày thì dù
mày có đủ nghĩ cách ngăn chặn vẫn có cách tuồn bớt thôi. Khôn ngoan mới lên làm
chủ được chứ. Mày cứ gắng làm, nếu người ta thấy thương thì người ta cho gỡ gạc
lại, còn nếu đã không ưng thì có cố cũng không được, lúc đó nghỉ đi.
Tôi giật mình:
-Mày nói nghỉ là nghỉ à? Công việc người
ta dễ kiếm lắm chắc. Gì thì gì cũng cắn răng mà làm chớ.
-Thế nếu
mày đã có quyết định là sẽ làm tiếp rồi thì ở đó mà than thở làm gì?
Tôi ngớ
người ra rồi chợt hiểu bị thằng bạn bắt thóp, nó lúc nào cũng có những lí luận
đanh thép hoặc khiến người ta nhận ra điều người ta muốn làm chỉ với một câu chốt
hạ. Sau này cũng thế, cuộc đời của tôi mọi khó khăn đều được nó san sẻ,trong mắt
tôi, dù nó vẫn chưa tốt nghiệp, thì nó đã như một người thầy trong cuộc đời tôi
vậy.
Sau khi tốt
nghiệp, nó quyết định lên miền núi dạy, cái quyết định của nó không làm cả nhà
tôi bất ngờ nhưng kì thực vẫn không muốn nó đi. Đường đi đã hiểm trở, lương bèo
bọt rồi lên đó đâu phải lúc nào thầy cũng được trọng dụng, đôi khi còn phải năn
nỉ vận động người ta đi học, khó khăn đủ bề, nhưng nó vẫn quyết tâm đi. Nó đi
biền biệt ba năm, mỗi năm về thăm nhà một lần, lần nào cũng đen và ốm đi khiến
ba mẹ tôi xót lên xót xuống, lại móc:
-Làm thầy
khổ cực lắm hả con? Thằng Li thì mập phơi thây cả ra, còn con thì gầy nhom, đen
nhẻm!
Tôi chỉ biết
túc tắc đầu. Đúng là nó khác, nhưng thấy đĩnh đạc, thấy đường hoàng hơn. Tối,
hai thằng nằm ngủ tại tấm phản sau hiên nhà, nhìn ánh trăng rơi gọn vô cái chum
nước, nó lúc lắc:
-Ở trên đó
nhiều lúc nhớ quê, nhớ ba mẹ, nhớ mày khủng khiếp, nhưng cứ sáng đi làm, thấy
đám trò nhỏ biết thêm một con chữ tự nhiên hết cả mệt nhọc.
Tôi đang định
khoe với nó tháng này tôi mua thêm cái áo mới, sắm thêm cái tủ, rồi kể về việc
tán tỉnh một cô nàng nào đó nhưng rồi bỗng thấy tất cả chợt vô nghĩa, tất cả
như quá xa xôi và vớ vẩn trước những điều nó vừa nói.
-Dẹp cái
suy nghĩ của mày đi. Có một ông cụ non ở đây rồi thì nên có một trai trẻ để đời
bớt nhạt.
Nó như nắm
được suy nghĩ của tôi nên nói ra, và lúc đó tôi lại hào hứng kể cho nó nghe về
những gì đang xảy ra với tôi như hồi còn bé, chỉ có điều là bây giờ đã là hai
người đàn ông ngấp nghé tuổi ba mươi.
Tuy nó kể
trên chỗ nó làm không quá đỗi khó khăn nhưng tôi vẫn quyết định lén lên thăm nó
một lần. Con đường khúc khuỷu xe không thể đi nên phải lội bộ, ngay khi tôi mới
vào làng, hỏi thăm “ thầy giáo Học” đám trẻ đã ríu rít cả lên như nhìn tôi từ
…ngoài hành tinh tới. Mấy người lớn trong làng kéo tôi vão chõng ngồi :
-Thầy lên
núi bẻ măng với đám học trò rồi, nay học khuya, nấu ăn. Cậu bạn thầy à? Cũng gọi
là thầy nhỉ?- Rồi thấy tôi hơi e ngại vội rót cho tôi miếng nước vối, thúc tôi
ăn miếng bánh vừa đun- Ăn đi, ăn đi, bạn thầy cũng là bạn làng mà.
Tôi chợt
thấy ấm lòng trước những điều bình dị nhất mà bấy lâu nay vì bôn ba chốn phố thị
lạnh lẽo tình người đã nỡ lãng quên. Ăn vội miếng bánh tôi ra chơi với đám nhỏ
đang đánh đáo trước sân, đám nhỏ bu lấy một người lạ như tôi như một người quen
chỉ vì tôi là bạn của thầy giáo chúng, đủ biết đám nhỏ thương thầy nó như thế
nào. Những trò đám nhỏ chơi, những trò tôi và thăng Học đã cùng nhau chơi, bỗng
trở nên quen thuộc.
-Mày tới
khi nào? Sao không báo?
Thằng Học
cất tiếng gọi tôi trong khi đám nhóc đang bu lấy nó, tôi thấy ánh mắt nó lấp
lánh vô cùng. Dù không biết trên này có khó khăn như những gì dưới xuôi nói hay
không, tôi cũng thấy với nó, nó đang tận hưởng những gì mà nó cho là hạnh phúc
nhất.
-Thì tao
muốn làm “thầy” bất ngờ mà.- Rồi tôi chưng hửng, gì mà “ thầy”, lậm tiếng mấy
người gọi nó mất rồi- Ừ, thì anh “ thầy” bất ngờ!
Nó lớn hơn
tôi mà, kêu là anh cũng đúng, rồi thêm chữ thầy vào cho ra dáng, thế là ra cái
danh xưng kì cục mà cả hai chúng tôi đều bật cười.
Tác giả: Lê Hứa Huyền
Trân,
Hội viên Hội VHNT Tỉnh Bình Định.
