THĂM XUÂN NÓI CHUYỆN ... THƠ - Mang Viên Long

Thăm xuân nói chuyện… thơ!

Mang Viên Long

Xuân về - Tết đến, tôi được thư thả mấy hôm. Nhưng trong "mấy hôm ở không" ấy, lại phải "nằm nhà" hết ba hôm, bởi - theo tục lệ - tôi không dám suồng sả đến "xông đất" nhà ai sớm, bởi biết “cái số” mình không bao giờ được giàu sang vinh hiển - ngại sẽ làm phiền cho gia chủ cả năm chăng?

Ba ngày đầu năm mới – ngưởi ta thường chờ đón người có tuổi hạp với gia chủ - chờ đón người quyền quý, hay mong đón người có cái tên đẹp! (như: Hưng / Thịnh / Vượng / Sang / Quý / Mỹ / Phú…). Tên tôi không đẹp-cũng không đến nỗi xấu - nhưng lại vướng số “tam tai / sao hạn xấu”- nên nghĩ phải từ từ sẽ lần luợt đi thăm bằng hữu vì …mùa Xuân ít ra cũng phải qua Nguyên Tiêu!

Tôi cẩn thận ghi tên những vị nên đến thăm để tránh "thiếu sót" như những năm trước. Ưu tiên là tên những ông bạn mà tôi đã “hứa hẹn trong năm” (rằng Tết dù thế nào cũng sẽ đến thăm để được cụng ly!) – người đứng đầu danh sách là ông bạn vong niên, năm nay đã 80 tuổi! Đúng ra, ông là bạn của người anh cả  tôi – nhưng khi có dịp xuống phố, ông thường ghé thăm - nên tôi trở thành "bạn nhỏ" của ông!

Nhà ông ở cách thị xã khoảng 15 cây số- vùng ngoại ô yên tĩnh, xanh mát! Khi vừa trông thấy tôi quành xe vào ngõ - ông đã bước ra sân - tươi cười: "Năm nay chắc vợ chồng tôi làm ăn khá lắm đây!  Rồng đến nhà tôm sớm vậy?".  Sau thủ tục thăm viếng, chúc Tết vợ chồng ông và các con cháu (ông có 7 con - 5 trai/ 2 gái – cháu chắt nội ngoại tổng cộng là 20).

Vừa rót đầy ly rượu “Lão Tửu Bàu Đá" - Ông cười hớn hở: “Mấy cái Tết hứa suông rồi năm nay chú mới đến nhà thăm tôi – vợ chồng tôi rất cảm ơn – để làm quà Xuân cho chú - hôm nay, tôi đọc cho chú nghe một bài thơ…”.

Nghe sẽ được thưởng thức thơ - tôi cầm ly ruợu lên nhấm nháp một chút để có "khí thế" mà nghe: “Anh vẫn thường làm thơ sao?".

Ông giải thích: “Thỉnh thoảng thôi, chú à! Ở quê, buồn – con cháu ở xa, còn lại hai vợ chồng già - tôi cũng ''đối cảnh sanh tình'' - làm thơ cho vui vậy thôi!". Ông uống cạn ly rượu – tiếp: “ Người xưa có câu: “Thơ dĩ ngôn chí – ca dĩ đàm tình" mà, chú?".

Tôi cảm thấy thú vị - bởi không ngờ, thăm Xuân lại được nghe thơ (và có đủ trà ngon- rượu quý , bánh mứt đầy đủ) - Tôi nhìn ông - cuời: “Vậy anh đọc cho nghe một bài thơ nào đi!".

Ông không đọc vội, mà tâm sự: “Tôi làm thơ thường chỉ để cho mình đọc giải khuây – đôi lúc vui, lại gọi vợ đến nghe. Bà ấy nghe xong, không khen - cũng chẳng chê, mà chỉ tủm tỉm cười thôi, chú à!".

Cười vậy là khen rồi! Hiếm có người vợ nào "chịu khó" lắng nghe thơ của chồng mà anh! - Tôi tiếp lời ông.

"Đúng đấy! Tôi nhìn thấy trên nụ cười của bà một niềm vui mới, nhiều lúc rất duyên dáng như thuở mới yêu thương nhau nữa!.

Anh thật diễm phúc…"

Ông lại chiêm thêm ruợu vào hai ly – ngẩng lên nhìn tôi:

"Lát nữa, tôi sẽ đưa cho chú xem cả tập thơ tôi đã ghi lại trong mấy chục năm. Có một số bài tôi đã gởi cho con cháu đọc. Một số bạn già đến đọc chơi  rồi chép lại để làm kỷ niệm. Nhưng bây giờ, tôi chỉ đọc cho chú nghe bài tứ tuyệt lục bát này nhé?"   

“Làm Thơ làm thở làm Thơ…

Làm Thơ là thở thì làm cho vui!

Làm Thơ làm thợ, xin lui…

Làm Thơ làm thợ lui cui – nghĩ buồn!"

Tôi nhìn thấy nụ cười của người vợ ông vừa bước lên phòng khách để pha thêm trà. Tôi nghĩ đến ba chữ “Thơ / thở / thợ" được ông lập lại mà cảm thấy được cái “chí", cái “quan điểm" khi đặt bút làm thơ của ông. Tôi đang suy nghĩ về "phong cách thơ" - thì ông đã bước lại bàn viết, lấy tập vở dày trao cho tôi: "Đây, chú lướt qua xem tôi làm thơ có đọc đuợc không?".

Tôi trân trọng đón tập thơ - giở từng trang vở viết tay – chữ nắn nót, chân phương -  đẹp. Tôi đã đọc: “Nhớ bạn hiền phương xa / Thơ tặng vợ / Quà cho cháu nội /  Sinh nhật, nghĩ lại đời mình /  Chiều quê một mình / Đón trăng Nguyên Tiêu ở hiên nhà / Thương Nhớ Người Xưa v v v”- Chỉ lướt qua mấy bài thơ ấy – tôi đã có cảm nhận: Thơ ông quả là hơi thở, là nhịp đập của trái tim, là xúc cảm chân thành sâu lắng của đời ông! Nó tự nhiên, trong sáng, giản dị mà đầy trải nghiệm sâu sắc! Đọc thơ, tôi hiểu thêm nỗi ưu tư, niềm an ủi, và sự kỳ vọng của ông dành cho  vợ con , bằng hữu và quê nhà. Trong thơ ông không có "triết lý  ba xu" , càng không có "lý luận ba hoa" để tự khoe . Tôi rất ngạc nhiên - một con người sống lặng lẽ ở miền quê xa đã "gần đất xa trời" mà vẫn còn yêu quý Thơ, đến với từng trang thơ một cách trân trọng và nhiệt tình! Thơ quả là mầu nhiệm biết bao! Tôi chợt liên tưởng đến mấy bài thơ đã đọc được đâu đó chỉ là sự gia công nặn chữ, ráp vần – sáo rổng, cứng đơ, vô nghĩa, lại không có mảy may xúc cảm chân thật nào!  Ấy vậy mà nghe nói họ không hề "chịu" thơ ai – ngoài thơ của mình! Ai đó có nói đùa: "Mỗi ông nhà thơ là một ông trời con mà!"

Liếc nhìn đồng hồ đã hơn 9 giờ rồi mà "chương trình"  thăm Xuân buổi sáng của tôi còn đến 5 người bạn nữa – tôi châm một điếu thuốc, uống một tách trà – cười thân tình: “Tôi rất vui được đọc qua tập thơ của anh. Hôm nào có dịp – tôi xin mượn tập thơ, đọc tiếp nhé? Anh đã cho tôi một buổi sáng Xuân thật đầm ấm!”.

Ông đưa tay, có ý ngăn chưa cho tôi rút lui. Giọng vui vẻ: "Chú cũng phải đọc cho tôi nghe một bài đi chứ?".

Tôi cũng muốn lắm, nhưng ngặt nỗi tôi "không biết làm thơ" anh à! – Tôi cười. Chẳng thà mình nói thật lòng với nhau, anh thông cảm!

Mấy ông bạn già của tôi thường nói chơi – dạo này, ra khỏi ngỏ - đã gặp… nhà thơ rồi! Sao chú không …làm thơ cho vui?

Chỉ còn có một con đường để có thể chào từ giả êm thắm là phải đọc “cái gì" đó  cho ông để  "đáp lại" tấm chân tình của ông đã dành cho mình - tôi nói : “Thơ vui thì được! Anh nghe qua, rồi bỏ nhé?".

"Được rồi! Chú đọc đi…"

Tôi chậm rải nhớ lại "bài thơ" không hề viết lên giấy- chỉ ngẩu hứng đọc cho một người bạn văn phương xa nghe chơi khi  anh ta ghé thăm cách nay đã hơn hai chục năm rồi:

"Chữ Thơ, chữ thợ một vần…

Làm Thơ, làm thợ - ta mần cả hai!

Làm thợ thì để sinh nhai,

Làm Thơ thì để …lai rai, đỡ buồn!"

Ông đứng dậy vỗ vào vai tôi: "Chú rất giống tôi!"

Hà hà hà…

Mồng 8 Tết Tân Mão

Mang Viên Long

Trích từ tập Tiểu luận & Tạp bút 
NHƯ NHỮNG GIỌT SƯƠNG***
tác giả Mang Viên Long, 
tác giả gởi tặng.