Chúc Mừng Năm Mới

Kính chúc quý bạn năm mới vạn sự an lành

Wednesday, May 18, 2011

HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG - HOA BÊN TRỜI

Hoa phù dung


Đã lâu tôi không h nhc đến hoa, và tôi cm nhn tôi đã có li đi vi nhng người bn tâm tình y dc sut mt qung đi chìm đm trong khói la. Tht ra, nhng cánh hoa nh bé và mong manh y đã vin con đường tui tr đy kham kh ca tôi. Chiến chinh qua ri có nhiu cái tôi đã quên, nhưng nhng cái hoa di dc đường không hiu sao tôi vn nh như in, như th chúng đã được n vào trí nh ca tôi thành nhng vết so.


Trước hết tôi phi nói v nhng bông hoa phù dung, mà tôi đã gp bên mt đường đi Đà Lt trước ngày tôi b ph lên rng. Thú tht là t trước đến nay, tôi không ng là có mt loài hoa oái ăm đến thế: màu trng bui sáng, thì tưởng như không có vt gì trên đi trng hơn, màu hng vào bui trưa thì quyến rũ như màu má giai nhân và màu tím vào bui chiu luôn luôn khiến ta đau xót, như mt nim thương tiếc khôn nguôi. C ba màu như thế ni tiếp nhau, và tri qua ch trong mt ngày.

Hoa phù dung biu l vi tôi lòng ham thích cuc sng ca nó, mt khác, hình như nó đã phi sng ht mt đi hoa. Thm chí, có khi ngi bun, tôi nghĩ rng trong thế gii này nếu có mt vt gì có vn tc nhanh nht thì vt y chính là cuc đi ca hoa phù dung. Thy đóa hoa trng mut t vườn nhà ai đ nghiêng ra bên đường quá đp, tôi mun hái v làm quà tng cho cô bn gái, nhưng cht nh ra tôi còn bn chút vic ph, bèn t nh đi lúc đi ph v hn hái. Trưa hôm y, tôi gp vic bt ng không tr v li vườn cũ như đã hn. Mãi đến lúc chiu xế, tôi mi tr li, vi quyết tâm hái cho được bông hoa trng gp bên đường hi sáng v tng cô bn gái nhân ngày sinh nht. Nào ng tìm mãi, ch thy mt bông hoa tím bm héo rũ trên cành, tôi c nghĩ là mình đã gp mt bông hoa khác.


Đó là ý nghĩa con người gán cho nó thôi, ch thc ra Phù Dung đp lm. Bui sáng, hoa trng mut mt màu thanh khiết...

Đến trưa thì dn dn đi sang màu hng đ

Đến chiu ti thì c bông hoa là mt màu hng, nhưng nht dn vì đã hết nng...

Ri hoa rũ xung, tàn li...

Sau này tôi mi hay rng chính nó là bông hoa trng hi sáng, và nó mang tên là hoa phù dung, tôi li thy mt cm giác rn rn như đi vi mt s phn đy bi thm. Như th rng nó không là mt loài thc vt, mà là mt thiếu n. Mt th hoa khác mà tôi không th không nhc đến mi ln nói v hoa, là hoa ngũ sc. Nó như mt th quà tng mà thiên nhiên dành cho tui thơ ca tôi, hay nói cách khác, chính là nh hoa ngũ sc mà tui thơ đy ràng buc trong s nghiêm khc ca cha tôi, tôi vn cm thy tui nh ca tôi có đôi phn hoang di. Hoa ngũ sc mc hoang bên đường đi, mi đóa hoa ch ln bng đng xu, vi nhng cánh hoa nh xíu có năm màu đ, gch, vàng, trng, xanh; trái kết thành chùm khi chín màu đen sm, có v ngt. Tôi có cái thú mi khi đi hc v, thường tha thn bên nhng trái chín hoc hút cht mt ngt cui nhng cánh hoa. Trước khi lên rng, hình nh thân yêu ca thành ph hin ra đy tâm trí tôi. Lúc tôi thong th bước qua cu Trường Tin là hình nh ca nhng bông hoa ngũ sc, mc hn nhiên trên nn đ nát ca nhng cung đin hoang phế. Chúng sc s bên đường như mt by tr con đang ríu rít chào tôi. Trong mt ni lưu luyến như tung không phi đi vi nhng bông hoa, tôi thì thm vi nhng bông ngũ sc: "Tm bit nhé! Tm bit tui thơ ca ta!"

Hoa ngủ sắc

Hai loài hoa trên tuy không thuc v thế gii khói la nhưng chúng đã gi mt vai trò quan trng trong tâm hn tôi, và thường xuyên có mt gia nhng t hp hoa đã cu trúc nên thế gii tình cm ca tôi trong chiến tranh, v li tôi cũng e rng tôi không còn dp nào khác đ nói v chúng.


Thi kỳ rng, sáu tháng đu, tôi vn được hưởng tiêu chun "khách mi" ca thành ph Huế. Có mt đêm tôi theo cơ quan mt đa đim xa khi nơi đóng tr s đ đ phòng đch m cuc càn quét. Đa đim y là mt cánh rng thưa thuc vùng giáp ranh, mt đt phng khá rng và mc đy mt ging hoa đa lan l, trước nay tôi chưa h thy. Hoa gm có mt cng dài, trên đu n hai tng hoa màu khác nhau: tng trên các cánh hoa màu trng, tng dưới màu vàng cháy. Em trai tôi đi hái chng 5 cng hoa cm vào mt ng giang có đuôi được vt nhn đ cm xung đt, mang đến đt cnh võng tôi. Đó là bình hoa đu tiên em tôi tng tôi Trường Sơn, khi tôi đi xa chiếc bàn viết "mng dưới hoa" ca tôi thành ph. Sáng hôm sau, tôi thc dy trong tiếng chim rng và tiếng sui reo. Tôi xiết bao ngc nhiên khi thy cành đa lan gn tôi đã thay đi màu t bao gi. Màu vàng cháy phía dưới đã dâng cao lên ngn và tng hoa trng phía trên b thu hp li. Nhìn tht k, tôi ch phát hin rng cành lan mà lúc đu tôi tưởng rng có hai màu khác nhau, hóa ra ch có mt màu trng và khi càng v già, nhng cánh hoa trng đu ng sang màu vàng cháy. Tôi cm ơn em trai tôi đã mang tng tôi chút dư vang thân thiết ca thành ph trong nhng ngày tôi đi "đánh bn vi lau lách" rng Trường Sơn. Tôi còn phi sng nhiu năm vi tình bn y và sau này tôi nghim ra rng đy là nhng năm tháng mang tt c ý nghĩa ca cuc đi tôi. Nhng năm tháng y ging như ý nim ht nhân ca nguyên t, mang toàn b trng lượng ca đi tôi và nếu như loi tr nhng tháng năm y ra khi đi mình thì mi biến c còn li ca tôi sau này s tr nên ht hng mt trng lượng như nhng vt th ngoài không gian.


Tôi xin nói tiếp v mt loài hoa khác.


Mt hôm, tôi đi lc vào mt cánh rng rng đy nhng cây mây song. Tôi nm áp mt xung đt, dòm nghiêng dưới chân nhng bi mây, c tìm du vết ca nhng con heo rng thường n np trong đó. mt bi cây, tôi tình c phát hin mt loi cây chi mà lá phiến tròn cung dài trông như bi rau má; biết đâu nếu qu là rau má thì tt quá; nhng năm này chúng tôi đang đói. Tôi nh mt bi cây nh và lùi ra khi gc mây, mân mê nhìn k. Dưới chân nhng cung lá, có mt đàm hoa vàng chói; hình như nhng chiếc lá c tình vươn lên cáo đ giu kín hoa. A, đúng là hoa Păng xê, nhưng đây hoa không có màu tím than mà tr nên vàng chói; tuy nhiên trông nó vn tinh khiết và cao sang l lùng. Hoa Păng xê có tên trong danh sách nhng loài hoa quý mà nhng người yêu nhau thường tng cho nhau đ thay li nhn nh: "đng đ ai biết chúng mình yêu nhau".


giai đon bt đu, người ta thường có thói quen giu kín người khác v tình yếu ca mình; có l vì vy mà người ta gi tâm hn con người là mt "khu vườn bí mt". Nhiu cô gái thành ph vn thích ghim mt biu tượng hoa Păng xê trước ngc áo; đ hé m mt chút v "khu vườn bí mt" ca mình, như vy, trông li càng quyến rũ. Tôi nh ha sĩ Đinh Cường có v tng tôi bc sơn du "Bn giao hưởng b d" trong đó v mt hoa Păng xê đt trên mt chiếc dương cm vi chiếc ghế ngi b trng. Có mt do tôi rt mê hoa Păng xê. Cô em gái ca tôi bèn nh trm cây hoa y trong vườn hoa ca bà hiu trưởng đnh mang v tng tôi. Chng may s vic b phát giác và cô bé ti nghip suýt b đưa ra tòa án v ti ăn cp. Hoa Păng xê đã đ li mt k nim cay đng như thế trong tâm hn tôi, nên tôi cht vui mng vô k khi gp li nó gia chn hoang vu này. Dù nó không phi màu tím nhưng tôi c tin rng nó là hoa Păng xê th thit; biết đâu hoa Păng xê cũng có mt màu khác, ging như k nim có nhiu màu. Tôi nghĩ rng th hoa thường thy đu là hoa trang trí ni tht, trong khi Păng xê li là hoa trang trí tâm hn, tôi yêu hoa Păng xê vì nó là du hiu ca ni tâm thm kín, nó mang tr cho tôi nhng ngày rong chơi tha h khi còn thành ph. Tôi tình c phát hin ra nó mt cánh rng hoang di mà tôi ch đi qua có mt ln, đưa nó ra ánh sáng t mt mt đt m ướt, dưới chân ti m và gai góc ca mt bi mây song. Tôi ao ước mt ngày chm dt chiến cuc đ tôi đi lang thang trên nhng no đường rng đy lá vàng tươi, hoc ngn ngơ đng nhìn dòng sông mượt mà trôi đi vi nhng con đò áo trng, và tôi s hoàn toàn hnh phúc trong thành ph ca tôi, vi mt biu tượng ca hoa Păng xê trên ngc. Mt khác, tôi biết rng tôi còn phi đánh bn vi lau lách trong nhiu năm; vt mà tôi luôn có bên mình, chính là khu súng, không phi là hoa, và còn lâu mi đến hoa Păng xê. Và đến bao gi thì nhng bn bè tri k ca tôi hin ph biết được rng chính tôi đã khám phá ra mt loài hoa Păng xê màu vàng t trong lòng mt cánh rng Trường Sơn? Ngày đó, thì chc tôi đã già. Lau lách trên núi cũng già. Nhưng hoa Păng xê thì mãi mãi vn gi riêng mt điu gì thm kín.

Hoa păng-sê


Chiến tranh càng kéo dài, nhng khách chiến quân thành ph càng b đy dn lên cao trên Trường Sơn; đó là rng già và hoa di càng tr nên hiếm hoi. Thnh thong, tôi li gp mt cây tùng đc lp, vi nhng con đi bàng vin du ghé li ăn trái tùng, hoc nhng đêm ng rng, thc gic tôi nghe c tiếng đười ươi hú...Tôi rt ít gp hoa nhưng âm thm trong lòng, tôi vn nh chúng. Cơ quan di chuyn nhiu nơi, tôi vn lích kích mang theo ba lô mt mnh g mc có bám my si r phong lan, đem v treo lng lng ch làm vic.

Cái ging Phong lan tht đi, sng không cn đt và nước, thường thì trông xu xí, cc mch và im lìm đến đ tưởng rng nó đã chết. Nhưng c đến mùa thì nó li bt ng ra hoa, hoa đp và kỳ l không th tưởng. Cành phong lan ca tôi cũng thế. Mt mùa xuân, nó đã n cho tôi hai giò hoa đy nhng hoa vàng vi nhng chm tím. Chính nh có nó mà tôi biết rng mùa xuân đã v, vì theo thói quen, tôi làm vic không h nhìn đến quyn lch. Nó khiêm tn và kiên c như mt chân lý, c đúng lúc li xut hin.

Phong lan rừng


Nhng ln công tác, tôi thường mang theo dòng sông Hương chy trên rng. Ln y có Khoa cùng đi vi tôi. Chúng tôi cùng đi dc theo b sông Hương đúc bng mt dãi đá lin xa đến mút mt, lô nhô nhng hòn đá nhoi cao hơn như hình nhng nhà sư ngi thin đnh bên sông, cnh nhng c nước mà khi thy triu rút xung, còn đ li ít nước và nhng con cá sao chy loăng quoăng t c này sang c khác. Trình thường đi công tác ghé qua đây, dùng súng AK bn thng vào nhng c đá ln đ vt nhng con cá sao ni lnh lnh đem v nu canh vi lá giang. nhng c đá nh hơn mà nước sông đã kp khô đi trong ngày, tôi tìm thy mt cây gì không biết, ln bng que tăm vi ba si r bám vào mt đá, mi cây nh xíu y đu đi mt đóa hoa nh và đ thm trên đu. Nhìn k nhiu bông hoa chung quanh, tôi hiu ra mi cây này ch sng và n hoa trong mt ngày ri chết, c hoa và cây đu cùng chết mt ln. Tôi ch Khoa xem hin tượng y, nói vi Khoa rng cây hoa này ging như con người sng đ dâng hiến cho cuc đi mt trái tim đ thm ri im lng chết. Hãy hc bài hc ca bông hoa này, sng đ hoàn thành hành đng dâng hiến trái tim mình cho T quc, mt ln thôi. Khoa chia tay tôi li qua sông mt mình, chiếc gùi mang nng trên lưng. Tôi nhìn theo Khoa cho đến lúc cái bóng nh ca Khoa ln khut trong rng già, thm nghĩ rng đã hết nhng ngày vui v trên nương ry, chuyến v vùng sâu ln này ca Khoa là hành đng n hoa ca cây c di.


mt quãng nào đó ca sông Hương trên rng, chúng tôi đi len li trong vài tiếng đng h lin gia mt loài cây di có lá và hoa rt đp: lá thon th hình con mt lá răm, mt lá bóng láng phn chiếu ánh mt tri và hoa có năm cánh xòe ra, màu hng thm đp và nhiu ging như hoa phượng. Chúng tôi quen gi là cây rì rì, tên Cà tu ca nó là Arui, cũng thường dùng đ đt cho nhng cô gái. Cây rì rì mc sát b nước và thường lan ra ôm choàng kín nhng vng đá gia dòng sông. Ln y chúng tôi đi công tác v ngang qua bãi rì rì bên sông, bèn dng li tm sông. Tôi bơi ra xa, níu cho kì được mt cây rì rì đng an nhiên trên mt tng đá gia lòng sông. Gia lúc y thì trc thăng M cht đến. Tôi chng biết chy đi đâu bèn đng yên, cm mt cành hoa rì rì đ che trên đu. Bn bè tôi đu lo cho tôi, nhưng ch thy tôi vn tiếp tc cười nói vi h, vi cành hoa đ trên tay. Trc thăng đi qua, khu đi liên ca máy bay ch cách đu tôi mt quãng ngn. Nhưng hình như tên x th súng máy chăm chú nhìn vào ven sông nên chng nhìn thy tôi đng dưới máy bay. Máy bay đi qua, tôi đng ngt ngưỡng trên tng đá, nhìn bao quát c tm mt mt dãy b sông, hoa rì rì n thm c dm dài, ging như hoa phượng trên nhng đường ph. Ít ai ng rng trong chiến tranh, có mt ln tôi đã sng s đng ngm nhng bông hoa di này.

Hoa rì rì


Tôi không th nào không nhc đến loài hoa núi y mà KanLen đã hái tng tôi lúc chia tay. Thú tht rng đến bây gi tôi vn không biết tên nó là gì và có l c KanLen cũng không biết tên; mãi mãi nó là mt bông hoa rng vô danh. Nó ln bng mt đóa hoa hng, có nhiu cánh, màu xanh h thy (sut mt thi gian dài Huế tôi chưa h gp mt loài hoa có màu xanh c, ngoi tr nhng bông hoa c, màu xanh da tri). KanLen đã hái nó t mt bi b nào đó đưa cho tôi và nói bng ging huyn thoi: "Mt nghìn năm hoa này mi n mt ln".


Cui ngày làm vic, tôi ra thung lũng chuyn trò cùng KonLài. Như thường l, ông cùng cô con gái KenLen ca ông ngi chơi trong mt chiếc nn rng bên b sui Tà Lơng ca thôn A Dài. Bãi c nơi đây rng ngút ngàng, chy dài sut thung lũng, thnh thong đim nhng cây i đy nhng trái chín. Ông KonLài có v là mt nhà bo v văn hóa Kà Tu bng cách đi đâu cũng lăn theo mt chiếc nón thay thế giường chiếu, và dùng mt chiếc ng voc nn bng đt sét nung vi cái đuôi mây dài và đánh la bng đá. Ông có mt b dng c đánh la rt đc bit. Ông dùng mt lưỡi dao nng bng st qut mnh vào mt hòn đá, tia la bn vào mt nhúm bùi nhùi kèm theo; tiếp theo, ông thi mnh vào nhúm bùi nhùi làm la bùng lên thành ngn cháy lan sang mt đon dây thng làm bng si đoác ngâm bùn và châm thuc bng si dây thng y. KanLen hôm nay din mt áo sơ mi màu đen có hoa văn trng, và mt chiếc váy màu xanh; ý chng hai cha con sang d hi làng thôn A Dài này. Trông cô tht tr trung và đy sc sng. Tôi thì theo cơ quan sang nhn mt tm ry cũ do đng bào thôn A Dài tng. Ngi nói chuyn gu vi già KonLài mt chc, KanLen đưa mt ra hiu bo tôi vào rng. Chúng tôi đến mt bãi c rng vi nn đá m mc đy mt loài hoa c di, gn ging như hoa tường lan Huế; màu trng ngà và có sáu cánh. Bãi đt này chúng tôi rt thích ngi chơi vi nhau mi ln có vic ry phi qua A Dài. Tôi va được cơ quan gi v làm hết mi vic thay thế cho anh em trong tòa son trin khai xung đng bng phát đng phong trào nhân dp đch đang hoang mang sau chiến dch Nam Lào. Trước mt tôi đám hoa c trng líu ríu trong gió núi, gi cho tôi nhng bông hoa ngũ sc ngày xưa. Tôi di KanLen rng tôi sp phi v vùng sâu công tác và phi xa nàng ít lâu. KanLen rơm rm nước mt vì s tôi s chết. Thi bui y vùng sâu đy p bn bình đnh nông thôn. KaLen bo tôi ging tht ti nghip:


- Nếu anh hy sinh, em s dành cho anh mt loài hoa khác đ cm trên m lit sĩ hoc mt mô đt nào đó nghĩa trang xã. Còn nếu anh vn sng, li đi yêu người khác thì em cu nguyn cho nhng bông hoa trng này chết đi, và em s chng bao gi tr li đây na.

No comments: