Thời sự: HỌA VÔ ĐƠN CHÍ - Phan Nam

Tác giả Phan Nam

HỌA VÔ ĐƠN CHÍ

 “Bắt thang lên hỏi ông trời/ Vì sao cá chết khắp nơi thế này” là hai câu thơ mà tôi đọc được trong một bình luận bạn đọc trên báo Vnexpress. Suốt những ngày qua, nguyên nhân về tình trạng cá chết hoàng loạt ở các tỉnh ven biển miền Trung từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế vẫn còn là dấu chấm hỏi. Trong khi mọi phát ngôn còn nằm trong vòng giả thiết thì ngư dân vùng biển chỉ còn cách “treo lưới”.

Rất nhiều giả thiết được đặt ra, rất nhiều nguyên nhân được đưa ra, rất nhiều cuộc kiểm tra, rất nhiều chỉ đạo được ban xuống. Thế nhưng kết quả cho đến nay vẫn chỉ là con số không tròn trĩnh. Hệ quả vô cùng đau xót được các báo đưa tin là hàng dài thuyền cá nối đuôi vào bờ, hàng loạt các mặt hàng thủy sản rơi vào tình cảnh vô cùng ảm đạm. Sự lúng túng và chậm trễ trong việc tìm hiểu nguyên nhân đã khiến cho ngư dân gặp “khó” trong công cuộc mưu sinh và giữ biển.

Cơ quan chức năng trả lời nguyên nhân cá chết là do “độc tố”, còn “độc tố” từ đâu ra, ảnh hưởng đến mức độ nào thì không ai giải thích được. Trong khi đó, bộ NN&PTNT lại vội vàng cảnh báo: “Bộ yêu cầu các địa phương nghiêm cấm người dân sử dụng cá chết làm thực phẩm dưới mọi hình thức; khẩn trương tổ chức thu gom cá chết và tiêu hủy để hạn chế ô nhiễm môi trường; yêu cầu người dân không thu gom cá chết để tiêu thụ”. Cá chết: cấm là đúng, thế nhưng cấm như thế nào để không ảnh hưởng đến sự lưu thông hàng hóa thì lại không được đề cập, kết quả làm cho ngư dân lâm vào tình cảnh khốn đốn.

Câu hỏi được đặt ra là: Cá chết, ai tiếp sức cho dân vùng biển? Liệu có câu trả lời cho những trăn trở, khó khăn của ngư dân trong công cuộc mưu sinh và hành trình bảo vệ chủ quyền dân tộc. Sự hô hào yêu nước, yêu biển không ở đâu xa mà chính là trong lúc này. Đó là: dân ta phải có ý thức bảo vệ chính mình, phòng chống thực phẩm bẩn và chúng ta cần phải đề cao trách nhiệm với sản phẩm mình làm ra. Những thống kê sẽ trở thành vô nghĩa nếu những đoàn thuyền đánh cá tiếp tục lâm vào tình cảnh “đắp chiếu”, còn ngư dân chỉ còn biết hướng mắt về biển, về ngôi nhà của mình.

Mới đây nhất, thông tin cá chết hàng loạt đã giảm, ngư dân đã ra khơi đánh bắt trở lại. Chưa biết thực hư thế nào về cống xả thải của Formosa trong khi đó sự chờ đợi về một sự rõ ràng, công bằng đối với ngư dân chưa được giải quyết thỏa đáng.

Đúng là họa vô đơn chí!

Phan Nam