Văn Nghệ Quảng Trị: May 22, 2017

Monday, May 22, 2017

KHI ANH BUỒN - Thơ Trần Mai Ngân

KHI ANH BUỒN

Anh buồn một, em buồn mười

Để bài thơ vắng nụ cười tặng nhau

Đêm nay trăng nhạt phố nào

Đầy trời lệ khóc... ngôi sao lạc đường

Anh buồn... buồn đến tơ vương

Em thương thương đến là thương... anh à!

Buồn ơi, buồn hãy đi qua

Để cho hoa bướm lại hòa vào nhau

Anh buồn, buồn đến chênh chao

Em thương thương đến nhường nào biết không

Anh buồn, buồn đến mênh mông

Em thương thương đến nát lòng... buồn hơn!

Trần Mai Ngân

HÌNH NHƯ TRONG SỮA CÓ MÁU - Truyện ngắn của Lê Mai

Nhà văn Lê Mai

HÌNH NHƯ TRONG SỮA CÓ MÁU

Diệp bồn chồn đi đến tủ lạnh vơ vội chai La vi mát lạnh dốc ừng ực vào mồm. Bé Kiều Trinh vẫn thiêm thiếp trên chiếc giường nệm êm ái, trắng bong. Bỗng bé mỉm cười vu vơ. Nụ cười mụ dạy. Nụ cười thánh thiện làm lòng Diệp lắng xuống. Chị ngồi xuống bên con rồi trìu mến thơm lên trán bé. Hương thơm trẻ thơ ngất ngây... Chị ngắm nhìn con - lần thứ một ngàn lẻ một. Con bé có nhiều nét giống cha quá. Con gái giống cha giàu ba đụn. Là người mẹ chị biết, con nào giống cha chẳng sướng. Giống cha, tránh được biết bao nhiêu phiền toái, nghi ngờ. Kể cũng lạ, những đứa bé mới sinh đứa nào chẳng dúm dó nhăn nheo như khỉ, đến mẹ nó còn chưa kịp nhận ra những nét giống cha, giống mẹ mà người ngoài chỉ thoáng nhìn đã đọc ra vanh vách. Là người có học cao nên suốt thời kỳ mang thai Diệp cứ mừng lo phấp phỏng: Đâu phải chỉ có yếu tố" di ruyền, còn môi trường, còn sự ám ảnh... Nhưng rất hay, càng ngày Kiều Trinh càng bộc lộ nhiều nét giống cha. Diệp vui mừng khoe những phát hiện đó với chồng. Thất (chồng chị) ngồi nghe với thái độ dửng dưng có phần lãnh đạm và phũ phàng hơn anh còn buông lời tủng tẳng: Còn phải đợi xem oẳn tà roằn thế nào? Lòng tự trọng, sự thuỷ chung của Diệp bị tổn thương nghiêm trọng nhưng chị dằn lòng nín lặng vì linh cảm trong thái độ của chồng có chứa một cái gi đó thật tàn ác, bất nhân. Chị nghĩ: Đối với hạng người này, câm lặng là tốt nhất. Câm lặng không chỉ vì một điều nhịn chín điều lành mà để còn lắng xem con tạo xoay vần ra sao để... Diệp nhớ về thời sinh viên. Diệp vào trường đúng lúc gia đình chị tan vỡ. Bố mẹ chị bỏ nhau. Lẽ ra Diệp cũng phải bỏ học nhưng Diệp không khuất phục. Để có được ngày nay Diệp phải đổ biết bao mồ hôi, nước mắt kể cả những nhọc nhằn cay đắng. Chút sung sướng có được đâu phải dễ dàng gì. Diệp nhớ đến những ngày phải vừa làm vừa học. Đêm mò được về tới ký túc xá mắt đã díu lại. Lăn xuống giường là “ngất” luôn tới sáng. Sáng bật dậy bước vào phòng thi luôn. Học thế thì đầu óc có siêu phàm như Anbe Anhxtanh thi cũng trượt. Thế mà Diệp thi vẫn đỗ. Đỗ cao là đẳng khác. Nghĩ tới đây Diệp mủi lòng nhớ về thày Tuấn. Người thày hiền hậu và thơ ngây của Diệp. Đối với ông quả là chị có hơi quá đáng nhưng không đến mức như thiên hạ đồn: Ông bị quả lừa. Họ nói: Ông cúc cung phục vụ nó (nó tức là chị) suốt mấy năm trời để rồi ra trường một cái nó phắn ngay. Không! chưa bao giờ chị định lừa ông cả. Chỉ có những kẻ táng tận lương tâm mới nỡ lừa một con người nhân hậu và thơ ngây như ông. Nhưng phải công nhận mình có tận dụng ông hơi nhiều. Có lấy của ông nhiều mà cho chẳng bao nhiêu. Nhưng biết làm sao được, vì hoàn cảnh của mình lúc ấy nó đòi hỏi phải thế. Thế mới biết trong cuộc sống con người kinh tế thật là quan trọng. Diệp nhớ tới nguyên nhân dẫn đến việc ly dị của bố mẹ mình... Mẹ chị, cô giáo cấp 3 xinh đẹp phải nói là kiêu sa, sang trọng đối với một làng quê xơ xác có gì hợp với một anh lái xe vận tải đường dài, trình độ văn hoá cấp 2. Ngày cha còn làm ăn được, cái tật rượu chè của ông đâu phải là nỗi ám ảnh trĩu nặng trong nhà mà nhiều khi nó lại là cái cớ để tạo nên những kỷ niệm ấm áp trong lòng. Diệp không thể nào quên cảnh, sau những đợt đi xa dăm bữa, nửa tháng bố lái xe về nhà. Mẹ con chị hớn hở ùa ra cổng đón bố! Bố cười rất tươi rồi tặng quà từng người. Mẹ con chị tíu tít chợ búa về nấu nướng, cả nhà vui vẻ quây quần quanh mâm cỗ ngồn ngộn thức ăn ngon. Bố rót rượu cho cả nhà. Những cái chén hạt mít sóng sánh ánh rượu, thoảng thơm mùi lúa nếp. Mắt mẹ long lanh. Má mẹ ửng hồng. Có những lần bố về nhà vào lúc nửa đêm. Mưa phùn gió bấc buốt trời, cả nhà bừng dậy đón bô. Mặc bố ngăn, mẹ chị vẫn khoác vội áo mưa lao vút vào màn đêm tê cóng. Mẹ đến nhà ông Vân, cách nhà trên 2 cây số mua rượu cho bố uống. Rồi có lần vui bạn vui bè bố say, bố xỉn. Mẹ dịu dàng đỡ bố ngả xuống giường. Mẹ giã gừng, lấy đường pha trà cho bố uống. Mẹ bôi dầu. Mẹ cạo gió. Mẹ đợi bố thiêm thiếp ngủ rồi khẽ khàng bôi vôi vào thái dương, vào cổ, vào gan bàn chân... Những hình ảnh đó khắp vào tâm trí trẻ thơ của chị như một biểu tượng cao cả của tình nghĩa vợ chồng, của hạnh phúc lứa đôi. Cho đến một ngày, bố gây tai nạn vì say rượu. Của cải ào ào đội nón ra đi. Của cải trong nhà ít dần thì mâu thuẫn trong nhà tăng lên. Những cái tật “đáng yêu” ngày trước nay trở thành nguyên cớ cho những trận đào bới xới lộn lẫn nhau, khó cai hơn cai rượu. Càng lớn Diệp càng khẳng định vai trò kinh tế của một người chồng có văn hoá và vị trí xã hội đối với cuộc sông gia đình. Trong thẳm sâu lòng mình Diệp chẳng có gì chê Vọng (người bạn thủa ấu thơ). Chị không lấy Vọng chỉ vì chị không thể sông hạnh phúc trong cảnh vợ hồ hởi gánh phân, chồng vui vẻ “vắt vắt diệt diệt”. Nếu hạnh phúc đời người chỉ đơn giản như thế thì dùi mài kinh sử để mà làm gì. Làng chị, có lẽ phải vài trăm năm nay mới có người đỗ cao như chị. Dẫu biết rằng đỗ thế chứ đỗ cao hơn nữa cũng chẳng có bảng vàng bia đá mà ghi, bởi cả làng chỉ có phiên đá duy nhất đã được kê gần giếng làm nơi giặt giũ. Nhưng đời là phải thế. Vọng đơn giản quá. Anh thường tâm niệm: Hạnh phúc là sự tự thoả mãn với những gì ta có. Điều này có một cái gì đó như yếm thế, như diệt dục, lại phảng phất mùi AQ. Đời mình không thể đơn giản như thế được. Còn con cái nữa chứ. Thời đại hai trái tim vàng giữ cho túp lều tranh không sụp đổ đã vĩnh viễn qua rồi. Giờ đây một ngôi biệt thự nguy nga bền vững sẽ có sức gắn kết bền chặt hai trái tim dù là sắt gỉ. Là thạc sĩ văn chương chị có thể đánh cuộc với đời rằng: Phụ nữ có ham mê tiền tài, quyền lực của đàn ông cũng là điều có thể hiểu được và dễ thông cảm. Bởi lẽ bản tính phụ nữ rất cần chỗ dựa tin cậy và sự chở che. Nếu có gì đáng trách là trách anh đàn ông tại sao không phấn đấu không giành giật để có tiền, tài, địa vị. Điểm này thì Vọng kém xa Thất. Diệp nhớ về những ngày đầu của cuộc sống vợ chồng. Vợ chồng chị phóng con Drim tới chợ người Giảng Võ để thuê người về đào bể phốt, sửa khu toa lét. Xe chưa kịp dừng bánh người đói việc xô tới ào ào. Trong cái đám người lếch thếch ấy chị giật mình nhận ra Vọng và cảm ơn trời Vọng cũng nhận ra chị nên cúi gằm đầu lẻn mất. Diệp thầm cảm ơn Vọng không đẩy chị vào thế xấu hổ trước mặt chồng. Nhưng tối đó nằm cạnh chồng, chị cứ thấy hình ảnh Vọng trước mắt. Vọng gầy quá! Nhếch nhác quá! Khuôn mặt vêu vao cam chịu đến nhói lòng. Diệp day dứt ân hận chỉ vì chút sĩ diện mà chị thành con người quá tệ, không hỏi thăm Vọng được đến một câu. May mà sáng hôm sau khi Diệp dắt con Drim ra khỏi cổng thì gặp Vọng đang như một đông rác di chuyển trên hè phố. Qua trò chuyện chị biết: Thì ra, Vọng đã mò ra Hà Nội làm thuê. Anh đang ở trọ trong một cái lều sơ sài, xiêu vẹo như chuồng trâu nằm sát toà nhà 4 tầng nguy nga của chị. Khổ quá, cái lều ấy người ta dựng tạm để khẳng định chủ quyền của người chủ mảnh đất, có phải nhà đâu mà anh thuê ở? Diệp thực sự mủi lòng thương xót khi biết Vọng làm quần quật cả ngày mà thu nhập không bằng bữa ăn sáng của riêng chị. Rồi chị rủ Thất sang thăm Vọng. Thất của chị những ngày đó thật tuyệt vời, cao sang mà gần gũi, xa lạ mà cảm thông. Lúc ấy Thất mới là trưởng phòng. Cái chức mà Thất xếp vào hạng đầu binh cuối cán, không đủ quyền để trù ai nhưng cũng không ai nỡ ghét mình, cái chức mà có chút lương thêm chút lậu, thừa nuôi vợ nhưng chưa đủ nuôi bồ... Những ngày đó Thất đối xử với chị thật dịu dàng, trân trọng. Giờ đây Thất là giám đốc, nhà chị không thiếu thứ gì, vật dụng trong nhà toàn đồ sang, đồ xịn. Thế mà... Diệp lẩm bẩm một mình: Trường hợp bố mẹ mình thì của cải trong nhà đội nón ra đi... Trường hợp mình thì của cải ngoài đường đắp chăn ùn ùn kéo tới... Chị lại thấy gương mặt Thất. Gương mặt lúc Thất quăng tiền lên mặt bàn. Gương mặt lúc Thất hãnh tiến nói với bạn bè... Một cái lạ hơn tạ cái quen... Con gì ăn ít nói nhiều... Từ ngày chị sinh con, Thất đi về thất thường, chị có nhắc thì lập tức cau mặt quát: Họp. Đi họp chứ đi đâu! Có chức, có quyền, có tiền, có thư ký đẹp làm gì chẳng họp triền miên. Chỉ nghĩ tới đây là cục ức lại từ đâu dâng nghẹn cổ Diệp, Oẳn tà roằn! Oẳn tà roằn! Thật khốn nạn. Bé Kiều Trinh là sản phẩm hoàn hảo của chị và Thất. Chị biết rõ điều đó. Thất biết rõ điều đó. Nỗi nghi ngờ tưởng như ngớ ngẩn của Thất thật sự là nham hiểm, đểu cáng. Lũ “Gơ ben” đang dọn đường dư luận. Nghĩ tới đây nước mắt Diệp ứa trào. Mệt mỏi, Diệp nằm xuống cạnh con rồi cố gạt những hình ảnh của Thất ra khỏi đầu. Diệp hướng tâm trí trở về những kỷ niệm thuở ấu thơ... Trước mặt chị là cánh đồng lúa cằn cỗi, mịt mù hơi nước. Gió lạnh thốc ào ào. Những lá lúa gày guộc, lập cập, run rẩy, bé Diệp chân đất, quần thâm, môi thâm, mặt tái nép mình dưới bụi dứa dại tránh gió chờ Vọng. Vọng thì nghiến răng dầm mình dưới làn nước lạnh. Nước lạnh tới mức chỉ nhìn màu mốc cũng thấy nổi da gà. Mỗi lần Vọng nhô đầu khỏi mặt nước tay giơ lúc con trai, khi con ốc lẫn bùn rác lại nhoẻn cười với Diệp. Nụ cười nhợt nhạt tê cứng như mặt người chết trôi. Diệp bồi hồi xúc động... Lại còn cái quần đùi bộ đội rộng thùng thình, thủng đít nhiều khi sơ ý Vọng ngồi thòi cả ra. Diệp khẽ lắc đầu tủm tỉm cười. Diệp nhớ tới đêm trăng ngày tiễn Vọng đi bộ đội. Hai đứa kẻ trước, người sau lững thững đi trên bờ mương. Trăng quê chị đẹp lạ lùng, tròn vành vạnh, xanh trong, thơ ngây và đẹp như mặt gái làng vừa qua cơn sốt nhẹ, có chút dỗi hờn. Gió quê chị cũng quyến rũ lạ lùng, nó nhẹ nhàng có chút gì như dụt dè, bẽn lẽn, nó thơm thảo man mác hồn quê... Chị bỗng nhớ quê hương cồn cào. Có lẽ phải đến hơn năm nay mình không gặp Vọng - chị tự nhủ và bỗng thấy lo lo. Linh cảm báo cho Diệp biết một điều gì không ổn đang đến với Vọng. Tiếng vọng Rô chec tơ là có thật. Diệp cố nghĩ về Thất để mong gạt đi cái gương mặt vêu vao, võ vàng của Vọng nhưng không thể được. Lần gặp trước Vọng quá gầy. Hình như có tiếng thều thào của Vọng. Vọng gặp tai nạn gì? Cứ nằm nghĩ vẩn vơ thế này sốt ruột cũng đủ chết. Diệp nhỏm người dậy và quả quyết bồng bé Kiều Trinh sang thăm Vọng. Đúng là gần nhà xa ngõ. Không hiểu giờ này Vọng có nhà hay không? Không có nhà càng hay, vì thế là Vọng khoẻ, Vọng đi làm. Cửa nhà Vọng không khoá. Diệp khẽ đẩy cửa bước vào. Trong cái không gian mờ mò ảo ảo tanh nồng mùi bệnh, Diệp nhìn thấy rõ Vọng nằm như một xác chết trên chiếc giường cá nhân cũ kỹ. Vọng đây ư? Người bạn nối khổ ngày xưa của mình đây ư? Nỗi thương cảm bỗng trào dâng trong lòng Diệp. Trong cái rưng rưng của không gian mông lung Diệp thấy rõ Vọng đang cắm đầu chạy băng qua cánh đồng ngô Bãi Trước. Bóng Vọng nhỏ dần, nhỏ dần rồi tụ lại thành một điểm sáng, sáng rực rồi nhờ nhợ, chập chờn. Vọng trốn Diệp vì xấu hổ, vì sợ Diệp dỗi hờn, vì Vọng đã dám bế Diệp từ dưới sông lên bãi. Vọng ơi, việc gì Vọng phải xấu hổ, phải trốn. Diệp phải cảm ơn Vọng chứ. Vọng cứu Diệp khỏi chết đuối cơ mà. Nưốc mắt Diệp ứa trào. Chị tiến đến gần, Vọng vẫn nằm bất động. Hai hố” mắt Vọng trũng sâu. Hai má tóp lại. Mặt Vọng hốc hác như cái đầu lâu. Diệp đặt con nằm xuống cạnh Vọng rồi khẽ khàng nâng hai cánh tay anh. Tay Vọng đầy gân xanh, những đường gân nhợt nhạt bất động. Những mạch máu này đã từng tiếp máu cho mình sống đây. - Diệp thút thít nói một mình. Chị thận trọng áp đôi tay thon nhỏ mịn màng như ngó sen của mình vào hai hõm má Vọng rồi dịu dàng lay gọi:
- Anh Vọng! Anh Vọng! Anh làm sao thế này?
Mí mắt Vọng động đậy rồi rất từ từ, rất khó nhọc mở ra.
- Anh Vọng, anh có nhận ra em không? Diệp đây! Diệp đây! Em Diệp đây!
Bỗng mắt Vọng bật lên một nét nhìn gì đó rất quen thuộc. Diệp thở phào nhẹ nhõm: Thế là anh nhận ra mình rồi. Bao giờ cũng thế, khi mình giận dỗi, khi mình nũng nịu là anh có ánh mắt này.
- Em xin lỗi. Anh ốm thế mà giờ em mới biết. Tha lỗi cho em anh nhé. Anh đã ăn uống gì chưa?
Những ân hận, những xót xa đã biến thành nước mắt chảy thành dòng trên má Diệp. Chị nói trong tiếng nấc:
- Em nấu cháo cho anh nhé.
- Đừng... Đừng... Em ngồi đây. - Vọng nói chậm chạp và yếu ớt.
- Anh ăn cháo nhé.
- Kh... ông...!
- Anh ăn phở nhé?
- ... Kh... ông...!
- Anh uống nước cam nhé.
- ... Kh... ông...
- Vậy anh thích ăn gì?
- ... Có... Có... ó... chút... sữa...!
- Đợi em tí chút nhé. Em về nhà lấy, có ngay đầy.
- ... Đừ... ừng... Đừ... Không... kịp đâu. Cái chết... chết... đã lên quá. .. đầu gối... rồi... ồi...
Diệp nắm chặt hai bàn chân Vọng. Diệp hoảng hốt nhận ra điều Vọng nói. Anh nói đúng, bàn chân anh đã lạnh buốt, đã không còn sinh khí. Bỗng đôi mắt Vọng từ từ hé mở, ánh mắt đầy vẻ van lơn và anh nói rất nhỏ nhưng rõ ràng:
- Ngồi bên anh... cho đến lúc anh đi... Được... được thế này là... đời anh mãn nguyện rồi...
Vụt loé trước khi tắt ngấm đây - ý nghĩ này làm toàn thân Diệp run bần bật. Diệp vừa thảng thốt nói: Không! Không! Anh không được nói gở! vừa ngồi vội lên giường và thận trọng nâng đầu Vọng áp vào bầu vú căng mọng sữa của mình. Vài giây tinh lặng vô hồn trôi qua. Rồi bỗng Diệp thấy trong ngực mình hình như có sự chuyển động dù rất nhẹ. Mình đã tiếp sữa được cho anh, cũng như xưa anh đã tiếp máu cho mình. Ý nghĩ này dấy lên trong Diệp chút hy vọng mơ hồ. Đời chẳng từng đã có trường hợp được cứu sống vì mấy thìa nước cháo ư. Chị lắng mình để cảm nhận.
Đúng lúc này Thất về nhà. Hình như có tiếng khóc như lạc giọng của bé Kiều Trinh từ nhà Vọng vọng ra. Bên ấy có chuyện gì chăng? Thất hấp tấp rẽ sang nhà Vọng. Thất sững người trước cảnh vợ anh đang chăm chút cho Vọng bú ngay trong tiếng khóc như xé lòng của bé Kiều Trinh.
- Đồ súc vật! - Thất thét lên và lao vào.
Thất tát một cú như trời giáng vào mặt Diệp. Diệp bật người, bật mặt về phía sau. Điên cuồng, Thất xoay lại giơ tay định bóp vào cổ Vọng... Nhưng... Thất sững người... Hình như Vọng đã chết tự lúc nào. Từ khoé miệng Vọng rỉ ra một vệt sữa rất nhỏ, rất ngắn, nhờ nhợ trắng, xen những tia hồng. Hình như trong sữa có máu!.

Lê Mai

CHÀO MỪNG NHÀ KHOA HỌC TƯƠNG LAI CỦA QUÊ NHÀ QUẢNG TRỊ - Hoàng Đằng

Phạm Huy và đề tài “Tay giả”

CHÀO MỪNG NHÀ KHOA HỌC TƯƠNG LAI CỦA QUÊ NHÀ QUẢNG TRỊ

Sáng 20/5/2017, lão thức dậy; theo thói quen hàng ngày, lão đọc các loại tin đó đây trên mạng, tình cờ biết em Phạm Huy, học sinh lớp 11 trường trung học phổ thông thị xã Quảng Trị, trong hội thi Khoa Học & Kỹ Thuật Quốc Tế - Intel ISEF (International Science & Engineering Fair) - năm 2017 từ 13 đến 19/5, đoạt giải 3 thêm giải phụ ở đề mục thi: “Robotics and Intelligent machines” (Rô-bốt và máy móc thông minh) với đề tài: “Prosthetic arm controlled by legs’ transmitteur for disabled people” (tay giả điều khiển do bộ phận dẫn truyền gắn vào chân dành cho người khuyết tật).

Về đặc trưng của tay giả này, Phạm Huy giải thích với phóng viên Thanh Trúc, đài RFA (Á Châu Tự Do) khi mới đặt chân xuống sân bay quốc tế Los Angeles (LAX), California, Mỹ: “ ... Tay của em có thể sử dụng chân để điều khiển như là một bộ phận hoàn toàn độc lập đối với tay, đồng thời có giá thành chừng 150 Đô, phù hợp với điều kiện kinh tế cho người khuyết tật trên thế giới và Việt Nam nói riêng. Khi người ta cụt mất hai tay và ráp tay của em vô thì có một bộ điều khiển đeo vào chân như một chiếc dép bình thường. Người ta sẽ dùng những đầu ngón chân để điều khiển các ngón tay, có một cảm biến nghiêng gắn dưới lòng bàn chân, khi cảm biến nghiêng này nghiêng sang trái hoặc sang phải thì cánh tay có thể úp ngửa bàn tay. Còn khi nghiêng lên và nghiêng xuống thì sẽ điều khiển co duỗi cánh tay ...”

Lão mừng quýnh – mừng vì người Quảng Trị quê mình có tài năng đẳng cấp quốc tế. Lão tìm hiểu về hội thi, về em học sinh Phạm Huy và nói lên những suy nghĩ của riêng mình.

I- Tìm hiểu Hội Thi Khoa Học & Kỹ Thuật Quốc Tế

Hội thi Khoa Học & Kỹ Thuật Quốc Tế tổ chức hàng năm tại Mỹ do tập đoàn Intel – Integrated Electronics (Tập đoàn ở Mỹ chế tạo các sản phẩm công nghệ thông tin) – tài trợ chính. Hội Thi có từ năm 1952; năm nay được tổ chức từ 13 – 19/5 tại TP. Los Angeles, California.

“Mục đích của Hội Thi là kết nối và tạo điều kiện để những nhà khoa học trẻ tuổi được cơ hội thi thố tài năng trong một môi trường quốc tế, tạo điều kiện cho học sinh gởi đề tài nghiên cứu của mình đến các nhà khoa học có trình độ cao để được nhận xét và đánh giá”.

Thí sinh tham dự Hội Thi phải là học sinh đang học từ lớp 9 đến lớp 12 và đã có đề tài (project) được tuyển chọn từ các hội thi Khoa Học & Kỹ Thuật cấp trường, cấp tỉnh, cấp quốc gia. Hàng năm ở Hội Thi Khoa Học & Kỹ Thuật Quốc Tế, có khoảng 1,800 thí sinh đến từ khoảng 80 nước tranh tài ở 22 đề mục thi (category).

Dựa theo đề mục, thí sinh theo cá nhân hay theo nhóm không quá 02 người chọn đề tài nghiên cứu, thực hành để tranh tài.

Mỗi đề mục thi gồm 4 giải thưởng: giải xuất sắc (best of category award): 5,000 USD, giải nhất (first award): 3,000 USD, giải nhì (second award): 1,500 USD, giải 3 (third award): 1,000 USD, giải tư (fourth award): 500 USD.

Ngoài ra, còn nhiều giải đặc biệt; năm nay, giải đặc biệt Gordon E. Moore - tên nhà Vật Lý – Hoá Học sáng lập tập đoàn Intel (Gordon E. Moore Award) - trị giá 75,000 USD, về tay Ivo Zell, học sinh Đức, tranh tài ở đề mục thi “Cơ khí tạo tác” (Engineering Mechanics), giải đặc biệt Nhà Khoa Học Trẻ Tập Đoàn Intel (Intel Foundation Young Scientist Award) trị giá 50,000 USD, về tay 2 học sinh: (1) Amber Yang, học sinh Mỹ, tranh tài ở đề mục thi “Vật Lý và Thiên Văn” (Physics and Astronomy) và (2) Valerio Pagliarino, học sinh Ý, tranh tài ở đề mục thi “Những Hệ Thống Nhúng” (Embedded Systems). Ba học sinh này đều đạt giải xuất sắc ở đề mục thi của họ; Ivo Zell được trao thêm giải Gordon E. Moore vì được đánh giá giỏi nhất trong hội thi; Amber Yang và Valerio được trao thêm giải Nhà Khoa Học Trẻ Tập Đoàn Intel vì được đánh giá giỏi thứ 2 (runner-up) trong Hội Thi.

II- Phạm Huy đến với

Hội Thi Khoa Học & Kỹ Thuật Quốc Tế

Phạm Huy là một học sinh lớp 11 của trường trung học phổ thông thị xã Quảng Trị; em quê làng Bích La Hậu, xã Triệu Tài, huyện Triệu Phong, là con út trong một gia đình mà bố làm nghề sửa xe máy ở làng, mẹ buôn bán ở chợ thị xã Quảng Trị. Em là học sinh giỏi suốt 11 năm học, có năng khiếu và đam mê chế tạo máy móc, dụng cụ; thầy giáo dạy Vật Lý ở trường, Lê Công Long, phát hiện em có năng khiếu về công nghệ thông tin, đồ hoạ, mạch điện ..., nên khuyến khích và hỗ trợ; em từng chế tạo cánh tay rô-bốt công nghiệp, bàn tay rô-bốt mô phỏng tay người, xe điều khiển bằng sóng bluetooth ... Không phải sản phẩm nào của em cũng được ghi nhận; cái quý ở em là không nản chí khi không thành công.

Lúc mới học đến lớp 8 nhân xem TV trình chiếu tay giả bên Mỹ cử động được và thấy trong những cộng đồng ở Việt Nam người khuyết tật nhiều, em nảy ra ý tưởng sản xuất tay giả để người khuyết tật nghèo quê mình có thể tiếp cận được. Em bắt tay vào việc từ năm học lớp 10; khi cánh tay giả hoàn thành, thầy giáo và em mang sản phẩm đi thử nghiệm tại Hội Người Mù xã Hải Thọ, huyện Hải Lăng và nhận được nhiều khen ngợi. Em tiếp tục cải tiến sản phẩm, trình bày ý tưởng với nhà trường, dự các cuộc thi sáng tạo khoa học - kỹ thuật cấp tỉnh, cấp quốc gia. Điều kỳ diệu đã đến! Em đoạt giải quán quân ở Hội thi khoa học - kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học năm học 2016 - 2017 khu vực phía Bắc do Bộ Giáo Dục & Đào Tạo và UBND tỉnh Phú Thọ tổ chức từ 06/3 đến 09/3/2017. Thế nên, em và sản phẩm được được Bộ Giáo dục & Đào tạo cho tham gia đoàn Việt Nam sang Mỹ tham gia Hội Thi Khoa Học - Kỹ Thuật Quốc Tế 2017.

Đoàn Việt Nam năm nay do Vụ Phó Vụ Giáo Dục Trung Học Nguyễn Xuân Thành hướng dẫn dự thi 06 đề tài tập thể (mỗi đề tài 02 học sinh) và 02 đề tài cá nhân, thành ra có tất cả 14 học sinh và 08 đề tài, trong đó kết quả Hội Thi công bố có 10 học sinh và 06 đề tài đoạt giải:

* 01 giải 3

Đề tài thi “Prosthetic arm controlled by legs’ transmitteur for disabled people” (tay giả điều khiển do bộ phận dẫn truyền gắn vào chân dành cho người khuyết tật) thuộc đề mục thi “Rô-bốt và máy thông minh” (Robotics and intelligent machines) của Phạm Huy, trường trung học phổ thông thị xã Quảng Trị. Ngoài ra, đề tài này còn được Quỹ IEEE – Institute of Electrical and Electronics Engineers (Hội Kỹ Sư Điện và Điện Tử) – trao thêm 01 giải đặc biệt.

* 04 đề tài được giải 4

1- Đề tài thi chung thuộc đề mục thi: “Hoá học” (Chemistry) của Vũ thị Nam Anh và Trần Đan Khuê, trường trung học phổ thông chuyên, đại học khoa học tự nhiên Hà Nội;

2- Đề tài thi chung thuộc đề mục thi: “Hoá học” (Chemistry) của Đỗ Phương Mai và Bùi Đỗ Minh Quân, trường trung học phổ thông chuyên Trần Phú, Hải Phòng;

(3) Đề tài thi chung thuộc đề mục thi: “Hệ thống nhúng” (Embedded systems) của Phạm Thiên Tân và Chu Hoàng Minh Đức, trường trung học phổ thông chuyên Lê Hồng Phong, TP. Hồ Chí Minh

(4) Đề tài thi thuộc đề mục thi: “Phần mềm hệ thống” (Systems software) của Trần thị Anh Thư, trường trung học phổ thông chuyên Bảo Lộc, Lâm Đồng; đề tài này còn được thêm giải thưởng của hãng GoDaddy – hãng chuyên bán tên miền & lưu trữ web - và giải thưởng của hãng Oracle – hãng phần mềm, một hệ quản trị cơ sở dữ liệu phổ biến trên thế giới.

* 01 giải khuyến khích

Đề tài: "Mind Hand”: “Một giải pháp toàn diện hỗ trợ truyền thông hai chiều cho người khiếm thính của Trần Thị Trang Ngân và Nguyễn Hiền Thảo Chi, trường trung học phổ thông chuyên Trần Phú, Hải Phòng, do Hiệp Hội Vì Sự Tiến Bộ Của Trí Tuệ Nhân Tạo tặng.”

Việt Nam tham dự Hội Thi Khoa Học & Kỹ Thuật Quốc Tế từ năm 2012 và đáng mừng là năm nào cũng đoạt giải: Năm 2012 đoạt giải nhất, năm 2013 đoạt 2 giải tư, năm 2014 đoạt 2 giải tư và 1 giải đặc biệt, năm 2015 đoạt 1 giải tư và 1 giải đặc biệt, năm 2016 đoạt 4 giải ba và năm nay (2017), đoạt 01 giải 3, 04 giải 4, 01 giải khuyến khích, 03 giải đặc biệt.

Theo sự suy nghĩ của lão, mầm non khoa học & kỹ thuật của Việt Nam, so với thế giới, cũng thuộc loại khá. Các em trúng giải, kể cả các em không trúng giải, đều là những nhân tài tương lai của đất nước.

Năng khiếu và đam mê là hai trong nhiều tác nhân của thành công, các em đã có; bây giờ, nhà nước phải có trách nhiệm tạo điều kiện để các em phát huy óc sáng tạo, làm ra nhiều sản phẩm giúp ích cho nhân loại.

Sáng 20/5/2017, lão đưa lên facebook tin mừng về thành tích của Phạm Huy, facebooker Loan Nguyen viết ý kiến: “Rồi xin học bổng du học Mỹ và trở thành dân Mỹ thôi! Việt Nam có nhờ gì đâu!” Bạn Loan Nguyen lo cũng phải, bao nhiêu nhân tài Việt Nam phải ra nước ngoài mới phát triển, thăng hoa được.

Hạt giống chúng ta có rất tốt, nhưng đất chúng ta khô hạn, cằn cỗi. Mần răng hè?

Hoàng Đằng

22/5/2017 (27/4/Đinh Dậu)

CẢM NHẬN VỀ BÀI THƠ MỘT THOÁNG SÔNG HÀN CỦA ĐĂNG XUÂN - Ngô Văn Ánh

Đọc trên Văn nghệ Quảng Trị, mình thấy có mục bình thơ khá thú vị. Mình có người bạn tên Trần Đăng Xuân ở Gia Lai gởi cho mình bài thơ Một Thoáng Sông Hàn đề nghị mình bình giúp. Vì là bạn thân nên mình chân thành bình như sau. Nay gởi đến trang VNQT xem để nhận xét về lời tập (tập sự) bình của mình như thế nào. Cám ơn.

Tác giả Ngô Văn Ánh

MỘT THOÁNG SÔNG HÀN

Biển trong phố, phố trong biển (1)
Trong xanh sông Hàn màu mắt em (2)
Sơn Chà canh đứng lặng thinh (3)
Sao trời, sao đất lung linh rạng ngời.
Xao lòng trước biển trùng khơi,
Sao em chưa đến trả lời thề xưa.(4)
Đăng Xuân
(Phú Nhơn, Gia Lai)

BÌNH:
Câu thứ nhất: Mang tính khẳng định khách quan. Chưa thể hiện được sự ngỡ ngàng của chủ thể trữ tình trước thưc tại phố và biển lồng vào nhau. Đó là thành phố biển hay biển thành phố? Yếu tố nào bao hàm yếu tố nào? Câu này nên chuyển thành dạng câu nước đôi nghi vấn- cảm thán: Biển phố hay là phố biển đây?!
Câu thứ hai: Kết hợp tốt cả ba biện pháp miêu tả, so sánh và liên tưởng nhưng chưa rõ tác giả khen dòng sông Hàn hay màu mắt của cô gái. Để vừa giữ lại các thủ pháp nghệ thuật đã sử dụng vừa hàm ý tán dương đôi mắt của cô gái-màu mắt cô cùng màu xanh của sông Hàn làm cho mây khói, bầu trời sông Hàn trong xanh hơn; câu nầy có thể chữa lại là: Mắt em xanh biếc khói mây sông Hàn.
Câu thứ ba: Núi Sơn Chà (Sơn Trà) đã được nhân hóa làm người đứng canh giữ thành phố biển. Chưa thể hiện được vẻ đẹp quyến rũ của thành phố, đẹp đến nỗi làm cho vật vô tri giác (Núi Sơn Chà) phải say đắm, đứng yên ngơ ngẩn! Vì vậy, câu nầy có thể chữa lại là: Sơn Chà ngơ ngẩn lặng thinh.
Câu cuối: Đợi em đến trả lời. Cô gái có thể thực hiện hoăc không thực hiện điều mà cô đã hứa trước đây với chàng trai. Bấy lâu nay, vì lí do nào đó, cô chưa thể trả lời hoăc chưa thể thực hiện được lời thề thốt, hẹn ước ngày xưa. Theo mạch cảm xúc của bài thơ, ta hiểu chàng trai đang chờ cô gái thực hiện lời thề chứ không phải trách sao cô không trả lời. Chờ ngày trái tình chín mọng, ngày tình yêu viên mãn , ngày thu hoạch vụ mùa thắng lợi hoàn toàn khác với chờ xem vụ mùa được hay mất. Cho nên câu cuối thay trả lời bằng từ ngữ khác như: trọn, vẹn, đẹp lời thề xưa. Vậy bài thơ có thể chữa lại thành thể thơ lục bát như sau:

MỘT THOÁNG SÔNG HÀN

Biển phố hay là phố biển đây!?
Mắt em xanh biếc khói mây sông Hàn
Sơn Chà ngơ ngẩn lặng thinh
Sao trời, sao đất lung linh rạng ngời.
Xao lòng trước biển trùng khơi,
Sao em chưa đến - trọn lời thề xưa?
Ngô Văn Ánh

LAN MAN VÀ CHUYỆN CỦA THẰNG BẠN - Thơ Đặng Xuân Xuyến

LAN MAN VÀ CHUYỆN CỦA THẰNG BẠN
(Thân tặng nhà thơ Nguyễn Đăng Hành)

I.
Bạn rủ tôi về nhà nghe hát
Lôi chiếc CD cũ mèm
Chọn Những ánh sao đêm
Bật
Âm thanh phát ra cọt kẹt
Câu được câu mất

Bạn mơ màng
Lắc lư cùng “làn gió thơm hương...”
“Dòng sông mát xanh trải quanh phố phường” (1)

Tôi đã từng sợ tiếng thạch sùng
nửa đêm tờ lạch tạch não nùng...

II.
Đêm.
Bạn dựng tôi dậy khoe tiền nhiều
Lôi từ gầm giường những tờ tiền đỏ như rưới máu
Tôi không hỏi tiền nhiều từ đâu
Bạn tránh nhắc từ đâu tiền nhiều

Cẩn thận
Vuốt vuốt những tờ tiền
Mắt lim dim
Bạn thả hồn vào khoảng không tối lịm

Quánh đêm
Rờn rợn

Khuôn mặt bạn
Vời vợi của thánh nhân
Ma lanh của ác quỷ

Tôi đã từng sợ ma.
………..

(01) Lời bài hát Những Ánh Sao Đêm

Hà Nội, đêm 19 tháng 05.2017
ĐẶNG XUÂN XUYẾN

CHÙM THƠ XUÂN CỦA TRÚC LỆ

Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân
(Xuân Diệu)

Bài 1

XUÂN NHỚ..!

Chim xuân lạc cánh bên song.
Hót lên thánh thót tơ lòng rồi bay.
Gió xuân xào xạc lá cây,
Lặng thầm rớt xuống… im say nhạc lòng !

Bâng khuâng đứng tựa bên song…
Ruột tằm đòi đoạn sầu đong vơi đầy!
Vọng quê xa… ngút ngàn mây,
Ước chi hóa cánh chim bay vượt vời.

Trà xuân nâng tách chơi vơi…
Lạnh lùng lẻ bóng vắng người tri âm !
Buồng tim đằm nốt nhạc trầm!
Xa xưa… nhớ những mùa xuân ngọt ngào.

Bài 2

EM ĐI TRONG NGÀY XUÂN

Dịu dàng tà áo thướt tha,
Đường quê nhẹ bước bao la nắng hồng.
Ruộng nương tỏa ngát hương đồng.
Lúa xanh gợn sóng cải bông nở vàng.
Hàng tre lả bóng mơ màng.
Én xuân bay giữa mây ngàn thanh thiên.
Gió nâng vành nón chao nghiêng,
Làn môi tươi thắm mắt huyền long lanh.
Em là xuân của lòng anh,
Anh gom nốt nhạc phổ thành tình ca.

Bài 3

THOÁNG NÉT XUÂN QUÊ

Thiều quang ửng thắp ban mai.
Truyền cành chim thả giọng dài véo von.
Đường làng viền biếc cỏ non.
Măng tơ mơn mởn vươn tròn bụi tre.
Nương ngô uốn lượn vòng đê.
Hương xuân nhẹ tỏa miền quê ngát lành.
Cánh cò chấp chới đồng xanh
Muôn hoa chen sắc long lanh sương nhuần.
Tưng bừng trống giục múa lân.
Quê tôi đón một mùa xuân thanh bình.

Trần Lệ Khánh
(Bút danh Trúc Lệ)

READ MORE - CHÙM THƠ XUÂN CỦA TRÚC LỆ

Văn Nghệ Quảng Trị

Chúc Mừng Năm Mới