Nhà thơ Kha Tiệm Ly
LÝ NGẠO ĐỜI
Chẳng có bầu mà tự nhiên muốn ói,
Chẳng phải thằng điên sao đột ré lên cười.
Rượu uống suông, uống một mình quen thói,
Nhức tai nghe con kéc nói tiếng người!
Nhân cách một đời người còn rao bán,
Còn thơ ta muốn bán chẳng ai mua.
Lỡ dạy học trò cái Tâm trong sáng,
Nên vào đời đứa thiệt đứa thua!
Chẳng bằng, bọn tự xưng kẻ sĩ,
Bôi tro, muối mặt riết thành quen
Đứa háo lợi háo danh, đạp chà sĩ khí
Ôm đống bạc tiền bất kể trắng đen.
Đứa mượn chút văn chương lếu láo,
Làm mặt mo che đậy cái tâm hèn!
Thương học trò ta:
Em “kiến nghĩa bất vi vô dõng giả”
Cho đời nầy còn có Lục Vân Tiên.
Lại thương em bút nghiên không thỏa chí,
Gồng gánh lên rừng đốt củi làm than.
Em chờ vận vác cần ra sông Vị.
Em như thầy, vỗ bụng nghênh ngang!
Tìm đỏ mắt không ra người tri kỉ,
Giận bấy nhân gian ta viết Lý Ngạo Đời
Một khúc giang hồ bỏ liều cũng phí
Ngâm vào bầu thỉnh thoảng uống chơi!
Kha Tiệm Ly
Châu Thạch
TÀO LAO VỚI "LÝ NGẠO ĐỜI" CỦA KHA TIỆM LY
Châu Thạch
Tôi vốn hiền
lành, xưa nay bị người bắt nạt nhiều nhưng chỉ chửi ngấm ngầm chớ không chửi ra
miệng bao giờ. Hôm nay đọc “Lý Ngạo Đời” của Kha tiệm Ly trong lòng tôi sướng quá.
Sướng là vì Kha tiệm Ly chửi đời thay tôi mà chửi hay làm sao. Người ta thường
nói “hỗn như bán cá” (xin lỗi), nhưng tôi thấy Kha ta còn hỗn hơn bán cá nhiều,
chửi độc hơn, hay hơn, dài hơn và cũng có văn hóa hơn. Thật thế, vì dùng thơ mà
chửi tất nhiên phải có văn hóa rồi nhưng thơ của Kha tiệm Ly ngoài cái văn hóa
còn văng ra cái văn chương khiến đọc nghe mà thỏa dạ vô cùng. Có ai vào đề bài
thơ mà non ọe ra ngay đâu. Chỉ có cái anh chàng Kha ngạo đời lại “mửa” ngay ở
câu thơ đầu tiên. Vậy mà khi đọc không ai bịt mũi, lại còn hỉnh to ra thưởng
thức cái mùi chua khó ngửi hơn dấm mới lạ làm sao:
Chẳng có bầu
mà tự nhiên muốn ói,
Chẳng phải thằng điên sao đột ré lên cười.
Rượu uống suông, uống một mình quen thói,
ười!
Chẳng phải thằng điên sao đột ré lên cười.
Rượu uống suông, uống một mình quen thói,
ười!
Chẳng
phải ói trong thơ, anh ta còn cười ré lên như thằng khùng. Vì sao thế?. À ra vì
anh ta uống rượu một mình buồn chăng?. Chẳng phải thế đâu. Là vì anh ta uống
rượu một mình trong yên lặng đã quen, nhưng tại vì lần nầy bị con kéc phá đám
không cho bình yên ngồi uống, dùng thứ tiếng người của kéc, thử giả tiếng
người của loài vô tri không nhân tính nói ra rả vào tai. Có thật kéc nói không?
Cũng không đâu. Tất nhiên nếu kéc nói thật thì Kha tiệm Ly có thể thích thú
lắng nghe và tán dương khen thưởng chớ mấy khi lại ói ra đâu. Ói ra là vì ngược
lại, là vì người mà nói như kéc đó thôi. Thật ra người mà nói như kéc
được là người có biệt tài giả tiếng loài vật đáng khen, nhưng “kéc nói tiếng
người” là nói suông, nói những điều người ta bày mà không do lý trí mình suy
nghĩ, con tim mình cảm xúc mà ra, hay chua cay hơn là kéc học làm người! Hóa ra
suy cho cùng Kha Tiệm Ly không chửi kéc nói tiếng người đâu mà chửi “kẻ làm kéc
nói tiếng người” đó vậy.
Đúng thế, trong
vế thơ kế tiếp Kha tiệm Ly nói mình ói ra, mình ré lên là vì cái bọn ấy khiến
cho Kha tức tối:
Nhân cách một đời người còn rao bán,
Còn thơ ta muốn bán chẳng ai mua.
Lỡ dạy học trò cái Tâm trong sáng,
Nên vào đời đứa thiệt đứa thua!
Còn thơ ta muốn bán chẳng ai mua.
Lỡ dạy học trò cái Tâm trong sáng,
Nên vào đời đứa thiệt đứa thua!
Hóa ra Kha
nhà ta ganh tỵ với bọn người nói tiếng kéc ở trên. Thật vô lý, đời nầy người ta
bán nhân cách đi thì mới thăng quan tiến chức, mới giàu sang phú quý, mà người
mua nhân cách thì cũng dùng tiền để tô điểm cho mình, bôi son cho sự nghiệp để
vang danh trong thiên hạ. chớ thơ bán thì ai mua làm gì, vì nó đăng đầy
trên hàng trăm trang web, mở mạng thì đọc được ngay đâu cần chi bỏ tiền ra mua
cho hao tốn. Kha tiệm Ly trở thành… “Kha đậu hủ” rồi! Vì thời bây
giờ mà còn không biết tính toán chi ly kinh tế, lại còn lạc hậu ôm khư khứ cái
nhân cách của mình không chịu bán đi như bọn kia. Đã thế Kha thành “đậu hủ”
thật vì còn nghĩ sai. Bọn “kéc nói tiếng người” đâu có nhân cách mà bán, họ có
bán chăng là bán luôn cái giả nhân cách của họ mà thôi. Họ vốn thiệt thòi hơn
Kha vì sinh ra không có nhân cách nhưng họ được trời thương hơn Kha vì họ đắc
thời còn Kha thì mạt vận! Kha còn một cái tội lớn lao, là làm giáo dục theo
kiểu phong kiến xa xưa, đem cái tâm trong sáng ra bảo học trò cứ thế mà ôm giữ
khư khư, khiến cho hậu sinh thừa tự cái gia tài trong như hạt sương ấy tan ra
trong nắng mưa thực tế giữa đời, thua thiệt với người cũng chẳng khác chi Kha.
Cái tâm bây giờ là cái tâm “kinh tế thi trường” khác hẳn xưa. Cái tâm ấy phải
chủ động làm biến đổi xu hướng con người và phải được quảng cáo hằng ngày láo
khoét trên TV để thu về lợi nhuận thật cao. Cho nên cái tâm bây giờ có mấy
người mà giữ được trong sáng như Kha đâu. Trách Kha nhưng mà cũng thương Kha và
khen Kha lắm, vì nhờ những người thủ cựu như Kha làm ngọn hải đăng trên cao
định hướng tìm về cho biết bao con thuyền đang lênh đênh trong cơn giông bão
trôi trên biển đạo lý suy đồi.
Qua vế thơ
thứ ba Kha Tiệm Ly say thật rồi. Đã ói ra, đã cười lên the thế lại còn đập bàn
chữi bới lung tung, gọi đến kẻ sĩ, gọi đến người làm văn mà móc họng người ta:
Chẳng bằng, bọn tự xưng kẻ sĩ,
Bôi tro, muối mặt riết thành quen
Đứa háo lợi háo danh, đạp chà sĩ khí
Ôm đống bạc tiền bất kể trắng đen.
Đứa mượn chút văn chương lếu láo,
Làm mặt mo che đậy cái tâm hèn
Bọn kẻ sĩ ấy
chỉ là kẻ sĩ giả, tự bôi tro muối mặt vào thân, còn bạn kẻ sĩ thật khồng
tự bôi tro muối mặt nhưng nói như ở vế thơ sau phải “lên rừng đốt củi làm
than”, “Vác cần ra sông Vị” thì cũng bị mưa nắng làm cho đen thui thủi,mặt mày
còn xấu xí hơn bọn kẻ sĩ kia gấp nhiều lần. Có chăng là bọn kẻ sĩ giả có tiền
nên rửa bên ngoài được nhưng bệnh thì thâm vào tim, gan, phèo, phổi càng ngày
càng ô uế thêm ra, còn kẻ sĩ thật thì nhờ nắng mưa mà giữ gìn cho sức khỏe, tuy
bề ngoài nám đen nhưng bên trong mạnh như trâu, chẳng có vết dơ gì thâm nhập
vào tâm can được. Phải nói trong bọn nầy không có Kha, không có tôi cũng chẳng
có vị nào điên mà tự nhận mình xấu xa cả. Vậy thì Kha chửi ai đây? Đích thị là
Kha chửi đổng. Thật tình chê Kha chửi đổng còn thua xa Chí Phèo. Giá mà Kha gọi
cha, gọi ông. gọi ba đời dòng họ nhà nó ra mà chửi như Chí Phèo chửi thì hay
biết mấy. Tuy thế cũng nên châm chước cho Kha, vì Kha chửi theo kiểu có văn hóa
còn Chí Phèo thì chửi theo kiểu vô văn hóa mà đem ra so bì sao được!
Hết muốn ói,
hết cười, hết chửi, bây giờ miệng lưỡi Kha tiên sinh trầm lắng xuống nghe
cũng thấy hơi buồn:
Thương học
trò ta:
Em “kiến nghĩa bất vi vô dõng giả”
Cho đời nầy còn có Lục Vân Tiên.
Lại thương em bút nghiên không thỏa chí,
Gồng gánh lên rừng đốt củi làm than.
Em chờ vận vác cần ra sông Vị.
Em như thầy, vỗ bụng nghênh ngang!
Em “kiến nghĩa bất vi vô dõng giả”
Cho đời nầy còn có Lục Vân Tiên.
Lại thương em bút nghiên không thỏa chí,
Gồng gánh lên rừng đốt củi làm than.
Em chờ vận vác cần ra sông Vị.
Em như thầy, vỗ bụng nghênh ngang!
"Kiến nghĩa bất vi vô dõng giá” hiểu nôm na là “Thấy việc nghĩa không làm thì không phải dũng”. Câu nầy còn đi theo một câu nữa là “Lâm nguy bất cứu mạc anh hùng” hiểu nôm na là “Gặp người lâm nguy không cứu thì không phải anh hùng”. Hai câu nầy đoán mò cũng biết của các thầy đồ ngày xưa dạy học trò làm người anh hùng sống giữa cuộc đời. Người hùng ngày nay khác xa, đó là “Thấy bia rơi không “cáp duồn” không dũng/ Chốn đông người không chen lấn không hùng”. Kha tiên sinh dạy học trò ngược về cái thời “cửa Khổng sân Trình” nên học trò “bút nghiên không thỏa chí”, “lên rừng đốt củi làm than”, “ vác cần ra sông Vị” chờ đến suốt đời cũng chẳng ai dùng là rất đúng, chớ có than van! Nói thì nói thế nhưng suy nghĩ lại, ngày nay nếu không có các vị Bồ Tát nầy lấy thân mình ra làm chiếc đuốc soi cho con đường trần gian có thêm chút ánh sáng, thì chiếc xe chở sự suy đồi sẽ bon bon đưa loài người xuống hố sâu tội lỗi. Họ chỉ như những con đom đóm bay trong đêm, nhưng đom đóm cũng báo động cho người biết mình đang đi trong đêm rất cần ánh sáng ban mai.
Rồi thì Kha
than van đốt đuốc “tìm đỏ mắt không ra tri kỷ” thật là ngạo đời:
Tìm đỏ mắt không ra người tri kỉ,
Giận bấy nhân gian ta viết Lý Ngạo Đời
Một khúc giang hồ bỏ liều cũng phí
Ngâm vào bầu thỉnh thoảng uống chơi!
Giận bấy nhân gian ta viết Lý Ngạo Đời
Một khúc giang hồ bỏ liều cũng phí
Ngâm vào bầu thỉnh thoảng uống chơi!
Cỡ như Kha
tiệm Ly có đầy. Nhưng nghĩ lại cũng đúng, cỡ như Kha tiệm Ly có đầy nhưng làm
thơ ngông như Kha và ngạo đời như Kha thì có một. Châu Thạch cũng muốn mon men
đến xin làm tri kỷ nhưng đọc thơ xong thấy học trò của Kha như thế, mình mà làm
bạn Kha thì chắc trơ xương nên rút êm cho khỏe cái thân già. Kha giận nhân gian
mà viết Lý Ngạo Đời là gãi ngứa cho nhân gian. Vậy mà đúng thật, đọc Lý Ngạo
Đời của Kha, Châu tôi thấy đã ngứa từ môi đến lưỡi, vỗ bụng kêu phành phạch
sướng ơi là sướng. Kha tiên sinh lại dùng khúc giang hồ Lý Ngạo Đời “Ngâm vào
bầu thỉnh thoảng uống chơi” là tốt quá, vì cái Lý nầy nó như con rắn có
nọc, đời sợ vô cùng, nhưng ngâm nó vào rượu thì uống vào bổ xương bổ cốt.
Nọc của rắn nguy hiểm cho bọn đi đêm nhưng đem chữa bệnh cho đời thì tốt vô
song.
Một khúc
giang hồ bỏ liều cũng phí
Ngâm vào bầu thỉnh thoảng uống chơi!
Ngâm vào bầu thỉnh thoảng uống chơi!
“Uống chơi”, nó toát lên cái ngạo nghễ, cái “ngạo đời” đến thế
là cùng!
Chữ tào lao
theo định nghĩa là “Không có gì thiết thực, đúng đắn, chỉ nói ra cho vui”. Vậy
cho nên xin tác giả và bạn đọc xem như Châu Thạch tôi nhảy cỡn lên vì đọc Lý
Ngạo Đời thấy đã quá nên cũng viết tào lao mà thôi. Thật tình xin lỗi, xin lỗi,
xin lỗi nếu tào lao sai phạm điều gì./.
Châu Thạch
Đà Nẵng
8/5/2014 
