TỪ ĐIỂN PHƯƠNG NGỮ QUẢNG TRỊ (Kỳ 4/5) - Võ Công Diên biên soạn

TỪ ĐIỂN PHƯƠNG NGỮ QUẢNG TRỊ 

(Kỳ 4/5) 

Võ Công Diên biên soạn

 

Lọi = Gãy (Lọi tay = gãy tay)

Lú lẫn = Trí trí tuệ kém phát triển, hay quên

Lũng = Rách (Lủng quần = Rách quần)

Lũi đi = Đi mà có tính chất dấu diếm

Mạ / Mự = Mẹ

Mạ mi = Lời xưng hô thân mật giữa vợ chồng (=Bà xã)

Mắm đam = Mắm cua đồng.

Mần = Làm (Đi mần roọng = đi làm ruộng)

Mần đị = mần đĩ, làm đẹp, (ngày nay còn hiểu là làm gái)

Mần cho cấy = Làm cho với

Mần răng = Làm sao

Mần trạng = Nói quá lên (Nói dóc, không đúng sự thật)

Mấy thằng lóc chóc họoc mần Người nậy = Mấy đứa nhỏ học làm người lớn…

Mệ = Bà nội, ngoại

Mẽ trèng = Mảnh chai

Méc = Mách bảo (Tui về tui méc mạ tui = Tôi về nói lại với mẹ tôi)

Mem = Nhai cơm cho nhỏ ra để cho em bé ăn

Méng = Miếng (Méng nác = Miếng nước)

Mẹng = Miệng

Mi = Mầy (Mi làm chi rứa? = Mầy làm gì vậy?)

Mi coi chi sa đà rứa? = Mầy xem gì mà mê mẩn thế?

Mi đi ga ni? = Bạn đi ga này hả?

Mi lo mi đi. = Mầy tự lo việc của mầy đi.

Mi ra ga mô? = Mầy ra ga nào?

Mi trẻ cấy áo mới à? = Mầy khoe cái áo mới hả?

Miềng = Mình (Dà miềng = Nhà của mình)

Mò về = Đi về có tính chất lén lút... tùy theo ngữ cảnh

Mô rứa = Đâu đó (Đi mô rứa = Đi đâu đó )

Mỏ xảy = Dụng cụ dùng để phơi rơm rạ...(Cái lưỡi bằng sắt thép, cong như móng vuốt của loài chim)

Mói = Muối

Mỏi chắc = Mệt trong người

Môộng = Nảy mầm  (Làm môộng = Làm giá đỗ)

Một chắc = Một mình

Mự = Mợ (Cậu mợ)

Mụ = Người đàn bà cao tuổi (Mụ Phán = Bà Phán)

Mụi = Mũi (Lỗ mũi)

Mược = Mặc áo vào

Mược áo xốông dư con đị = Ăn mặc không đàng hoàng như con đĩ

Mượt / mược = Mặc kệ (Mượt hắn= Kệ hắn)

Nác = Nước (Uống nác)

Nác chộ ni cắn, nắc chỗ tê cáu = Nước chỗ nầy trong, nước chỗ kia đục

Nác méng = Nước miếng (Chảy nác méng = chảy nước miếng)

Nác lã = Nước giếng, nước sông chưa nấu chín

Nằm chộ = Nằm mơ

Nậy = Lớn (O ni nậy hi = Cô ấy lớn nhỉ)

Néc = Còn gọi là nách, phần dưới vai (nách)

Néc = Động tác dùng phần hông và tay để mang một vật như cái thúng, cái rổ đi

Nót = Nuốt (Nuốt thức ăn = Nót thức ăn)

Nôm = Cởi lên, đè lên

Ngá = Ngứa

Ngá trốôc = Ngứa đầu

Ngái = Xa (Ngái lắm = Xa lắm)

Ngày tê = Sau ngày mai 1 ngày

Ngày tể = Sau ngày mai 2 ngày

Ngày tề = Sau ngày mai 3 ngày

Nghẹc = Nghạch cửa.

Ngó = Nhìn

Ngờ ngợ = Nhìn hơi quen

Ngoài nớ = Ngoài ấy

Ngón cẳng mạ = Ngón chân cái

Ni = Bên này

Nớ = Bên kia

Nỏ = Không (Nỏ biết = Không biết), tương tự tiếng xứ Nghệ

Nói nghếch = Nói tầm bậy, không đúng

Nói rứa bơ răng nữa = Nói vậy rồi làm sao nữa

Nó bất trẹo lại = Nói đến nỗi cong lưỡi

Nơi tay mọc bít = Ở tay mọc nhọt

Nôm = Cày, bừa (Đi nôm = Đi cày)

Nôm = Nằm trên (Tui thấy hắn nôm con nớ = Tôi thấy hắn nằm trên cô ấy)

Nòng nanh = chàng ràng, xí xọn

O = Cô gái, chị gái (O nớ = Cô ấy)

Ô lác lác, đế đế = Chưa giãi thích được, chờ bổ sung

Ở lỗ = Không bận quần, có thể bận áo

Ở trần = Không bận áo, có thể bận quần

Ở truồng = Không bận quần áo (Trần truồng)

Ốôc dôộc  = Xấu hổ mắc cỡ lắm, (mức cao hơn: "Đỡ đang")

Ôông = Người đàn ông lớn tuổi (Ôông mệ = Ông bà)

Phá = Vùng đầm nước rộng lớn, (sông Ô Lâu đổ ra phá Tam Giang, kéo dài đến Huế ) (Sợ truông nhà Hồ, sợ phá Tam Giang.)

 

Phần bổ sung chưa xếp theo vần Alphabet

Phơ mấy giánh nè = Chặt bớt mấy nhánh cây tre

Quăng tui cấy rạ = Ném cho tôi mấy bó mạ

Queng = Quanh (Quanh đây )

Rạ = mạ (lúa mạ)

Ra ga Nam Ô = Đi ra ga Nam Ô (Nam Ô là một địa danh ở Đà Nẵng.)

Răng đông như ri? = Sao đông người vậy?

Răng hèo = ???

Răng ri = Sao vậy (Sao vậy nhĩ )

Răng rứa = Tại sao

Răng tề = Như thế nào

Rào = Sông

Rẹ tóc cho con với = Rẻ tóc cho thẳng, chải tóc…

Rẽng = Rãnh rỗi

Ri hèo = Thế hả

Ri tề = Như Thế này

Rọ = Nước chảy ri rỉ (Rọ nác méng = Chảy nước miếng)

Roọng = Ruộng

Rôồng tre = Bụi tre

Rọt = Ruột.  (Mát rọt = Mát ruột)

Rọng = Ruộng

Rú = Đồi cát thấp (Lên rú cát)

Rú= Đồi đất cát có cây mọc thấp và thưa

Rứa mà = Vậy mà

Rún = Rốn (Chôn nhau cắt rún.)

Sèm = Thèm

Sớn sác = Hấp tấp (=Làm không đạt yêu cầu)

Sồn sồn = Chỉ phụ nữ tuổi trung niên chưa quá 50