 |
| Tác giả Lê Văn Trạch |
TỪ MỘT CÂU HÒ
Lê
Văn Trạch
Tiếng hát lời ru quê mẹ như một
điều mặc nhiên có sẵn trong mỗi một chúng ta, đôi lúc do môi trường sống, nó lặng
đi, nhưng chỉ cần một
gợi nhắc nho nhỏ, niềm xúc cảm
lại hiện về - giống
như cây cỏ chỉ ở
đất Quảng Trị: lây lất khô héo nhưng dai dẳng, cần một
con mưa là xanh ngắt.
Lời ca lắm khi phổ
thông tự nhiên qúa nên
chúng ta thường dễ dãi và ít thắc mắc về
ngôn từ hay ý nghĩa như những loại
thơ văn khác, bình thường như kiểu:
Nửa đêm giờ tý canh ba
Vợ tôi con gái đàn bà nữ nhi
Có lần tôi đem nhận xét này trình bày với các bậc Trưởng
Thượng, những người rất
tâm đắc với thi phú và có trí nhớ tuyệt vời. Qúy vị
ấy cũng có ý nghĩ như vậy bởi
mọi người đều biết
đây là sản phẩm của nông dân với
ngôn ngữ đời thường, bình dị
đôi khi dung tục và truyền khẩu nên theo thời
gian sai lạc đi mà không
có ai sửa chữa hiệu đính...
Có một câu hò, được phổ biến
rộng rãi, tôi thuộc nằm lòng, nhưng
đến khi nhắc lại từng
lời, ta mới chú ý thấy cái qúa bình thường của nó:
Con
mèo, con chó có lông
Cây tre
có mắt, nồi đồng có quai.
Những
điều ai cũng biết… nhưng thực
tế, theo sự suy diễn, nguồn
gốc nó không phải như vậy: câu chuyện
có đầu có đuôi, có xuất xứ đàng hoàng…: từ
một chuyện tình: là tâm sự, là thắc
mắc, là ngạc nhiên của một đôi tình nhân, vào một đêm thanh vắng,
lén gặp nhau ngoài đồng, nhỏ to tâm sự
dưới bụi tre kín đáo, thế mà sáng ra, cả làng đều biết! Chàng và nàng lại
gặp nhau, kiểm tra từ lúc xuất
phát cho đến khi tới điểm hẹn
xem thử có thấy, có gặp bóng dáng nào?
Cả hai đều lắc
đầu và thảng thốt:
Con mèo, con chó cũng KHÔNG
Bụi tre MỘT CHẮC,
ngoài đồng CHẲNG CÓ AI!
Thế
thì tại sao mọi người đều
rõ ?!
Sự
thực việc xuất xứ
của câu hò không biết như thế
nào và chúng ta cũng không nên bận
tâm về việc suy diễn để có được
ý thứ hai.
Dù sao thì từ một câu hò bình thường
nó đã trở nên sắc sảo, sinh động
và rất Quảng Trị !
Lê Văn Trạch
letrach@yahoo.com
No comments:
Post a Comment