Chúc Mừng Năm Mới

Kính chúc quý bạn năm mới vạn sự an lành

Wednesday, November 19, 2025

LỄ TẠ ƠN - HÀNH TRÌNH TỪ LỄ HỘI MỪNG MÙA MÀNG ĐẾN BIỂU TƯỢNG VĂN HOÁ HOA KỲ - Lê Nguyên



Lễ Tạ ơn:

Hành trình từ lễ hội mừng mùa màng

đến biểu tượng văn hóa Hoa Kỳ

Bài và hình ảnh - Lê Nguyên - Ohio 


 Lễ Tạ ơn (Thanksgiving) từ lâu đã trở thành một trong những ngày lễ quan trọng và có sức ảnh hưởng sâu rộng trong đời sống văn hóa Mỹ. Được tổ chức vào thứ Năm thứ tư của tháng 11


Lễ Tạ ơn (Thanksgiving) ở Mỹ năm 2025 là vào thứ Năm, ngày 27 tháng 11.  Ngày lễ không chỉ mang ý nghĩa tri ân những điều tốt đẹp mà còn là dịp để các gia đình sum họp, gắn kết cộng đồng.


Nguồn gốc và tiến trình hình thành


Khởi nguồn từ các lễ hội mừng thu hoạch tại châu Âu, Lễ Tạ ơn dần được định hình trên đất Mỹ qua nhiều mốc son lịch sử. Sự kiện thường được nhắc đến nhất là bữa tiệc năm 1621 giữa những người hành hương tại Plymouth và người Wampanoag – cộng đồng bản địa đã hỗ trợ họ vượt qua giai đoạn khó khăn ban đầu. Dù mang tính biểu tượng hơn là một sự kiện mang tính pháp lý, bữa tiệc này vẫn được xem là nền tảng tinh thần của ngày lễ hiện đại.


Trong nhiều thập niên sau đó, các tổng thống Mỹ thỉnh thoảng ra tuyên bố kêu gọi người dân dành một ngày tạ ơn. Bước ngoặt quan trọng xuất hiện năm 1863, khi Tổng thống Abraham Lincoln ấn định Lễ Tạ ơn là ngày lễ quốc gia nhằm củng cố tinh thần đoàn kết trong thời Nội chiến. Đến năm 1941, Quốc hội Hoa Kỳ chính thức ban hành đạo luật công nhận thứ Năm thứ tư của tháng 11 là ngày lễ liên bang, tạo khuôn khổ pháp lý ổn định cho truyền thống này.


Truyền thống và bản sắc hiện đại


Trong xã hội Mỹ đương đại, Lễ Tạ ơn được xem là dịp đoàn tụ gia đình quan trọng nhất trong năm. Lưu lượng giao thông và di chuyển tăng cao khi hàng triệu người trở về quê hương, thể hiện ý nghĩa sum họp bền vững của ngày lễ.


Bữa tiệc Tạ ơn – với gà tây nướng là biểu tượng – trở thành tâm điểm của mọi gia đình. Bên cạnh đó là các món ăn quen thuộc như khoai tây nghiền, nước sốt nam việt quất, bánh bí ngô, thể hiện sự phong phú của văn hóa ẩm thực Mỹ. Các hoạt động giải trí truyền thống như Lễ diễu hành Macy’s ở New Yorkcác trận bóng bầu dục đã trở thành nét đặc trưng không thể thiếu, thu hút hàng triệu người theo dõi mỗi năm. Cả tháng nay trong các siêu thị đã chuẩn bị rất nhiều gà Tây để sẵn sàng phục vụ cho mọi gia đình. Các hãng, xưởng hay một số tiệm nail cũng chuẩn bị một số lượng lớn gà Tây để tặng cho nhân viên của họ. 


Một số tổ chức từ thiện cũng đã sẵn sàng nhiều điểm từ thiện như trước bệnh viện, trại dưỡng lão … để tặng cho những ai có nhu cầu.  

Ngoài khía cạnh lễ hội, Lễ Tạ ơn còn mang ý nghĩa tinh thần sâu sắc. Nhiều gia đình duy trì thói quen chia sẻ điều họ biết ơn trong năm, hoặc thực hiện nghi thức bẻ xương ức (wishbone) để cầu phúc may mắn, tạo nên sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống, tín ngưỡng và văn hóa đại chúng.


Trang trí nhà cửa cho Lễ Tạ Ơn


Không khí Lễ Tạ Ơn thường được tạo nên từ những gam màu ấm, chất liệu tự nhiên và các biểu tượng mùa thu như bí ngô, lá khô hay sừng dư dả (cornucopia). Nhiều gia đình chú trọng trang hoàng các không gian chính như sảnh vào, phòng khách và phòng ăn.

Sảnh vào: Treo vòng hoa làm từ lá khô, quả thông hoặc bí mini; điểm thêm dây garland ở lan can hay khung cửa; bàn đón tiếp có thể đặt nến, hoa mùa thu hoặc tranh vải theo chủ đề.


Phòng khách: Thay gối và chăn phủ bằng tông trầm hoặc họa tiết caro; trang trí lò sưởi với garland, nến và bí ngô; bày thêm phụ kiện nhỏ như bí mini trên kệ.


Phòng ăn: Tạo điểm nhấn bằng một centerpiece—cornucopia hoặc bát lớn đựng bí, quả thông; trải garland dọc bàn như runner; dùng khăn trải, khăn ăn và bộ bàn ăn tông đất.


Trang trí chung: Rải lá mùa thu thật hoặc giả, dùng nến và đèn lồng tạo ánh sáng ấm; khuếch tán mùi quế, đinh hương, cam; đặt bí nhỏ ở bậu cửa hoặc làm thẻ chỗ ngồi; thêm “bảng biết ơn” để khách ghi điều họ trân trọng.


Chúc tất cả mọi người, mọi gia đình đón một mùa lễ tạ ơn, mùa giáng sinh an lành và hạnh phúc . Luôn hướng tới điều chân, thiện, mỹ và lòng tri ân sâu sắc!

Lê Nguyên


From: thivanle1569@gmail.com



READ MORE - LỄ TẠ ƠN - HÀNH TRÌNH TỪ LỄ HỘI MỪNG MÙA MÀNG ĐẾN BIỂU TƯỢNG VĂN HOÁ HOA KỲ - Lê Nguyên

ÔNG BÀ NỘI- NHỮNG NGƯỜI THẦY ĐẦU TIÊN CỦA TÔI - Hoàng Thị Bích Hà

 

Tác giả Hoàng Thị Bích Hà


ÔNG BÀ NỘI - NHỮNG NGƯỜI THẦY ĐẦU TIÊN CỦA TÔI


    Ông bà nội là những người thầy đầu tiên của tôi trong việc học chữ và học làm người. Lúc nhỏ, tôi không sống gần ba mẹ vì lý do ba mẹ tôi viên chức nhà nước nên làm việc tùy nhiệm sở phân công. Thường thì cha mẹ đi đâu thì mang con theo đó. Nhưng tôi thì lại khác. Được ông bà cưng hơn nên tôi chọn ở lại với ông bà, mặc dù mẹ tôi rất nhớ tôi, cũng khóc khi tôi ở lại. Còn ba tôi không thấy biểu hiện gì.


    Lúc tôi 4 tuổi bà đi đâu tôi cứ lẻo đẻo theo như cái đuôi. Còn thấy ông tôi ngồi uống trà hay viết lách, làm công việc gì tôi cũng chui tọt vào trong lòng ông tôi ngồi gọn gàng. Ông tôi vừa làm việc vừa phải bế tôi. Lên 5 tuổi, ông tôi bảo cho đi học, được chữ nào hay chữ đó, đi cho quen lớp (như lớp 1 dự thính vậy, hồi đó chưa có mẫu giáo). Tôi đi học, và như vậy là học thiếu tuổi, lẽ ra phải 6 tuổi mới vào lớp 1 (sau này lớp 1 phải đủ 6 tuổi trường mới nhận). Cứ vậy mà lên lớp, vì thế ở cấp học nào tôi cũng là đứa nhỏ tuổi nhất.


    Ông tôi được ông bà cố cho ăn học dưới thời Pháp thuộc. Ông hướng dẫn tôi viết chữ quốc ngữ. Đọc những truyện trong sách thiếu nhi hay xem một vở kịch, cải lương, tuồng cổ…ông đều bảo tôi kể lại cho ông nghe. Lúc thì tóm tắt cốt truyện, lúc thì nhớ gì kể nấy, chi tiết để rèn trí nhớ và văn bản khẩu ngữ cho tôi. Bà tôi thì mê dân ca và nhạc cổ truyền cả ba miền. Từ cải lương, ngâm thơ, tuồng,…bà tôi không bỏ sót chương trình nào, và tôi lại làm một khán thính giả đồng hành với bà tôi trong “công cuộc” thưởng thức các loại hình nghệ thuật truyền thống của dân tộc. Còn truyện cổ tích, ca dao, tục ngữ nữa,…tất cả đã cho tôi vốn ngôn ngữ và niềm yêu thích văn chương sau này. Mặc dù ông ngoại tôi dạy Quốc văn bậc trung học (Collège) dưới thời Pháp thuộc, nhưng ông tôi mất trước khi tôi ra đời nên tôi không được học với ông ngoại. Nhưng chút gen ông truyền lại ở mẹ tôi cũng yêu thích văn thơ và ham đọc sách.


    Bà nội tôi là người nấu ăn rất ngon, làm được nhiều loại bánh đặc trưng của miền Trung. Các dịp Tết, đám giỗ thì bà tôi thường thức nguyên đêm để nấu cơm cộ và làm các loại bánh như: bánh chưng, bánh tét, bánh ít, bánh lá gai,… nấu các loại chè như chè trôi nước, chè đậu xanh, chè bông cau,… để cúng. Nhà từ đường nên nấu dọn sắp đặt cơm cộ đủ 7 mâm theo tầng bậc từ cao đến thấp. Tôi nhớ những cái mâm bằng gỗ mít có chạm trỗ và có chân để tầng cao đến vừa, dành cho thứ bậc tiền nhân đời cố, đời sơ của tôi, đến tầng cuối là dọn trên chiếc mâm đồng. Tôi chỉ đãi vỏ được mớ đậu xanh và nhặt rau sống rồi đứng xớ rớ đợi bà tôi sai vặt. Nhưng bà tôi bảo:

    - Cho con đi ngủ đi!

    Thế là tôi đi ngủ khì một mạch đến sáng, sau này mới hối hận, lúc nhỏ gần bà lẽ ra phải làm phụ bà mà còn học nấu nướng nữa chứ. Sau này tôi không biết nấu ăn cho đến khi lập gia đình tôi mới tập nấu nướng. Món thì tôi học mẹ chồng, món thì học trong sách. Năm 20 tuổi, tôi mua cuốn 1000 món ăn Huế của tác giả Hoàng Thị Kim Cúc (nhân vật trữ tình trong bài Đây Thôn Vỹ Dạ của Hàn Mặc Tử) học từ từ, từng ngày một.


    Bà tôi có 4 cô con gái, hai cô con dâu và gần 100 đứa cháu chắt nhưng cho đến bây giờ chưa có ai nấu ăn ngon như bà nội tôi. (Kể cả 4 cô gần bà nhất nhưng khi lấy chồng, con đông lại thời buổi khó khăn nên nấu nướng kiểu đại trà.) Nhất là các món lươn um: ví dụ lươn um chuối, lươn um riềng mẻ. Đặc biệt nhất là món lươn băm nhỏ ướp gia vị gì, màu mè, liều lượng sao đó rồi gói trong lá môn non mà nấu cách thủy, (ở quê gọi là lươn nấu ám) mà ăn ngon đến nỗi, tôi bây giờ đi qua hơn nửa đời người cũng ăn hàng, ăn chợ khá nhiều vùng miền mà tôi vẫn chưa tìm lại được vị lươn nấu ám như kiểu bà tôi nấu. Gần đây tôi có điện đàm cho cô Quỳnh (Q) là con của người em gái bà nội tôi. (Em gái út của bà tôi lấy ông thẩm phán dưới thời Pháp, nhà ở đường Nguyễn Thiện Thuật, Huế). Tôi cũng nói với cô Q về món lươn nấu ám. Cô bảo, cô nấu được, thỉnh thoảng cô vẫn nấu cho dượng và mấy con trai, con rể nhậu trong nhà. Chắc mai mốt tôi phải về học cho được món này.


    Bà nội tôi cưng nên không cho làm gì cả. Bà bảo: “Con mảnh mai như ngọn lá lúa, lo học đi, kiếm ít chữ sau này có việc mà làm.”

Bà sợ sau này bà mất, không ai bảo bọc cháu sẽ khổ: “Ba má mày ở xa lại đông em, nên bây giờ bà còn sống ngày nào, bà cho con sung sướng ngày đó. Sau này ra đời, đường đời gập ghềnh khúc khuỷu lắm chứ không bằng phẳng như đi trong sân nhà mình.”


    Cô Tư, cô Út không nói gì, chỉ bình thường như cân đường hộp sữa, nhưng cô Hai thì không đánh giá cao về tôi, giữa cháu ruột của dượng (chồng cô) và tôi thì cô cho rằng tôi vụng, không ngon lành cành đào như cháu của dượng, ngược lại dượng lại có ý khen tôi. Bảo: Nó nhanh nhẹn, hoạt bát. Tôi không buồn cũng không vui (nhưng cũng lấy đó làm động lực để vươn lên). Vì tuổi thơ, tôi có làm gì đâu, biểu sao không vụng. Cô không đánh giá cao cũng chẳng oan tẹo nào.

    Riêng cô Ba bảo:

    -Mệ cưng vừa thôi kẻo mai mốt lớn, không biết làm gì lại đâm hư!



Ngày 18/11/2025

Hoàng Thị Bích Hà


READ MORE - ÔNG BÀ NỘI- NHỮNG NGƯỜI THẦY ĐẦU TIÊN CỦA TÔI - Hoàng Thị Bích Hà