LỢN HEO - Vĩ văn của Chu Vương Miện

              Nhà thơ Chu Vương Miện


LỢN HEO
Vĩ văn của  Chu Vương Miện

Tôi hay có thói quen là tìm tòi những danh từ thường dùng hàng ngày mà nghĩa đôi khi không được rõ ? hôm trước được nghe người em bên vợ giải thích, con Lợn là tiếng ngoài bắc, thường ăn củ sắn, ăn trái bắp còn con Heo trong miền Nam thì ăn củ mì và trái ngô, vậy ra là con Heo và con Lợn khác hẳn nhau, tự điển ngoài Bắc thì phận biệt con Lợn là con Lợn Ỉn là một thứ lợn truyền thống có nguồn gốc từ Heo Mọi (nuôi tốn cơm cũng chỉ đựơc 50 ki lô  là cùng - từ sáu tháng đến 1 năm), còn con Heo có nguồn gốc từ ngoại quốc thì nuôi từ 4 tháng đến 6 tháng cân được 1 tạ (100 kg). Chúng tôi không bàn cách nuôi Lợn Heo ở bài này mà chỉ đi tìm nguyên nhân nào, con Lợn đi từ ngoài Bắc vào Trung rồi vào Nam, mà từ tên cúng cơm là Lợn chuyển thành Heo lúc nào không biết. Thực ra nếu danh từ nào gặp khó khăn không hiểu thì mang tra Tự Điển, nếu cuộc đời chỉ giản dị "giản đơn và giản kép" như thế thì khỏe quá, Tự Điển thì chỉ giải nghĩa đại khái và chung chung, coi cũng như là không coi, thế rồi một hôm coi tivi, mục "Bóp Méo Vo Tròn" "nghệ sĩ Trần Thiện nguyên là một ảo Thuật Gia, một Mc, một ca sĩ thuộc vào loài kiêm nhường, thường chỉ trình diễn nơi nào có Nhang Đèn" nói nôm na là nơi nào hát Chùa và Cộng Đồng là có anh. Ở Chương Trình "Bóp Méo Vo Tròn" nghệ sĩ Trần Thiện giải thích Lợn Heo như sau:
-Thực ra là như thế này, năm 1802 vua Gia Long nhà Nguyễn thống nhất sơn hà, (không có thống nhì) có nhiều vị quan văn và võ theo vua Gia Long từ thủa hàn vi gốc gác từ ngoài miền Bắc nhưng vào Nam làm quan, chữ Việt Nam thì thống nhất, nhưng tiếng nói Việt Nam thì thống nhì, đôi khi nói ra phải còn người diễn giải hoặc thông dịch thì người nghe mới hiểu là nói cái gì ? ý nghĩ ra làm sao? đa số thời bấy giờ các vị quan này đều được gọi là Quan Lớn, nhưng dân chúng bá tánh không ưa vì các quan xấc xược ngang tàng coi dân chúng miền Nam như rơm rác nên nói giọng trại ra lớ lớ là Quan Loợn, dần dà thành quen “ Quan Lợn. Mấy vị quan gốc Bắc Hà nghe vậy thấy kỳ cục quá nghe không lọt lỗ tai, mỗi lần nghe dân ai mà kêu mình là Quan lợn là a lê hấp sai lính hổ bôn đè ra sân Huyện sân Phủ, tẩm quất cho từ 20 hèo đén 50 hèo, sau đó thì bá tánh kêu Quan Lớn là quan Hèo 
“ Hèo là Gậy tức là quan chỉ dùng hèo mà đánh dân. Hèo từ từ chuyển thành Hèoo, rồi khi không chuyển thành Heo lúc nào không biết.
Chúng tôi thấy cách lý giải trên rất hợp tình và hợp lý (logic) nên ghi lại nơi đây làm tư liệu tham khảo 
Ai có thắc mắc thì cứ tìm nghệ sĩ Trần Thiện mà chất vấn.

                                                             Chu Vương Miện