ĐÔI BẠN LÀNG QUÊ - Võ Đình Hương

Ảnh tác giả

Võ Đình Hương

ĐÔI BẠN LÀNG QUÊ         Những ngày cuối đông, trời năm nay thời tiết khác hơn những năm trước, mưa tầm tã và rét buốt da. Tuy vậy, tôi vẫn tất tả công việc sinh sống bất chấp thời tiết của ngày đông mà quên cả thời gian. Hôm nay ngồi nhìn trên tường tấm lịch đứa con đã thay mới (ngày 12/01/2017 – 15/12/Bính Thân), à thì ra mấy ngày nữa tôi đã bước sang 72 tuổi (Tuổi Bính Tuất). Chuỗi ngày đi qua trong đời cũng có nhiều cái để nhớ và nhiều việc để quên! Nhìn lên chỗ để sách vở, tôi thường đọc chỉ có mấy cuốn “Phật Học Phổ Thông”, “Kinh Nhật Tụng” và 3 tập thơ của nhà thơ Võ Văn Hoa (Người mà lâu nay tôi quí và xem như anh em ruột thịt, như người bạn đời) đã tặng tôi. Tập “Còn ta với mình” , Hoa gởi tặng tôi ngày 1/4/2014, tập “Gió cuối mặt sông” ngày 5/8/2008, tập “Phù Sa Tình” ngày 9/9/2012 (Những tập thơ này tôi đã đọc nhiều lần), ký ức tuổi thơ hiện về, thôi thì viết đôi dòng tâm sự dù dở dù hay gởi tặng  Hoa : “Để mai kia hết xuân thì Cái tình thân ấy mang đi đến cùng”     Tôi và chú Hoa đều sinh ra và lớn lên ở làng Thi Ông. Một cái làng quê xa ngái thị thành. Con người làng tôi sống với nhau rất chân tình, mộc mạc. Còn tôi và Hoa đều con nhà nghèo. Thời thơ ấu cha tôi vì thời cuộc mà lên đường. Mẹ tôi ở nhà một mình phải nuôi 4 đứa con dại nên việc học hành của tôi vô cùng lận đận. Vào tiểu học, tôi phải nghỉ học 5 năm để chăn bò. Sau khi cha tôi về, tôi mới được đi học lại. Mặc dầu vậy, ở bậc tiểu học. tôi luôn đạt loại giỏi. Vì gia đình nghèo nên tôi vừa học vừa kiếm tiền bằng việc dạy kèm. Năm vào đệ Thất (lớp 6) Trường Trung học công lập Hải Lăng,  tôi thường mở lớp dạy hè ở quê ngoại. Năm đệ Lục, tôi được cô Đại úy Khuê ở chợ Diên Sanh nhờ dạy kèm cho các em Trần Thị Loan và Trần Xuân An (nhà thơ hiện nay). Lên cấp III , học ở trường trung học Nguyễn Hoàng – Quảng Trị, tôi được thầy Lê Quang Thái và cô Lê Thị Tránh nhờ dạy kèm cho Lê Quang Trung. Sau đó làm thư ký cho xưởng giặt Fatima Barry ở đường Phan Chu Trinh – Quảng Trị. Năm 1971, tôi thi đỗ Tú tài toàn phần (Tú tài II). Năm đó áp dụng tân toán học đầu tiên. Ban B của tôi chỉ đạt 18% đợt I, rồi sau đó tôi đỗ vào trường Sư phạm Huế và học thêm ở trường Đại học Luật khoa. (Bạn bè thường gọi tôi là ông Thôn trưởng do tôi tuổi lớn nên được chọn làm Trưởng lớp từ cấp I đến cấp III.)       Còn chú Hoa cũng vậy:         “Thời gian khó nhà đong từng bữa gạo         Nếp gia phong từng mũi chỉ đường kim” ​                              (Bố –   thơ Võ Văn Hoa) Mặc dầu vậy, nhưng tuổi thơ của Hoa ít lận đận hơn tôi. Những năm tháng kinh tế khó khăn, khoai sắn độn cơm, rau lang chắm ruốc thay canh cá nhưng chú thím ở nhà vẫn tần tảo chịu thương, chịu khó để nuôi con cái học hành. Ở làng tôi,  gia đình chú Hoa bây giờ vẫn được mọi người công nhận là gia đình “Thật thà – Phúc đức” nhất. Tuổi nhỏ Hoa học trường tiểu học Thi Ông, lên cấp II học trường công lập Hải Lăng, cấp III vào trường trung học Nguyễn Hoàng - Quảng Trị, rồi vào trường Sư phạm Huế. Những năm tháng chiến tranh dân Quảng Trị phải di tản đi nơi khác, việc học hành đôi lúc bị bỏ dỡ, để có tiền tiếp tục việc học Hoa phải đi làm “Cai áo xanh” chương trình làm sạch thành phố (giống như công ty môi trường bây giờ). Tuổi thơ hai anh em ít chơi với nhau, nhưng mến thương nhau, vì ở làng thời ấy ít người đi học. Đặc biệt khi vào Huế tôi vào Sư phạm trước chú Hoa 1 khóa. Khi nghe tin chú Hoa đỗ vào trường Sư phạm tôi rất vui mừng, thời đó có giáo sư Lê Quang Thái người Cổ thành Quảng Trị dạy môn Sư phạm giáo dục, thầy rất thương và quí anh em chúng tôi. Người ta thường bảo “Những người cùng hoàn cảnh thì thương nhau”. Có lẽ như thế mà tôi và chú Hoa hoàn cảnh con nhà nghèo, cùng làng lại sống tha hương nên rất thương nhau. Mặc dầu không giúp nhau được gì nhưng trong lòng lúc nào cũng có nhau. Tôi ra trường trước Hoa, do thi tốt nghiệp đỗ cao nên tôi chọn nhiệm sở ở Huế để tiếp tục học thêm trường Đại học Luật khoa, còn Hoa ra trường thì về Quảng Trị và sau đó tiếp tục học ở trường Đại học Sư phạm Huế, tốt nghiệp Cử nhân khoa Ngữ văn, lúc đó anh em ít được gặp nhau. Năm 1975 đất nước hòa bình thống nhất. Bước đầu việc giáo dục chưa đi vào nề nếp, tôi được Phòng Giáo dục huyện Quảng Điền điều về phụ trách bổ túc văn hóa ở xã Quảng Phú. Đến đầu năm 1977 xếp bút nghiên trở lại quê nhà lao động sản xuất làm người nông dân chân lấm, tay bùn. Cái ngày ấy khi trở về nhà là điều đau buồn nhất của cuộc đời tôi. Nhưng cha mẹ tôi có lẽ cũng đau buồn như tôi. Mẹ tôi cố gượng cười và bảo con hãy về đây với cha mẹ, người ta sống được thì mình sống được, việc gì phải buồn. còn cha tôi thì đêm ấy cứ đi ra đi vào, rồi thở dài nhưng có lẽ sợ tôi buồn nên không nói điều chi. Đến hôm nay tôi vẫn thấm thía và hiểu tình thương của cha mẹ như non ngàn biển cả. Bạn bè lúc đó tan tác. Ở quê nhà chú Hoa đang dạy học ở đâu đó có viết cho tôi lá thư có mấy hàng. Tôi không nhớ rõ nhưng ý là rất thương tiếc cho tôi ! Tôi chỉ nhớ câu cuối cùng Hoa nói “Anh là quân tử thời nay”. Cuộc sống cứ thế mà trôi theo thời gian. Chú Hoa theo nghiệp “Kỹ sư tâm hồn”,  phấn đấu từ một giáo viên đến làm Quản lý trường học , sau đó về công tác ở Phòng Giáo dục và Đào tạo Hải Lăng giữ chức vụ Phó Trưởng phòng  và được Nhà nước phong tặng “Nhà giáo Ưu tú”. Đó là niềm tự hào của một nhà giáo!         Trong cuộc sống Hoa còn  là một nhà thơ được rất nhiều người yêu mến, trong đó, có tôi kể cả thơ của thầy giáo – nhà thơ Võ Văn Luyến (em ruột của Hoa). Nhớ lần đến viếng lễ tang thân mẫu của hai chú, trong bài điếu văn tôi có viết “… con của cụ có người ăn học thành tài đã giúp ích cho đời, cho xã hội, đã đem tâm tình của cha mẹ nuôi dạy trang trải trên những vần thơ. Được mọi người yêu mến, xã hội ngưỡng mộ cái công lao sinh thành dưỡng dục của cụ đối với đàn con …”, “ … chín mươi mốt năm qua những giọt mồ hôi của cụ nhỏ xuống đã ươm mầm để những đóa hồng đang sinh sôi nảy nở…”.       Tôi thích con người Võ Văn Hoa hiền từ giản dị, đó là hình ảnh kế thừa nền nếp của gia đình. Tôi yêu mến thơ của Hoa hồi còn học ở trường Sư phạm Huế. Nói đến thơ của Hoa và Luyến thì đã có rất nhiều người bình giải. Riêng tôi trong trình độ hạn hẹp cũng như ở chỗ anh em nên không nói nhiều. Có điều là từ nhỏ đến giờ tôi thích dọc thơ và hát nhạc trữ tình. Ở trong thơ chú Hoa mộc mạc, dễ hiểu lúc nào cũng nói lên được tình cảm, phong cảnh quê hương, làm cho tôi đam mê con người ấy. Có điều không nói ra nhưng trong Hoa, Luyến lúc nào cũng dành cho tôi tình cảm sâu đậm. Sống một mình ở cái chốn vùng sâu, vùng xa anh em bạn bè ít khi gặp gỡ, những lúc buồn vui trong cuộc sống tôi đều nhớ đến bạn bè. Cảm ơn những người bạn, người anh em đã thấu hiểu hoàn cảnh mà bây giờ vẫn nhớ đến hoặc đã quên tôi. Còn chú Hoa đối với tôi lúc nào cũng là một người em, một người bạn tâm tình!       Tự hào thay cho làng Thi Ông đã sinh ra những con người đem vinh dự về cho quê hương trong đó có nhà giáo Ưu tú- nhà thơ Võ Văn Hoa, nhà giáo- nhà thơ Võ Văn Luyến. Một trong những ký ức tuổi thơ. Tôi viết đôi dòng về anh em, về đôi bạn từ trẻ đến giờ mãi là “Đôi bạn Làng Quê” làng Thi Ông xã Hải Vĩnh. ​ ​                                 Viết đêm 15/12 năm Bính Thân 12/01/2017                                 ​Võ Đình Hương