Chữ nghĩa Việt Nam xứ người càng ngày càng
mai một, và chữ nghĩa trong nước càng ngày càng triển
khai. Chúng tôi không phải là người làm công việc phê
bình đúng hay sai. Theo đại văn hào Lỗ Tấn thì chả có
con đường nào cả, thiên hạ đi riết rồi thành con
đường. Bài "Loạn Bàn" này có tính cách góp
vui cho bà con anh em đỡ buồn ngủ, thế thôi, chứ không
mong là một bài Loạn Bàn giá trị.
Chữ Khảo thường đi đôi với chữ Cứu và
chữ Đả. Bây giờ chúng tôi sẽ từ từ phân tích từng
chữ một.
Khảo: - Nói giản đơn là dùng biện pháp mạnh
thô bạo để phải khai ra những điều gì bí ẩn còn dấu
diếm, mà nhà chức trách cần phải biết. Khảo là hỏi
cung phạm nhân bằng cách dùng dụng cụ thời xưa thì
bằng kim, như trong phim Hoàn Châu Cách Cách. Công chúa Hoàn
Châu là con ngoại hôn của vua Càn Long với người đẹp
Hà Tử Vi khi ngài du Giang Nam, và vua có tặng cho nàng một
cái quạt có vẽ hoa Thược Dược, trên quạt có viết
một bài thơ. Mười tám năm sau thì Hà Tử Vi chết và
nàng sai con gái là Hoàn Châu mang chiếc quạt vào Tử Cấm
Thành ở Bắc Kinh tìm cha là vua Càn Long. Giữa 2 cha con
thi mọi việc đều ô kê, nhưng với bà Hoàng Thái Hậu
[mẹ vua ] thì vấn đề được đặt ra "sợ có gian
tế trà trộn vào hoàng gia dòng Ai Tân Giác La nên bà sai
một bà cung nữ có tuổi ngày ngày 2 lần tra hỏi công
chúa Hoàn Châu bằng cách là bắt cởi hêt quần áo ra nằm
xuống một chiếc phản, rồi bà cung nữ dùng Kim Châm dài
cỡ một tấc đâm loạn xạ trên lưng, trên đùi Cách
Cách cho đau đớn, chớ không phải châm cứu để chữa
bệnh, không có kết quả cụ thể. Kế đó thì đến một
cái màn là dùng những thanh tre kẹp vào những ngón tay
của hai bàn tay rời dùng dây kéo xiết lại cho dập nát
bàn tay. Kết quả thì Hoàn Châu Cách Cách đúng là con
ruột của vua Càn Long nhưng sau những lần tra khảo thì
Hoàn Châu không còn là Mỹ Nhân số một nữa mà chỉ là
người tàn tật. Về Nam tù nhân thì được xử trí như
sau: Đây là truyện đời nhà Bắc Tống , khi cái hộp
đựng Trân Châu Kỳ, tức là cái hộp đựng mảnh áo
giáp của Triệu Kiểm Điểm xé ra rồi dùng miệng cắn
cho tay chẩy máu viết lời cam kết với Sài Vinh (tức vua
nhà Hậu Chu) là sẽ bảo vệ thái tử lúc đó mới 5 tuổi
giữ mãi mãi ngôi nhà đại Chu, nhưng sau đó thì Sài Vinh
chết Triệu Khuông Dẫn tạo ra binh biến nơi Trần Kiều,
đoạt ngôi của ấu chúa, thì cái hộp Trân Châu Kỳ
đựng cái mảnh áo giáp này khi không bị mất tích.Thái
Tổ Triệu Khuông Dẫn sợ cái sự thật này phổ biến ra
ngoài dân gian nên cho bắt những kẻ liên hệ, giam vào
ngục và dùng lửa đỏ đốt cho chiếc kìm bằng sắt
cháy hồng lên, dùng kìm kẹp vào thịt tù nhân vừa cháy
vừa khét lẹt.
Khảo là chỉ dùng "dụng cụ” như roi,
gậy, xích sắt, dây, nước điện .... để hành xác kẻ
tội phạm, chịu đau đớn không nổi làm sao phải khai ra
những sự thật.
Đả là tả, tiếng Tàu có nghĩa là đánh bằng
tay, đá bằng chân không dùng tới dụng cụ, nhưng tả có
khi lại nặng tay nặng chân hơn là khảo, vì bên Đông Y
có thuốc gia truyền "Trặc Đả Hoàn " để xoa
bóp bôi vào những chỗ bị thương trặc chân hoặc trặc
tay. Khảo thì bị đau đớn chút đỉnh chứ đả tức là
tả thì tả tơi hoa lá như chiếc mền rách, bởi thế
người Tàu có một món ăn tổng hợp gọi chung chung là
tả pín lù là một món ăn hầm bà làng xắn cấu, lộn
xộn chỉ biết ăn thôi chớ không rõ nó là thứ gì, thịt
hay chân hay cẳng hay tay, lòng heo hay lòng bò.
Cứu: có nghĩa là cứu xét cho rõ ràng sự
việc, không để cho ai bị oan uổng, ngoài ra lại còn có
nghĩa là nạn nhân bị tra khảo đấm đá nhiều quá, "tẩm
quất” hỏi thăm sức khỏe kỹ quá dẫn đến bất tỉnh
nhân sự lăn ra chết giấc, chết giả hoặc thật, nhẹ
là đổ nước lạnh vào mặt cho tỉnh lại, hoặc là nhai
thuốc cứu mớm vào mồm cho nạn nhân hay chở đi nhà
thương, bệnh viện cấp cứu lai tỉnh không thì nạn nhân
đi chầu trời.
Sau đây là một ít từ ngữ bà con xa gần đến
từ Khảo:
Khảo cứu đôi khi còn gọi là cíu (kíu) hoặc
kéo, chả hạn như trong truyện Thủy Hử lúc đó thì
Dương Chí làm chức Chế Sư có nhiệm vụ đi tải đá
hoa về xây cung điện cho nhà vua, không may lúc đó thuyền
đi qua vùng Thái Hồ bị bão nặng qua, 10 thuyền đá hoa
bị chìm hết xúống đáy hồ, chín vị chế sư về báo
cáo nên chỉ bị phạt nhẹ, còn Dương Chí thì dông luôn,
mười năm sau mớ về trình diện Cao Thái Uy để phục
chức thì được Cao Điện Suý trả lời làm vầy:
-Chuyện phục chức là chuyện nhỏ, nhưng phải
chờ nhà nước mướn thơ lặn xuống đáy hồ để mang
những tảng đá đó lên, kiểm tra khảo cíu lại xem có
đúng là Hoa Thạch Cương không cái đã, phải cho lấy búa
đập ra xem xét thật kỹ chớ đá vôi, than đá thì làm
sao, vậy Dương chế sư cứ về nhà (qui an) đợi tin mừng.
Khảo chứng: phải kiếm ra cho đủ bằng chứng,
chứng cớ rõ ràng như ban ngày ban mặt.
Khảo cổ: là đào xác chết lên, chỉ khám xét
từ đầu tới cổ mà thôi (còn dưới cổ thì không cần
khảo, chỉ cần xem chiếc so thuộc loại nào, người vượn
Bắc Kinh hay Nam Kinh), và kế đó là răng (răng thiệt hay
răng giả, răng bạc hay răng vàng).
Khảo của: là dùng biện pháp tích cực tra tấn
dã man để đương chịu đau không thấu mà đành khai ra
là nơi chôn dấu tiền bạc của cải .
Khảo dị: nghiên cứu các văn bản liên hệ
của nhiều tác giả viết về một tác phẩm có chuẩn
không hay viết rất là dị hợm, dị òm .
Khảo hạch: là cứ nhằm cái hạch bị xưng
của đối tượng mà mình cầm roi hay cây cứ nhằm chỗ
nhược đó mà uýnh túi bụi vào.
Khảo luận: là bài viết về cách tra khảo như
thế nào, đánh đấm ra sao, cho nó hợp lý (logic), chả
hạn, khảo đàn bà thì dùng hoa hồng mà khảo.
Khảo sát: là đánh tới chết luôn (như sát
phu sát thê).
Khảo thí: là đánh bừa, đánh bãi, đánh thi
cô hồn.
Khảo giá: là đi chợ mà cả xem giá cả hôm
nay cao thấp như thế nào, đặc biệt là xem giá bao nhiêu
một ký để mua về xào tôm thịt.
Khảo tra là lội xuống ao cá tra, bắt 1 con
thiệt bự lên rồi để nằm trên thớt mà tra hỏi "muốn
chết bằng cách nào? "
Chu Vương Miện