TA NHẶT - Thơ Hồ Minh Tuấn

                                   Tác giả Hồ Minh Tuấn

TA NHẶT

Ta nhặt giọt nắng chiều

Nắng nghiêng mình thỏ thẻ

Ta nhặt chiếc lá vàng

Lá rung môi tình tự

Ta nhặt mảnh trăng tàn

Trăng cúi đầu bẽn lẽn

Ta nhặt bóng hình em

Giữa đêm dài thổn thức

Nghe tim ta tràn đầy

Lời yêu thương chưa ngỏ

Nghe Thu rơi dịu dàng

Một khúc hát trăm năm

Ta nhặt... ôi ta nhặt...

Giọt lệ buồn mênh mang...

                Hồ Minh Tuấn

Bản dịch ra Anh ngữ

I PICKED UP

I picked up a drop of afternoon sunlight

The sunlight tilted itself to whisper

I picked up a yellow leaf in quiver

The leaf moved lips to tell its own love story

I picked up the late moon recently

The moon blushed and looked down, was shy

I picked up your sihouette passing by

In the long night with quiet sobbing

My heart seemed to be full of feelings

Of loving words not to be given

I felt Autumn make a song softly fallen

A lifetime's love song not to be nice enough

I picked up ! O picked up a passionate love

Only to bath in tears of sadness immensely...!

READ MORE - TA NHẶT - Thơ Hồ Minh Tuấn

MẮC CẠN - thơ - Lê Ngọc Phái

Mắc cạn

Áo xưa mặc chẳng vừa xưa

Tóc xưa còn rối mấy mùa trong nhau

Đò xưa sóng dạt về đâu

Mắt xưa mắc cạn trong màu mắt xưa

                                    Lê Ngọc Phái

READ MORE - MẮC CẠN - thơ - Lê Ngọc Phái

LỖI HẸN -Truyện ngắn - Lê Hứa Huyền Trân

Tác giả Lê Hứa Huyền Trân

LỖI HẸN

Truyện ngắn

Lê Hứa Huyền Trân

         

          Người ta hay gắn ngày chia tay với những cơn mưa, có thể đôi khi họ muốn để cuộc chia tay trở nên lâm li hơn, cũng có khi tất cả chỉ là sự trùng hợp do lẽ bình thường của tự nhiên lại khiến con người nao lòng rồi nói ra lời đoạn tuyệt. Tôi thì khác, ngày tôi với em xa nhau là một ngày nắng cháy, khi mặt trời đỏ lửa, mà thậm chí lời chia tay cũng không thành hình, chỉ là người xa người thế thôi. Có những thứ còn hơn cả lời nói, đó là sự lựa chọn, và sự lựa chọn ngày hôm đó của tôi đã kết thúc mối tình đầu của tôi một cách .. quá nhanh cho ba năm bên nhau tha thiết.

          Mối tình đầu bao giờ cũng thanh tân, cứ như cơn mưa dịu ngọt rơi trong lòng mỗi người. Có thể đôi khi tình đầu thường không sâu sắc quá, chỉ là người thích người thế thôi, rồi bên nhau, rồi hứa hẹn. Tình đầu thường khó thành, nhưng mới yêu thường không nghĩ quá nhiều cho tương lai, chỉ là thích, là ở bên, là tránh những điều phức tạp mà có thể vì tuổi tác còn quá non trẻ để nghĩ nhiều. Tôi tỏ tình với em khi chúng tôi bước vào cấp ba, cái tuổi áo trắng thơ ngây mà mỗi lần được ghép cặp dễ khiến người ta đỏ mặt. Em gật đầu. Đôi má ửng hồng. Tôi ngại ngùng. Tay chắp sau lưng. Và lũ bạn cùng lớp vỗ tay hò reo đủ thứ. Tình cảm thành hình.

          Thời áo trắng của em và tôi là những lần tôi đưa đón em đi học, chiếc xe đạp cũ kĩ của chàng trai ham đá banh lúc nào cũng kêu cọt kẹt. Em là một cô gái yêu âm nhạc, lúc nào cũng để một bên tai phone là tôi, một bên là em và bản mở đầu lúc nào cũng là “You belong with me" của Taylor Swift. Tôi hay đùa em:

-        Tớ lúc nào cũng ở bên cạnh cậu cả nên không cần khi nào cũng “ nhắc nhở” tớ thế này đâu.

        Và em thể nào cũng phì cười:

-        Ai biết được.

         Em không phải là một cô gái hay nói nhiều, em hầu như im lặng mỗi khi chúng tôi ở cạnh nhau. Tôi thì khác, tôi hiếu động, cầm đầu nhiều trò quậy phá trong lớp. Nhiều người nói chẳng hiểu sao chúng tôi có thể ở được cạnh nhau hay bởi vì nam châm trái dấu thường hút nhau. Tôi chỉ bật cười, những lúc ấy em thường hỏi tôi:

-        Có phải đôi lúc cậu nghĩ rằng cậu đã sai khi thích một người vô vị?

         Tôi không phải là chàng trai quá ý tứ nhưng lúc ấy thực tôi chỉ nói ra lòng mình:

-        Tớ thích tình cảm của chúng ta như thế này, nhàn nhạt nhưng bền lâu còn hơn quá nồng nhiệt rồi chóng mau rạn vỡ.

          Hai mảnh ghép cứ như thế đi qua những năm cấp ba, đúng là tình cảm chúng

          Tôi thật sự quá bình yên, thậm chí chưa từng cãi nhau quá ba lần. Khi người này nóng lên thì người kia nhường nhìn, ở cạnh nhau là cả sự tôn trọng hơn cả tình yêu. Chúng tôi thậm chí không để tình càm lấn át những mối quan hệ và cả cuộc sống và thậm chí sau gần ba năm không nguôi thương nhớ tôi cho rằng tình cảm này tôi sẽ giữ mãi về sau.

          Khi chỉ còn những tháng cuối cấp ba, chúng tôi bắt đầu bàn với nhau về đại học. Tôi vẽ lên cả chân trời mới cho cả hai chúng tôi:

-        Cậu thích âm nhạc, tớ thích vẽ, chúng ta sẽ thì vào trường Nghệ thuật và thế là chúng ta tiếp tục ở cạnh nhau.

         Thực ra tôi thích em đến đỗi muốn ở cạnh em và sợ, thật sự sợ một ngày nếu chúng tôi không còn ở cạnh nhau nữa thì tình cảm sẽ nhạt phai. Tôi đã không hề hỏi lựa chọn của em là gì, tôi cũng không nhìn ánh mắt đăm chiêu của em khi tôi “ định sẵn” tương lai cho hai đứa. Hay thực sự tôi đã giả vờ không thấy để tránh việc nghe thấy sự lựa chọn khác của em?

-        Tớ sẽ học ngoài Hà Nội.

-        Vậy chúng ta cùng đăng kí thi ở Sài Gòn nhé, tớ sẽ viết hồ sơ chứ chữ cậu đâu đẹp bằng tớ.

-        Cậu giả vờ không nghe đúng không?

-        … Thế còn tình cảm chúng ta? Hà Nội và Sài Gòn, xa hơn cậu nghĩ đấy. Cậu… không nghĩ gì về chúng ta sao?

-        Không phải tớ không nghĩ. Nếu chỉ vì khoảng cách, chẳng lẽ tình cảm này mong manh thế sao?

         Rồi em quay đi, chúng tôi không nói chuyện với nhau cho đến những ngày

         Tốt nghiệp, rồi tôi nghe tin em đỗ đại học và tôi cũng thế. Trước ngày em bắt chuyến tàu đi Hà Nội, em đã nhắn tin cho tôi:” Tớ vẫn rất thích cậu, nếu ngày mai cậu ra tiễn tớ, tớ vẫn mong tình cảm chúng ta sẽ như xưa, tớ vẫn muốn nếu có chia tay thì ngày ấy là ngày mưa chứ không phải ngày hè nắng cháy như này. Tớ vẫn tin nếu yêu xa tình cảm chúng ta vẫn nguyên vẹn. Còn nếu cậu không đến, tớ sẽ hiểu”. Tôi vẫn thích em, thích lắm chứ nhưng sự cả giận, sự mất tự tin vào chính bản thân mình và rất nhiều lí do khác làm tôi trằn trọc. Chín giờ, em lên tàu, Chín giờ, tôi vẫn còn băn khoăn với những quyết định của mình.

          Rồi tôi chạy tới thật nhanh, nhưng chuyến tàu em đã lăn bánh. Em đi, mang theo cả lời kết nối dang dở của tôi, tôi biết nếu tôi có nhắn tin cho em rằng tôi đã tới nhưng tới trễ em cũng không để chúng tôi quay lại, bởi vì do dự trong tình cảm là điều giết chết tình yêu mất rồi. Là lỗi của tôi, tại sao tôi lại cho rằng sẽ kết thúc ngay cả khi nó chưa bắt đầu, tại sao tôi không thử để tình yêu chúng tôi một lần thử thách? Và ngay cả em, chẳng phải khi yêu xa em cũng sẽ như tôi hay sao nhưng cho tới phút cuối em vẫn tin rằng nó sẽ vững bền.

          “Em muốn ngày chia tay của chúng ta cũng là ngày mưa, để nó giấu đi nước mắt của em”, cô gái đã từng nói với tôi câu đó, bây giờ tôi tin chắc, cả tôi và em, trong lòng đều đã đổ cơn mưa mất rồi.

Tác giả: Lê Hứa Huyền Trân

Hội viên Hội VHNT Tỉnh Bình Định

READ MORE - LỖI HẸN -Truyện ngắn - Lê Hứa Huyền Trân

Châu Thạch và Phạm Sáu bình thơ: LỤC BÁT LÃNG ĐÃNG “Lạ Đời” mà “Rất Đời” trong tập thơ “LẶNG LẼ TÔI” của Lê Thiên Minh Khoa.

Bình thơ:

LỤC BÁT LÃNG ĐÃNG “Lạ Đời”  mà “Rất Đời” trong tập thơ “LẶNG LẼ TÔI” của  Lê Thiên Minh Khoa.  

                                 Châu Thạch- Phạm Sáu  

 

(Ảnh:) Bìa tập thơ “LẶNG LẼ TÔI”.

           Mấy năm gần đây, trên các trang mạng, các phương tiện thông tin đại chúng đăng thơ lục bát ngắn của LÊ THIÊN MINH KHOA  thành chùm gồm nhiều bài được rút “tít” như một thương hiệu: LỤC BÁT LÃNG ĐÃNG LÊ THIÊN MINH KHOA. Nay NXB Hội Nhà Văn vừa xuất bản tập thơ “LẶNG LẼ TÔI” cùa anh, trong đó có phần Lãng Đãng  gồm 34 bài lục bát. Bài viết nầy chỉ xin điểm qua vài bài lục bát ngắn trong đó để lướt qua những nét lãng đãng “Lạ Đời”  mà “Rất Đời” trong thơ lục bát của Khoa.

      Bài thơ lãng đãng “Lạ Đời”  mà “Rất Đời” gây ấn tượng nhất trong tập thơ nầy có lẽ là “Còn lại”:  

                                                      CÒN LẠI…

                                                                   Tặng Nguyễn Trọng Tạo.

Rồi Tiên cũng bỏ Ta bà

Phòng văn còn một Ta và Ma thôi

Đầu hè  một Quỉ lơi bơi

Phật vỗ vai Chúa trốn đời chơi hoang.

      Mỗi bài thơ dường như đánh dấu một thời điểm nhất định. Ta cứ ngỡ thời gian qua đi là ít thời cơ trở lại. Nhưng đời người vốn dĩ nhiều “son phấn”. Thế nên những gì trong dĩ vãng hẳn còn một chút dư âm. Với ai thì tôi không rõ chứ với LTMK chắc sẽ mãi mãi “còn lại...”

      “Còn lại...”. Một bài thơ ngay tự thưở được nghe tác giả đọc (với giọng ngập ngừng vốn có), tôi đã nghe chừng có cảm giác hơi “rờn rợn”.

      Câu đầu tiên: Rồi Tiên cũng bỏ Ta bà. Lạ quá! Tiên ở cõi Ta bà ư? Chưa hề nghe! Thôi cứ tạm hiểu Ta bà = Đại tam thiên thế giới = cõi trần. Thế sao Tiên lại bỏ ra đi? Ôi thôi người đã đi rồi! Có níu kéo chăng cũng chỉ trong tay là hư vô. Vậy thì đã sao? Bên cạnh ta còn nhiều lắm.

     Câu nầy đã có “vấn đề”: Khi bài thơ được đăng, có thi hữu chỉ hiểu nghĩa tường minh, chưa cảm được nghĩa hàm ngôn  của câu thơ, nên comment: “ Tiên sao lại ở trên đời_ Nhà thơ say rượu buông lời bâng quơ”. LTMK trả lời bạn đọc bằng một cách nhẹ nhàng, sau nầy trở thành một bài thơ “độc lập” lại được nhiều người thích và thuộc lòng:

                    CÒN LẠI 2

            Khi xưa Tiên ở trên trời

Yêu người trần thế nên dời xuống  đây

            Người trần khi tỉnh khi say

Nên tiên chán ngán lại bay về trời!  

       Hãy nghe: Phòng văn còn  một Ta và Ma thôi. Đúng quá! Hình và Bóng. Hình là? Bóng là? Hình mà không có Bóng thì là gì? Bóng không có Hình, Bóng có tồn tại không? Ta và em là một thể thống nhất như Bóng với Hình (Phải chăng Ta và Ma chỉ là một).

      Cứ tưởng cuộc đời thế là viên mãn. Nhưng có được đâu vì còn Quỉ nữa cơ mà! Ta đã thống nhất, đoàn viên mà sao Ta vẫn cứ còn bị trêu ghẹo mãi! Quỉ: ai mà thích, ai không bảo là xấu xa? Cái Thiện và cái Ác cứ song song với nhau trêu chọc kiếp người. Ai thắng ai thua xin hãy đợi đấy(!).

       “Đầu hè một Quỉ lơi bơi”. “Đầu hè” thì rất gần, đáng sợ. Tôi thích chữ “lơi bơi”. Theo tôi, Quỉ (dường như không cuống quýt) vẫn loay hoay,  lơ lửng nhưng vẫn bám theo người sẵn sàng ngả theo bất cứ bên nào. Thế mới biết lòng người khó đoán. Nó cứ đánh vào bản lãnh, vào tâm thức của ta.

      Nhưng may quá, câu kết của bài thơ “Phật vỗ vai Chúa trốn đời chơi hoang”  như cảnh tỉnh mọi người: Chớ có thấy đêm đen lan tỏa mà vội thất vọng vì bình minh chậm đến. Cái Thiện (Chúa và Phật) vẫn còn hiện diện, lan tỏa.

    Câu kết bài thơ lại có “vấn đề”. Tết năm 2008, nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo (Hà Nội) cùng các nhà thơ: Lê Huy  Mậu, Tùng Bách, Vũ Thanh Hoa (Vũng Tàu)… về nhà LTMK ở Bà Rịa thăm, LTMK đọc bài thơ nầy tặng Nguyễn Trọng Tạo. Anh Tạo nói: “ Đi khắp nơi gặp nhiều nhà thơ minh họa chính sách, tới Bà Rịa, mới gặp một thi Sĩ…”. Sau đó, khi đăng trên nguyentrongtao.org, vì lý do nhạy cảm và tế nhị, 2 câu cuối được biên tập lại thành:

Đầu hè   Quỉ vắng bóng người

Vỗ vai Chúa, Phật trốn đời đi  hoang.

     Câu thơ được “nhẹ hóa” đi. Không phải Chúa và Phật “rủ rê” nhau “đi hoang”, mà chính Quỷ “rủ rê” các Người, như chưa chắc quý Ngài đã theo đâu!

     Bốn câu lục bát, bốn cảnh đời (hay chỉ một). Thoạt nghe cứ tưởng rằng tác giả báng bổ Thánh Thần. Nhưng, nhà thơ đã đưa tay ra kéo xuống và thò tay xuống kéo lên tất cả để hiệp nhất trong một điều vĩnh hằng: Thế mới chính là Đời. Bởi đời là thế! Rất nhân sinh. Rất đời.

         Hai chữ  “Rất đời” là mượn chữ của Linh mục  Đặng Duy Linh (chánh xứ Đất Đỏ) khi cùng chúng tôi nghe nhà thơ lần đầu đọc bài thơ này. Cha nói: “Chúa và Phật bỏ đi rồi, chỉ còn lại một mình  nhà thơ thôi. Nhà thơ không báng bổ tôn giáo mà chỉ nói lên nỗi cô đơn của kiếp người. Rất đời!”…

            Và, đã mấy năm nay, mới bắt gặp lại một “mẫu” tôn giáo. Có lẽ cũng là duyên kiếp chăng?! Trong cõi đời này, khắp cõi nhân gian, mấy ai là chưa gặp cảnh sinh ly tử biệt. Đời là thế (C’ est la vie) và thế chứ là đời. Hai thái cực trong cõi thiên hạ phong trần: Đúng- Sai, Hay-Dở, Tốt-Xấu, Được-Thua, Còn- Mất, Thị- Phi, Sắc – Không… Là lẽ thường tình, ai thuộc thái cực nào thì sẽ được tận hưởng thức mà mình vốn dĩ “có được”! Nhưng có một điều sẽ xảy ra ở cả hai đầu: Mâu-Thuẫn. Đó là Đi và Về. Hãy nghe LÊ THIÊN MINH KHOA diễn đạt:   

                       

                                    ĐI- VỀ

                                                                         Tặng Mặc Phương Tử

               Người đi, am bặt kệ kinh

Nhẵn lồng chín rụng lặng thinh hương chờ

               Người về bồ tát làm thơ

Khói tỏa sen nhập nhoà bờ sắc không

       Đi ư? Ai lại không đi? Không muốn đi? Không đi thì sẽ không bao giờ đến đích- Cái mà mỗi người đều vọng tưởng. Đi… Có nhiều lí do, có nhiều cách. Nhưng, với LTMK, đi ở đây là chia lìa, chia ly (sinh ly). Đã chấp nhận đi- không những thế mà còn phải đi – Thì luôn có sự giày vò bứt rứt, thậm chí kiệt vọng. Mệt mỏi vô cùng! Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã từng do dự “Đi đâu lanh quanh cho đời mỏi mệt”. Nhưng dẫu sao cũng còn “ một cõi đi về”. Khi đi chắc ai cũng từng ưu tư khắc khoải. Vì đi là:

          Người đi, am bặt kệ kinh.

Nhãn lồng chín rụng lặng thinh hương chờ.

        Trong mỗi con người đều có một cái AM rất riêng tư. (tôi thường gọi đó là “góc lập dị”) chính vì vậy mà trên đời này có ai giống ai hoàn toàn đâu! Nếu là người đơn thân lẻ bóng thì khi đi rồi còn đâu tiếng kệ tiếng kinh? Như vậy còn đâu là cõi nhân gian? Hơn nữa, ở đây còn hương nhãn đợi chờ nữa cơ mà. Vậy ắt là đúng cảnh kẻ ở người đi. Vậy thì sẽ có ai đó thốt lên “Người đi, ừ nhỉ, người đi thật” (Tống biệt hành – Thâm Tâm).

          Phải cất bước ra đi, nào ai muốn thế! Cuộc đời xoay chuyển đổi dời, mấy người cưỡng lại được đâu! Thôi đành “cũng liều nhắm mắt đưa chân – Thử xem con tạo xoay vần đến đâu’ (Truyện Kiều – Nguyễn Du). Chỉ xin nhắn nhủ một điều: Dẫu có cách xa nghìn trùng diệu vợi, người hãy chắt chiu từng giọt mật hiếm hoi giữa đời, đẻ khi hội ngộ ta có đủ tư thế để niềm vui vỡ òa, thắm đượm bao ngọt ngào tích tụ, quên đi những phiền não ưu tư. Ngày tái ngộ, nếu được như thế hẳn là chẳng có niềm vui nào có thể sánh bằng.

         Có những người tự nhủ “một đi không trở lại”(Nhất khứ bất phục phản). Thế thì đau đớn quá! Đau vì vô vọng, vì thất vọng đến đỗi tuyệt vọng. Nhưng người đi trong bài thơ này đâu phải thế. Vì sao đi? Chưa rõ! Nhưng chắc hẳn trong sâu kín tâm tư đã có dấu vết sự quay về. Đó mới là tuyệt hảo. Mà về thì:

Người về bồ  tát làm thơ

Khói tỏa sen nhập nhòa bờ sắc không

      Như đã nói ở trên, ở đây có “hương chờ” nên người đi sẽ về. Nếu là người chấp nhận cảnh đơn chiếc thì ít ra trong thời gian đi cũng lĩnh hội được ít nhiều bổi bổ ích. Người đi là đơn thân hay có người chờ đợi đều có “thu nhập” qua suốt quãng hành trình. Sẽ có “khói tỏa sen”. Đã nhắc đến cõi Phật thì không thể không nhắc đến “Sắc – Không”thực tế hay hư vô? “nhập nhòa bờ sắc không” ư? Lại “nhập nhòa” nữa chứ, nếu “khói tỏa sen đến (hay tỏa) đôi bờ sắc không” thì dứt khoát rồi. E rằng ở đây có sự bối rối suy tư dằn vặt. Nhưng người đã từng trải thì ắt có sự dứt khoát lựa chọn. Thiên về “sắc”? Quá tốt. Vì đã qua thời gian thử lửa, lẽ nào lại sa vào những lỗi lầm? Còn đã ngộ về “không”? Càng tuyệt vời hơn. Bởi lẽ khi con người đã rũ bỏ được mọi bụi bậm chốn trần ai, bước vào cảnh giới cao nhất, lòng không động, còn gì vướng bận đâu! Mọi hỷ, lạc, ái, ố, dục, nộ, bi chỉ cần một cơn gió thoảng là tiêu biến vào hư không.

         Ngày về dẫu có thế nào cũng là ngày vô cùng đáng nhớ. Đau buồn ư? Ngỡ ngàng ư? Hạnh phúc tuôn trào ư? Ai biết được! Mà ai cũng mong đó là ngày tuôn tràn những nhớ nhung mong mỏi. Tất cả tâm tư tình cảm dồn nén bấy nay bật trào thành niềm hứng khởi vô biên. Có lẽ so sánh với sự thức dậy của hỏa diện sơn sau ngàn năm ngủ yên cũng còn khập khiễng. Tôi chợt nhớ đến bài kệ của Thiền sư Quảng Nghiêm đòi Lý  ‘Hưu hướng Như Lai hành xứ hành”. Cần gì phải đi khắp chốn? Lặn lội trong bể khổ trầm luân nhân thế này cũng quá đủ rồi. Qua rồi. Ta hạnh phúc lắm thay vì “người về bồ – tát làm thơ” cơ mà và mỗi người cũng đã phải đang hoặc sẽ thành một “Như Lai” đấy thôi.

      Người ta nói Bùi Giáng là nhà thơ điên,  không biết ông có điên hay không, hay tại vì ông quá trổi hơn đời nên đời nói ông điên.  Mỗi khi đọc thơ Bùi Giáng, thì lại nhớ đến những bài thơ  lục bát ngắn của một nhà thơ hiện nay: Nhà thơ Lê Thiên Minh Khoa.

      Lê Thiên Minh Khoa là nhà thơ lạ đời. Khoa lạ đời ở chổ có mái tóc bồng bềnh trên khuôn mặt toàn xương mà nhìn vào thấy ngay mình rất dễ làm thân, lại có giọng nói ngập ngừng… mà nghe thấy hay như những bài thơ.

     Những cảm nghĩ về Khoa có lẽ chủ quan nhiều vì do yêu thơ Khoa cũng như một thời chúng tôi yêu thơ điên Bùi Giáng. Lê Thiên Minh Khoa có nhiều bài thơ hay, có bài đã được đưa vào làm giảng văn trong nhà trường, nhưng những cái đó thì cũng như những nhà thơ thành danh khác. Cái lạ đời khác của Lê Thiên Minh Khoa đối với chúng  tôi là những bài thơ ngắn, nhất là những bài lục bát. Những bài thơ ngắn của Khoa không rắc rối ngữ từ như thơ Bùi Giáng, không “tối nghĩa” như thơ Bùi Giáng, nó như vọt miệng nói ra mà sao đọc rồi cứ nghe nhưng nhức trong người như có một vết thương chẳng chịu lành, cứ nghe khang khác trong lòng giống như có điều chi mắc mứu mà không thể nào giải được. 

         Nhắc đến Bùi Giáng, chợt nhớ  đến bài viết “Thay lời Tựa” cho  tập thơ “LẶNG LẼ TÔI” của nhà thơ Hoàng Quý, trong đó ông cũng liên tưởng đến nhà thơ Bùi Giáng khi đọc thơ Lê Thiên Minh Khoa:

        “ Những bài thơ hớp hồn tôi nhất là Lục Bát Lê Thiên Minh Khoa! Có một chút gì đó như biến ứng mà tôi gọi là “ngôn ngữ Bùi Giáng bắc sang Lục Bát Lê Thiên Minh Khoa” mà vẫn là Khoa, rất… Khoa:

   “Và anh uống rượu bây giờ

Là trăm năm rớt bên bờ tử sinh

     Và anh uống rượu một mình

Là anh uống với bóng hình em thôi

     Và anh chén rượu mồ côi

Là tôi cộng lại với tôi hai người

     Và anh chén rượu em mời

Là em cộng với tôi rồi bằng không

     Và anh ngó em tắm rằm

Xiêm y rớt xuống, bóng trăng say mèm”

                                            (Và anh…)

       Giời ạ! Bài lục bát hay ngất ngư tôi không còn biết diễn đạt tâm trạng mình khi được thưởng thơ thế nào. Thì đấy, cái váng vất “ngôn ngữ Bùi Giáng” phiêu trong từng câu tượng hình ngay kia Khoa đã dụng dụng thành. Nó “ngon, thơm, đê mê” như một ly cocktail pha theo cách Lê Thiên Minh Khoa bằng tinh liệu chắt gạn trong kho hương ngôn Bùi Giáng và hương ngôn họ Lê. Hình như không chỉ Khoa, nhiều thi bản tôi đã đọc của thi sĩ A Khuê và các thi sĩ cùng thời với ông đều có dư vang âm hưởng thiên bẩm họ Bùi. Tôi coi đấy là tiếp nối tinh hoa được bắc tới từ người xưa. Cái khó là khi tiếp nối các tài nhân anh dụng thế nào?!”

          Và  Lê Thiên Minh Khoa cũng có lúc lên cơn vì tình, không như Bùi Giáng nhưng cũng có thể gọi là điên, cái điên của những kẻ lạ  đời:

                         Từ trong góc núi lên cơn

                         Về góc phố hỏi em còn đó chăng

                         Ngó lên ngó xuống ngó quanh

                         Uống ly đen nóng lại băng về rừng.

                         Hôm sau thèm được lên cơn

                         Về góc phố hỏi còn không cô nàng …

                                                            (Lên Cơn)                                                                                           

       “Lên cơn” là triệu chứng của sự co giật. Minh Khoa không “lên cơn” ở cơ thể nhưng “lên cơn” ở  tâm hồn. Anh biết phương thức làm hạ không cho co giật. Đó là về góc phố thăm em. Cái lạ của bài thơ là chỉ nơi nàng ở đã chửa được bệnh lên cơn của chàng. Câu thơ “Ngó lên ngó xuống ngó quanh” chứng tỏ là không có nàng ở đó nên đành phải “uống một ly đen nóng lại băng về rừng”. Thế mà hôm sau lại thèm “lên cơn” nữa. Bài thơ không cần giải thích thì ai cũng biết đây là anh chàng yêu dại yêu khờ, yêu như ma đuổi. Phải hiểu rằng tác giả đã biết không có nàng ở đó nhưng cơn động kinh thôi thúc phải đi. Còn nếu đến đó rồi mới biết vắng nàng thì bài thơ thường tình và sự lên cơn cũng bình thường như bao người yêu khác. Nhà thơ lặp đi lặp lại các chữ “em còn đó chăng”, “còn không có nàng” thể hiện về sự ảo tưởng nàng vẫn chưa đi, nàng còn quanh quất đâu đây nơi góc phố. Câu thơ “Hôm sau lại thèm được lên cơn” thể hiện bệnh đã thành mãn tính đến cử lại lên. Đọc bài thơ ta thấy hiện lên một anh chàng cuồng si chạy đi rồi chạy về giữa rừng và phố, giữa phố và rừng, theo đuổi một tình yêu không tưởng, nhưng trong đó cũng hiện nguyên hình chính ta, có điều cường độ yêu trong ta chỉ bằng góc nhỏ của Minh Khoa . Đọc bài thơ ta thấy chất nghệ sĩ khùng khùng thật đáng yêu, và trong ta biết bao xao xuyến trong lòng  khi liên tưởng cuốn phim quay cảnh đi, về của anh người rừng làm thi sĩ đang yêu.

      Trong thơ lục bát  ngắn của Minh Khoa, có những từ ngữ  “quen mặt” mà được dùng rất “lạ đời” nên rất  đắt địa và bất ngờ, gây khoái cảm và đồng điệu ở người đọc. Chính chúng nâng văn bản tưởng như văn vần lên thành THƠ. Chẳng  hạn, trong bài “Chân dung tự  họa (III)”, nhà thơ  viết:

            sáng mai thấy ta vẫn còn

    buồn năm phút tại Diêm Vương nuốt lời

             ta không là kẻ chán đời

      là ta chán ngán làm người

                                                 như ta

      Nếu như nhà thơ viết “làm người trần gian” hay “nhân gian, dương  gian” thì là văn vần, ước lệ, lặp lại, là hơi..  “sến”. Rất may là anh đã viết như thế, “như ta”. Chỉ một từ ngữ đã biến bốn câu tự sự, tự họa thành thơ,  mà là thơ hay.

      Cảm ơn nhà thơ đã cho chúng  tôi những dòng thơ đẹp  
       Cảm ơn nhà thơ đã truyền vào hồn chúng  tôi nỗi nhớ khôn nguôi và rất ngọt ngào.  

        Lục bát lãng đãng  Lê Thiên Minh Khoa còn nhiều, nếu viết hết thì sẽ rất dài trang giấy. Hy vọng giới thiệu một vài bài thơ lục bát ngắn của Khoa để mở cửa cho ai đó đi vào vườn thơ, ngắm hoa đơn sơ mà hương thơm` đậm đà thi vị và lạ lẫm biết bao!

      Cũng như để kết thúc   cho bài đã dẫn trên, nhà thơ Hoàng Quý viết:                   

     “Có khi, đọc Lục Bát Lê Thiên Minh Khoa chả cần lời bình. Tôi những muốn thưa rằng có một vườn Lục Bát Lê Thiên Minh Khoa tươi an nhiên trong cánh đồng Thơ Việt. Vườn lục bát của họ Lê luôn luôn hiện lộ và tỏa hương sắc riêng. Thứ hương thơm ấy có quyền dán nhãn  Made in Lê Thiên Minh Khoa!”

                                                                                               

                                                Phạm Sáu – Châu Thạch

   (Trích từ phần PHỤ LỤC của tập sách LẠI NGHĨ VỀ THƠ (phê bình- tiểu luận_ LTMK, sắp XB, 2018).

CHÙM THƠ LÊ THIÊN MINH KHOA  (Nhà thơ Hoàng Quý chọn) Lặng lẽ tôi Trở về thành phố cũ tìm em  Lặng lẽ mưa bay về ngôi nhà cổ  Phải phiêu bạt qua bao mùa dâu bể  Em sang ngang đã mấy chuyến đò rồi!... Trở về thành phố cũ tìm nhau  Như Từ Thức trở về cố xứ  Bạn học cũ đứa chân trời góc bể  Đứa tuổi xuân cát bụi lâu rồi Trở về trướng xưa thăm hỏi thầy cô  Tường đá xám rêu phong đếm tuổi  Bác phu trường già run run tay chổi  Thầy cô ơi, thành thiên cổ hết rồi! Chỉ còn tìm đến giáo đường xưa  Mưa tháng bảy lạnh hơn ngày trước  Không có em,liễu rũ hoa tái nhợt  Thánh giá nghiêng buồn trong tiếng chuông nghiêng... Trở về thành phố cũ tìm xưa  Hoa phượng tím tàn rồi, không gặp được  Hoa đào đỏ mùa này chưa đến tiết  Tôi tìm xưa mà... tôi gặp tôi thôi!...    Về Tiền Giang Mùa mưa tìm về thăm Tiền Giang  No tròn đôi má mận Trung Lương  Vườn dâu Chợ Gạo ngoan hiền quá  Cổ Tự còn in bóng Vĩnh Tràng Thuyền ngang Sông Cữu qua Rạch Miễu  Cồn Phụng danh lam xứ Kiến Hòa  Mỏ Cày kẹo ngọt thơm tình đất  Trĩu nặng dừa say đợi khách qua Mấy năm rồi cái chi cũng lạ  Cây thêm trái giọng hò thêm ngân  Tiếng em hay cả tình em đó  Thương nhớ lâu rồi thương nhớ thương... Anh hẹn ngày về mai mốt nữa  Phù sa theo lũ thấm đồng xanh  Thơ ươm sức sống lên cây mạ  Cho má em hồng trong nắng hanh!  Mỹ tho, 1973    Đà Lạt Tím Em áo tím phượng chiều thu tím  Anh bâng khuâng năm ngả bâng khuâng  Bằng lăng tím nhòa bên hồ vắng  Mấy ngả đường mây tím mù sương... Đà Lạt vòng vèo bụi bờ tím ngát  Tím bông cỏ hoang bên tím cẩm tú cầu  Anh hoang dã đi bên em thánh thiện  Được khoan dung trong sắc bao dung Đà Lạt tím  Tình người tím biếc  Hương bình yên thầm lặng say người...  Đà Lạt, 19/8/2003    Là ai Là ai tâm Phật thân Ma  Nhập nhòa một bóng chợt xa, chợt gần  Chợt phong vân, chợt phù vân  Thương đời, đời loạn, thương thân, thân nhàu    Nhặt nhành hương sắc tháng ba  Tặng nhà thơ Lê Khánh Mai, nhân ngày sinh nhật bạn, 29.3. Một ta đi dạo quanh đê  Nghe trong ta níu ta về với xuân  Phím lòng không gõ cũng ngân  Tường vi lỡ héo, tầm xuân lỡ mùa  Nép vào nhau dưới bóng trưa  Ngó qua ngó lại nhập nhòa hàng xoan  Đầu ghềnh lều cỏ mấy gian   Kẻ tìm người núp ngỡ ngàng gần xa... Nhặt nhành hương sắc tháng ba  Đặt lên lá cỏ thành hoa tặng Người... Rưng rưng Rưng rưng rượu đến mềm môi  Rưng rưng tôi nhớ cái người tôi thương  Men trong tám hướng bốn phương  Rưng rưng tiễn biệt người thương tôi về! Tự họa 1.  Hơm qua thơ rượu Tơ –  Tình  Sáng mai hết rượu  Thấy mình mất thơ 2.  Hôm qua thơ rượu Tơ –  Tình  Sáng mai hoang đãng  Thấy mình mất tiêu... 3.  Sáng mai thấy ta vẫn còn  Buồn năm phút lại Diêm Vương nuốt lời  Ta không là kẻ chán đời  Là ta chán ngán làm người  như ta    Còn xưa  Tặng Hoàng Quý Còn xưa mây thả lưng đồi  Còn em mấy độ thu rồi chưa bưa  Nghe chừng ngượng ngập chân đưa  Nghe nay nằng nặng, nghe xưa nhẹ hều!...    Và anh... Và anh rượu uống bây giờ  Là trăm năm rớt bên bờ tử sinh  Và anh uống rượu một mình  Là anh uống với bóng hình em thôi  Và anh chén rượu mồ côi  Là tôi cộng lại với tôi hai người  Và anh chén rượu em mời  Là em cộng với tôi rồi bằng không Và anh ngó em tắm rằm  Xiêm y rớt xuống bóng trăng say mèm...  29/1/2016    Và em... Và em  Và tôi  Và thơ  Và dăm ly rượu  Và chờ đêm qua  .  Và Không  Và Phật  Và Ma  Hội nhau trong cõi ta - bà  Rong chơi  .  Và em  Và tôi  Và ai  Và trăm năm  Vẫn nhớ hoài ngàn năm  .  Và ngàn năm  Nhớ xa xăm  Và xa xăm nhớ lầm  Than kiếp người!...  Khai bút xuân Bính Tuất    Đôi khi... Đôi khi bỏ bể về rừng  Ngó anh cọp ốm chợt lòng từ tâm  Nửa chừng sương rót lâm râm  Một, hai, ba, bốn, năm châm giọt buồn    (Chọn trong trong tập: Lặng lẽ tôi -  Thơ Lê Thiên Minh Khoa - NXB Hội Nhà văn, 2018)

READ MORE - Châu Thạch và Phạm Sáu bình thơ: LỤC BÁT LÃNG ĐÃNG “Lạ Đời” mà “Rất Đời” trong tập thơ “LẶNG LẼ TÔI” của Lê Thiên Minh Khoa.