Văn Nghệ Quảng Trị: ARKO, NGHỆ SĨ ĐIÊU KHẮC BẰNG RƠM RẠ

Monday, February 10, 2025

ARKO, NGHỆ SĨ ĐIÊU KHẮC BẰNG RƠM RẠ - Nguyễn Khắc Phước

Tác phẩm điêu khắc từ rơm rạ của Arko hiện đại hóa một chất liệu truyền thống Nhật Bản.

Sau khi mùa gặt kết thúc, trên sân nhà nông Việt Nam thường xuất hiện những đống rơm khô để dành làm thức ăn cho gia súc vào mùa đông hoặc để đun bếp.

Nông dân Nhật không để dành rơm theo kiểu đó. Ngày xưa họ dùng rơm để làm nhiều vật dụng khác nhau như chiếu tatami, bao gói thực phẩm hoặc túi xách. Ngày nay, nhiều sản phẩm trong số đó được làm từ vật liệu tổng hợp, và rơm thường được dùng cho các vật trang trí nghi lễ hoặc tâm linh như dây shimenawa của Thần đạo, được treo quanh dịp Năm Mới.

Cứ vào khoảng tháng 10 hằng năm, ở Niigata – một vùng trồng lúa ở Nhật Bản - sau khi thu hoạch, trên các cánh đồng chỉ còn lại những đụn rơm rạ khổng lồ đã được phơi khô. Dịp này người Nhật tổ chức một lễ hội gọi là Wara Art Festival (Lê Hội Rơm). Tham gia trong lễ hội này là các sinh viên chuyên ngành kiến trúc cùng người dân địa phương. Họ tạo nên những tác phẩm nghệ thuật ấn tượng. Đó là những chú voi, hà mã, chim, nhện và đủ thứ động vật khác, tất cả đều cỡ khổng lồ và đều bằng rơm rạ.

Đó là hoạt động lễ hội của sinh viên trường Musabi và các nghệ nhân ở Niigata.

Nữ nghệ sĩ điêu khắc Arko sống tại Tokyo muốn sáng tạo một thứ gì đó mới mẻ, khác biệt so với truyền thống cũ. Cô không điêu khắc những con vật khổng lồ mà dùng rơm rạ để tạo những tác phẩm treo tường thanh lịch.

Những tác phẩm của cô giữ màu tự nhiên của thân rơm mảnh mai, thỉnh thoảng rơm được nhuộm thành màu đen hoặc sử dụng dây tương phản để giữ cấu trúc tác phẩm.

Quan tâm đến tính chất hữu cơ của chất liệu này, ARKO chấp nhận cách những thay đổi môi trường có thể ảnh hưởng đến diện mạo của tác phẩm. Đôi khi độ ẩm trong không khí khiến tác phẩm trở nên nặng hơn hoặc rơm phát ra mùi. Các tác phẩm của cô thường giữ màu tự nhiên của thân rơm mảnh mai, thỉnh thoảng nhuộm lớp rơm thành màu đen hoặc sử dụng dây tương phản để giữ cấu trúc tác phẩm.

Những tác phẩm của Arko được giới thiệu trên trang Somewhere Tokyo với biệt danh là Straw Artist (Nghệ sĩ Điêu khắc Rơm) và bạn cũng có thể tìm thấy những tác phẩm mới nhất của cô trên trang arko.jp