Nhật Quang
HỘI NGỘ NGÀY THƠ
Nguyên tiêu khai hội thơ vănMonday, February 22, 2016
HỘI NGỘ NGÀY THƠ - Nhật Quang
RÉT GIÊNG XUÂN! RÉT GIÊNG HAI ! - Thơ Lê Đăng Mành
Tác giả Lê Đăng Mành
RÉT GIÊNG XUÂN!
Tiết tiêu chưa hết nửa mùa
Xuân sao bỏ nắng rước mưa rét về
Tội tình chi đóa hoa quê
Để phàm phu rét hôn toe hương màu
Xuân sao bỏ nắng rước mưa rét về
Tội tình chi đóa hoa quê
Để phàm phu rét hôn toe hương màu
Bờ tre gió rúc rên đau
Đàn trâu ớn cỏ đê nhàu rét xuân
Quê nhà lạnh táp đất trân
Mẹ lẩy bẩy vịn cơ hàn đong giêng!
Đàn trâu ớn cỏ đê nhàu rét xuân
Quê nhà lạnh táp đất trân
Mẹ lẩy bẩy vịn cơ hàn đong giêng!
Mái chiều tước sợi khói nghiêng
Mùi rơm rạ tỏa bồng viên mãn về
Phùn đông bắc bện tỉ tê
Thì xuân mãi ngự giữa quê quán mình
Lê Đăng Mành
Mùi rơm rạ tỏa bồng viên mãn về
Phùn đông bắc bện tỉ tê
Thì xuân mãi ngự giữa quê quán mình
Lê Đăng Mành
RÉT GIÊNG HAI !
Rét trồng giữa vạt xuân non
Gió quất toe sợi lam buồn mái xiêu
Ra giêng ướp tiết nguyên tiêu
Muôn nơi vào hội xán điêu đứng về
Chùm sầu đông đợi não nề
Chuối lất phất đọt đậy toe tua tàu
Bãi chiều lựng khựng đàn trâu
Mắt thờ thẫn ngóng mục phu tắc rì*
Đò ngang quen chuyến từ ly
Nằm phơi gác mái tiễn lai vãng đời
Sông hà hơi khói chơi vơi
Bến chiều quạnh quẽ rét bơi tím bờ
Mây phiêu lãng bủa dật dờ
Mẹ truân chuyên gánh xác xơ lạnh lùng
Cha gieo bóng đổ ung dung
Hỏi ai còn nhớ gốc chung hội cày ?
Thôi thì chơi với gió mây
Đầu năm lộc héo phủi tay nhẹ hều
Được - mất trôi nổi lều bều
Ra giêng bụm rét đếm tiêu dao hoài!
Lê Đăng Mành
*Tiếng điều khiển trâu bò vùng Trị Thiên
DƯỚI CỜ THƠ; XUÂN - Thơ Vũ Quang Tần
DƯỚI CỜ THƠ *
thuở mẹ Âu Cơ
người xưa dựng nước
thời chúng tôi đánh giặc
súng vai mòn túi trĩu thơ
Nam quốc khi ấy
Bình ngô ngày xưa
câu Kiều
tám mươi triệu người cài sau vạt áo
giữ đất
làm thơ
đất nước qua rồi thời giặc giã
lòng người đã mở
ngày Thơ
dựng cờ Thơ Việt
trang sách mở
ngước lên trời
non nước thời thi vận.
VŨ QUANG TẦN
----------------
* Nguyên tiêu (rằm tháng giêng hàng năm) là ngày Thơ
Việt Nam, cờ hiệu thơ ngũ sắc.
Lần
đầu tổ chức hội và kéo cờ thơ ở Văn Miếu Quốc Tử Giám - 2003
XUÂN
Đến hẹn
Xuân lại về
nụ đào đua nhau nở
quất đỏ rộm vườn ai
mưa lay bay ướt vai…
tôi cứ đợi
đợi
mãi
Xuân ngấp ngưng cửa ngoài
òa mừng
bừng giêng hai
VŨ QUANG TẦN
SAY TRĂNG - thơ Trường Hải Lê Văn Đông
SAY TRĂNG
Ai đem trăng thả lên trời
Lung linh đĩa ngọc cho người mộng mơ
?
Buồn vui lòng gửi trăng thơ
Vầng trăng khuyết … hóa con đò sông quê.
Tuổi thơ mê mải
chiều hè
Cánh diều no gió trăng về chân mây.
Đêm rằm trăng sáng ngất ngây
Thơm thơm hương
sữa hây hây má hồng.
Đồng trời trăng được
thả rông
Bao đời thi sĩ mơ mòng ... say trăng !
Đỉnh Sơn, 21/2/2016
( 14/
Giêng Bính Thân)
Trường Hải Lê Văn Đông
ANH VỀ THEO CÁNH ÉN BAY - thơ Vũ Trầm Tư
Anh Về Theo Cánh Én Bay
Nắng chưa lên, hơi sương nghe lành lạnh
Sớm mùa đông chim sẻ chẳng gọi nhau
Gió nhẹ lay cành lá mới xôn xao
Sóng Cửu long hiền hòa con nước lớn
Thành phố ngủ đêm mơ còn lởn vởn
Giấc mơ say, nhà cửa đóng im hơi
Lối đường quen thưa vắng bước chân người
Những gốc bằng lăng màu xanh mượt lá
Về lại Mĩ tho lòng sao hối hả!
Bến bắc ngày nào ai nhớ, ai quên?
Mấy năm rồi chẳng nghe gọi đến tên
Phà Rạch miễu đâu rồi con sóng vỗ
Ngôi nhà nhỏ vẫn thường ngày khép cửa
Với nỗi buồn chờ đợi cánh chim xa
Giếng nước ngày nào xanh đỏ đèn hoa
Quán cà phê nhớ hoài đêm hò hẹn
Mùa Xuân nầy theo đường bay chim én
Anh về nghe hơi thở ấm tình say
Khúc yêu xưa trong chiếc lá thuộc bài
Đêm xao động mùi hương quen ngày cũ
Vũ Trầm Tư
CAI LẬY MỘT THỜI XA - hai bài thơ của Trúc Thanh Tâm
Thơ Trúc Thanh Tâm
CAI LẬY
MỘT THỜI XA
Nhớ
mãi tháng mười về Cai Lậy
Ghé nhà thằng
bạn ở xóm trong
Đường
mưa bùn dính lem lấm áo
Một
chút buồn khơi cứ chạnh
lòng!
Với tuổi hai mươi đời
phơi phới
Tâm hồn
chưa vướng bận vì ai
Sáng uống
cà phê bên quán nhỏ
Cô chủ
cười duyên, mái tóc dài!
Bạn vỗ vai tôi, nhìn khói thuốc
Được
không, tao sẽ mối mai cho
Bỗng dưng lòng thấy xao xuyến lạ
Bỏ cù
tô hủ tiếu Mỹ Tho!
Mấy
năm sau đó quay trở lại
Quán cũ, người
xưa thương nhớ thêm
Mới
hay em đã rời phố chợ
Xứ lạ, làm dâu miệt Cạnh Đền!
Tôi chưa
quên được đôi mắt ướt
Nét buồn
biền biệt phía trời xa
Bánh bao Cai Lậy
đâu như trước
Đã mất
từ lâu vị đậm đà!
TTT
HÀ TIÊN GIÓ TRỞ
MÙA
Anh thả
nắng riêng anh
Rắc
hoa vàng trên tóc
Hạt mưa đời long lanh
Mắt em
dờn dợn khóc
Anh hóa thân áng mây
Che đời
em hạnh phúc
Những
nhịp sóng ru nhau
Cũng làm em thổn
thức
Chiều
nay về với biển
Hà Tiên gió trở
mùa
Dáng em nhòa bóng núi
Chạnh
lòng cơn mưa thưa
Xin gởi
chút tình riêng
Theo hương
trời bát ngát
Tiếng
chuông ngân chiều êm
Nhập hồn Chiêu Anh Các
Mai giã từ
phố Đông
Mắt vương tình lưu luyến
Thương
nhớ một vầng trăng
Xin tạ
tình với biển!
TRÚC THANH TÂM
( Châu Đốc
)
PHÍA TRƯỚC LÀ CHÂN TRỜI - Truyện ngắn Nguyễn Văn Khánh
 |
| Tác giả Nguyễn Văn Khánh |
PHÍA TRƯỚC LÀ CHÂN TRỜI
Truyện ngắn Nguyễn Văn Khánh
Một buổi chiều cuối
hạ, nhỏ Thúy-đứa em gái họ
của tôi lên chơi. Anh em đang luyên thuyên
chuyện trên trời dưới bể
bỗng nó dừng lại nhìn thẳng
vào mắt tôi và hỏi:
-Minh chuẩn
bị về quê tổ chức
đám cưới, anh biết chưa?
Lẳng lặng một hồi,
tôi thảng thốt:
-Anh đâu có biết gì đâu, bây giờ mới nghe em nói.
-Nghe đâu chồng
Minh là một sĩ quan quân
đội, quê ngoài bắc nhưng đang đóng quân ở
Tây Nguyên, gần trường Minh công tác…
Thấy
tôi lặng im suy nghĩ,
Thúy hỏi dồn dập:
-Anh sao vậy,
bộ người yêu đi lấy chồng làm anh buồn
hả…
-Có gì đâu em (tôi chống
chế)…Hơn nữa, anh bây giờ
có nghề ngỗng gì đâu, đời nào Minh còn nhớ đến anh. Số
phận cả mà em.
-Nhưng
sao em thấy anh cứ buồn buồn…nhìn
vào mắt anh em biết.Yêu là một chuyện, lấy
nhau lại là chuyện khác anh ạ. Mà anh cũng phải tính đi thôi…Lấy vợ hay đi học
lại, em thấy anh cũng lông bông quá đấy. Cũng hai mấy tuổi còn gì, lấy
vợ đi cho bác sớm có cháu mà bế…
-Chắc
anh sẽđi học lại…vợ
con gì em, đời còn dài
mà.
Nhỏ
Thúy chào tôi rồi ra về.Trong lòng tôi luôn ngập tràn hình ảnh em của năm năm về
trước.Vậy là em sắp lấy chồng
thật sao?Tôi đã mất em thật sao?
Ngày ấy,
khi tôi là lính mà lính thì thằng
nào chẳng lắm chiêu độc để mỗi
tuần lại nhận được
những lá thư nơi phương
xa gửi cho mình.Tôi biết Minh và biết rất rõ bởi
hai đứa cùng làng với nhau, quen biết nhau từ nhỏ.Nhưng
khi ở nhà thì gần như hai đứa
rất ít chơi với nhau.Tôi hơn
em hai tuổi.Khi em học lớp 11 thì tôi vào bộ
đội. Những ngày nghỉ, ngồi trong doanh trại
thấy mấy thằng bạn,
thằng nào thằng nấy nằm
bò ra viết thư cho người yêu. Bỗng
dưng, tôi nhớ tới em. Ừ,
mà sao mình không viết thư cho em nhỉ. Thế là viết,
nhưng ở nhà nào có thân thiết gì nhau đâu?Suy nghĩ mãi rồi tôi nghĩ ra một kế đổi
họ của mình thành một cái họ mới
chác.Quách Quốc Khanh-cái
tên đủ để em không biết tôi là người cùng làng với em. Tôi biên thư cho em với một cái lí do rất
đơn giản: Kết bạn-
mà lính thì mấy đứa không kết bạn. Thư
gửi rồi hồi hộp
chờ đợi..hồi hộp
trông ngóng, không biết rồi em có hồi âm cho mình không nhỉ?
Bẵng
đi mươi ngày, một buổi chiều
khi đang tưới rau trong
khu vườn đơn vị, thằng
Bảy- đứa bạn thân nhất
trong đơn vị của tôi chạy
ra gọi giật giọng.
-Khanh- mày có quen cô nào tên là Nguyễn Thị Thanh Minh không?
-Không…à mà có, sao, có chuyện
gì vậy mày?
-Có một
cô nàng tên là Thanh Minh, gửi
thư cho chàng tên là
Quách Quốc..mà mày đâu phải là họ Quách Quốc
đâu…nhưng sao thư lại về
đúng đơn vị mình nhỉ?
Nghe tiếng
Quách Quốc, tôi vội vàng bỏ thùng nước xuống vườn
chạy lên bờ.
-Thư của tao, của
tao, mày trả cho tao đi.
-Ê… làm gì có chuyện
đó. Mày vừa nói không biết mà.
-Nhưng
bây giờ tao biết, thư này là của
tao.
-Không dễ
vậy đâu. Muốn lấy thư
thì phải sao chứ?
-Một
chầu kẹo Cu đơ, được
chưa.
-Ơ…ờ…cũng tạm chấp
nhận được nhưng tối
nay phải có đó.
-Ờ… tối tao mời mày.
Những
nét chữ cứng cáp, bay bổng với lời
văn hóm hỉnh như nhảy múa trong mắt
tôi, hình ảnh cô thôn nữ nhỏ bé ngày nào đang ẩn
hiện trong tôi. Vậy
là em chịu “kết bạn” cùng tôi, bao ngày qua chờ đợi, khi cầm
được thư em rồi lòng cứ
lâng lâng đầy cảm xúc. Cứ thế, những
lá thư đi rồi đến đều
đặn mỗi tuần, rồi
hai đứa yêu nhau lúc nào
không hay. Có những lúc
em đón nhận tình yêu
trong nghi hoặc của tuổi học
trò với những câu từ làm trái tim tôi run lên vì hạnh phúc: Cho dù lời nói yêu thương của anh có thực
lòng hay hư ảo thì từ lâu, em vẫn thầm nuôi dưỡng
bóng hình anh ở trong
trái tim em. Anh còn nhớ
câu chuyện giữa Lãm và Nguyệt trong Mảnh trăng cuối rừng của
Nguyễn Minh Châu Không? Đừng để em chờ
đợi trong vô vọng nhé…Những lá thư như thế
của em đã làm tôi nhiều đêm mất ngủ,
tôi hình dung đến một ngày không xa nữa, tôi và em sẽ cùng nắm tay nhau đi giữa
đường làng đầy trăng và gió lộng...
Ngày tôi rời
quân ngũ cũng là lúc em vừa
trải qua kì thi đại học. Về
quê, gặp em tôi cố che giấu tình cảm
của mình bằng cách hỏi vài câu bâng quơ về chuyện
thi cử. Em trả lời nhưng
hình như linh tính của một người
con gái mách bảo em một điều gì…xa xôi lắm
đang đợi phía trước. Má em đỏ ửng…khi gặp
ánh mắt tôi nhìn.Biết không thể giấu được
em tôi đã kể ra hết sự thật.
Em đã khóc thật nhiều khi nghe tôi nói về một người
lính đã dối em suốt gần hai năm trời,
viết thư và nói lời yêu em nhưng chưa một
lần nói lên sự
thật…
-Sao anh lại
giấu em về bản thân mình-Minh hỏi
khi bên tôi.
-Anh sợ…nói
ra sự thật, anh sẽ mất em. Bởi
anh chỉ là một người lính quèn vừa
xuất ngũ, giờ trở về
quê nhà…với hai bản tay trắng.
-Thế
sao anh lại nói. Em hỏi.
-Anh cũng sợ
mất em…nếu anh không nói, em sẽ chờ đợi
một người trong vô vọng, rồi một
ngày em không chờ đợi được nữa…khi
ấy…
-Khi ấy
sao? Anh nói hết câu đi.
-Khi ấy…em
sẽ yêu người khác, anh sẽ đau khổ lặng
lẽ nhìn em hạnh phúc..
-Bây giờ
nói với em rồi, anh có sợ gì nữa không?
-Vẫn sợ.
-Vì sao?
-Ngày mai…khi em vào đại
học…em sẽ quen dần với
ánh sáng phố phường mà quên đi vầng trăng quê nơi này.
-Còn anh thì sao? Biết
đâu trong mấy năm em học
anh lại yêu người khác…con trai các anh chỉ được cái dẻo
miệng…tán gái…
-Em thấy
anh có dẻo không?
-Chắc
là cũng dẻo nên “lừa” em ngọt ngào…để bây giờ mình mới ngồi với
nhau ở đây.
Bất ngờ, em xòe tay ra hiên nhà tát
những giọt nước mưa
vào tôi và cười khúc
khích.
-Anh biết
không? Mưa ngâu…Ngưu Lang- Chức Nữ mỗi
năm gặp nhau một lần…còn anh và em hai năm rồi mới
gặp:Trên trời Chức Nữ
với Ngưu Lang/ Một dải sông Ngân lệ
mấy hàng...Mưa ngâu buồn lắm phải
không anh, em muốn chúng
mình sau này sẽ mãi mãi
bên nhau, sông Ngân sẽ bắc được cầu...
Chúng tôi chỉ
gặp nhau được mấy ngày rồi
em lên đường nhập học. Tôi bước
vào đời bằng những công việc
nặng nhọc để tìm kế
mưu sinh nhưng với em tôi vẫn
luôn dành một khoảng
lặng sâu nhất để nhớ
thương, sầu muộn. Những
lúc đi làm thì thôi nhưng
trong những lúc đêm buồn hình anh của em luôn chập chờn, ẩn
hiện. Lại là những lá thư
đường dài chờ đợi trong khắc
khoải. Những lá thư của em thưa
dần…rồi em nói chia tay bằng
những lí do vu vơ không lí giải. Tôi biết cái ngày này sẽ đến, bởi
hai đứa có hai con đường khác biệt. Tương lai của
em sán lạn đang chờ phía trước, còn tôi…
Tôi trở
lại mái trường cấp III bằng
ánh mắt nghi ngại của mọi
người.Hai ba tuổi đầu lại
bắt đầu bằng những
trang giấy trắng. Phía trước tôi vẫn là một con đường
mông lung vô hạn mà ngay
cả tôi cũng không đoán định được điều
gì. Minh ra trường rồi làm cô giáo.Ngày em cất bước theo chồng
cũng là một ngày mưa rả rích. Tôi đã đến
với em trước chồng em nhiều
năm nhưng tôi đã muộn hơn chồng
em cả một đời…
Ngày tôi nhận
được giấy gọi nhập
học của một trường
đại học cũng là ngày tôi nghĩ về em nhiều nhất.
Em đã đến với tôi bằng những
tháng ngày thơ mộng và đẹp nhất
nhưng em cũng đã đem đến với tôi một
nỗi buồn dai dẳng nhất.
Nhưng không, cổng trưởng đại
học đang chờ tôi ở phía trước.Nơi ấy là chân trời
và em đã là động lực cho tôi bước tới chân trời
ấy.
Nguyễn Văn Khánh
GV Trường THCS
Vĩnh Hanh,
Châu Thành, An Giang.
PHẠM NGỌC THÁI MỘT BẦU TRỜI THƠ SÂU THẲM - Cô giáo Hoàng
 |
| Tác giả Cô giáo Hoàng |
Đọc thơ Phạm
Ngọc Thái, ta nhận thấy ở
anh một tâm hồn tha thiết yêu thương và thường hồi ức
về những kỷ niệm
đã xa xưa:
Hãy níu lại dùm
ta! Một thời dĩ vãng…
Gió vẫn trôi, lá vẫn bay vèo
Nhưng vẫn đó: em, anh - cuộc sống
Và một mối tình ta đã tặng cho hết thảy trăng sao.
(Khoảng trôi trong
lá)
Hay bài Anh Vẫn Ở Bên Hò Tây:
Tình để lại vết thương
không lành được
Soi mặt hồ in mãi bóng thời gian
Em hiền dịu trái tim từng tha thiết
Người con gái anh
yêu
nay
hóa khói sương tan.
Một số bài thơ
ta lại thấy hiện lên một
cái bóng bảng lảng cõi thiền, quanh quất chốn phật
đài của cái buổi hoàng hôn trong cuộc đời:
Chiều lễnh
loãng bóng đa gù bên phố
Mõ chùa buông thay tiếng
nói của tình yêu!
Trong sân gạch sư già quét lá
Bước người đi thầm lặng cõi hư
hao...
(Một góc hồ Tây)
« Mưa bay trong tiếng chuông »:
Chuông chùa thỉnh
lên lời cầu nguyện
Nam-mô-a-di-đà!
Trong khúc mưa bay
âm vang trời đất
Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể
như là…
Thơ Phạm Ngọc
Thái giầu triết lý. Đặc điểm
của tính triết lý ấy là được
vận từ đời sống
vào thơ, chắt ra từ tim óc nên cảm
xúc mạnh mà không bị gò ép. Thí dụ:
Em không biến thành đá để hoá Vọng Phu
Anh cũng không làm chàng Trương
Chi
suốt đời chèo sông vắng
Ta không đi theo con-đường-lông-ngỗng-trắng
Dẫu hình hài khắc mãi tim nhau!
(Người đàn bà trắng)
Cái đời thường được
khái quát bằng một sự trải
nghiệm sâu sắc: con người với xã hội,
cá nhân và thế giới. Nó mang tính đời sống triết
học, tính vũ trụ… tồn tại
và cát bụi. Tùy theo cảnh
tình nhào luyện thành vóc
thơ ca.
A. ÍT NÉT VỀ
SỰ KHÚC TRIẾT TRONG THƠ ĐỜI CỦA
ANH
Thơ đời Phạm
Ngọc Thái đẫm tính hiện thực, xã hội
và thời đại. Nó rất cô đúc. Để
nói về sự vất vả,
lam lũ kiếm miếng cơm manh áo của
người lao động, anh ví cuộc đời của
họ giống như những
chiếc chổi tre kéo lê trên đường, năm tháng bị mòn vẹt dần
đi:
Em quét lá lẫn đời lẫn kiếp
Tiếng chổi mòn kêu xiết vào tim
(Cô quét lá đêm hồ)
Tác giả đã gắn nỗi
lòng mình trước những sự mất
mát của những con người bần hàn ấy,
theo nghĩa ẩn dụ sâu sắc:
Trăng như đứa không nhà trôi lạc
lõng
Con nai vàng chết bóng thu xưa...
Hình ảnh sinh động mà đa nghĩa. Tả về cô quét lá đêm mà thơ như
một khúc hát du dương, cứ thánh thót gieo thấm
vào lòng ta:
Liễu ru nhè nhẹ quanh bờ vắng
Em thầm thì quét lá bên tôi!
Trong bài thơ "Em bán xoài", tại một khung cảnh
bên bờ biển thành phố Nha Trang. Dưới
những bóng dừa xứ sở
là những thân phận đang sống nổi trôi, vất
vưởng chốn nhân quần. Chủ nghĩa nhân đạo
của bài thơ chính là lòng thương người và nỗi
đau đời:
Thế giới em đi "vòng thiên la địa võng"
Tóc còn xanh em bán kiếp
đời trôi
Xoài em thơm hương toả mát thân người
Ai mua xoài?
Còn ai có mua em?
Để phản ảnh
thân phận những lớp người
xuất khẩu lao động ở
nước ngoài, chẳng khác gì là đoàn quân ô hợp, bèo dạt mây trôi. Nhiều nơi nhiều
chỗ tranh giành, xô xéo,
dối lừa nhau làm ăn không kém gì cảnh chợ giời.
Đạo đức bị tha hoá:
Kẻ tìm vàng - Người vì cảnh nghèo đi
Đạo lý có hoá thừa đành giả dại làm ngơ
Đứa mách qué lại vân vi dễ sống...
Hạt muối xót tháng năm và lòng ai đắng?
Tôi nhận chìm tôi
vào những lãng quên.
(Nỗi trăn trở người đi tìm vàng).
Còn ở bài « Làm ma em vợ », ta lại thấy thi phẩm
nhuốm đầm nỗi kiếp
đoạn trường ở trong kinh Phật:
Em ơi: chữ “kiếp” trước
chữ “người”!
Sống cần cố gắng,
chết rồi thôi.
Hãy đi, yên nhé! Coi hết nợ...
Anh ở vì chưng trả nợ
đời.
Nhà văn Đào Viết Minh khi bình bài thơ này đã có nhận xét:
"Làm ma em vợ" là một bài thơ khóc. Đứng trước bao cảnh
đời khốn khổ trên bờ
bến nhân gian, với tâm khảm xót xa một người em vợ,
nhà thơ đã viết ra bài khóc tang này... Bài
thơ tuy cũng dựa trên một nỗi đời
cụ thể, nhưng nó có cấu
trúc của một bài thơ tượng trưng
nói về nơi bể khổ
dân tình - Câu thứ ba của đoạn thơ
này:
Hãy đi, yên nhé! Coi hết nợ...
Cái nạn kiếp người
nơi hạ tầng của
chúng sinh thời nào mà chẳng khổ? Trải
qua những thăng trầm trong nhân tình thế sự, chiêm nghiệm
tận thẳm sâu tâm linh cuộc đời mình, thấm
đẫm về chữ "kiếp"
luân hồi ấy để nỗi
xót thương từ trong lòng tác giả trào ra: Em chết, là coi như đã trả hết
nợ đời đó em!... /- Mặt sau của bản
thơ là tiếng kêu cứu xã hội, tiếng
khóc nấc bật ra từ trong khối
cộng đồng của thời
hiện đại này?... Bài thơ chỉ như
một lời khấn cầu
từ bi nơi cửa phật
để thắp cho đứa em tội
nghiệp, cùng những kẻ đáng thương
đã sinh ra ở trên cõi trần ai, một nén nhang đời!".
Vân vân...
B- THƠ
TÌNH PHẠM NGỌC THÁI GIÀU SẮC
THÁI VÀ HAY
Hầu
hết đều xuất phát từ
những mối tình dang dở hoặc tan vỡ.
Tuy tình yêu của nhà thơ với người
con gái đã qua đi, nhưng
trái tim anh vẫn tha thiết, nồng nàn lắm.
Có khi còn tạo ra cả những thiên tình diễm
lệ, rất đa dạng và phong phú.
Tôi có thể kể ra đây một
số tình thơ, như bài « Khoảng
trôi trong lá », được cấu thành dưới gió mưa và trăng sao. Những kỷ niệm
tình yêu xưa trở về cồn
cào, day dứt trái tim thi
sĩ, tạo thành cảm xúc cho thơ trào ra:
Bỗng cồn nhớ một
thời dĩ vãng
Gió cứ trôi không
hữu hạn bến bờ
Nhưng vẫn đó: Em, anh - cuộc sống
Xa nhau rồi! tình
cũ đến bơ vơ...
Tình yêu thì đã
vào bụi cát, nhưng cuộc sống
của anh và em thì vẫn phải tồn
tại... dù trong lòng bao
nỗi nhớ thương:
Có bao lá cây rơi,
em đã vào xa vắng
Lá nuốt em. Giờ sống thế
nào rồi?
Em sung sướng? Ưu phiền? Lãng quên hay bụi
cát?
Mặt trăng trên trời. Tim anh rất mồ côi !
Chỉ có tiếng lá và tiếng
gió vu vi kia đáp lại lời tâm tình đó của anh.
Về thơ tình mùa thu thì sâu lắng và súc tích. Cái cách tả người
yêu của anh thành biểu tượng:
Đôi mắt em bóng
trúc bay xoà...
Đường phúc hậu vầng trăng đầy
nở...
... Môi em cười
hoa lá nát đau thêm.
(Sáng thu vàng)
Để rồi anh hạ
một câu thơ thật đắt:
Người đàn bà, em
nuốt mùa thu tan!
Chữ «nuốt mùa thu» còn mang theo cả ý nghĩa thơ
siêu thực. Hay ở bài « Đêm thu phố vắng »:
Ta sẽ viết cho ai bài thơ đêm thu vắng?
Tiếng trong khuya
em gọi vọng rất xa
Trên thảm lá lòng
ta say đắm
Tha thiết bên em
vì không muốn đêm qua...
Anh đã đem đến cho thi đàn mấy bài thơ mùa thu đặc sắc.
« Thông và biển » là một tình thơ mà đôi trai gái đã được hoá thân vào đất trời, để
ca vọng mãi tình yêu tuổi trẻ:
Anh đứng làm cây
thông trên đá, sỏi
Vi vu kêu... tình thiếu
nữ qua rồi!
Trong cuộc sống đầy
đá, sỏi... Tháng năm thì
như một đoàn tàu nghiền đời ta thành tan nát, nhưng "thông và biển" vẫn
cứ quấn quít mà hát mãi bên nhau.
Chúng hát rằng: Trong sự tồn tại
của đất trời chỉ
có tình yêu là vĩnh cửu!
Nếu ở bài Người
Đàn Bà Trắng, ta bắt gặp một
Phạm Ngọc Thái với cách triết lý về tình yêu - cuộc
sống rất thực tiễn
như đã nói ở trên - thì trong « Em về biển », tình yêu ấy
lại được nhà thơ đẩy cao lên thành một
thần tượng thiêng liêng:
Bờ bãi đời người - Cuộc
sống tình yêu
Trái tim nhỏ em dựng cả toà sen chân Phật
Tổ!
Như nhà thơ Nga M.Lermôntốp
đã thần tượng tình yêu đối với người
đàn bà:
Tượng thờ dù đổ vẫn
thiêng
Miếu thờ bỏ vắng
vẫn nguyên miếu thờ.
Ở bài Một Góc Hồ
Tây tôi thích cái câu thơ:
Thiếu vắng em nên anh lẻ bóng
Lá vàng rơi thay
vào chỗ em ngồi...
Bài thơ vẽ lên một
bức hoạ mà mỗi cảnh
vật đều thấm đẫm
tâm linh của một con người đã bước vào tuổi
hoa niên. Tâm hồn nhà thơ vẫn yêu da diết
nhưng lại chơi vơi
nửa vời bởi sự
cô liêu, đầy sắc hư hao:
Trong tiếng lá
bay... chầm chậm bóng ta theo...
Về « chùm thơ áo trắng », nuối
cảm những tình yêu chớm nở thưở
ban mai. Có những câu thơ hình tượng gợi
vào trái tim làm ta bàng hoàng, da diết:
Tà áo trắng động vào... khe khẽ nát tim anh!
(Thời
áo trắng)
Hay là:
Tà áo trắng trôi dưới dòng mây bạc
Lang thang vài cánh bướm
bơ vơ
Áo trắng in ngang
trời - sét đánh!
Lưỡi dao nào cào nát tim thu?
(Phố thu và áo trắng)
Nhà thơ không khỏi bỡ ngỡ,
thảng thốt như một
giấc chiêm bao. Vừa mới thoáng đây thôi mà mình đã già rồi? Vì thế nên cả thành phố
cũng hiu hắt, cô đơn cùng nỗi lòng anh, muốn níu kéo lại một thuở
nào:
Trả lại cho anh một thời áo trắng
Em đi rồi, mai
thành phố cô đơn!
Trái tim của nhà thơ nhiều khi giống
như một con tầu chở
đầy ắp tình yêu chuyển bánh. Con tầu ấy chạy
qua những cái quán cô quạnh trong tiếng gió hú, những vầng trăng chết
đuối đang trôi, những làn mây lang thang ở chân trời và cả thành phố
đang chìm đắm trong đêm.
Tình yêu người thiếu nữ như
hồi chuông nơi thánh đường trắng trinh,
vuốt ve trái tim
đau nhói của nhà thơ. Trái tim ấy như một
loài hoa không ngủ, nó
bay theo con tầu chuyển bánh đi mãi, đi mãi tới vô cùng:
Quán
cô quạnh suốt đời nghe gió hú
Trăng chết đuối rồi… trắng
dại… đang trôi…
Mây
lang thang dưới chân trời bão tố
Thành phố chìm trong đêm xa xôi.
Và:
Hương đã theo anh và con tầu chuyển bánh
Đến vô cùng mà chẳng biết đi đâu?
(Trong bóng
cây ngủ đêm)
Tình yêu trong
hoài vọng, trong kí ức là vô vi… nhưng nó vẫn như
cánh chim bay xa, mang đến
cho anh cả đau khổ cùng hạnh phúc, khát vọng
và tan vỡ! Những hình tượng thi ca chứa đầy ắp
trong tâm hồn của nhà thơ, theo cảm xúc dào dạt bay ra mà tạo thành hàng trăm áng thi ca
ngập tràn hương sắc.
Có khi chỉ nằm trong nhà nghe thấy
tiếng rúc của một con chim đêm trong bụi cây, với
nỗi trống trải cô dơn
của lòng mình - Thế là tác giả liên tưởng tới
câu chuyện tình của đôi chim:
Chim gọi đàn - Anh
gọi tên em
Năm tháng, nắng mưa, non ngàn, bão tố
Có
lẽ nào em không về nữa?
Để hồn anh hoang mạc
bơ vơ...
Và chuyện "tình chim" trở thành chuyện "tình người". Mối tình cũ lại gợi về:
Đã
xa rồi! Mùa dĩ vãng trăng
mơ
Đời vui vẻ cuốn
theo dòng gió bụi…
Để rồi:
Con
chim đêm run rẩy bóng
xanh già
Anh
bổi hổi một thời
qua vọng lại...
(Tiếng rúc chim đêm)
Đó là tiếng run rẩy của con chim? Không! Đó là tiếng run rẩy của trái tim thi sĩ còn vọng mãi vào năm tháng xa xôi, vô cùng, vô tận kia. Tiếng lòng của anh vọng gọi
người yêu!? Thơ đã mang ý nghĩa nhân bản sâu sắc trong tình yêu và sự sống
con người.
Thơ tình của Phạm
Ngọc Thái nhiều vô kể, sâu sắc
và không ít thi phẩm đã đạt được tầm
vóc là những bài thơ tình hay! Hầu hết đều là thơ
tự do hiện đại. Tác giả
rất coi trọng tính nhạc và giọng điệu
nên thơ đọc cuốn hút, truyền
cảm được trái tim đời. Có thể nói, thơ Phạm Ngọc
Thái như một bầu trời
mênh mông sâu thẳm... được chẩy ra từ
trong máu tim và cuộc đời. Càng đọc sâu càng thấm thía.
NGUYỄN THỊ HOÀNG
Giảng viên Trường ĐH Sư phạm
Subscribe to:
Posts (Atom)