CA KHÚC CAO HỮU ĐIỀN
Những ca khúc có mùi vị sũng nước
mùa mưa của hai hàng cây ôm hôn nhau dọc đường Lê Lợi trong những ngày thành phố
Huế về đêm hoặc không có, hoặc chỉ có một vài ngọn đèn đường vàng vọt.
Những ca khúc có mùi vị của chuyến
tàu về muộn trên sân ga, có người em trở về mệt mỏi, có người bán hàng vừa tất
bật vừa sợ hãi, những cô cậu sinh viên áo quần ướp mùi oi nồng ngai ngái của những
toa tàu đầy ăm ắp người và hàng hoá, chạy lây lất lúc nhanh lúc dừng gần như là
hên xui, mà hành khách cứ thở phào bởi con tàu chỉ trễ vài ba tiếng chứ chẳng
phải bốn năm ngày.
Những ca khúc ấy còn đượm hương nồng
của mùi rượu sắn chở ra từ Quảng Ngãi, của tình huynh đệ buổi chiều đạp xe hoặc
đi bộ tìm nhau rồi gặp nhau bên chân cầu Gia Hội, những đêm trăng nghiêng ngả nằm
cùng nhau, gối đầu trên xe đạp bên lề cầu mới, nằm nghêu ngao đọc thơ hay khoe
nhạc đề của bài hát đang viết, rồi nói như sanh như sứa chuyện triết Đông triết
Tây, chuyện Bài giảng trên Núi hay chuyện lắng nghe âm thanh tiếng vỗ của một
bàn tay.
Những ca khúc ấy có ân tình của những
người con gái cô đơn mà đôi mắt ngây nồng màu ước nguyện, bên những công việc
lam lũ ban ngày kiếm sống, đêm đêm về ngồi hát với chúng tôi, chịu khó ngồi
nghe chúng tôi lảm nhảm bên tách trà như những kẻ vĩ đại một cách đê hèn, những
con người kiêu hãnh một cách nhát gan, thấy ông công an, thấy ngài văn nghệ nhà
nước thì nép mình tránh né như loài gián thấy ban ngày.
Nhưng Ca khúc Cao Hữu Điền, mặc dù
được viết ra nhiều trong khoảng thời gian đó, sau năm 1975, lẫn bên trong những
mùi vị kia hãy còn đọng lại một chiều sâu tâm thức vô bờ của người lữ hành luôn
vén lộ giữa nhân gian cho riêng mình từng con đường nguyệt bạch, từng lối cỏ
trong sương.
Anh đã đi từ tuổi thơ u buồn, trong
vòng tay khắt khe của người mẹ kính yêu nhưng không là mẹ đẻ, đã trầm uất điên
khùng rồi từ bỏ Y khoa Đại học.
Anh trở thành thầy giáo sau đó. Rồi
Quảng Trị, rồi Sài Gòn, Đà Nẵng, dạy học, đánh đàn, viết báo, đi Tây, vấn thuốc
lá dỏm, bán hàng rong, rong chơi cùng trí thức, bè bạn với cả chú bé đánh giày,
người dán áo mưa, chia rượu cùng những gã xích lô nhốt cả bầu trời thơ mộng dưới
gầm xe trên dặm đường gió bụi.
Rồi anh dẫn Tây đi dọc đường Nam Bắc,
đến cả những buôn làng miền Bắc xa xôi hay những cánh rừng tràm cuối miền Nam bộ,
miệng nói như nhu cầu phải nói, nhưng thầm lặng sững sờ trước hoàng hôn bên vạt
cỏ chiều, cô đơn nhả khói thuốc vào đầu sông sương bạc, lòng rưng rưng nghe giọng
hót sau cùng của một cánh chim khản giọng bên cánh rừng rỉ máu. Đi như một sinh
kế, hay đi như một người không muốn đến? Đi để ngắm nhìn hay đi để chiêm nghiệm?
Đi để thấy những chiều phai tóc trắng, hay đi để lưng chừng trong giọt máu
phiêu lưu?
Và giờ đây, anh không còn đi lại xa
xôi nữa khi bàn chân đã yếu, nhưng anh vẫn tiếp tục lộ trình kia trong tâm tưởng.
Bởi đi là sống, và đến là chết, nên anh trở về thành phố Huế thân yêu, ngắm vệt
nắng cuối ngày bên đám cỏ úa vàng ở góc đường hàng me cũ, tiếp tục mộng du, tiếp
tục đi và thở như kẻ lãng mạn sau cùng suốt cuộc đời thèm đi và thèm thở. Thỉnh
thoảng, anh mỉm cười vì nhớ rằng mình đã từng là người này hay kẻ nọ trong đôi
mắt ai kia.
Anh là nhạc sĩ ư? Không! Anh có là
thi sĩ, là triết gia? Cũng không! Dường như, đối với những tâm hồn sung mãn, bất
cứ sự đóng khung vào danh hiệu nào cũng chính là không còn đi nữa, và cũng
chính là khi họ tự trói mình trong hạn cuộc khô cứng của ý niệm khen chê đầy chết
chóc…
Và tôi, tôi hát những bài hát của
anh, một vài người bạn cất lên bài hát của anh ở một góc buồn nào đó giữa mặt đất
quạnh hiu này. Những sắp xếp hoán vị của 7 nốt nhạc theo tự tình kia có thể
không hài lòng ai đó, nhưng nó ý nghĩa làm sao cho những người đã yêu anh và từng
được anh yêu mến. Và họ, và những người như tôi, hãnh diện cất lên từng giai điệu
bổng trầm kia như cất lên bài ca chan chứa của kẻ yêu trần gian mà chẳng dám cầm
tay.
Anh Cao Hữu Điền thân yêu ơi, anh
nghe không, ở một nơi đó, có người trở về…
Về để làm gì hở anh? Quy hà, quy hà
vi?...
Nguyễn Văn Nho
Đà Nẵng, 2009.
(Xin đăng lại bài này trong ngày thân xác anh được gởi về lòng đất, ngày 21, tháng 2, năm 2024. Quý vị quan tâm có thể nghe một vài nhạc phẩm của anh, đăng trong https://art2all.net/)
Nguồn: https://www.facebook.com/nguyen.vannho.1
Bấm vào liên kết sau để nghe 11 ca khúc của Cao Hữu Điền trên art2all.net:
ÂM NHẠC CAO HỮU ĐIỀN - ART2ALL
No comments:
Post a Comment