THƠ LÊ NGỌC PHÁI

                               

ĐỨC THÁNH TRẦN

                                

Mất 20.8 năm Canh Tý (1300)

                                

Đại Vương Hưng Đạo đánh quân Nguyên

Diệt lũ xâm lăng mộng bá quyền

Tây Kết, Vân Đồn nghe khiếp vía

Bạch Đằng, Vạn Kiếp động kinh thiên                     

“Binh thư yếu lược” luôn truyền tụng

“Hịch tướng sĩ văn” trọn ước nguyền

Sự nghiệp Thánh Trần sao kể xiết

Tài năng, đạo đức quả vô biên.

                                                 

                        

                                

                                

Đền Nguyễn Biểu ở Thanh Hóa

                                

                      

KHÍ PHÁCH NGUYỄN BIỂU (1)

                                       Mất ngày 11.7 Âm Lịch (1413?)

                                Nguyễn Biểu bao năm dưới suối vàng

                                Anh hùng khí phách rạng trần gian

                                Chê quân Trương Phụ đồ vô lại

                                Mắng tướng nhà Minh kẻ bạo tàn

                                Muôn triệu kỷ sau rèn ý chí

                                Sáu trăm thu trước cháy tâm can

                                Thương dân yêu nước lòng kiên định

                                Nhớ mãi người xưa, mắt lệ tràn!

                                              

(1)   Năm 1413, quân Minh đánh vào  Nghệ An, vua Trùng Quang sai Nguyễn Biểu ra cầu phong với tướng Minh là Trương Phụ. Trương Phụ tiếp khinh mạt và sai quân dọn ra một mâm cỗ chỉ có một cái đầu người luộc chín, ép Nguyễn Biểu ăn để thử xem gan dạ của người An Nam. Nguyễn Biểu ung dung ngồi vào mâm, nói rằng: “Mấy thuở được ăn thịt người phường Bắc”, nói đoạn, lấy đũa khoét đôi mắt chấm muối, vừa ăn vừa ngâm bài thơ “Cỗ đầu người” khiến Trương Phụ cũng phải kính phục, toan cho về. Hàng tướng Phan Liêu lúc ấy ton hót với Phụ rằng Nguyễn Biểu nói “ Năng sảm nhân đầu, năng sảm Phụ” (Có khả năng nuốt được cỗ đầu người tất cũng có khả năng nuốt tươi được Trương Phụ). Trương Phụ tức giận đưa câu ấy ra bắt đối lại. Đối được mới cho về, không đối được thì chém. Nguyễn Biểu đối lại rằng “Hựu tồn Ngô thiệt, hậu tồn Trần” (Còn ba tấc lưỡi của ta, nhà Trần vẫn còn). Trương Phụ quá giận, đổi ý không tha nữa, lại sai cắt lưỡi của Nguyễn Biểu và nói “Thử xem cắt lưỡi nó đi, nhà Trần có còn được nữa hay không?”.  Nguyễn Biểu khẳng khái mắng Trương Phụ rằng “Chúng bay trong bụng thì chỉ  lo đường chiếm giữ, ngoài mặt lại giương tiếng đem quân nhân nghĩa đi đánh dẹp; trước thì nói sang lập họ Trần, sau lại đặt quận huyện để cai trị, rồi tìm kế để vơ vét của cải, ức hiếp dân sinh; chúng bay thật là đồ ăn cướp hung ngược!”. Phụ tức giận sai trói ông vào chân cầu, để cho nước thủy triều lên cao dìm chết. Tương truyền ở dưới chân cầu ông dùng móng tay vạch vào thân cầu tám chữ: “Thất nguyệt, thập nhất nhật Nguyễn Biểu tử” (Nguyễn Biểu tử tiết ngày 11 tháng 7).