Phần 10 "108 bài thơ Đường chọn dịch"
(Tiếp theo kỳ trước)
21. VŨ PHẠM KHẢI
(Tiếp theo kỳ trước)
21. VŨ PHẠM KHẢI
(1807 – 1872)
Vũ Phạm Khải người làng Phượng Trì, xã Yên Mạc, huyện Yên
Mô, tỉnh Ninh Bình. Ông tự là Đông Dương, hiệu Ngu Sơn. Đỗ Cử nhân khoa Tân Mão
(1831), làm quan qua Tham biện Nội các, Bố chính Thái Nguyên. Là văn thân phe
chủ chiến trong triều Nguyễn khi Pháp xâm lược. Tác phẩm : Đông Dương văn tập,
Ngu Sơn toàn tập, Dưỡng Trai tập v.v…
81. QUÁ HOÀNH SƠN
Nguyên tác: 過 橫 山
幾 度 桑 滄 一 夢 惺
依 依 石 骨 走 滄 溟
地 區 山 海 通 南 北
天 界 陰 陽 半 雨 睛
鉦 皼 尚 嚴 今 世 锁
風 霜 長 弔 昔 人 城
亨 逢 四 海 為 家 會
一 日 登 臨 萬 古 情
Phiên âm: Quá Hoành Sơn
Kỷ độ tang thương nhất mộng tinh,
Y y thạch cốt tẩu thương minh.
Địa khu sơn hải thông Nam Bắc,
Thiên giới âm dương bán vũ tình.
Chinh cổ thượng nghiêm kim thế
tỏa,
Phong sương trường điếu tích nhân
thành.
Hạnh phùng tứ hải vi gia hội,
Nhất nhật đăng lâm vạn cổ tình.
Dịch thơ :
Qua Hoành Sơn (1)
Phạm Đình Nhân
Dịch 2005
Biển dâu biến đổi giấc mơ nhanh,
Cốt đá còn nguyên vươn biển xanh.
Nam Bắc thông thương đường núi
biển,
Âm dương mưa nắng dệt đan mành.
Trống chiêng nghiêm cẩn nay còn
đó,
Sương gió luôn thăm mãi lũy
thành(2).
Bốn bể một nhà cùng tụ hội,
Một ngày lên đó vạn tâm tình.
Qua Đèo Ngang
Ngọc Châu
Dịch 2014
Biển dâu biến đổi nhanh sao
Còn nguyên cốt đá ngày nào vươn
ra
Bắc Nam thủy bộ thuận hòa
Âm dương mưa nắng trời già dệt
đan
Trống chiêng còn với nhân gian
Gió sương thăm thẳm thành đan lũy
dầy
Bốn bể một nhà chung tay
Qua Hoành Sơn một ngày bao tâm
tình.
82. THÚY HOA SƠN
Nguyên tác: 翠 花 山
天 家 樂 界 卽 蓬 瀛
江 漢 風 流 萬 古 情
海 一 湾 通
晴 展 鏡
山 千 疊 下 倒 圍 屛
门 深 白 雀 棲 玄 樹
晝 靜 晨 鐘 響 太 清
慾 上 幾 層 調 淑 塔
五 雲 多 處 辦 神 京
Phiên âm: Thuý Hoa sơn
Thiên gia lạc giới tức Bồng
Doanh,
Giang Hán phong lưu vạn cổ tình.
Hải nhất loan thông tình triển
kính,
Sơn thiên điệp hạ đảo vi bình.
Môn thâm bạch tước thê huyền thụ,
Trú tỉnh thần chung hưởng thái
thanh.
Dục thướng kỷ tằng Điều Thục
tháp,
Ngũ vân đa xứ biện Thần kinh
Dịch thơ:
Núi Thúy Hoa (1)
Phạm Đình Nhân
Dịch 2005
Như nơi thiên giới cảnh Bồng
Doanh(2),
Giang Hán phong lưu ấy vạn tình.
Một vịnh xanh trong như tấm kính,
Nghìn non trùng điệp tạo lam
bình.
Cổng sâu, chim trắng nghiêng cây
đậu,
Ngày vắng, chuông ngân lặng tiếng
thinh.
Những muốn trèo lên Điều Thục
tháp,
Nhìn mây ngũ sắc cảnh Thần Kinh.
Thúy Hoa sơn
Ngọc Châu
Dịch 2014
Như cảnh tiên chốn Bồng Doanh
Nơi Giang Hán cũng muôn tình
phong lưu
Vịnh xanh như kính lam chiều
Núi non trùng điệp bao nhiêu mơ
màng
Cổng sâu chim trắng điệu đàng
Chuông ngân tiếng vọng ngày càng
vắng thêm
Tháp Điều Thục muốn trèo lên
Nhìn mây ngũ sắc nhuộm miền Thần Kinh
(1) Hoành Sơn tức Đèo Ngang nối giữa tỉnh Hà Tĩnh và tỉnh
Quảng Bình.
(2) Trên núi này có di tích lũy đá, dân thường gọi là lũy
ông Ninh do Trịnh Ninh, tức Ninh Quận công Trịnh Toàn xây dưng trong thời gian
Trịnh – Nguyễn phân tranh. Đó là theo dân gian truyền lai. Nhưng theo bài Thư
bàn về viết sử. của Vũ Phạm Khải đoạn nói về Hoành Sơn (Đông Dương thi văn tuyển. NXBKHXH. H. 1991),
Vũ Phạm Khải cho rằng không phải.
Núi Thúy Hoa
(1) Núi Thúy Hoa thuộc huyện Phú Vang, Thừa Thiên-Huế.
(2) Bồng Doanh tức Bồng Lai và Doanh Châu, tương truyền là
hai trong số ba ngọn núi tiên ở ngoài biển