Châu Thạch và Lang Trương
GIEO
Người gieo hạt cho mùa
vàng trĩu nặng
Gieo vần thơ, trong vắt
giọng em cười
Gieo giai điệu cho ngọt
lành câu hát
Gieo ân tình để nhịp đập
hồng tươi.
Em đi qua gieo mộng ước
tuổi đôi mươi.
Trong bóng nắng, hoàng
hôn về chợt tắt.
Vương khói thuốc, cay xè
nơi khóe mắt
Hạt sương nào, rơi mặn
đắng bờ môi.
Ta gieo gì trong tiền
kiếp xa xôi
Phải chăng đã gieo nhầm
mầm bội bạc ?
Gặt cơn gió, đưa thuyền
em sang bến khác
Để hồn mình bàng bạc ánh
sao khuya !
Lang Trương
05/07/2014
Đây là một bài thơ có bố
cục gọn, nhẹ, sít sao và nhuần nhuyễn. Bốn chữ “gieo” ở khổ thơ đầu cho ta bốn
niềm vui no nê và tràn trề hạnh phúc. Nhà thơ “gieo hạt” đầu tiên rồi
tiếp theo “gieo vần thơ”, “gieo giai điệu”, “gieo ân tình” để trực tiếp
gieo vào tâm hồn hình ảnh của một mùa bội thu “vàng trĩu hạt”, đặt
vào lòng người đọc bức tranh cụ thể, thể hiện niềm vui của sự gieo
tinh thần. Mỗi câu thơ trong khổ một là một bức tranh sống động,
khiến cho dẫu ai đang có tâm trạng buồn thì bốn câu thơ cũng tràn vào
lòng tiếng cười trong vắt, hương thơm của lúa, câu hát ngọt lành và
nhịp đập hồng tươi của trái tim làm cho niềm vui sẽ đến:
Người gieo hạt cho mùa
vàng trĩu nặng
Gieo vần thơ, trong vắt
giọng em cười
Gieo giai điệu cho ngọt
lành câu hát
Gieo ân tình để nhịp đập
hồng tươi.
Rồi thì cung đàn đang
dồn dập niềm vui bỗng chuyển âm bất ngờ đưa nỗi buồn nhẹ nhàng len
lỏi vào nội tâm. Bốn câu thơ ở khổ thứ hai có tác dụng kéo ta ra
khỏi cuộc vui, đặt ta vào mặt trái, lắng đọng hồn ta và kích thích
cho hồn ta nẩy sinh một cảm xúc ngược lại: Cảm xúc buồn. Đó là
nghệ thuật của thi ca, nghệ thuật làm cho cười rồi khóc, vui rồi bi
luỵ với trường đời trong vài phút giây. Nhà thơ Lang Trương cũng thế,
tác giả chuyển âm chuyển cảnh rất mau, đặt vào hồn ta thụ hưởng hai
mùi thơm thi vị, mùi thơm ngát của niềm vui và mùi thơm chùng xuống
của nỗi buồn:
Em đi qua gieo mộng ước
tuổi đôi mươi.
Trong bóng nắng, hoàng
hôn về chợt tắt.
Vương khói thuốc, cay xè
nơi khóe mắt
Hạt sương nào, rơi mặn
đắng bờ môi.
Qua vế thứ ba, vế thơ
cuối của sự gieo, tác giả quay về tiền kiếp, để cho lời than van
vọng ngược về quá khứ, hư cấu cho nỗi buồn trở nên sâu thẳm, cắt
mọi phông cảnh tươi thắm vừa cho hiện ra, dẫn hồn người đi vào cõi
lạ với gió, với bến lạ, với sao khuya. Bây giờ nhà thơ không còn gieo
hạt, gieo thơ, gieo giai điệu, gieo ân tình mà gieo nỗi hoang mang vào
tiền kiếp, gieo mầm bội bạc, gieo cơn gió và gieo ánh sao khuya bàng
bạc. Đây là vế thơ làm giai điệu kết thúc một bản tình ca, gieo vào
lòng người sự thổn thức, sự thú vị và sự mê ly:
Ta gieo gì trong tiền
kiếp xa xôi
Phải chăng đã gieo nhầm
mầm bội bạc ?
Gặt cơn gió, đưa thuyền
em sang bến khác
Để hồn mình bàng bạc ánh
sao khuya !
Bài thơ chỉ có ba
khổ nhưng âm vọng của một trường thi, trường thi vì nó đi từ hiện
tại quay về quá khứ xa xăm từ tiền kiếp. Sự thăng trầm của cuộc
tình trong thơ kích thích tâm trạng người đọc chuyển biến vội vàng
với thi vị ngập tràn vào lòng như con nước vỡ bờ. Bài thơ ngắn nhưng
đôi cánh bay của nó bổng lên cao, thật cao ./.
Châu Thạch
