CON GÀ TRỐNG CỦA MỤ THIA
Hoàng Đằng
Cả xóm đang yên giấc, bỗng nghe tiếng chửi lặp đi lặp lại ngoài đường:
- Tổ cha con gà trống ni, ở nhà có mái rồi, không chịu “đạp” mà đi tìm
mái ngoài “đạp”, rồi ở luôn nhà người ta, đêm hôm không chịu về.
Đó là tiếng chửi
của mụ Thia đi tìm gà. Đã 10 giờ đêm, đa số dân trong xóm ngủ rồi; ấy vậy, có
nhà phải thức dậy, cằn nhằn:
- Mụ ni e điên rồi. Mất gà thì trời mới tối lo đi tìm liền, ai đời giờ
này lại đi tìm gà, la chửi ồn ào không cho người ta ngủ.
Đang thời chiến
tranh, đèn đường không có; người qua lại vắng; không những ban đêm trời tối
đen, ghê rợn, mà ban ngày cũng âm u, lạnh tanh; tre hai bên đường úp ngọn vào
nhau, che cản hết ánh sáng mặt trời. Vào mùa hè, đường khô khan, còn coi được;
nhưng vào mùa mưa, đường ẩm ướt, lầy lội; không ai muốn ra đường làm chi, trừ
trường hợp bất đắc dĩ như vợ đẻ, người nhà đau; vậy mà mụ Thia lủi thủi đi tìm
gà trong bóng đêm.
Ở làng quê này, bây giờ đô thị hóa, nhà cửa chi chít, chứ lúc trước, nhà này
dựng cách xa nhà nọ, nhà nào cũng có vườn rộng ít nhất là 1.000 m2, bao bọc bởi
những truông tre. Nhờ vậy, người ta có thể nuôi gà thả để giết thịt những dịp
kỵ giỗ hay bán chợ kiếm thêm thu nhập. Gà nuôi thả chỉ được cho ăn vài nắm bắp
hay thóc vào buổi sáng và buổi tối, còn cả ngày, tự động đi giữa vườn kiếm ăn:
bông cỏ, lá cây, sâu bọ …
Gà mỗi nhà, dù
ít dù nhiều, sống thành một đàn; số gà mái và gà con bao nhiêu cũng được, nhưng
gà trống đã trưởng thành thì chỉ một con; nó đóng vai trưởng đàn, mảnh vườn chủ
nuôi là lãnh thổ nó quản lý, thỉnh thoảng nó cất tiếng gáy: “Cô cô cồ” để báo
sự hiện diện của nó; gà từ đàn khác chưa được phép của nó không được xâm nhập.
Do mang bản tính
lãnh đạo, chỉ huy, gà trống có cái dở - khi còn bé, năm bảy con gà trống có thể
sống cùng nhau, chia xẻ nhau miếng mồi kiếm được; nhưng khi trưởng thành, biết
gáy, biết “đạp mái” thì, dù cùng bầy, cắn nhau, đá nhau; con thua phải trốn
khỏi bầy, tối không dám về, người nuôi gà phải qua nhà hàng xóm tìm từ chuồng
này qua chuồng nọ, tìm không ra thì đành chịu mất.
Ở thôn quê, có người mất gà còn giữ bình tĩnh, xem như bị chồn tha; nhưng có
người, hễ tìm không ra gà, chửi cao vòi vọi – chửi bóng chửi gió ông tổ, ông
cao, ông tằng nhà bị tình nghi hay “nộp” người bị tình nghi những từ ác độc:
nào là sẽ bị xe tông, nào là sẽ bị tàu cán, nào là sẽ bị sét đánh, nào là sẽ bị
lũ cuốn … .
Mụ Thia khoảng
50 tuổi, người ốm nhom, lưng đã còng, má đã hóp, mắt chảy ghèn lem nhem, cái
dáng đi của mụ trông tức cười lắm! Hai chân chèo bước tới, còn hai cánh tay
ngoe ra phía sau. Mụ đã mất tất cả hấp lực của một phụ nữ đối với đàn ông.
Chồng mụ là ông Hiền, nghe nói, hơn mụ đến năm bảy tuổi, mà người còn khỏe;
dáng cao to, da ngăm đen, lưng thẳng, mắt mở rộng, bước đi mạnh mẽ như thanh
niên 18, đôi mươi.
Hai ông bà lấy
nhau đã 30 năm và hiện có 8 mặt con: 5 trai, 3 gái. Cũng như trong thôn xóm,
gia đình ông bà mưu sinh chủ yếu bằng nông nghiệp: trồng cây lương thực, thực
phẩm, chăn nuôi … Nhờ có chút học vấn, ông Hiền được cấp trên giới thiệu và dân
trong thôn bỏ phiếu tín nhiệm, bầu giữ chức thôn trưởng.
Thời gian gần
đây, ban đêm, lực lượng giải phóng thường về bắt đi hay ám sát viên chức xã
thôn ở các vùng lân cận. Mặt trận giải phóng làm vậy để xóa chính quyền cộng
hòa và vùng đất nào không còn viên chức cơ sở cộng hòa quản lý sẽ thành vùng
giải phóng. Ông Hiền sợ, cả ngày đi làm quanh quẩn trong thôn như mọi người,
nhưng ban đêm, ông không dám ngủ nhà. Hễ trời tối, ông đi đâu không cho vợ con
biết, hình như khi thì ông ngủ nhà này, khi thì ông ngủ nhà nọ, khi thì ông lên
thị trấn để tránh mật báo viên của giải phóng nắm được chỗ ngủ đích xác. Mụ
Thia, dù không còn sức khỏe dồi dào, đêm hôm, thiếu chồng nằm bên ôm ấp, rờ
rận, cảnh phòng không gối chiếc chịu lâu ngày khiến mụ phát cáu, phát bực.
Thời ấy, đất ruộng của thôn, ngoài một ít tư điền, tư thổ của họ, phái hay gia
đình, có một quỹ điền thổ công; số điền thổ công này cấp đều cho mỗi người dân
- cả nam lẫn nữ - từ 18 tuổi trở lên; mỗi phần nhiều hay ít tùy số quỹ đất công
và dân số trong thôn.
O Nồng, dân
trong thôn, khoảng 30 tuổi, chồng đi lính chết, đang sống với đứa con trai dại
khoảng 2 tuổi, cũng được cấp một phần ruộng 4 sào. Tuổi đời còn trẻ, lại là gái
mới một con, mà dân gian kinh nghiệm: “Gái một con trông mòn con mắt!”. Lúc làm
đồng, hễ nắng lên, hai má tròn trịa của o từ màu trắng chuyển qua màu
hồng, đẫm thêm mồ hôi ươn ướt, mặt o nghiêng che dưới chiếc nón lá điểm thêm nụ
cười nơi miệng với cặp môi mỏng dính, o trông đẹp lắm, hấp dẫn lắm!
O Nồng có đám
ruộng cạnh đám ruộng ông Hiền. Mấy ngày trước, ông anh bên chồng, biết hoàn
cảnh đơn chiếc của o, đã cày bừa xong, đám ruộng sẵn sàng để cấy mạ. Vậy mà hôm
ấy, o lội xuống ruộng, cắm mạ không được – đất cứng quá.
Ông Hiền đang
dùng trâu kéo bừa đám ruộng bên cạnh. O Nồng men bờ ruộng, trơn trợt, sỉa chân
lên xuống nhiều lần, tới gần, miệng thỏ thẻ:
- Khi mô chú bừa xong ruộng chú, chú bừa lại tấm ruộng ni giúp cháu vài
tráo. Ông anh nhà cháu đã bừa rồi cách đây hai ba ngày, chừ hình như đất sốông
lại, cháu cấy không xuống; mà gắng thì e toe cả mấy móng tay, với lại, mạ
không bám bùn sợ nổi lên hết.
Ông Hiền, vì
tình làng nghĩa xóm, không nỡ từ chối; hơn nữa, trong vai trò thôn trưởng, lời
khẩn nài của o Nồng là dịp để ông làm giúp như một công tác dân vận.
Chỉ chừng đó
thôi, mà chiều hôm ấy, thôn xóm rỉ tai nhau:
- Ông Hiền bừa ruộng cho o Nồng, chắc có tình ý chi rồi.
Tin đồn đến tai
mụ Thia; máu ghen của mụ nổi lên. Chưa “bắt được tay, vày được cánh”, mụ không
dám tới gây gổ với o Nồng; anh chị em o Nồng - bên o cũng như bên chồng - lại
đông, mụ sợ.
Ban đêm ông Hiền đi ngủ tránh, mụ nghĩ ông đến ngủ với o Nồng. Mụ bày ra chuyện
tìm gà, lui tới trước nhà o Nồng, vừa đi vừa chửi vừa gọi gà vô vọng:
- Cu cu cu! Cu cu cu! Con gà trống ni mi “đạp” gà mái ni chưa bưa, mi
chê mái ni tra hay răng mà đi tìm thêm mái tơ để “đạp”? Cu cu cu! Cu cu
cu!
Xóm làng biết mụ
Thia mượn chuyện đi tìm gà trống để tìm ông Hiền. Ai cũng chê mụ dở, sống gần
trọn đời ở nông thôn, đã từng nuôi gà mà không biết tập quán của gà.
Gà trống quá nửa
đêm về sáng mới gáy; nghe tiếng gáy, người tìm gà nhận biết có phải là tiếng
gáy quen của gà mình hay không, như thế mới mong tìm có kết quả, ai đời mụ lại
đi tìm gà trống vào đầu hôm!
Hơn nữa, mụ xem
chồng mình là gà trống thì mụ là gà mái hay sao! Mà gà mái nhà không thể “đạp”
hay không cho “đạp” – chẳng hạn như đang thời gian ấp trứng hay quá già - thì
gà trống tự do đi “đạp” gà mái hàng xóm. Hiên ngang, không cần chùng lén, giấu
giếm!
Máu ghen tầm
thường của người phụ nữ tầm thường nơi mụ Thia đã biến thành trò cười cho thiên
hạ; dù chi đi nữa, ông Hiền đang làm thôn trưởng quản lý mấy trăm dân, mụ xử sự
như vậy khiến ông Hiền mất uy tín; người đời nói: “giàu nhờ bạn, sang nhờ vợ”,
không sai!
Hoàng Đằng
03/8/2016 (01/7/Bính Thân)
