 |
| Nghệ sĩ ĐÌNH HẠP |
Nghệ sĩ
Đình Hạp sinh năm 1938 tại làng Tả Kiên, xã Triệu Giang, huyện Triệu Phong,
Quảng Trị. Từ nhỏ, Đình Hạp có năng khiếu âm nhạc khi được tiếp cận với các
sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, tế lễ tại các đình, đám ở trong làng, xã quanh
vùng. Do gia đình có truyền thống hoạt động cách mạng, đã có nhiều cống hiến
vào các phong trào kháng chiến chống Pháp nên tình yêu nước, tình yêu quê nhà
cũng được nung nấu, hình thành trong tuổi thơ Đình Hạp cho đến lúc lớn khôn.
Năm 17
tuổi (1955) Đình Hạp đã cùng người anh ruột vượt tuyến ra Bắc với tâm nguyện
góp phần vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân, dành độc lập tự do, thống nhất
tổ quốc. Xuất phát từ niềm say mê âm nhạc, trong khi ông anh theo học ngành múa
thì năm 1958 đình Hạp thi vào ngành trung cấp nhạc dân tộc tại Trường Quốc gia
Âm nhạc Việt Nam
Năm 1961,
vừa tốt nghịêp trường Quốc gia Âm nhạc, Đình Hạp xin vào công tác tại Đoàn Ca
kịch Trị Thiên (nay là Nhà hát Nghệ thuật Ca kịch Huế) đang đóng tại Mai Dịch,
Từ Liêm Hà Nội, trong khi người anh của Đình Hạp đã là giảng viên Trường Múa
Việt Nam. Trong quá trình ở Đoàn, Đình Hạp đã có điều kiện thực hành sở học nhà
trường vào môi trường mới. Đình Hạp đã cùng các đồng nghiệp thường xuyên gặp
gỡ, trình tấu, rèn luyện kỹ năng các nhạc cụ. Âm thanh réo rắt của đàn nhị,
tiếng véo von thanh thoát của sáo trúc cùng hòa âm với các ngón đàn của
các nhạc hữu khác đã giúp Đình Hạp định hình tài năng cùng thực tiễn sân khấu,
ca kịch Trị Thiên. Tại Đoàn, Đình Hạp căn cứ vào tính năng của từng loại nhạc
cụ, các bài bản lớn của ca Huế, dân ca Bình Trị Thiên mà viết những bài nhạc
cho riêng từng loại đàn tranh, tỳ bà, nguyệt cầm, nhị hồ... Đình Hạp đã có
những thành công nhất định khi viết nhạc nền cho một số vở ca kịch Huế như
"Con gà chân chì", "Phụng Nghi Đình",
"Hoãn cưới" cùng nhiều hoạt cảnh ca kịch khác; Bên cạnh việc
viết nhạc nền, Đình Hạp còn viết lời ca để nghệ sĩ Văn Lang đưa vào một số vở
ca kịch Huế.
Việc sưu
tầm, chỉnh lý, ký âm các điệu lý, dân ca lưu truyền trong dân gian từ trước đến
nay là một trong những mối quan tâm của Đình Hạp. Anh đã chịu khó sưu tầm loại
hình âm nhạc thuộc nhóm "nồi niêu", những bài bản "Xàng xê
kép", "Lai kinh", "Chiến chiến",
"Bông man", "Cơn roi mây tắt" ...
Nhiều đồng nghiệp, nhạc hữu ghi nhận công lao khó nhọc đầy trách nhiệm của Đình
Hạp trên lĩnh vực này bởi qua các công trình nghiên cứu, sưu tầm, ký âm của
Đình Hạp một bộ phận âm nhạc truyền thống trong dân gian không bị thất truyền
mà được phục hồi, truyền bá một cách có hệ thống, phục vụ kịp thời các yêu cầu
thưởng ngoạn của công chúng.
Năm 1964,
nghệ sĩ Đình Hạp bắt đầu có một mối tình nghệ sĩ với Kim Vàng, diễn viên đoàn
Ca kịch Trị Thiên cùng chung một sàn diễn với Đình Hạp. Mối tình đẹp đẽ ấy kéo
dài đến 6 năm với nhiều kỷ niệm xuân thời. Năm 1970, Đình Hạp - Kim Vàng chính
thức làm lễ cưới tại Hà Nội và họ đã sinh hạ được hai người con gái mà hiện nay
đã trở thành hai nghệ sĩ : Mai Anh (đàn tranh), Mai Sao (diễn viên) đều đang
công tác tại Nhà hát Nghệ thuật Ca kịch Huế. Từ năm 1980, nghệ sĩ Đình Hạp đã
được Trường Nghiệp vụ Văn hóa tỉnh Thừa Thiên Huế mời giảng dạy âm nhạc cho
nhiều thế hệ trẻ. Đã có nhiều học trò của Đình Hạp thành đạt sau khi ra trường,
trong đó có nhạc công trẻ Minh Tuấn, hiện đang sử dụng đàn nhị ở Nhà hát Nghệ
thuật Ca kịch Huế. Năm 1985, Đình Hạp ra công tác tại Phòng Văn Hóa Thông Tin
Thị xã Đông Hà, tại đây dù đang trong giai đoạn gia đình gặp hoàn cảnh khó khăn
nhưng Đình Hạp đã góp phần tích cực trong việc xây dựng các phong trào văn hóa
văn nghệ tỉnh Quảng Trị.
Sau khi ở
Đông Hà một thời gian, Đình Hạp trở lại Huế cùng gia đình tham gia sinh hoạt
nghệ thuật cùng CLB ca Huế thuộc Nhà Văn Hóa Huế. Đêm đêm du khách trong và
ngoài nước có dịp thưởng thức những giai điệu đẹp từ cây đàn nhị của Đình Hạp
cùng hòa âm với giọng ca ngọt ngào của các nghệ sĩ Ca Huế.
Do có quá
trình hoạt động cách mạng, hoạt động trên lĩnh vực nghệ thuật, nghệ sĩ Đình Hạp
đã được Nhà Nước tặng Huân chương Kháng chiến hạng III, Huy chương Chiến sĩ văn
hóa, Bằng khen Bộ Văn Hóa Thông Tin, UBTQLHCHVHNT Việt Nam tặng Huy chương Vì
sự nghiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam... Hiện nay, gia đình nghệ sĩ Đình Hạp là
một "mái ấm nghệ thuật" đúng nghĩa vì từng thành viên trong ngôi nhà
ấy đã đi đúng định hướng của các nghệ sĩ lão thành thuộc thế hệ trước trong gia
tộc. Tất cả một lòng cùng giới nghệ sĩ Huế ra sức bảo tồn, truyền bá đàn ca
Huế, Ca kịch Huế, dân ca Bình Trị Thiên…
VÕ QUÊ
voque_hue@yahoo.com.vn
No comments:
Post a Comment