Truyện ngắn Trương Đình Phượng
Mưa. Những con đường chìm
trong màn nước bàng bạc. Những chiếc xe lao qua vội
vã. Những bàn chân tất tả bước trong im lặng. Con bé ăn
mày đứng nép mình bên một mái hiên nhìn mưa rơi. Nó đưa
tay hứng những hạt mưa, miệng lẩm nhẩm hát.
“Mưa rơi
Rơi đến bao giờ
Gió mưa
Mưa gió
Mịt mờ lòng đau
Những bàn chân lạc
Dấu nhau
Chiều qua phố
Mưa buốt nhàu tâm tư…”
Hôm trước nó dừng chân xin
ăn bên một quán phở nghe một ông nhà thơ ngâm nga mấy
câu đó, nó thấy hay hay nên nhẩm nhẩm học thuộc. Là đứa
trẻ không được học hành nó cũng chả hiểu mấy câu
thơ ấy nói về cái gì…
Chiều nay trời mưa. Mấy câu
thơ đó phát ra từ bờ môi non dại của nó như những
nốt nhạc u trầm len qua màn mưa lan dần trên phố. Khung
cảnh đã buồn càng thêm thê lương.
Mưa càng lúc càng lớn như
muốn nuốt chửng cả khu phố. Con bé ăn mày uể oải ngồi
xuống tựa người vào bức tường lem lở, nghe tiếng mưa. Rồi chầm chậm, chầm chậm nó đi vào giấc ngủ. Nụ
cười bình thản he hé trên hai cánh môi hồn nhiên.
Trong giấc ngủ mơ màng nó
thấy mình trở về ngày xưa, trở về căn nhà nhỏ bé
nhưng đầy sự ấm áp tình yêu thương của cha của mẹ
nó. Năm năm trước khi mẹ nó còn sống, cha nó chưa đi
tù. Cuộc sống gia đình nó tuy khó khăn về vật chất
nhưng lúc nào trong nhà cũng đầy ắp tiếng cười.
Nó vẫn nhớ như in cái đêm
hôm ấy, cái đêm đen tối, sự bất hạnh như cơn bão lớn
tràn về phủ phàng trùm xuống mái nhà đang yên bình của
tuổi thơ nó. Từ khi cưới mẹ nó, bố nó luôn là người
đàn ông có trách nhiệm với gia đình, vợ con. Hôm ấy, trời vừa nhá nhem bố nó về và dẫn theo năm sáu người
đàn ông lạ mặt, họ nhậu nhẹt chè chén đến tận
khuya lắc khuya lơ. Khoảng mười hai giờ đêm khi những
người đàn ông ấy đã ra về, nó bị đánh thức bởi
tiếng tranh cãi của bố mẹ nó. Nó len lén mon men nấp sau
cánh cửa gian buồng nhìn ra. Bố nó gay gắt nói :
-Em đừng ngăn cản anh nữa, đây
là cơ hội để gia đình mình thoát khỏi cảnh khốn nạn
này. Chỉ có như vậy em và con bé Ngọc mới có tương
lai, em hiểu không?
Mẹ nó lo lắng nói:
-Nhưng anh à, liệu như thế có
mạo hiểm quá không?
-Mạo hiểm cũng phải làm, sống
kiếp trâu chó mãi rồi, nhục nhã lắm em ạ. Đời chúng
ta đã khổ quá nhiều phải để đời con nó sống cho ra
con người chứ.
Mẹ nó cúi đầu nhìn xuống
đất, vẻ như đang đấu tranh tư tưởng dữ lắm. Mười
lăm phút trôi qua, mẹ nó ngẩng đầu lên quả quyết nói:
-Thôi đành vậy, nếu anh thấy
làm thế là đúng thì em sẽ đồng ý.
Bố nó bước lại gần ôm mẹ
nó vào lòng, cả hai người cùng khóc. Bảy tuổi đầu nó
chưa hiểu đời nhưng phút giây ấy nó bỗng thấy mắt
mình cay cay, những giọt lệ ứa ra bờ mi nó, chảy dài…
Rồi một hôm mẹ nó và nó
đang ăn dở bữa cơm chiều thì có người xồng xộc đi
từ ngoài cổng vào, vừa tới cửa người đó đã hớt
hải nói :
-Chị Yến, chị biết tin gì
chưa?
Mẹ nó đặt bát cơm xuống
hỏi dồn :
-Có chuyện gì vậy bác?
Người đó nói :
-Anh Khúng bị bắt rồi, người
ta nói anh ấy bị bắt vì có liên quan tới vụ vận
chuyển ma túy gì đó lên mạn bắc.
Đôi đũa trên tay mẹ nó rơi
xuống nền nhà. Mẹ nó ngồi đờ ra như gỗ đá. Lúc bấy
giờ tâm trí non nớt của nó cũng bấn loạn lên. Nó lay
mẹ nó hỏi :
-Kìa mẹ, mẹ ơi !
Mẹ nó dường như đã kiệt
hạn tâm hồn. Hai bàn tay mẹ nó run lên bần bật như
người trúng phong. Bất ngờ mẹ nó òa lên khóc:
-Anh Khúng ơi, anh ơi !Vậy là
hết thật rồi sao, anh ơi!! Rồi ôm chầm lấy nó, mẹ nó
rấm rức, như có cái gì uất nghẹn nơi cuống họng :
-Ngọc ơi, con ơi !Bố con, bố
con… Trời ơi !!
Nó cũng òa lên, nó khóc, nó
khóc bằng tất vả nỗi thống khổ của tâm hồn thơ
dại.Trong giây phút nó chừng như hiểu ra từ nay bố nó
sẽ phải rời xa mẹ con nó, rất lâu, lâu lắm. Và có thể
bố nó sẽ không còn quay trở về bên mẹ con nó nữa….
Sau hôm người ta xử bố nó
án chung thân. Mẹ nó như người mất hồn, từ sáng tới
chiều mẹ nó cứ đi ra lại đi vào, đôi mắt lúc nào
cũng ướt trũng, miệng cứ lẩm bà lẩm bẩm những từ
vô nghĩa. Cú sốc quá lớn dường như đã rút kiệt sinh
lực sống của mẹ nó. Rồi một đêm, trời mưa to lắm. Nó
tỉnh dậy, cả căn nhà bao trùm một màn tăm tối, câm
lặng như bãi tha ma. Nó quờ quạng trên giường, mẹ nó
không thấy đâu, nó hoảng hồn vùng dậy lao ra nhà
ngoài, tĩnh vắng… Không có mẹ. Nó khóc rống lên gọi lớn:
-Mẹ ơi !Mẹ, mẹ đâu rồi, mẹ
ơi !!!
Nó lao ra sân, những hạt mưa
như trút nước quăng tạt vào người vào mặt nó lạnh
cóng, nhưng không lạnh bằng cái lạnh lẽo cô độc của
cõi lòng ngây thơ của nó. Mẹ nó đâu rồi? Mẹ nó đã đi
đâu ?
Nó chạy trong mưa, chạy như
một con thú con bị loài ác thú săn đuổi. Những dòng
nước mưa vẫn phủ phàng dội xuống thân thể bé bỏng
của nó. Nó chạy về phía nhà chú ruột nó….
Suốt đêm hôm ấy người ta
lùng hết hang cùng ngõ hẻm tìm kiếm mẹ nó. Mãi tới
sáng hôm sau, mọi người mới phát hiện ra cái xác mẹ nó
nằm quắp queo gần bờ sông. Miệng đầy bùn đất, hai
bàn tay ở trong tư thế như đang cố níu kéo một cái gì
đó… Phải chăng mẹ nó muốn níu lại những ngày êm ấm
đã qua của gia đình nó?
Đám tang mẹ nó diễn ra chóng
vánh và đơn giản trong sự cô đơn. Cái việc bố nó tham
gia vào vụ buôn bán hàng quốc cấm đã gây ra trong tâm
trí mọi người ở cái làng bé nhỏ một dư chấn không
hề nhẹ.Và từ sự căm hận kẻ buôn cái chết trắng
người ta thù lây sang cả nó và mẹ nó. Chỉ mươi lăm
người đến giúp đưa mẹ nó đi chôn, xong người ta vội
vã ra về….
Sau năm mươi ngày mẹ nó, chú
nó đã lừa đưa nó lên thành phố và bỏ rơi nó giữa
khu chợ ồn ào. Bà nó đã chết từ lâu, nếu bà nó còn
sống hẳn bà sẽ không để đứa cháu của bà bị chính
người thân bỏ rơi như vứt đi một phế phẩm. Chú nó
và những người thân khác không ai muốn bị mang tiếng
nuôi nấng cưu mang đứa con của kẻ phạm tội tày trời
nên họ đã bàn bạc và tính kế đem xô đẩy nó ra giữa
dòng đời vô định. Còn căn nhà và mảnh đất của gia
đình nó họ hùa nhau bán đi và chia chác. Sau này nghĩ lại
nó không thấy thù hận họ mà chỉ cảm thấy chua chát
cho số phận của mình vì đã sinh ra trong một tổ hợp
những con người vô nhân tính ấy. Bảy tuổi đầu mất
cha mất mẹ, nó như con chim non dạt trôi giữa muôn ngàn
bão tố. Ba ngày đằng đẵng nó chỉ biết quanh quẩn nơi
cổng chợ, đói rã đói mòn, nó không biết ngay cả việc
chìa tay xin sự bố thí của người đời. Những người
thành phố ai ai cũng nhìn nó bằng ánh mắt nghi kỵ, ngờ
vực. Nơi đây đã xảy ra bao nhiêu vụ những kẻ “khốn
nạn” dựa vào những đứa trẻ con hành nghề ăn xin đổi
lốt. Rồi nhân cơ hội ai đó sơ hở sẽ trộm cắp.
Nó tỉnh dậy và thấy mình ở
trong một túp lều tềnh toàng. Một thằng bé ăn mày đã
cứu nó khi nó gục ngã trước những đôi mắt vô cảm
của người đời vì cái đói cái rét.
Thằng bé kia chỉ có thể giúp
đỡ nó qua cơn khốn khổ vài bữa, vài ngày sau thằng bé
ấy bày dạy cho nó cách làm một kẻ ăn mày.Từ hôm đó
nó thành đứa trẻ ăn xin. Nó phải sống dựa vào bản
thân nó,hai mảnh đời như hai hạt bụi trên lề đời u
ám, không thể bám víu vào nhau mà tồn tại, bọn chúng
chưa đủ trí khôn để nảy sinh lòng trắc ẩn “đồng
cam cộng khổ”. Với chúng tình yêu thương chỉ thoáng
qua như chút gió chiều lướt trên mặt sông gợn lên một
chút sóng rồi tan biến đi.
-Ngọc,Ngọc ơi !!!
Tiếng ai đó vẳng lại từ
một cõi xa xăm dội vào tai nó, nó giật mình choàng
giấc.Trời vẫn còn mưa. Đã vào đêm. Những ánh đèn đủ
màu sắc đã được bật lên trên những con đường phố
thị. Nó dụi mắt nhìn quanh, không có ai bên cạnh, ngoài
nó.Tiếng gọi vừa rồi có lẽ chỉ là sự tưởng tượng
của nó về tiếng gọi yêu thương của mẹ vọng về qua
giấc chiêm bao. Năm năm rồi. Năm năm nó sống giữa cõi
đời thiếu vắng tình thân…. Hằng đêm mẹ nó vẫn về
trong tâm tưởng ngồi bên vuốt ve mái đầu nó, mẹ nó
vẫn như ngày xưa, đôi mắt hiền từ,bàn tay êm dịu, tiếng
nói trìu mến thiết tha.
Nó rời mái hiên, lầm lũi bước
đi. Đêm cuối đông từng cơn giá buốt quất vào thân thể
nó,nó run lên như cây non trước gió. Nó đưa tay khép lại
cổ áo, chiếc áo khoác cũ của một người phụ nữ nghèo
cho nó, không đủ che chắn sự khắc nghiệt của mùa
đông. Nó lại lẩm nhẩm những câu thơ cho quên bớt đi
sự hành hạ của thời tiết…
Thành phố vẫn thế,ồn ào
náo nhiệt. Nhịp sống nơi đây về đêm còn ồn ã hơn cả
ban ngày. Nó cứ đi như vậy, qua từng con phố, bơ vơ như
một con thú con không nơi chốn tìm về. Những chiếc lá
vàng lần lượt từ giã cành phủ đầy mặt đất, trước
mắt nó một màn mưa lá gợi lên những xúc cảm u hoài
mơ hồ. Mười hai tuổi, năm năm hành nghề ăn xin, với nó
cuộc sống không có gì ngự trị trong tâm hồn ngoài sự
lo lắng cái ăn cái mặc bình phàm. Trước đây mỗi lần
đứng trước căn nhà của những người giàu nhìn cảnh
vợ chồng con cái họ quây quần bên nhau trong tiếng cười
nói hạnh phúc nó thường khóc và mơ về những ngày còn
được ở trong vòng tay cha mẹ,nhưng dạo gần đây lòng
nó đã lạnh lẽo đi khi chứng kiến những điều đó. Nó
đã biết suy nghĩ và chấp nhận với số phận hẩm hiu
của mình.
Mưa đã tạnh. Bước chân vô
định đưa nó tới gần cổng một bệnh viện. Đêm
lạnh, nơi này cách xa khu vực sầm uất của thành
phố, thỉnh thoảng mới có vài chiếc xe máy lao qua, ném
vào không gian một chút âm thanh, rồi tất cả lại chìm
vào im lặng. Bất chợt nó nghe chừng như văng vẳng có
tiếng khóc, tiếng khóc của trẻ con. Nó nhìn quanh tìm
kiếm.Tiếng khóc phát ra chỗ gốc cây bên kia đường. Nó
bước nhanh lại. Cúi xuống lật tấm vải ra nó nhìn thấy
ngay một đứa bé trai khoảng vài tháng tuổi.Thằng bé bụ
bẫm trông đáng yêu làm sao, không hiểu vì đâu người
ta lại đang tâm vứt bỏ nó nơi này. Con bé tự hỏi: Chắc là mới bị bỏ ở đây, chứ nếu là lâu hẳn
đã chết lạnh vì mưa rồi. Nó bồng đứa bé lên, khe
khẽ ru.Tiếng ru ngây thơ mà đượm buồn,vang lên trong
đêm như tiếng đời vô vọng, ngấm dần vào quãng thinh
gian…
“À ơi !!
Ai làm gió ai làm mưa
Ai phân chia những sớm trưa. Cõi người
Ai làm đứt nối nụ cười
Ai gieo nên nỗi héo tươi
nghĩa tình…”
Những câu hát ngày xưa mẹ
vẫn thường ru nó, bây giờ nó đem ra ru thằng bé bị bỏ
rơi. Nó còn nhỏ nên nó làm sao hiểu được những nỗi
niềm day dứt tái tê ẩn khuất trong lời ru, nó chỉ biết
ngày nào nó đã nghe những lời ru ấy và đắm chìm vào
giấc ngủ tuổi thần tiên. Bây giờ đây thằng bé lại
bị chính những lời ru ấy dụ mị đi vào giấc nồng
say. Nó ôm thằng bé và tiếp tục bước đi. Đêm mùa đông
vẫn giăng mắc những nỗi niềm tái tê lên từng thớ
thịt phố phường.Lúc này đây nó chẳng nghĩ ngợi gì
về tương lai của nó và thằng bé.Trong trái tim thơ dại
của nó chỉ hiện hữu một tình yêu thương, cái thứ
tình yêu không vụ lợi, sáng trong như giọt sương mai của
một con bé ăn mày không cha không mẹ. Những gió sương
chốn chợ đời đen bạc không làm mất đi bản chất
thiện lương trong con người nó, thậm chí còn khêu dậy
trong cõi lòng cô đơn của nó sự đồng cảm với những
số kiếp bọt bèo. Đã bao lần nó khóc trước những mảnh
đời bất hạnh, đã bao lần nó ước mơ về một miền
chân trời xanh thẳm, nơi đó có những mái nhà bình dị
mà ấm áp tình đồng loại, nó và những con người hẩm
hiu sống quây quần bên nhau ….
Chỉ còn ít hôm nữa là
tết. Mấy ngày nay khắp thành phố người người đổ xô
đi mua sắm. Con bé bồng thằng bé bị bỏ rơi lặng lẽ
đi qua những dòng người, thiên hạ nhìn chúng bằng ánh
mắt đầy nghi hoặc lạ kỳ. Chắc là họ thấy tò mò vì
khôn g biết đứa nhỏ kia có mối quan hệ gì với con bé
ăn mày. Có một bà cụ bán hàng nước gần cổng chợ vẫy
tay gọi nó lại, lâu nay bà vẫn thường thấy nó lê la
ăn xin ở đây.
-Này cháu,đứa bé em cháu đấy
hả? Tội nghiệp, bố mẹ đâu mà để hai chị em lang thang
thế này.
Nó ngước mắt nhìn bà cụ, nhỏ nhẹ nói :
-Không phải em cháu đâu bà
ạ, đứa bé này bị bỏ rơi, cháu nhặt được ạ.
Bà cụ thở dài, nhìn xa xăm
bà nói :
-Ai mà thất nhân ác đức vậy
giời, đẻ con ra lại đang tâm vứt bỏ đi, mô phật…
Bà móc túi, nhét vào tay nó
mười ngàn đồng:
-Đây bà cho ,lát mua cái gì mà
ăn.Bà lấy một hộp sữa tươi trao cho nó .Cầm lấy đi
cháu cho em nó nút khỏi đói,tội nghiệp quá…
Rồi bà quay đi lau vội mấy
giọt nước mắt xót xa.
Con bé cảm ơn rối rít. Nó
rời chợ đi ngược ra ngoài đường cái.Trời lại lay
phay mưa,cái thứ mưa lập xuân se se lạnh. Nó kéo tấm áo
khoác cũ nát che cho thằng bé con.
Đêm.
Mấy hôm nay con bé thấy đời
nó không còn cô độc nữa, bên cạnh nó đã có thêm hơi
ấm của con người, dẫu rằng đứa bé kia chưa thể cùng
nó xớt chia những tủi cực trên bước đường “trôi
nổi”.
Đứa bé đã ngủ say. Con nhỏ
tựa lưng vào bức tường lem lở, khẽ khẽ hát. Những
giọt mưa xuân rây rây trên những ngả đường. Những ánh
đèn đủ màu sắc lờ mờ sau màn nước bàng bạc… Những
chiếc xe lao qua vội vã. Những tiếng rao khắc khoải của
những người bán hàng rong,vẳng ra từ những ngõ
nhỏ, buồn da diết.Tiếng cười nói rôm rả của những
cặp tình nhân say sưa trong men nồng hạnh phúc. Con nhỏ
thẫn thờ nhìn mưa. Bất giác mắt nó ứa lệ, nó thấy
tủi thân cho nó, rồi nó lại thấy thương thằng bé bị
bỏ rơi. Rồi đây nó sẽ lấy gì để nuôi nấng thằng
bé này? Nó chưa đủ khả năng lo cho cuộc sống của nó
nói gì tới chuyện đèo bòng chăm sóc một đứa bé còn
măng sữa… Hai hôm nay có lúc nó ngây thơ nghĩ hay là đưa
đứa bé này bỏ trước nhà một ai đó, phúc trời khiến
xui họ sẽ nhặt và nuôi nó, nhưng nó lại nghĩ biết đâu
người ta lại chẳng thèm để tâm tới việc sống chết
của thằng bé.Cũng có khi nó tình tới chuyện trả đứa
nhỏ về nơi nó nhặt được nhưng nó lại lo sợ thằng
bé xảy ra mệnh hệ gì… Rốt lại nó cũng chỉ là đứa
bé mười hai tuổi, dẫu trong trái tim luôn đầy ắp tình
yêu thương nhưng trí nghĩ lại chưa thoát khỏi vòng luẩn
quẩn.
Giấc ngủ se sẽ tìm về mơn
man hai bờ mi mỏi mệt. Con bé lại mơ. Nó mơ về một cánh
đồng lúa xanh mơn mởn. Bầu trời cao vợi, những cánh
diều no gió, những áng mây bay,những con chim chao liệng
tấu lên những khúc nhạc tươi vui. Nó bồng thằng bé
đứng cạnh mẹ nó,mẹ nó cúi xuống ôm nó và thằng bé
vào lòng hôn lên trán cả hai,khe khẽ ru những lời ru
chan chứa tình thương. Rồi mẹ nó bồng vả hai chị em
bước trên một con đường trải đầy hoa. Mẹ nó nói :
-Mẹ sẽ đưa hai chị em tới
một miền chỉ có niềm vui và hạnh phúc ngập tràn. Ngọc
đồng ý không ?
-Có ạ !!!Nó hét lên sung
sướng.Con yêu mẹ nhiều lắm.
Nó tỉnh dậy. Đêm vẫn sâu
hun hút. Cơn gió tràn qua con đường vắng,lá vàng lại
rơi…. Nó kéo tấm áo che chắn cho thằng bé. Xa xa từ ngõ
nhỏ lấp loáng ánh đèn….
Tháng 7 năm 2015
TĐP
