Vài nét về nguồn gốc của
Truyện Ngụ Ngôn Aesop
Thưa bạn đọc,
Truyện ngụ ngôn AESOP là văn chương truyền khẩu của người Sumer tiền thân của Hy lạp khoảng 1500 năm trước Dương Lịch.
Ngụ ngôn Aesop được cho là do Aesop, một nhà văn Hy Lạp cổ đại thu thập và edit lại. Aesop là tác giả của rất nhiều câu chuyện ngụ ngôn nổi tiếng trên thế giới và đã được truyền khẩu và được sưu tập qua nhiều thế kỷ và bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau Nó có những nét tương đương với ngụ ngôn Âu Châu là lấy con vật làm biểu tượng trong cốt truyện kể để mang theo lời khuyên về đạo đức trong cuộc sống.
Nhiều thế kỷ sau Aritotle trong Cuốn Biện Luận cho rằng Ngụ Ngôn thiếu bằng chứng chắc chắn để chứng minh cho quan điểm con người nên ngụ ngôn không thể dùng để tranh luận (argumentation) hay biện luận (reasoning)
Nhưng ngụ ngôn Hy Lạp cổ đại lại hữu ích trong phương pháp dạy đạo đức cho con trẻ do nó bàng bạc một "bầu trời ấu thơ". Từ đó giúp cho các bậc phụ huynh dễ dạy cho con trẻ.
Thêm vào đó, khi chúng ta suy xét kỹ trong nội dung của Ngụ Ngôn của Aesop tuy ứng dụng hình tượng con vật để ám dụ nhiều bài học đạo đức cho con người, ắt hẳn không hoàn toàn là lối 'kể chuyện cho con nít" lúc đi ngủ. Những mẫu chuyện mới nghe qua thì hời hợt tưởng chừng như cho 'con trẻ' do Aesop dùng biểu tượng hay nói khác đi là 'lớp vỏ thú vật' nhưng trong thâm sâu, Ngụ Ngôn này vẫn là phương châm áp dụng trong cuộc sống đạo đức cho tất cả mọi người nếu ta không muốn nói là ai ai cũng thích hợp.
Tại sao chúng ta nói vậy, thưa độc giả?
Ngụ ngôn Aesop sẵn sàng nêu ra những bài học về đạo đức luân lý bàng bạc trong nhiều mẫu chuyện thật ngắn nhưng hàm lượng răn dạy con người thật phong phú lại dễ hiểu cùng rất năng gặp trong sinh hoạt đời thường.
Những thói toan tính, lọc lừa, kiêu căng, tự phụ, thủ đoạn nham hiểm, bần tiện bon chen, tham lam keo kiệt ...rất nhiều cái xấu của tâm lý người đời đều được lồng trong các cốt truyện bình dị mộc mạc mà diễn tiến phần nhiều là con vật đóng vai.
Dỉ nhiên ngụ ngôn là Hư cấu, tưởng tượng.
Có một điều đáng quý, những bài học đạo đức bao gồm tính nhân bản trong Ngụ Ngôn Asesop, ta có thể cho nó bất hũ. Một khi còn xã hội loài người thì chúng ta vẫn thấy các tiêu đề đạo đức trong bộ truyện này vẫn thể hiện rõ ràng qua những tâm lí người đời của bất kỳ thời đại nào, chẳng hề thay đổi.
Tóm lại, luận theo thói đời xưa và nay người dịch cho rằng truyện Ngụ Ngôn Cổ Hy Lạp này rất tương hợp với tâm lý con người; là những bài học gần gũi cho mọi người bình thường đọc một cách thoải mái, dễ thẩm thấu và cuối hết là để sống hạnh phúc và hoà bình trong cộng đồng xã hôi nhân sinh.
Trong chừng mực nào đó, người dịch cố gắng dùng từ ngữ và văn phong trước thời điểm 1975. Trang này được đăng dưới dạng song ngữ Việt và Anh để độc giả tiện bề đối chiếu.
Rất mong bạn đọc chiếu cố.
Trân trọng cám ơn
San Jose USA edition
Mùa Covid -19 20/10/2020
Người Dịch Đinh Hoa Lư
nguồn: http://read.gov/aesop/001.html
***
THẰNG BÉ CHĂN CỪU DỐI TRÁ
HAY ƯA DỌA LÀNG CÓ SÓI
Thằng bé được chủ sai đi chăn cừu tại khu rừng gần làng. Chủ dặn nếu có sói thì chạy về làng la lên để dân làng chạy ra cứu cho.
Giữ cừu hoài cũng buồn, nó chẳng có việc gì chơi cho khuây bèn nghĩ ra một cách.
Một bữa nó bỗng nhiên chạy về làng la toáng lên:
-Sói Sói!!!
Thế là dân làng bỏ cuốc rìu chạy ra cứu? ra tới nơi chẳng thấy sói đâu chỉ thấy thằng bé cười nắc nẻ ra chiều khoái trá.
Bữa thứ hai dân làng đang làm việc nó cũng chạy về làm vẻ lo sợ la toáng lên:
-Sói sói?!
Dân làng lại một phen bị nó lừa nữa!
Đến một ngày nọ, trời chạng vạng tối thằng bé sắp lùa cừu về thì một con sói hung tợn xồ bắt cừu. Lần này thằng bé hoảng sợ thật tình chạy về làng la rất lớn:
-Sói sói ăn thịt cừu làng ơi?!
Dân làng ai nấy lặng thinh chẳng thèm để ý lời kêu cứu của thằng bé này nữa. Và con cừu của nó bị con sói vồ xong mang vào rừng ăn thịt mất?!
*Không ai còn tin những kẻ hay nói dối ngay cả khi họ nói thật.
The Shepherd Boy & the Wolf
A Shepherd Boy tended his master's Sheep near a dark forest not far from the village. Soon he found life in the pasture very dull. All he could do to amuse himself was to talk to his dog or play on his shepherd's pipe. One day as he sat watching the Sheep and the quiet forest, and thinking what he would do should he see a Wolf, he thought of a plan to amuse himself.
His Master had told him to call for help should a Wolf attack the flock, and the Villagers would drive it away. So now, though he had not seen anything that even looked like a Wolf, he ran toward the village shouting at the top of his voice, "Wolf! Wolf!"As he expected, the Villagers who heard the cry dropped their work and ran in great excitement to the pasture. But when they got there they found the Boy doubled up with laughter at the trick he had played on them.
A few days later the Shepherd Boy again shouted, "Wolf! Wolf!" Again the Villagers ran to help him, only to be laughed at again.
Then one evening as the sun was setting behind the forest and the shadows were creeping out over the pasture, a Wolf really did spring from the underbrush and fall upon the Sheep.In terror the Boy ran toward the village shouting "Wolf! Wolf!" But though the Villagers heard the cry, they did not run to help him as they had before. "He cannot fool us again," they said.
The Wolf killed a great many of the Boy's sheep and then slipped away into the forest.
*Liars are not believed even when they speak the truth.
