 |
| Tác giả Phan Nam |
THƯƠNG CHIẾC NÓN LÁ CỦA MẸ
Tản văn
Chiếc nón lá gắn bó với mẹ trên mọi nẻo đường
quê nuôi những đứa con lớn khôn thành người. Hình ảnh người mẹ dầm mưa dãi nắng
mưa sinh làm lòng tôi bổi hổi bồi hồi một thuở vi hàn cả nhà nương tựa vào nhau
rau cháo qua ngày. Từng gọt mồ hôi rơi thấm vào kí ức tôi nỗi nhớ quê nhà đã gắn
bó với tôi suốt một đời ấu thơ bên mẹ cha mà tôi không thể nào quên.
Ngày ấy mỗi lần mua chiếc nón mới mẹ quý lắm,
mẹ nói không được cầm nón để quạt rất dễ làm hư nón. Có lẽ vì thế mà trong nhà
mẹ làm rất nhiều quạt mo cau để quạt mát cho đứa con vào giấc ngủ mỗi trưa hè
và cũng là để giữ gìn chiếc nón lá. Chiếc nón được mẹ cất cao trên thành phên mỗi
lần ra khỏi nhà nó như vật bất ly thân của mẹ. Mẹ tìm một đoạn dải lụa màu hồng
làm sợi dây buộc chiếc nón trông thật dịu dàng mà không kém phần rực rỡ. Chiếc
nón lá âm thầm đo chiều dài mưu sinh dặm trường mà mẹ mưu sinh để kiếm tiền cho
chúng tôi ăn học. Thưở ấy có lúc ba đi làm ăn xa cả tháng mới về. Một mình mẹ lặng
lẽ trên đồng xa chăm chút cho từng bông lúa chờ vụ mùa đến, chờ mùa gặt rộn rã
sắp cận kề.
Nắng mùa thu vừa dịu
dàng vừa đỏng đảnh hắt lên đôi mắt hiện đầy nỗi lô âu nhưng lại tràn đầy yêu
thương trìu mến. Chiếc nón bảo vệ mái tóc dài đen huyền của mẹ khỏi bạc màu thời
gian. Nắng gay gắt nón ưỡn tấm thân ra nhận từng hơi nóng bỏng rát da thịt - mưa
tầm tã nón lại đón từng giọt mưa khỏi ướt thân gầy suốt một đời lam lũ nào nghĩ
đến bản thân mình. Chiếc nón đếm từng hơi sương từ trên cành cây vào ban mai
rơi xuống lúc mẹ đi chợ xa bình minh còn chưa ló dạng. Mẹ một thân một mình đi
trong đêm trời còn tối nhem. Mẹ vẫn một đầu gánh mít non, đầu kia gánh sả ra chợ
bán rồi mua quà về cho đàn con mỏi cổ ngóng trông nơi thềm nhà. Đường làng đã
in không biết bao nhiêu dấu chân mẹ cực nhọc những gánh hàng như thế, những
gánh hàng gánh cả cuộc đời con.
Chiếc nón lá tả tơi
theo tháng năm khi hứng nắng hứng gió cho dáng mẹ bớt hao gầy. Mỗi lần cầm chiếc
nón trên tay tôi cảm nhận như nón đang thầm thì với tôi bao gian lao sương gió
mẹ trải qua trên đường đời xuôi ngược. Những câu thơ vụng về tôi viết tặng mẹ
ngày sinh nhật thực không thể khắc hoạ hết nỗi cơ cực mẹ dành cho chúng tôi: “Còn
chiếc nón cời mẹ vác trên vai/ Cái nón rách nát tả tơi với đời/ Nắng rọi
cháy sạm làn da/ Da đen da trắng cũng vì đàn con…”.
Mẹ một đời vất vả là vậy
nhưng khi chiếc nón hư gần hết mẹ vẫn không đổi nón mới. Mẹ hi sinh đội nón
rách đi làm để chắt chiu từng đồng cho con mua quyển vở cây bút mới đến trường.
Nhà nghèo mẹ làm gì có tiền sắm sửa cho mình mỗi khi gió Đông Bắc lùa về mang
theo sương gió lạnh giá. Mẹ vẫn như vậy, vẫn chiếc nón cời đội từng cơn mưa
ròng chăm chút cho những giấc mơ chưa thành lời của đứa con nhỏ. Giờ đây con
bôn ba trên đường đời xuôi ngược con lại nhớ đến chiếc nón cời đã theo mẹ suốt
một đời, nhớ chiếc nón của tuổi thơ dại khờ mà con nào đâu có biết.
Một ngày bất chợt con về thăm mẹ, con mua cho
mẹ chiếc nón mới của xứ Huế. Mẹ vui mừng cầm chiếc nón ôm vào lòng nức nở: “Mua làm chi tốn tiền rứa con, để dành đấy mà
phòng khi ốm đau…”. Câu nói mẹ chưa dứt lời mà lòng con đã nhói đau. Con nhận
thấy trong đôi mắt trũng sâu của mẹ ngân ngấn lệ.
PHAN NAM
(Tiên
Phước – Quảng Nam)
