Các bạn ạ!
Trong những tháng ngày có thể nói là thê thảm nhất cuộc đời tôi, tôi càng không thể nào quên được quãng thời gian đẹp đẽ nhất đời mình.
Ngày đó, tôi đỗ đại học. Ngày nhập học, ba dùng xe con của gia đình đưa tôi đến một thành phố lớn - nơi tôi sẽ gắn bó những tháng năm học tập.
Không biết do vô tình hay hữu ý mà tôi ở cùng phòng với Kim. Chỉ thấy Kim nói rằng, ba tôi và ba Kim là bạn thân từ thuở bé. Nay mỗi người một công việc và ở xa nhưng thỉnh thoảng vẫn liên lạc với nhau. Ba tôi là chủ tịch một huyện miền núi, còn ba Kim là giám đốc một sở ở một tỉnh nọ. À, thì ra là thế. Tôi và Kim học cùng khóa, cùng trường, các cụ lại là bạn thân của nhau thì tôi và Kim ở cùng phòng trọ cũng không có gì là lạ.
Tôi và Kim hợp nhau. Các bạn đừng nghĩ vì gia thế chúng tôi tương đồng. Có lẽ do ngày sinh tháng đẻ của chúng tôi hợp theo các thuyết thiên can, địa chi, tứ trụ, ngũ hành tương khắc, tam hợp, tứ hành xung. Nhưng, phải thẳng thắn mà nói, cũng có những điểm khác biệt. Hai giọt nước đâu có giống nhau hoàn toàn.
Cuộc sống sinh viên của chúng tôi khiến nhiều người khát thèm. Trong khi bao bạn phải tằn tiện chi tiêu và rong ruổi kiếm việc làm thêm thì chúng tôi, hết nấu ăn lại học bài, hết đọc báo lại nghe nhạc, hết trùm chăn ngủ lại lang thang hè phố ngắm cảnh…, cả những ngày nghỉ học.
Tôi và Kim thỉnh thoảng lại tranh luận nhau về một điều gì đó. Chúng tôi chăm học và học tốt thì chuyện tranh luận về cái gì đó cũng là một cách học.
Một lần, tôi đọc báo còn Kim thì loay hoay nấu cơm. Khi nghe tôi đọc người giầu nhất thế giới là Bill Gates với khối tài sản khổng lồ lên đến hơn sáu mươi tỉ đô la thì Kim quăng vội trái mướp, chạy xồng xộc lại đòi tôi chỉ chỗ vừa đọc trên tờ báo. Rồi chúng tôi ngồi nói dóc về tiền bạc. Tôi hỏi:
- Nếu có số tiền như thế, cậu sẽ làm gì với nó?
Môi bặm, mắt liếc ngang liếc dọc một lát, Kim nói:
- Vậy là tương đương với khoảng hơn một triệu hai trăm ngàn tỉ Việt Nam đồng.
- Đương nhiên.
- Tớ đợi lúc vàng xuống mức thấp nhất sẽ mua vài tấn để dự trữ, chừng nào vàng có giá hòm hòm tớ sẽ tung ra bán lấy lời. Số tiền còn lại sẽ chọn lúc trái phiếu Chính phủ có lãi suất cao sẽ mua chục tỉ đô trái phiếu.
- Vậy thì chưa hết một nửa số tiền đâu - tôi nhắc.
- Vẫn còn cơ à - Kim ngạc nhiên - tớ sẽ tậu một hòn đảo nhỏ để mở một khu du lịch, mua đất xây một bệnh viện khổng lồ để kinh doanh - Kim trợn mắt chỉ tay về phía tôi - Này, ngày nay xây bệnh viện kinh doanh là hót nhất đấy, sẽ kiếm được bộn tiền.
- Vẫn còn rất nhiều đấy.
“Tớ sẽ… tớ sẽ…”. Ngập ngừng giây lát, Kim hồ hởi : “À quên, có cái này hay lắm giờ mới nghĩ ra”. “Nói đi” - tôi sốt sắng. “Tớ sẽ thành lập một tập đoàn kinh doanh tất cả mọi lĩnh vực, sẽ thành lập một câu lạc bộ bóng đá mang tên tập đoàn, sẽ thuê một vài cầu thủ nổi tiếng về đầu quân. Đội bóng sẽ là kênh quảng cáo đắc địa cho hoạt động của tập đoàn. Lúc này, tớ sẽ là người giầu nhất nước ta. Ha ha ha…” - Kim khoái chí ngã lăn ra giường, chợt bật dậy ghé sát vào mặt tôi, trợn mắt, tròn môi:
- Thế còn cậu, cậu sẽ làm gì nếu là chủ nhân của món tiền đó. Nên nhớ là những gì cậu sắp nói sẽ không được trùng với tớ đó nghe.
Ngồi nghệt mặt và thở dài trong một phút, tôi khẳng khái đáp:
- Trước tiên tớ cảm thấy đau đầu về khoản tiền đó. Tớ sẽ dành ra một tháng để đếm và kiểm tra khoản tiền. Nếu theo tỉ giá ngày hôm nay mà quy ra tiền Việt thì sáu mươi tỉ đô sẽ tương đương với một triệu hai trăm ngàn ba trăm năm mươi hai tỉ đồng. Sẽ làm gì với con số kinh khủng này nhỉ. Lại không được trùng ý tưởng.
- Nói ngay, nói ngay - Kim bặm môi đấm thùm thụp vào lưng tôi.
- Đầu tiên, ba tỉ đô sẽ được xuất kho để xây ba bệnh viện ở ba miền Bắc, Trung, Nam.
- Này này, đã nói không được giống tớ cơ mà - Kim trừng trộ.
- Nghe đây, giống cậu để làm gì cơ chứ. Bệnh viện của mình không để kinh doanh. Mình sẽ đặt tên bệnh viện là “BỆNH VIỆN DÀNH CHO NGƯỜI NGHÈO”. Người nghèo ốm đau đi chữa bệnh khổ lắm, cậu ạ. Bệnh nhân và người nhà sẽ có xe đưa đi chở về. Nói tóm lại là không phải mất một đồng nào cả. Tất thảy mọi chi phí sẽ được bao trọn. Tiếp theo, tớ sẽ xây cho mỗi xã ở vùng ven biển, vùng sâu vùng xa, vùng thường xuyên chịu thiệt hại nặng bởi thiên tai một khu nhà đủ khả năng chống chọi với bão lũ. Bình thường, khu nhà này là trường học hoặc sinh hoạt công cộng.
- Trời đất, mấy giờ rồi mà ngồi tính tỉ tê như thế. Mình ngồi ba ngày nghe cậu tính toán như vậy mới hết sáu mươi tỉ đô chắc. Gì nữa gì nữa, nhanh lên.
- Cậu thấy không, rừng vàng biển bạc ông cha để lại mà con cháu phá tan tành. Thật tội cho các bác kiểm lâm, mất ăn mất ngủ bao nhiêu thì rừng càng ngày càng kiệt bấy nhiêu. Tớ sẽ tài trợ để trồng rừng ở những vùng đất trống đồi núi trọc. Sẽ đưa vào sử dụng thiết bị giám sát và đề xuất cơ chế quản lí rừng đặc biệt. Các bác kiểm lâm không còn phải lao tâm khổ tứ nữa, mà Nhà nước không phải mất khoản tiền lớn để quản lý rừng. Rừng này sẽ là tài sản chung, để ông cha nơi chín suối được thỏa lòng. Mười tỉ đô sẽ đài thọ cho giao thông nông thôn. Một dự án giáo dục vùng khó sẽ hình thành. Mình sẽ cho cậu làm Giám đốc Dự án với kinh phí ba tỉ đô, riêng tiền lương của cậu, tớ sẽ trả riêng.”
“Đồ điên!” - Kim càu nhàu. “Chưa hết đâu. Thế này nữa thì sáu mươi tỉ đô chỉ là muối bỏ bể. Này nhé, già nửa số tiền sẽ được tài trợ cho chiến dịch tống tiễn rác nằm sâu trong mỗi con người, rác trên toàn lãnh địa lãnh hải lãnh thiên nước ta về nơi an nghỉ cuối cùng. Sẽ trả lương hằng tháng cho một trăm ngàn người ngày đêm tỏa đi bốn phương tám hướng thu gom, liệm táng rác thải.” - tôi hào hứng. “Thằng khùng! Đi nấu cơm thôi!” - Kim hét vào tai tôi.
*
* *
Thời gian thấm thoát trôi đi. Học đến năm thứ ba thì nhân họa ập xuống đầu gia đình tôi. Bố tôi bị phạt tù chung thân vì những sai phạm của ông trong công việc. Và đương nhiên, tài sản cuối cùng là căn nhà để tá túc cũng gằm mặt lủi thủi bước theo chủ mới. Tất thảy những gì có được vẫn không đủ bồi thường. Mẹ tôi nuôi ba anh em chúng tôi bằng đồng lương còm cõi. Tôi gắng gượng học tiếp nhờ sự mủi lòng của gia đình Kim. Những đau đớn chán chường đã không thắng nổi nghị lực bản thân, nó không kéo nổi tôi ra khỏi giảng đường đại học. Rồi tôi cũng tốt nghiệp đại học. Ngày xách túi rời phòng trọ, Kim lặng người rồi dúi vào tay tôi tờ một trăm đô, đoạn hắn quay ngoắt người lại, dường như là để tôi không kịp nhìn thấy hai dòng nước mắt sắp tuôn ra.
Tôi lầm lũi bước như độc mã giữa thảo nguyên khô khát.
Tôi đầu quân cho một nhóm thợ xây. Công việc vất vả và nặng nhọc. Đã có lúc tưởng chừng phải dùng đến tờ tiền Kim đưa. Nhưng rất may, điều đó đã không xảy ra.
Một hôm, đi ngang qua một ngôi trường, tường rào đã không còn nồng mùi vôi vữa. “À, thì ra là trường này.” - tôi thoáng nghĩ rồi phóng cặp mắt về phía nó như muốn nuốt chửng toàn cảnh. Nghe đâu trường này được xây bởi một triệu đô la vốn ODA (Official Development Assistant - viện trợ không hoàn lại) của Nhật Bản. Vớ được cành cây khô, bẻ một đoạn, tôi ngồi xuống vạch lên khoảng đất trống. Với kinh nghiệm và nghe lỏm được cách tính toán của dân trong nghề, tôi lầm rầm : “Gạch này, xi măng này, đá chẻ này, sắt thép này, công thợ này,…”. Tôi sửng sốt bàng hoàng hốt hoảng đứng bật dậy, kêu khẽ : “Trời đất, đô la rớt giá thảm vậy sao? Chắc là do kinh tế Mĩ suy thoái!”.
Tôi ngửa mặt nhìn trời, trời cao vời vợi; cúi nhìn đất, đất rộng mênh mông. Tôi trơ trọi. Lần túi áo móc ra tờ tiền Kim tặng, tay run run, úp mặt vào tờ bạc, tôi nức nở : “Ba ơi…!”.
ĐHSP Thái Nguyên, năm 2003
Bùi Khắc Phúc
GV Trường PTDT Bán trú THCS Nguyễn Bá Ngọc - Phú Thiện - Gia Lai.
ĐT: 01632 038 647
.JPG)
