Trường Tiểu Học Phật Giáo Ở Châu Âu
- Trường tiểu học Chánh Pháp
(Dharma Primary School, website: http://www.dharmaschool.co.uk) ở Brighton, Anh
quốc đưa ra một chương trình giáo dục học đường hoàn thiện dựa trên Chánh niệm
- giúp trẻ phát triển khả năng sáng tạo, cảm thông, tự giác và tự tin.
Trường tiểu học Chánh Pháp, ở
Brighton, là trường tiểu học duy nhất ở nước Anh đưa ra một chương trình đào tạo
dựa trên những giá trị Phật giáo. Trường tiểu học tư thục này dành cho trẻ em lớp
tuổi từ 3-11 xuất thân từ mọi tín ngưỡng tôn giáo và nền tảng văn hóa, cung cấp
một chương trình đạo tạo học đường chất lượng được kết hợp với giáo lý nhà Phật
để giúp phát triển khả năng chánh niệm, từ bi và trách nhiệm cộng đồng.
Tuy chỉ là một trường học cộng đồng
nhỏ, trường tiểu học Chánh Pháp được vận hành bởi một đội ngũ chuyên nghiệp và
tận tâm, ở đó trẻ em được trang bị để trở nên xuất sắc trong một môi trường an
toàn, yên ổn và chăm sóc.
Trường này cung cấp một chương
trình giáo dục học đường đầy đủ chất lượng như được yêu cầu bởi hệ Đào tạo quốc
gia nhưng với tính mềm dẻo và sáng tạo để đáp ứng được những nhu cầu, tài năng
cũng như sở thích của trẻ em. Các em phát triển lòng tự tin, nguồn động lực và
một niềm đam mê học hỏi giúp chúng học tốt và tạo nên một sự chuyển tiếp thành
công lên các trường trung học tư thục cũng như công lập.
Thông qua những nét đặc thù của Phật
giáo như thực tập thiền và chánh niệm hàng ngày, giáo viên khuyến khích các em
tu tập sự chú tâm, nội quán, trí tuệ và từ bi. Phật giáo không được dạy như một
“đức tin” mà như một hệ thống những nguyên tắc và công cụ để sống một đời sống
hữu ích và có ý nghĩa.
Chánh niệm cho trẻ em
Ở trường tiểu học Chánh Pháp, chánh
niệm được kết hợp như một bộ phận của việc tuân thủ những nguyên tắc Phật giáo.
Những buổi họp mặt một hoặc hai phút trong yên lặng hoặc tập thiền, vài lần
trong một tuần, được dạy cho trẻ, liên hệ chánh niệm với những hoạt động thường
nhật như ăn, làm việc và vui chơi.
Những hoạt động này đã chứng tỏ hữu
ích trong việc thực tập kiên nhẫn, từ bi và nội quán. Trong khi thực tập thiền,
các em được hướng dẫn nhận diện những suy nghĩ của chúng và ý thức được tâm của
chúng di chuyển từ ý tưởng này đến ý tưởng khác nhanh như thế nào. Bằng cách
này, trẻ được hướng dẫn để hiểu được năng lực của tư tưởng và cảm xúc cũng như
có cơ hội để quán chiếu và biết được chúng phản ứng lại với môi trường và mọi
người xung quanh như thế nào.
Trong thời khóa thiền hàng ngày,
các em lớn tuổi hơn được bố trí cho nhiều cơ hội để quán sát và thảo luận những
kinh nghiệm mà chúng đã tác động lên thế giới nội tâm của các em. Đề tài cho những
thời khóa thiền này có thể là những cảnh ngộ không như ý, chẳng hạn, đó có thể
là trường hợp chúng không có được cái chúng đòi hỏi, hay là đưa cho chúng cái
mà chúng chẳng thích, hoặc chia tách chúng khỏi những người đặc biệt hoặc các
con vật cưng.
Các em được dạy quán chiếu trên
kinh nghiệm và phát biểu về nó, sau đó chúng thường bày tỏ một vài cảm giác
khoan thai hay hiểu biết. Điều này đòi hỏi một tâm thái cởi mở và một sự lắng
nghe không có định kiến và nó thường xuyên được học sinh, giáo viên và người
tham dự trải nghiệm một cách tích cực và đầy ý nghĩa.
Các giáo viên chú trọng đến phương
pháp sống tích cực hơn là một sự sửa lỗi chóng vánh. Để có hiệu quả, điều đó cần
được hợp nhất vào trong sự giáo dục của trẻ em như một nét đặc thù, như một bài
tập hàng ngày cần được thực hành xuyên suốt khoảng thời gian lâu dài cũng như
ăn uống lành mạnh và tập thể dục.
Sau đây là một vài câu hỏi thường
được đặt ra từ trang web của trường.
Phật giáo được dạy như thế nào ở
trường?
Phật giáo không được dạy như một đức
tin mà như một hệ thống các nguyên tắc và công cụ để sống một đời sống hữu ích
và có ý nghĩa. Trẻ em học tập Phật giáo nhưng cũng học cả những đức tin khác và
các quan điểm của thế giới. Những nguyên tắc then chốt của Phật giáo được dạy một
cách thực tế giúp các em hiểu được thế giới xung quanh và hiểu được ý nghĩa của
những xúc cảm và rung động trong tâm. Chúng học về quy luật nhân -quả, nghiệp, hợp - ly, nhân duyên và vô thường.
Năm học giới của Phật giáo tạo nên một chuẩn mực đạo đức giúp các em thấy được
những việc làm tốt mang lại kết quả tốt như thế nào. Thiền và chánh niệm được dạy
như một sự thực tập hàng ngày giúp phát triển nội quán, tập trung và chuyên
tâm; những buổi thực hành ngắn gọn hết sức phù hợp với trẻ em và có một tác dụng
mạnh mẽ và tích lũy. Sau một thời khóa thiền tập, các em được khuyến khích chia
sẻ bất kỳ sự hiểu biết hay cảm xúc nào mà chúng đã trải nghiệm trong suốt bài
thiền tập. Các học sinh nhắc lại những buổi tập chánh niệm thường lệ ngắn gọn
này như một phần tích cực của quá trình phát triển bản thân. Để tiếp cận thiền
về mặt thể chất, chúng tôi vỡ lòng cho các em cách thực tập yoga hoặc giáo dục
thể chất để phát triển sự nhận thức về thân - tâm cũng như sự hòa hợp, cân bằng
và sức khỏe tốt.
Lợi ích chính của một trường tiểu học
mang nét đặc thù Phật giáo là gì?
Chúng tôi tin rằng cùng với sự phát
triển lòng tự tin, tự trọng và những kỹ năng xã hội, thông qua sự quán chiếu
hàng ngày các em có ý thức trách nhiệm cao hơn và hiểu biết nhiều hơn cho sự
đóng góp của bản thân và vị trí của mình trong thế giới. Thông qua việc thực
hành này trẻ em hiểu rõ cảm xúc và tình cảm của chúng hơn, và tự tin hơn để thể
hiện bản thân một cách có hiệu quả. Những nguyên tắc then chốt như từ bi, chia
sẻ, tập trung, kiên nhẫn được dạy như một ứng dụng thực tế của Phật giáo song
song với một chương trình giáo dục học đường chất lượng tuân thủ theo tiêu chuẩn
đào tạo quốc gia. Nghiên cứu cho thấy rằng tính cách chính và những phản ứng
tâm lý của trẻ em được hình thành trong độ bảy tuổi, cách chúng học giao tiếp với
những người khác trong thời gian tiểu học là cái biểu kế quan trọng cho tư cách
đạo đức ở tuổi dậy thì và trưởng thành. Chúng tôi tin phương pháp của chúng tôi
sẽ trang bị cho các em những kỹ năng sống quan trọng cũng như một nền giáo dục
học đường đầy đủ - trí tuệ cũng như tri thức.
Con của tôi có thích nghi với hệ thống
giáo dục chính lưu sau khi rời trường tiểu học Chánh Pháp hay không?
Về khía cạnh học tập và xã hội, các
em hòa nhập vào trường trung học rất tốt. Chúng thường thích thú đối với việc
chuyển tiếp lên những thử thách lớn hơn và sự phong phú của chương trình đào tạo
ở trường trung học. Chúng tôi đã nhận được nhiều hồi đáp tích cực từ các giáo
viên trung học, họ nhận thấy các học sinh từ trường Chánh pháp tự tin, diễn tả
tốt và tập trung. Theo lời của một học sinh cũ, “sự khác biệt chính giữa em và
các bạn ở trường trung học chính là em có cá tính hơn và vui vẻ hơn trong vai
trò của mình.” Phần lớn lớp trẻ của chúng tôi tiếp tục chương trình trung học ở
các trường công như Dorothy Stringer, Blatchington Mill và Varndean, tuy một số
phải tiếp tục ở trường tư thục và đã đạt được học bổng vào trường đại học
Brighton, trường nữ sinh Brighton và Hove, trường Lewes Old Grammar và
Shoreham.
Các em có phải ăn chay không? Có phải
việc ăn chay được nhà trường truyền bá như một nét đặc thù của Phật giáo?
Trường chúng tôi phục vụ bữa chay
như một sự lựa chọn, tuy nhiên, chúng tôi không đòi hỏi trẻ em hoặc gia đình của
chúng trở thành những người ăn chay. Chúng tôi dạy các em biết quý mến và tôn
trọng tất cả mọi thứ - con người, động vật và trái đất, và dạy chúng biết quan
tâm đến phúc lợi của mọi chúng sinh, nhưng vẫn thừa nhận quyền lựa chọn một chế
độ ăn chay là thuộc về gia đình hoặc cá nhân các em.
Lễ là gì?
“Lễ” (Pūjā) là tên gọi chung cho
nhiều nghi thức cầu nguyện và hiến cúng khác nhau được thực hiện trong tất cả
các truyền thống Phật giáo. Từ này (Pūjā) vốn bắt nguồn từ tiếng Phạn cổ chỉ
cho hoạt động ‘sử dụng hoa’. Lễ (Pūjā) có lẽ đã được hình thành từ phong tục
dùng hoa để cúng dường trong văn hóa Ấn độ nói chung, Phật giáo nói riêng. Ở
trường tiểu học Chánh pháp, mỗi lớp thực hiện một buổi lễ ngắn gọn hàng ngày,
và vào những ngày Thứ Sáu cả trường tập hợp lại lúc 9 giờ sáng cho buổi lễ hàng
tuần. Trong những khóa lễ hàng tuần, phụ huynh và khách cũng được mời tham dự.
Những khóa lễ hàng tuần ở trường chúng tôi chính là những buổi họp trường dưới
hình thức một buổi lễ Phật giáo và thường bao gồm một bài nói chuyện của thầy
hiệu trưởng Peter Murdock về một đề tài nào đó liên quan đến chánh niệm, hay một
thời thiền ngắn hoặc đôi khi tụng niệm. Đó cũng là một cơ hội cho học sinh
trình bày một số tác phẩm của chúng - mỗi lớp đóng góp mỗi tuần, hoặc kể chuyện
hoặc đọc thơ, hoặc trình bày tác phẩm nghệ thuật, hoặc múa hát. Khi học sinh nhập
học hoặc ra trường, mỗi em sẽ được tặng một bông hoa trong một buổi lễ đặc biệt
để nhắc đến nguồn gốc của nghi thức Phật giáo cổ xưa này.
Thanh Hòa dịch.
(Theo The Buddhist Channel,
2-12-2013)
