Bóng đá thế giới, chuyện vui buồn
trên sân cỏ từ xưa tới nay có nhiều huyền thoại và nhiều nỗi nhiêu khê.
Để đi vào thực tế, chúng ta tìm
hiểu thêm về lịch sử bóng đá thế giới như thế nào:
Theo các nhà nghiên cứu sử thế
giới, bóng đá thế giới có thể chia ra 4 thời kỳ.
1/ Trước và đầu công nguyên .
2/ Từ đầu công nguyên đến thế kỷ
thứ 19.
3/ Giai đoạn hơn 100 năm trước đâ.
4/ Bóng đá hiện đại.
Thật ra từ khi có loài người,
người ta đã có bắt đầu chơi nhiều trò thể thao giải trí bằng bóng đá rồi. Nhưng
nó chưa thành hình và cụ thể ra sao cả.
1/ Trước và đầu công nguyên:
Thời kỳ xa xưa người ta chưa phân
biệt thế nào là bóng đá, bóng rổ, bóng chuyền v.v… Nhưng khoảng chừng hơn 100
năm trở về sau này, nhiều loại thể thao được phân định rỏ ràng hơn … xã hội
loài người phát triển, những hoạt động lao động của con người luôn luôn gắn
liền với giáo dục lao động và chiến đấu để sinh tồn, thường kèm theo với những
trò chơi mang tính chất rèn luyện và dần dần nó trở thành những nhu cầu của
cuộc sống của con người. Dỉ nhiên sự xuất hiện của quả cầu là điều tất yếu.
Vào khoảng hơn 2.000 năm trước
công nguyên, Hoàng Đế Trung Hoa đã dùng trò chơi đá cầu (bóng tròn) để luyện
quân lính. Quả cầu có thể làm bằng cỏ, tóc rối, v.v… rồi được bọc bằng da. Nhật
Bản cũng đã chơi bóng cách đây hơn 3.000 năm (1.000 năm trước công nguyên).Tuy
vậy, hiện nay người ta vẫn không công nhận điều trên đây không phải là nguồn
gốc của bóng đá.
2/ Đầu công nguyên và đến thế kỷ
thứ 19:
Những nhà sử học Hy Lạp, La Mã đã
ghi chép lại những trò chơi về bóng tròn có những nét tương đồng gần với bóng
đá hiện nay. Như người da đỏ Châu Mỹ La Tinh cũng có những trò chơi tương tự.
Hoàng Đế La Mã César cho phép hai làng chơi tranh nhau một quả bóng mang vào
một cái đích chung nhất định. Bên nào mang vào nhiều hơn, bên đó sẻ được thắng
trong một thời gian cũng được quy định.
Vào thế kỷ thứ 16, ở Pháp, môn
bóng phát triển khá mạnh, đôi lúc ganh đua nhau có thể xẩy ra đánh nhau đổ máu.
Vào thế kỷ 17, môn bóng đá cổ
điển này lại được phát triển nhiều ở thành phố Florence, Ý (Italia). Ở Ý thường gọi môn bóng
đá này là Calcio.
Một bên chơi gồm có 17 cầu thủ .
3/ Thời kỳ cách đây trên 100 năm:
Vào thế kỷ thứ 19, thế giới xẩy
ra nhiều biến chuyển. Những cuộc cách mạng kỷ thuật lần đầu tiên tác động mạnh
đến đời sống trong xã hội nhất là ở Âu Châu. Như : Anh, Pháp, Đức, Ý, Tây Ban
Nha v.v… và đã nầy sinh những hoạt động văn hóa thể thao càng ngày càng mạnh
lớn lên, được nhiều nguời trẻ tham gia. Vì thế, môn bóng đá bắt đầu ra đời từ
đó.
Bắt đầu từ một xóm công nhân công
nghiệp ở Anh (ngoại ô ) và thêm các trường trung học ở Luân Đôn. Sau nước Anh tiếp
đến là các quốc gia Âu Châu khác như: Pháp, Đức, Ý, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha,
Hòa Lan v.v…
Nhân vào một sự kiện đáng ghi nhớ
là vào ngày: 26 tháng 10 năm 1863. Tại một trường trung học Rugby,
có một cầu thủ ôm bóng chạy từ gôn nhà qua gôn bạn và coi như chiến thắng. Sự
kiện này coi như được đem ra tranh cải. Sau đó mới có quyết định: Chỉ chơi bóng
bằng chân nên danh xưng Football được bắt đầu từ đó. (Được dùng chân, mình,
đầu. Cấm dùng tay).
Vì vậy, hiện nay người ta coi
ngày 26 tháng 10 năm 1863 là ngày khai sinh môn bóng đá. Thời kỳ cách đây hơn
100 năm.
Sau đó, người ta họp 7 đội bóng
đá và bắt đầu xây dựng luật bóng đá.
Vào năm 1871, thủ môn được dùng tay để bắt bóng. Cũng kể từ đây luật chơi mỗi bên chỉ có 11 người, điều
nay đến nay chưa thấy ai hay hội đoàn bóng đá nào ghi rõ lý do tại sao chỉ có
11 người chơi cho một bên mà không phải nhiều hơn hay ít thua?
Vào năm 1872, do sự phát triển của
bóng đá, người ta tổ chức thi đấu tranh giải vô địch thế giới về bóng đá .
Vào cuối thế kỷ 19, Âu Châu là
nền tảng bóng đá thế giới phát triển mạnh mẽ hơn cả.
Năm 189, ở Pháp có một giải tranh
giải vô địch thế giới .
Năm 1906, Anh Pháp tranh giải với
nhau. Pháp đã thua Anh với tỷ số 0-15.
Năm 1905 Châu Mỹ La Tinh có trận
đấu quốc tế giữa Uruguay và
Achentina. (Không thấy ghi bàn thắng thua?).
Năm 1916 tiến hành giải vô địch
giữa các đội tuyển quốc gia Nam Mỹ.
Âu Châu thì mãi tới năm 1957 mới
bắt đầu có giải vô địch .
Có hai nền bóng đá tiên tiến về
trình độ cũng như kỷ thuật chơi bóng, đó là: Nền bóng đá của các nước Nam Mỹ và
nền bóng đá Âu Châu.
Sau đại chiến thứ hai, tốc độ phát
triển bóng đá thế giới rất nhanh chóng mạnh và đều khắp cả thế giới. Lúc này
môn thể thao bóng đá không còn dành riêng cho bất cứ quốc gia nào nữa. Bóng đá
bắt đấu phát triển qua Châu Á, Châu Phi, Châu Đại Dương. Đến năm 1950, liên đoàn
bóng đá quốc tế ra đời. FIFA lúc đầu có 72 hội viên. Năm 1970 tăng lên 138 hội
viên và đến nay hội viên của FIFA lên đến con số trên 206.
Hiện nay khắp trên
thế giới có vào khoảng 200 triệu cầu thủ đủ loại. Ít nhất cũng có vào khoảng
150 triệu cầu thủ có đăng ký. Một con số kỷ lục.
Số sân vận động trên thế giới có
sức chứa từ: 50.000 đến 200.000. Hầu hết các sân vận động này xử dụng cỏ nhân
tạo …..
Giải vô địch thê giới tổ chức
đấu cho hàng trăm đội tuyển quốc gia.
Sau giải cúp VÀNG này là Thế vận hội
Olympic liên tục hàng năm. Kể từ đây luật bóng đá được cập nhật và khá
ổn định.
Liên Đoàn bóng đá Quốc tế: Féderation
Internationale de Football Association – FIFA.
Có 2 sự kiện thành lập quan trọng:
1/ Năm 1886, thành lập hội đồng
bóng đá quốc tế (Board). Đây là cơ quan quản lý bóng đá quốc tế.Tổ chức này kể
từ 1886-1996.
Khi mới thành lập hội đồng này
gồm có 4 nước trong liên hiệp vương quốc Anh
gồm có: Anh,Scotland, Ireland
và Wales.
Do người Anh độc quyền về luật bóng đá. Cho dù sau này có một thời gian đã tăng
lên nhiều quốc gia vẫn còn phụ thuộc vào người Anh. Mãi tới 80 năm sau. Năm
1970, mới bắt đầu thay đổi.
Ngày 25 tháng 5 năm 1904 tại
Paris Pháp, một tổ chức quan trọng nữa lại ra đời đó là Liên Đoàn bóng đá thế
giới (Fedération Internationale de Football Association, viết tắt là FIFA.
Đây cũng là một tổ chức lớn sau
tổ chức Olympic đã có trước đó 10 năm, cũng tại thủ đô Paris nước Pháp.
Tổ chức này có nhiệm vụ chỉ đạo
phong trào bóng đá thế giới do 7 nước tham gia sáng lập gồm có: Bỉ, Đan Mạch, Pháp, Thụy Điển, Thụy
Sĩ, Hà Lan. (Tây Ban Nha, Anh quốc không tham
gia).
Cuối cùng, nước Anh mới tham gia
vào năm 1906 có điều kiện :
1. Giữ 4 nước trong liên hiệp Anh
có thẩm quyền như một nước độc lập.
2. Miễn đóng tiền các trận đấu
quốc tế FIFA quy định.
CÁC CHỦ TỊCH CỦA FIFA;
Robert Guérin ( Pháp 1904-1906)
D.B.Woolfall ( Anh 1906-1918 )
Jules Rimet ( Pháp 1921-1954).
Rodolphe W.Seeldrayerrs ( Bỉ
1954-1955)
Arthur Drewry ( Anh 1956-1961).
Steniey Rous ( Anh ( 1961-1974)
João Havelange ( Brasil
1974-1997)
Joseph S.Blatter Pháp (1998- )
Tổ chức hành chánh của FIFA:
Liên đoàn bóng đá Châu Âu (UEFA)
Liên đoàn bóng đá Á Châu (AFC)
Liên đoàn bóng đá Châu Phi
Liên đoàn bóng đá Nam Mỹ
Liên đoàn bóng đá Bắc-Trung Mỹ
(CONCACAF)
Liên đoàn bóng đá Châu Đại Dương .
Trong mỗi liên đoàn có nhiều nước
tham gia. Các quốc gia có đội bóng tham gia đều do chính phủ nước đó tổ chức
lãnh đạo. Tuy nhiên vẫn có những ngoại lệ, có những tư nhân tổ chức - những
đội bóng nhà nghề như: Inter Milan, Italia, do Moretti vua dầu lửa Ý tổ
chức lãnh đạo. Đội Juvetus của Agnelli do vua
xe hơi FIAT của Ý.
Khi thành lập năm 1904 tại Paris,
FIFA chỉ có 7 thành viên quốc gia hội viên. Đại hội thứ 50 của FIFA diển ra tại
Zurich (Thụy Sĩ) FIFA kết nạp thêm 6 hội viên mới đó là: Bosnia, Herzeggovinia và Andorra (Châu
Âu).
Guam (Châu Á) Anguila British Virgin Island và Montserrat
(Bắc-Trung Mỹ).
Hiện nay các quốc gia hội viên
lên tới trên 206 quốc gia hội viên.
Ban chấp hành hiện nay có 24
người. Châu Âu mất chiếc ghế phó chủ tịch của Liên Xô cũ. Nhưng thay vào đó được thêm một ủy
viên. Ông Mohammed bin Hamman của nước Qatar thay ông Henri Y.T. của Hồng
Kông và ông Senes Erizik của Thổ Nhĩ Kỳ thay ông Poul Hyldgaard của Đan Mạch.
Cúp vô địch liên lục địa được gắn
nhãn hiệu FIFA …
Lê Hoàng
Bài còn tiếp 5 kỳ cho đến sau 13/7/2014.
.jpg)
