(Truyện ngắn tham dự CUỘC THI SÁNG TÁC VỀ VOLGAGRAD)
 |
| Tác giả Ngọc Châu |
Không thể nào tìm
thấy thằng cháu đi cùng mình sang đây, đến một giờ sáng thì người đàn ông nổi
tiếng trong giới kinh doanh người Việt tại Nga cuối cùng đành ngồi phịch xuống
sofa của phòng tiếp tân khách sạn Midland gần sân bay Sheremetevo, Matx-cơ-va,
hai chiếc mobile vừa nạp “cạc” mới đều đã cạn tiền.
Từ chiều đến giờ
ông gọi không biết bao nhiêu cuộc điện thoại cho bạn bè, thông báo tình hình và
nhờ tìm kiếm, chỉ không gọi được cho chính thằng cháu vì chưa kịp đổi “sim” cho
nó. Nghĩ đến chuyện nó đi chơi rồi bị lạc ông đã nhờ Đại Sứ quán giúp đỡ, gọi
cho các cơ sở người Việt ở Mát, cả cho cảnh sát mấy khu vực mà chưa có kết quả
gì.
Biết nói với bố mẹ
nó thế nào đây? Hay nó lại đột nhiên quay về nước? Ý này khiến ông định gọi về
Việt Nam
nhưng chợt nghĩ rằng làm sao mà nó có thể về nhanh đến thế?!
Từ tối đến giờ ông
đi ra đi vào, vòng quanh các phố, gọi taxi vào phòng chờ sân bay vài lần để sục
tìm, nôn nóng như mèo mẹ mất con ở dưới sảnh khách sạn dù đã thuê một phòng
trên tầng ba. Làm việc với Lễ tân lần nữa. Chị phụ nữ trực đêm nhiệt tình, hết
sức quan tâm đến người thương gia Việt Nam đang cần sự giúp đỡ nhưng chỉ xác
định rằng hôm qua có hai thanh niên Việt Nam ghé qua đây, gửi lại hai chiếc va
li với túi xách tay (những thứ đó ông đã nhờ đem lên phòng 304), nói tí nữa sẽ
thuê phòng nghỉ nhưng không quay lại, vì vậy nên khách sạn chưa kịp lưu căn
cước. Chị ta cẩn thận lục tìm sổ đăng kí khách trong năm và khẳng định là hai
thanh niên này chưa có ai từng nghỉ lần nào tại đây.
- Thế mà thằng tên
là Thắng ấy nói là vẫn thuê phòng ở khách sạn!- Ông lên tầng ba, lẩm bẩm một
mình, lúc này mới để ý đến cuốn sổ bìa cứng nằm trên cùng chiếc túi xách của
thằng cháu kéo chưa hết khóa.- Cuốn sổ của thằng Quang!- Vội lật giở rồi ông
đọc từ trang đầu vì thấy nội dung chẳng có bao nhiêu, quên cả chuyện đang định
đi làm vệ sinh với kiếm chút gì ăn vì bụng đã đói cồn cào.
Có vẻ là cuốn nhật kí nhưng không ghi ngày
tháng gì cả:
“Bố đưa cho cuốn
sổ với cây bút, nói nhẹ nhàng “viết đi!”
- Viết gì hả bố?
- Viết những gì
con nghĩ, những gì con làm. Trước đây hình như con cũng có cuốn nhật kí phải
không?
- Trước đây? Vâng,
hồi… hồi…
Đó là hồi mình mới
bắt đầu học lớp 6, viết nhật kí theo
khuyến khích của cô giáo Văn, bốn năm đứa cơ nhưng chỉ được chục trang rồi
bỏ…
Cầm lấy cuốn sổ và
cây bút bi “đẳng cấp” của bố vẫn dùng, tự dưng thấy sẵn sàng viết được ngay. Kì
lạ!
Mọi thứ đã thay
đổi, thay đổi đến không tưởng. Sẽ không ghi lại chút gì về nửa tháng vừa qua,
dù đó là thời gian khủng khiếp nhất, đày đọa nhất mà một con người- không, đáng
phải coi như một con chó - có thể trải qua mà không lọt xuống âm ti, địa ngục.
Hạnh phúc đã
lọt qua kẽ tay
Giờ tao tự
dưng lại thấy mày
Không tưởng
– khó tin, mà lại thực
A ha! Rồi mi
thấy, từ nay…
Viết ngay được bốn
câu khá vần, Phải thế chứ! Trước kia còn có những bài thơ, không cần thuổng của
ai câu nào mà cũng được bọn trong lớp tụng ca cơ mà. Bốn câu này mở đầu cho
“cuốn nhật kí” sẽ không cần ngày tháng gì cả. Thích gì viết nấy, thích lúc nào
viết lúc ấy, không thích viết thành chữ thì nghĩ trong đầu, tự nói chuyện với
mình rồi cho qua luôn, thế thôi.
Không nhớ, không
ghi, không kể lại những chuyện nên quên, cần quên, dứt khoát sẽ quên.
Đây là tiêu chí,
là “sợi chỉ đỏ” như các cụ móm mém hay nói, phải dành trang đầu cuốn sổ cho cái
tiêu chí này!
Nhưng không thể
quên thời gian mới bước chân vào trường Đại học Bách Khoa. Trên cả tuyệt vời!
Oai hơn cóc cụ vì đỗ một lúc bốn trường liền, toàn những trường mà bọn cùng lớp
12 thèm rỏ dãi, tiếc muốn chết khi thấy mình đỗ mà không vào. Rặt những nơi
danh giá: Y này, Xây Dựng này, chẳng hiểu sao hồi đó lại kết Bách Khoa đến thế,
ờ mà giá như không vào trường ấy có khi…
Thôi, thôi, thôi,
đã bảo dứt khoát sẽ quên cơ mà. Quên, quên, quên!!!
Quên được thì lòng
lâng lâng ngay. Ngày ấy được chúng ban cho nick-name “Haisonglap”. Không phải
“hai” nghĩa là “lớn - anh cả” như kiểu gọi miệt vườn Nam Kì quốc, mà là vì
chúng công nhận hai khoản đáng nể vào hàng “sư phụ”: kí họa hài hước khá nhanh
và cục tác ra những dòng thơ hợp chủng Cóc cụ-Bút tre, “xuất khẩu thành chương…
phềnh” chẳng kém gì Tào Phi, tay con thứ lão Tào A Man trong Tam quốc chí.
Songlap là Sông Lấp, nơi chôn nhau cắt rốn, khỏi cần biện giải.
Thằng Tân, ấm sứt
vòi nhà quan Hiệu Trưởng ban đầu ganh ghé lắm, nhưng sau mấy vụ đụng độ lại
thấy hợp cạ, tự dưng thành nhóm “chim đầu đàn” được bọn còn lại sùng kính ra
phết. Nhớ đến thế cho đời có vị khoái, kể cũng tiếc nhưng nhớ thêm nữa thì sẽ
động chạm “sợi chỉ đỏ”. Quên thôi!
Từ ngày bố lên
trường nộp đơn xin cho nghỉ học vài năm… chữa bệnh (cả cậu ấm sứt vòi cùng hai
tên nữa của nhóm “chim đầu đàn… H5N1!” cũng xin nghỉ như vậy) đến nay vèo cái
mà 3 năm trôi qua. “Ấm sứt vòi” với hai thằng kia không biết giờ ra sao, bọn
cùng khóa đã nhận công tác yên ổn hết
rồi, thằng Hợi “lợn” hôm qua đến thăm mình công tác ở Sở Kế hoạch-Đầu tư, đã
yên bề gia thất… trông ra vẻ bố chó bông, ông chó phốc lắm.
Không lăn tăn chi
nữa với quá khứ. Cương quyết đoạn tuyệt là châm ngôn, cũng là việc dứt khoát
phải làm, sẽ làm được.
Nghỉ mấy ngày rồi
mình sẽ xin bố cho đi làm, việc gì cũng được. Miễn là tự nuôi được bản thân,
không ăn bám bố mẹ, khi nào về trường học tiếp sẽ hay.
Bố ơi, mẹ ơi, con
biết đã làm khổ bố mẹ nhiều lắm rồi, đến hết cuộc đời này dù có làm bao nhiêu
việc tốt chăng nữa cũng không trả nổi công ơn của bố mẹ đâu...
Là lá la la - Đời
là khúc ca – Tương lai vẫy gọi – Ta lại là ta…
Mấy câu này đáng
ghi vào sổ dù rõ ràng xưa nay mình không thích sentiment “sến vô bờ bến, phơi
lưng cào hến vẫn còn sến!"
*
* *
Nóng lòng muốn
được đi làm, muốn có việc gì để mọi người thấy rằng “từ nay sẽ khác, không phải
thằng nhác, không hề phét lác”nhưng đã hơn một tuần chẳng thấy bố mẹ giao việc
gì. Sáng nay bà Ôsin nói với mẹ “ông bà cho tôi nghỉ dăm ngày về thăm quê nhá,
cậu Quang tranh làm hết mọi việc rồi. Bao giờ cậu ấy đi làm tôi sẽ lên ngay ông
bà ạ…”
Sáng nay bố mẹ
chợt cùng vào phòng bảo: “Chuẩn bị đi xa!”
- Đi xa! Đi đâu
ạ?- Hỏi mà bụng không tin lại có chuyện như thế. Nhưng chắc thật rồi vì mắt mẹ
rơm rớm, mặt bố thì nghiêm trọng hiếm thấy.
- Con sẽ sang Nga
cùng chú Toàn, mọi việc bố mẹ đã thu xếp xong cả rồi- bố nói.
- Bố mẹ không muốn
xa con- mẹ bắt đầu khóc- Nhưng không sang bên ấy thì không khỏi được con ạ.
- Sang bên ấy thì
không như ở nhà. Chú Toàn hứa sẽ không để cho con khổ hơn mọi người Việt mình
bên đó, nhưng không như ở nhà, có hiểu không?
- Con hiểu ạ, con
đã phá hủy bao nhiêu tài sản của bố mẹ. Nhưng từ giờ trở đi con sẽ không thế
nữa. Bố mẹ hãy tin ở con, việc gì con cũng có thể làm được, khổ sở đến đâu con
cũng có thể chịu được. Đã qua được nửa tháng dở sống dở chết vừa rồi thì không
còn thứ gì đáng khổ, đáng sợ hơn được nữa… con sẽ không phụ lòng bố mẹ nữa đâu…
- Bố mẹ hiểu quyết
tâm của con, mừng vì con nghĩ được như vậy nhưng để khỏi hoàn toàn thì còn
nhiều khó khăn rất lớn tự con sẽ phải vượt qua…(người lớn bao giờ cũng có
chuyện để lo lắng- mình nghĩ vậy)
- Tìm việc làm ở
đây cũng được mà, con nghĩ thế… Đi xa sợ mẹ sẽ buồn…
- Không được đâu
con ơi- mẹ gạt nước mắt- Bố mẹ đã tìm hiểu kĩ rồi, sau giai đoạn cắt cơn thì bệnh nhân thấy mình như
khỏi nghiện hoàn toàn, tin tưởng sẽ bỏ được ma túy, sẵn sàng làm mọi chuyện tốt
lành cho bản thân và gia đình nhưng…
Bố đưa khăn cho mẹ
chấm nước mắt đang chảy ra ràn rụa rồi nói thay:
- Thời kì lạc
quan, tin tưởng ở bản thân này không dài hơn một tháng đâu con ạ. Tiếp theo sẽ
đến những giai đoạn còn nguy hiểm gấp bội, con có hiểu không? Phải bằng mọi giá
để duy trì NGHỊ LỰC - QUYẾT TÂM - TRÁNH XA CÁM DỖ - PHẢI THAY ĐỔI MÔI TRƯỜNG,
BẠN BÈ… thì mới có hi vọng khỏi được hoàn toàn!
Câu này nên ghi
lại. Không biết bố mẹ có quá lo lắng hay không, nhưng LUÔN PHẢI NHỚ!”
- Những chuyện này
bố mẹ nó đã nói cho mình biết rồi, chỉ có nhóm “chim đầu đàn… H5N1!”- Người
thương gia Việt kiều lẩm bẩm, định lật đến những dòng cuối nhưng rồi lại kiên
nhẫn đọc tiếp:
Tranh thủ ghi ít
dòng trên máy bay. Họ bảo phải mất 8 giờ bay mới từ Hà Nội đến sân bay
Sheremetevo, Moscow .
Đi cùng chú Toàn nhưng chú ấy bận kinh khủng, suốt dọc đường chỉ thấy trả lời
công việc qua điện thoại, chẳng chuyện trò hay hỏi han được câu gì dài dài. Lên
máy bay thì chắc là đã quá mệt nên ông chú ngủ gà gật ở hàng ghế sát trên.
Ngồi cạnh hai vợ
chồng người Nga, mấy ghế xung quanh cũng đa số là dân “xin bà tí bơ!” Không biết tiếng nên mồm thất nghiệp, mà dân
Nga ít nói, khác với dân Tàu trong lần mình cùng bố mẹ đi du lịch Bắc Kinh hồi
vừa tốt nghiệp phổ thông. Dân Tàu mà đi đâu tập thể thì nói cười ông ổng, vỗ
tay đập chân, đồng ca ỏm tỏi…
Ông lật sang trang
cuối thấy còn một dòng ở đầu trang:
“Không ngờ lại gặp
một tên H5N1ở đây…”
Thêm một dòng
nghuệch ngoạc, chắc là viết rất vội ở giữa trang: “Cháu đi với thằng Thắng vòng
xem vài phố quanh đây một lát chú ạ. Vì chưa có sim bên này nên…”
- H5N1?- Vậy ra
cái thằng tên Thắng là bạn cũ của nó, cùng ở trường Đại học Bách khoa mấy năm
trước đây? Cũng bị nghiện như thằng Quang?
Ông nhớ lại lúc
rời khỏi máy bay. Bảo thằng cháu đứng chờ lấy hành lí trong khi ông vào toilet,
rồi gọi và trả lời điện thoại, phải đến sáu cuộc nhỡ lúc tắt mobile trên máy
bay. Quay ra thì đã thấy nó đang trò chuyện với một thằng người Việt cũng sàn tuổi
cạnh băng chuyền trả hàng.
- Mày nói được
tiếng Nga không?- Thằng kia hỏi.
- Không, mới học
được mấy từ- Quang đáp rồi đi lại chỗ ông, thằng kia cũng đi theo. Thằng ấy
chắc ở bên này đã lâu vì ông thấy nó dừng lại trao đổi bằng tiếng Nga vanh vách
với một cặp vợ chồng người bản địa.
- Đây là chú Toàn,
tao đi với chú ấy. Quang đang định giới thiệu tiếp thằng bạn với ông thì hành
lí xuất hiện. Hai chú cháu lập bập lôi va li trên bánh xe, thằng kia cũng đã
lấy xong hành lí nên rảo chân đến nhập cùng.
- Chú mày làm ăn ở
bên này à?- Tiếng chúng hỏi nhau ở sau lưng ông.
- Ừ, nhưng không ở
đây, chú ấy ở Volgagrad, còn phải bay nữa cơ.
- Bao giờ đi tiếp?
- Không rõ, chú
đang định bay chuyến chiều nay hay sao ấy…
Lại thêm mấy cú điện
thoại khiến ông phải trả lời, chẳng biết chúng còn trao đổi với nhau những gì.
Có công việc ở “Mát” khiến ông thấy nên ở lại giải quyết buổi chiều nay cho
xong rồi hãy đi Volgagrad. Ông ngần ngừ rồi bảo:
- Quang à, chú
muốn nán lại giải quyết công việc ở đây ít giờ. Vậy hãy thuê một phòng khách
sạn gần đây để cháu vào nghỉ, nếu xong sớm thì chiều nay bay tiếp…
- Chú đi có lâu
không? Nếu chỉ một vài giờ thì cứ để cháu ngồi đây chờ chú. Ngắm cảnh sân bay
này cũng đẹp chú ạ.
- Chú ơi, công ty cháu
vẫn thuê phòng giá hạ ở khách sạn ngay gần đây- thằng bạn mới gặp của cháu ông
nói xen- nếu chờ lâu thì để cháu đưa thằng Quang về nghỉ ở đấy chú ạ. Chú cứ đi giải quyết công việc đi. Cháu tên
là… Thắng, đây là card Lễ tân khách sạn,
cần thì chú gọi, chúng cháu sẽ ra ngay.
Chúng nó qua khách
sạn gửi đồ rồi đi đâu nhỉ? Thằng kia nói tiếng Nga thông thạo thế chắc ở bên
này lâu rồi, làm sao lạc được? Mọi khả năng có thể xảy ra với chúng lướt nhanh
trong đầu rồi bỗng ông hoảng hốt:
- Không khéo chúng
vào “xới “ nào rồi. Hai thằng nghiện gặp nhau mà!
*
* *
Đó vẫn chưa là
tình huống xấu nhất xảy ra với thằng bé mà ông đặt trách nhiệm phải coi như con
đẻ.
Mọi truy tìm suốt
một tuần theo hướng mới đều không thu được kết quả dù đã gọi thêm nhân viên của
mình từ Volgagrat tới “Mát”. Năn nỉ trợ giúp ở các đồn Cảnh sát khu vực thì
nhận được câu trả lời như nhau “không thể biết chính xác số lượng công dân Việt
Nam
định cư ở bất cứ đâu trên nước Nga, nói gì tới người mới sang! Vô khối người
Việt các ông có đến đăng kí đâu mà chúng tôi biết!?”
Ở Nga lâu rồi nên
không ngạc nhiên với câu trả lời của họ, cũng không báo cho lực lượng cảnh sát
đặc nhiệm OMON nữa. “OMON này khác gì bên mình- ông nghĩ- hùng hổ, mặt sắt đen
xì, nhận hối lộ khá công khai nhưng toàn
làm công việc “bắt cóc bỏ đĩa” khi lập lại trật tự xã hội!” Đành phải gọi điện
báo tin xấu về Việt Nam .
Vậy nhưng tin
choáng váng nhất lại đến từ cơ quan OMON!
Sau cuộc gọi ông
chợt liếc vào bản tin vừa xuất hiện trên mạng cho biết “cảnh sát khu vực thị trấn D. ngoại ô Mat. đã
phát hiện một xưởng may chui, trong đó có những công dân Việt Nam làm việc
như nô lệ…”
- Ngu thật, sao
không nghĩ tới hướng này!?
Ngay lập tức ông
phóng đi tìm “xưởng đen” nói trên. Có nghe nói tới dạng xưởng này nhưng trăm
công ngàn việc, cũng không mua bán hàng hóa gì trong lĩnh vực dệt may nên đây
là lần đầu tiên phải tới mò tìm ở “hố đen”.
Hơn hai chục “tiểu
hành tinh” vừa có may mắn thoát ra khỏi “hố đen vũ trụ” đang bị OMON quản thúc,
trong đó có thằng Quang- tiều tụy, nửa điên nửa dại, vẻ như vừa bị đám OMON
choảng cho vì đã phản kháng hay chống đối gì đó.
Trông thấy ông nó
không hề mừng rỡ. Ông cũng thế, không vội tỏ thái độ gì mà chỉ kín đáo gặp
riêng tay chỉ huy toán OMON để thương lượng về sức nặng cần thiết của chiếc
phong bì. Vài phút sau thì được quyền đến dắt tay thằng cháu rời nhanh khỏi
hiện trường, may mà nó lặng thinh lùi lũi đi theo…
Vừa vặn kịp chuyến
máy bay đi Volgagrad, cũng vừa đủ thời gian gọi về Việt Nam thông báo
cho bố mẹ thằng cháu trước khi phải tắt mobile theo qui định hành trình.
*
* *
Thằng Quang không
mở mồm, dáng vẻ thất thường như có vấn đề về thần kinh. Ông đang muốn đưa nó
thoát nhanh khỏi “Mat” nên không hỏi han căn vặn gì cả. Máy bay cất cánh khoảng
mười lăm phút mới mở túi xách lặng lẽ trao lại cuốn sổ còn đang ở trong túi của
ông.
“Có lẽ cũng là may
khi nó rơi ngay vào “hố đen” và cũng được hút nhanh ra khỏi đó- Người thương
gia Việt Nam thầm nghĩ- như vậy là cái thằng “H5N1” không
rủ vào sới. Chắc nó đã soi kĩ và biết rằng thằng cùng nhóm “H5N1” ngày xưa
không có giá trị gì về tiền bạc ngoài bản thân ra nên lập tức bán “bạn” vào hố
đen.”
Bao nhiều điều
muốn hỏi mà ông không thể cất lời vì trước khi nhận đưa thằng cháu sang bên này
ông đã tìm hiểu kĩ về các giai đoạn và
trạng thái tâm lí sau cai nghiện. Nó đang ở giai đoạn 2-“lạc quan tếu”, nhưng
sau sự cố vừa rồi hẳn đã chuyển sang giai đoạn 3-“bế tắc”. Một giai đoạn hết
sức nguy hiểm và yêu cầu người dõi theo phải cực kì tế nhị trong mọi hành xử
nếu muốn khả năng “dứt” lấn át khả năng “tái’ của nó.
Sau bữa ăn nhẹ
trên máy bay thằng Quang kiếm ra cây bút bi ở đâu đó và bắt đầu ghi chép (có
thể nói là khá cần mẫn) vào cuốn sổ.
“Một lúc nào đó
mình sẽ được đọc những suy nghĩ của nó, nhưng việc gì phải đến sẽ đến, không
thể nôn nóng”- người thương gia nghĩ vậy nên ông doãi lưng chiếc ghế tựa, yên
tâm ngủ một lát bù lại tuần lễ vất vả vừa rồi.
Hai chú cháu đã về
tới Vongagrad an toàn. Sau đó hai ngày thì mẹ nó cũng sang đến nơi dù đã được
cập nhật tin tức ngay lúc ông Toàn đưa được con bà thoát khỏi hố đen.
*
* *
Lúc cả hai mẹ con
Quang rời Vongagrad về Việt Nam
thì ông Toàn đang bận việc ở thành phố khác xa tít tắp. Khi quay về anh thư kí
trao cho ông lá thư cùng quyến sổ. Ông đọc lá thư:
“Chú Toàn ạ, hai
mươi bốn năm trước, khi rời bỏ MGU* tôi đã
nghĩ rằng không bao giờ còn quay lại đất nước này. Lúc hệ thống Xã hội Chủ
nghĩa bắt đầu tan rã bố tôi đang tại vị ở Bộ Ngoại giao nên quyết định gọi tôi
về Việt Nam .
“Đổ vỡ hết rồi, không còn những gì tốt đẹp của Liên Xô ngày xưa nữa đâu…” Cụ
nói vậy nên tôi chỉ có việc làm theo, càng ngày tôi càng cho là cụ nói đúng
nhưng đến giờ mới hiểu rằng có nhiều điều cần suy nghĩ lại …
Chú bận lắm, tôi
biết. Ở đây gần một năm hai mẹ con tôi còn chẳng có thời gian trò chuyện với
chú được nhiều, nói gì lúc chia tay nếu như chú có mặt ở Nông trang. Vậy nên
cháu Quang đã hỏi mẹ rồi quyết định tặng lại chú cuốn nhật kí của cháu. Mỗi lúc
rảnh xin chú đọc một ít để hiểu được tấm lòng của nó, của cả gia đình tôi đối
với công ơn của chú và của đất nước Nga bao dung và đôn hậu…”
Lá thư không dài
nhưng thật xúc động với bao nhiêu tình cảm ơn nghĩa giãi bày. “Mai hãy bắt tay
vào giải quyết công việc, coi như mình chưa về đến nhà”- Ông thầm nhủ rồi tìm
một chỗ yên tĩnh trong khu rừng nhỏ đọc tập ghi chép mang tên “NHẬT KÍ CỦA
THẰNG NGHIỆN”.
Tiếp theo đoạn đã
đọc lúc thấy cuốn sổ này ở trong túi xách ở khách sạn Midland là những dòng
viết tháu, nguyệch ngoạc, chắc chắn là viết trên chuyến bay sau khi nó thoát
khỏi “hố đen”:
“- Quân H5N1 khốn
kiếp, đểu cáng và khốn nạn hơn ngày xưa nhiều, giờ mà ông gặp lại mày thì…
- Thật ngu hơn lợn
nên mới chui vào rọ. Ngu thứ nhất là đáng ra phải quay về khách sạn ngay khi nó rủ đi “cắn*” hoặc “ục*”
tí ti, lại hùng hổ thuyết giáo rồi giãi bày sự tình. Ngu thứ hai là chui lên
tắc-xi đi dạo vài vòng để lúc xe dừng thì đã thành nô lệ trong hố đen rồi...
- Mình là thằng
táng tận lương tâm khi phá hoại bao nhiêu thứ của bố mẹ, toàn là những người
tốt. Thế rồi suýt chết vì những thằng táng tận lương tâm hơn, cả Việt lẫn Nga! Cuộc
đời thật chó má!
- Bố mẹ biết thế
này chắc chẳng vứt mình sang đây…”
Những dòng viết
cách quãng, lộn xộn, nhảy từ chuyện nọ sang chuyện kia rồi bỏ trống một thời
gian khá dài theo những sự kiện mà thằng Quang ghi lại.
“Giờ mới thấy rằng
bố mẹ bắt đi theo chú Toàn là đúng. Mình học tiếng Nga nhanh đến mức chú ấy
phải kinh ngạc, đã trò chuyện được với các “đầu đen” Tatdich, Uzơbech- những
bác tây mà đặc sệt kiểu nhà quê Việt Nam . Chú Toàn bảo những người Trung
Á này mới có tác phong nông nghiệp, không đòi nghỉ ngày thứ bảy, chủ nhật như
dân Nga tông. Kể cũng khoái khi thấy người mình là chủ, người Tây lại phải làm
thuê!
“Tuần qua tự dưng
thấy oải, giả như ở bên nhà mà gặp một tên “lậm” thì chưa biết có cưỡng được
không. May là quanh đây hàng trăm cây số không có “hàng”, cũng không có bọn
H5N1”.
“Đang ở giai đoạn
cai thứ ba, giai đoạn bế tắc- ông Toàn lẩm bẩm một mình- dạo đó mình và mẹ nó
không dám để lơi một phút nào. Chị Liên phải đi cùng con ra vườn kính, cùng làm
việc với tốp nhân công Uzơbech, tuy vất vả nhưng chị ấy bảo “nhờ thế mà tôi nhớ
lại được tiếng Nga khá nhiều chú ạ. Khi nào cùng thằng Quang quay về chắc là
tôi sẽ xin vào làm cho công ty Du lịch nào đó, đột ngột bỏ sang đây thế này
chắc ở cơ quan người ta đã tìm người khác thay thế rồi. Khách Nga bên ta hồi
này nhiều lắm…”.
Ông lại tiếp tục
đọc:
“Vẻ như mẹ hiểu
tâm trạng nên dẫn đến thăm một bà giáo Nga về hưu ở cách nông trại quãng hơn
chục cây số (sao mẹ lại biết bà giáo này nhỉ, chú Toàn giới thiệu?) Thật sự
kinh ngạc về mọi chuyện: Bà ấy đã từng dạy học ở Việt Nam , nói tiếng
Việt giỏi đã đành nhưng tủ sách truyện mới đáng vào Ghinet vì có rất nhiều
truyện Nga đã được dịch sang tiếng Việt từ những năm 50 của thế kỉ cổ lỗ vừa
qua! “Bạn bè và học trò cũ biết tôi thích sưu tầm nên thường gửi tới biếu, phần
nữa do con gái tôi cũng đang dạy học ở Việt Nam gom về cho mẹ”- bà giáo nói khi
thấy có người tròn mắt nhìn tủ sách.”
“Nhờ mẹ và chú
Toàn mà mình có truyện để đọc. Những tập “Sông Đông êm đềm”, Chiến tranh và hòa
bình”, Bông hồng vàng… nhiều lắm, kể sao hết. Toàn là những chuyện cổ tích cho
người nhớn, ở bên VN chắc chẳng bao giờ mó vào nhưng không biết làm gì, đi đâu
thì đọc trong lúc nghỉ lại thấy hay hay.
“Đọc truyện mới
thấy quí người Nga thêm mấy bậc, hóa ra ngày xưa ở đâu cũng tốt, cả bên Nga lẫn
bên ta, sao bây giờ lại nhiều người xấu thế nhỉ? Đâu xa, ngay chính mình cũng
là cái thằng vứt đi. Có thể nào bù lại được cho bố mẹ?”
“Chỉ có thể nói về
chú Toàn bằng hai từ “tuyệt vời”. Cái gì cũng tuyệt vời: Ý tưởng kinh doanh
nông trang độc đáo, đối nhân xử thế với tây với ta đều không chê vào đâu được,
lợi nhuận thu về cũng gớm, chú ấy làm từ thiện nổi tiếng cơ mà…”
“Hôm nay tự dưng
thấy nản, chẳng thiết làm việc. Không ra nhà kính trong lúc cần thu hoạch rau
giao gấp theo hợp đồng. Chú Toàn không nói gì nhưng trong bụng chắc tức lắm.
Thế là đi lang thang, muốn được ở đâu một mình. Mẹ lẳng lặng đi theo. Leo qua
ba quả đồi mà mẹ không chịu dừng lại, cũng không một lời trách mắng. Khi mình
ngồi xuống gốc thông rồi nằm ngửa nhìn trời mẹ cũng ngồi xuống nghỉ. Có chút ân
hận trong lòng nhưng thật sự không muốn nói gì, làm gì…”
Giai đoạn thứ tư
đây- ông Toàn lại lẩm bẩm- gọi là giai đoạn tự điều chỉnh.
Mình đã bỏ công
nghiên cứu các giai đoạn tâm sinh lí cai nghiện nên hôm ấy mới giữ được bình
tĩnh. Đúng là đang khi nước sôi lửa bỏng, nhan công thiếu hụt thì nó lại trở
chứng…
“Lại ra nhà kính
thu hoạch rau chất lên những chiếc xe chuyên dụng liên tục ghé đít vào đón hàng
ở cửa, quần quật thêm hai ngày mới xong”
Có một đoạn bỏ
trống gần một trang, khi viết tiếp thì chữ trở nên khá ngay ngắn, ghi thêm ngày
tháng đàng hoàng:
“12-10 Mẹ bảo “Tháng sau xin với chú Toàn cho về
Việt Nam ,
ở đây thế là đúng nửa năm rồi đấy” Đúng thật, sáu tháng 8 ngày rồi, không tính
15 ngày trước khi sang đây. Vậy là gần bẩy tháng rồi không “cắn”*, “ục”* gì cả.
Khỏi thật rồi chăng? Mừng muốn nhảy cẫng lên! Cảm giác khỏe mạnh, thanh thoát
cứ lâng lâng trong lòng…”
“20-10
Sang thăm và trả truyện cho bà giáo. Mẹ chào tạm biệt bà vì sắp về nước.
Mình khiến bà ngạc nhiên và thích thú khi đưa ra bài thơ Nga đã dịch sang tiếng
Việt (mất một tuần hì hục sắp chữ quên cả việc ghi chép, không kể ba lần nhờ mẹ
và chú Toàn kiểm tra xem dịch thế đúng nghĩa chưa.) Đó là bài thơ của Iu-li-a
Đrunhina, nữ thi sĩ mà bà giáo quý trọng lắm vì đã tham gia chiến tranh chống
Phát xít Đức ngày xưa:
Lúa mạch
chín ngả trên đồng
Bước chân
lính chiến đang cùng dẫm lên
Chúng tôi, đám nữ thanh niên
Cũng bước
thế, chẳng ngại phiền nữ nhi.
Cháy, không
chỉ nhà đằng kia
Tuổi xuân
tôi lửa đốt đi phũ phàng
Con gái cũng
đang lên đường
Như nam giới
ra tiền phương diệt thù.
Bà giáo đọc rồi
nước mắt bỗng ứa ra. Nước mắt mẹ cũng ứa ra khiến mình rưng rưng theo
“Nữ sĩ này đã tham
gia chiến tranh bảo vệ tổ quốc, là thành viên của Xô viết Tối cao Liên Xô - bà
giáo nói- Vậy nên khi Liên Xô tan vỡ bà đã tự tử vì quá thất vọng…”
“Ngày đó bên Việt Nam cũng thất
vọng lắm, thưa bà. Tôi đang học ở Đại học Lômônôxôp thì bố tôi gọi về- mẹ góp
lời- ông cụ bảo “Về đi con ạ, Liên Xô tan vỡ rồi, những gì tốt đẹp ngày xưa
cũng tan vỡ hết rồi…Nhưng có lẽ không phải như vậy bà giáo ạ, sang đây lần này
tôi đã thấy rõ…”
“Đúng thế mà- bà
giáo tán đồng- Liên Xô tan vỡ, đảng Cộng Sản mất quyền lãnh đạo nhưng đất nước
và dân tộc Nga với tâm hồn Slavơ giàu tính chiến đấu và đậm tình yêu thương không bao giờ tan rã. Chúng tôi
cũng đã lại là một đất nước vĩ đại như ngày xưa, và sẽ hơn thế nữa. Còn những
cái xấu thì toàn thế giới này đâu chẳng có…- Bà đọc bài thơ dịch lần nữa rồi
quay nhìn mình: - Em dịch được bài thơ hay như thế này là đã có được sự đổi
khác trong tâm hồn. Là nhà giáo cô tin rằng…”
Ông Toàn chợt nhìn
vào chiếc mobile để chế độ im lặng, thốt ra “Tám cuộc gọi nhỡ rồi, thôi đọc sau
vậy. Nhưng có lẽ thế cũng đủ hiểu rồi. Những gì mà anh chị ấy, mình và chính
thằng Quang mong mỏi đều đã đạt được cả rồi. ”
14-5-2013
Ngọc Châu
----------------------------
* (Trường Đại học Tổng hợp Lômônôxôp ở Matxcơva)
* Cắn - ục: tiếng lóng của dân nghiện gọi việc xài ma túy
