THƠ TÌNH BÊN SÔNG - NỖI ĐAU XÉ LÒNG - La Thuỵ

   
              Tác giả La Thuỵ

                                                                     

  Hồ Quang - người bạn thơ của La Thuỵ đã thành người thiên cổ. Sinh thời, vào lúc cuối đời, Quang sống lang thang, cơ cực. Anh gửi tâm trạng u uất vào sáng tác thơ văn và gửi đăng trên tạp chí Văn Nghệ Bình Thuận, báo Bình Thuận với bút danh Hoài Quang. Nhân mùa Phục Sinh của Thiên Chúa Giáo, La Thụy ghi lại bài mình viết về tập THƠ TÌNH BÊN SÔNG của Hoài Quang, như thắp lên nén nhang lòng tưởng niệm người bạn giang hồ hiện giờ chắc đang lãng du vào vùng trời miên viễn

       THƠ TÌNH BÊN SÔNG - NỖI ĐAU XÉ LÒNG 

                 “Quân tại Tương giang đầu
                  Thiếp tại Tương giang vĩ
                  Tương tư bất tương kiến
                  Đồng ẩm Tương giang thủy”   
                                                          

    Những câu thơ cổ chợt hiện về trong tôi – như tiếng thở dài não nuột của đôi lứa yêu nhau da diết, mà đành cách trở đôi dòng, người đầu sông kẻ cuối bãi, ngậm ngùi trông nhau luyến nhớ - khi đọc THƠ TÌNH BÊN SÔNG của Hoài Quang.

    Người xưa, dù vời vợi ngàn trùng cách biệt vẫn  được diễm phúc “đôi bên" cùng đẫm lệ, hướng mặt gởi tấm lòng son sắt về nhau. Người nay, bi thiết hơn, con sông Dinh, đôi bờ hẹp nhỏ, cách nhau chỉ một chuyến đò ngang, chỉ bằng nửa tầm tay với,  thế mà "riêng ai" lại quặn lòng, đau đáu dõi trông. Ôi ! "Cái gần gụi tấc gang ấy là cái gần gụi muôn đời không hội điểm của hai con đường sắt" (Mai Thảo). Biết làm sao, khi : 

           Ta đi em ở lỡ làng
       Mới hay khuya đã sang ngang cùng đò 

   Vâng, Hoài Quang đã ra đi nhưng vẫn luyến lưu khung trời cũ, nơi từng in đậm dấu mười năm ân ái mặn nồng, vẫn gởi hồn mình từng đêm theo chuyến đò khuya trở lại bên kia sông , thế nhưng : 

        Em đã hiểu hay vô tình chối bỏ
        Chút thủy chung đánh mất giữa môi hường 

   Bên kia sông, người xưa, (ôi! Em đã trở thành người xưa rồi) đã phũ phàng buông trôi tình chăn gối, nghĩa vợ chồng, để hằn lại trong Hoài Quang niềm đau rớm máu, và tiếng thơ xé lòng như thê thiết ngân vọng lên:

      Tình như xát muối vào tim
      Hỡi em thánh thiện nỡ chìm đam mê

 Hoặc :

      Buồn như đeo đá vào hồn
      Buồn theo ta mãi – bồn chồn không yên  

  Cơn đau quằn quại, cơn đau buốt nhói, đeo đẳng mãi trong tim người lỡ phận, như dàn trải suốt tập thơ THƠ TÌNH BÊN SÔNG, nỗi đau tuôn trào ra cả ngoại vật: "TIẾNG CHIM" như cô liêu ai oán, "TRĂNG LẺ" đầy bàng bạc đơn côi , "CHIỀU SAY" vàng vọt u sầu ,  "BIỂN" … thì thầm gợi sâu niềm nhớ .Và , "KHUYA" với câu kinh tiếng kệ không còn thanh thoát, làm lắng dịu tấc lòng, trái lại từng hồi chuông mõ như khua động cuộc tình đau
    Thôi, quên đi, quên đi … Hình bóng ai xưa hãy mau mau nhạt nhòa theo khói thuốc, mau mau mờ biến theo men cay, cho ta mơ lại một thời vang bóng. Men say thấm đẫm, xô vào câu chữ mông lung làm vần điệu nghiêng ngã lệch xiêu, hồn đang thả bước đi hoang nên vần gieo lạc tiếng: 

       Ngông nghênh một chén rượu tràn
       Nâng thời gian cũ lên thành chiêm bao
       Mộng Trạng nguyên, áo hoàng hoa
       Thành xưa dáng cũ nhạt nhòa chân mây

  Nhưng, "dục phá sầu thành tu dụng tửu, túy tự túy đảo  sầu  tự sầu".  Bừng giấc mơ, vị đắng còn sót lại trên môi, nỗi sầu càng chất ngất vút tỏa trời mây, Hoài Quang lại rong ruổi với mối tình đau:

      Tỉnh ra hồn chất ngất đầy
      Sầu đong mấy lượt dạn dày tháng năm
      Thôi về em – cõi xa xăm
      Câu thơ yên ngựa biệt tăm kiếp người 

  Rượu chưa đủ lượng nồng để ru tình sầu vào sương khói lãng quên, nên Hoài Quang phải lấp đầy khoảng trống mông lung hình bóng ai xưa, bằng mắt biếc môi hường của người kỹ nữ thoáng gặp trên đường rong ruổi:

      Em như quán một giờ khuya
      Đón ta đón cả ngoài kia con đường 

  Hỡi ôi! Đời là bể khổ trầm luân! Thương ta chưa xiết kể , lại phải ngậm ngùi cho em – cánh hoa tàn mấy lượt thanh lâu: 

     Tàn hoa mấy lượt gió sương
     Về đâu em hỡi ca nương bạc đầu
     Phấn son bia bọt nát ngầu
     Màu thời gian đọng trên màu mắt xanh 

 Ai đó cho rằng, Hoài Quang chỉ biết thương vay khóc mướn, chỉ đắm chìm trong rên xiết một cách ủy mị, yếu hèn. Không! "Đoạn trường ai có qua cầu mới hay"! Thương em, chính là thương ta, cùng thương cho những mảnh hồn rách nát tả tơi. Xưa, Chu Mạnh Trinh đã từng rưng rưng: “Ai dư nước mắt mà khóc người đời xưa, thế mà giống đa tình luống những sầu chung, giọt lệ Tầm Dương chan chứa. Lòng cảm cựu ai xui thương mến, nghe câu ngọc thụ não nùng. Cho hay danh sĩ, giai nhân, cùng kiếp hoa nghiêm nặng nợ, ngán nỗi non xanh đất đỏ để riêng ai lưu lạc đau lòng. Ta cũng nòi tình thương người đồng điệu, cái kiếp " không hoa" lẩm cẩm, con hồn xuân mộng vẩn vơ ... " (Tổng vịnh truyện Kiều – Đoàn Quỳ dịch) 

    Tiếng nấc nghẹn từ con tim u uất của Hoài Quang bi thiết lắm. Niềm đau của  người anh em làm  não lòng chúng ta. Nỗi đau riêng của từng kiếp người cũng là nỗi đau chung của nhân thế, rất đáng nâng niu trân trọng, rất đáng sớt chia và cảm thông:

      "Xin dâng này máu đang tươi
      Này đây tíếng khóc giọng cười chen nhau"
                                               (Hàn Mặc Tử) 

   Ai nỡ quay lưng, lạnh lùng nhìn chén máu tươi đang nhỏ giọt từ trái tim đau khổ, ai nỡ cứng lòng với tiếng khóc ai oán, với tiếng cười thê thiết đầy nỗi đau trần thế của ngươi anh em. Huống hồ sau những lần vùi mình trong hoan lạc rã rời, sau những khi mê mải theo sòng đời đen đỏ, tìm cách chôn đi niềm đau chất ngất : Hoài Quang cảm thấy sám hối ăn năn. Con chiên lạc muốn trở về bầy đàn, muốn được tắm mát trong suối nguồn ân sủng của trời xanh:

     Đức tin này đã bao lần sỏi đá
     Trời thì xanh và mây trắng phiêu bồng
     Cớ sao con lại chìm trong bóng tối
     Lời yêu thương đã thành kinh sám hối
     Tiếng chuông chiều đã thức hồn lơi
     Tình yêu Chúa – ôi con tim vời vợi
     Xin cho con một ngày –
     Biết sống, một ngày ăn năn

   Hy vọng rằng, Hoài Quang không còn để "sầu thành" phong tỏa bưng bít đường về, trái lại sẽ thoát ra khỏi vỏ ốc cô đơn khép kín, để Hoài Quang hòa thân mặn mà cùng sóng nước đại dương đầy ân tình, theo tiếng thì thầm của Ngôi Lời khẽ gọi, theo như lời cầu nguyện của chính Hoài Quang:  

     Đêm nay con chắp tay cầu
     Xin nguồn cứu độ - dạt dào yêu thương
     Cho con một chuyến hồi hương
     Tìm về Tổ Ấm náu nương Vĩnh Hằng
     Mùa chay sám hối tâm tình
     Chết đi mới được Phục Sinh với Người
     Chúa ơi! Con hối lỗi rồi
     Con hoang xin được thốt lời ăn năn

         Đúng thế Hoài Quang ạ! Nỗi đau không làm mình xơ cứng đâu, trái lại cõi lòng mềm nhũn ra, dễ cảm thông và đồng điệu với niềm đau của tha nhân, dễ mở lòng ra giao hòa với đất trời. Nói như Đức tin tôn giáo của Quang: Có chết đi mới mong được ân phúc Phục Sinh trong ánh sáng nhân ái của Đấng Thánh Thiêng. Có phải dụ ngôn trong Kinh Thánh nêu lên ý : Hạt giống có thối mục đi, mới nảy mầm được, cây cỏ hoa trái mới sinh sôi nảy nở không nhỉ?

                                                                          La Thụy