PHẦN II (tiếp theo)
CÁI
LƯỠI CÂU
Bạn tôi làm ở một
xí nghiệp nọ, gặp tôi anh than thở:
- Tớ chán cái xí
nghiệp nổi tiếng này quá, cậu ạ. Tay nhà báo nào đó
thổi phồng thành tích của nó hết cỡ. Trong khi ấy, bao
nhiêu thối tha lại không đụng đến một chữ!... Càng
nổi tiếng, công nhân càng khổ!
Dù ở ngành giáo dục
nhưng tôi cũng không lạ gì vấn đề này. Ung nhọt đang
mọc khắp cơ thể xã hội… Tôi vỗ vai bạn, khích lệ:
- Hãy đấu tranh! Có
tổ chức công đoàn mà.
Bạn tôi nhếch mép
nhìn tôi. Một lúc sau anh ấy nói:
- Khi người ta có
quan hệ thân thiết với cậu, đối xử tốt với cậu,
dù cậu không thật biết lòng dạ người ta như thế nào,
cậu vẫn có thiện cảm với người ta chứ?
Tôi nghĩ bạn tôi đã
chuyển đề tài, nhanh miệng nói:
- Dĩ nhiên là có. Ai
lại không vậy.
- Đã có thiện cảm,
cậu có nỡ làm người ta đau lòng, buồn lòng không?
Tôi dè dặt không trả
lời. Bạn tôi trầm giọng:
- Trở lại vấn đề
ở xí nghiệp tớ. Tớ đang suy nghĩ nát óc để tìm một
biện pháp hữu hiệu nhưng vẫn chưa ra. Phải làm sao loại
trừ cái lưỡi câu.
Tôi ngạc nhiên:
- Cái lưỡi câu?
- Vâng. Đó là những
cái bắt tay quá thân thiện, những chầu cà phê, những
buổi nhậu, những cuộc thăm viếng, những ưu đãi mà
ban giám đốc dành cho ban chấp hành công đoàn. Với cái
lưỡi câu đó, kẻ tham mồi chạy đâu cho thoát!
Tôi giật mình, chợt
thấy sợ những cái lưỡi câu đang hiện ra chỗ này chỗ
nọ…
(Báo Giáo
dục-thời đại, 07/09/2002).
(Trang 99-101)
------------------
SUY
NGHĨ VỀ MỘT VẤN ĐỀ TRONG ĐẠI
Cốt lõi của cảm thức về ý
nghĩa cuộc sống, là cảm thức về giá trị của cái
“tôi”, tức là “giá trị làm người”.
Cốt
lõi của giá trị làm người có văn hóa (hiểu theo nghĩa
rộng) là nhân cách.
Cốt
lõi của nhân cách là đạo đức.
Cốt
lõi của đạo đức là khuynh hướng thiện ích cho nhân
loại, cho môi trường chung.
Kim
chỉ nam của khuynh hướng thiện ích là tâm trí tỉnh
thức - vô ngã.
Điều
kiện để đạt được ít nhiều sự tỉnh thức - vô ngã
là tự tri tự giác (tức quán tâm, biết tâm ý trọn
vẹn), là thiền định.
Muốn
tự tri tự giác phải có khát vọng lớn, phải có sự
liêm khiết trí thức, phải có nhãn quan minh triết. (Những
điều này không lệ thuộc ở học vấn nhiều hay ít, vì
có nhiều phương cách để bồi dưỡng văn hoá).
Tóm
lại, “tự tri - tỉnh thức - vô ngã” là mẫu số
chung của ý nghĩa cuộc sống.
(Trang
102-103)
-------------------
