Nhà thơ-nhà giáo La Thụy từ Lagi, Bình Thuận vừa cho ra mắt
tập THƠ ĐỜI NGÂN VỌNG. VNQT rất hân hạnh
được biếu sách và trân trọng giới thiệu đến bạn đọc LỜI TỰA TẬP THƠ của nhà thơ
Kha Tiệm Ly và LỜI BẠT của nhà văn Nguyễn Khôi.
LỜI TỰA TẬP THƠ
Đã từ lâu, chúng tôi vẫn thường tự hỏi, giữa nhà thơ và nhà
giáo chắc có cái “duyên” hay cái “nợ” gì trói buộc nhau. Vì hễ gặp nhà giáo,
hỏi ra cũng là nhà thơ, gặp nhà thơ, hỏi ra thì cũng đã là nhà giáo! Có lẽ họ
giống nhau ở chỗ là đem ngòi bút, trí tuệ của mình để hướng về một nét đẹp tâm
hồn, phụng sự quần sinh. Nhà thơ, nhà giáo La Thụy không ngoài “duyên, nợ” đó.
La Thụy tên thật là Đoàn Minh Phú, hiện là giáo viên tại Thị
xã Lagi - Bình Thuận, là Phó Chủ Tịch Chi hội UNESCO Thơ Đường tại địa phương.
La Thụy sáng tác nhiều thơ văn, đăng trên nhiều tạp chí, báo
viết, báo mạng, là chủ hai trang blog cùng mang tên: BÂNG KHUÂNG
(phudoanlagi.blogspot.com và trang thứ hai là lathuy.blogtiengviet.net). Anh đã
có nhiều tác phẩm được in chung. Tập THƠ ĐỜI NGÂN VỌNG lần đầu La Thụy in
riêng.
THƠ ĐỜI NGÂN VỌNG tuy
chỉ có 45 bài thơ nhưng khá súc tích với những thể thơ Đường luật, Lục bát, Tự
do hàm chứa được nhiều đề tài về học đường, tình bạn, tình quê hương, tình yêu
lãng mạn, rượu và nhân sinh quan.
Với lời thơ trong sáng, chất chứa ý tình rất thật của đời
thường, THƠ ĐỜI NGÂN VỌNG đã “khôn khéo” chen lẫn những đề tài khác nhau, tạo
hấp dẫn cho người đọc, dẫn người đọc đọc suốt từ bài đầu đến bài cuối lúc nào
không hay!
Có lẽ do sự nghiệp “trồng người” trong tim La Thụy nên anh
đã mở đầu trang bằng những lời đầy tâm huyết, khiến người đọc hân hoan bước vào
vườn thơ của anh:
“Nhặt cỏ vườn hoa bé
Nâng niu từng nụ hồng
Nhựa xuân rung se sẽ
Mộng hồn bay lâng lâng”
(Trên bục giảng mùa xuân)
Sau đó chúng ta thấy ngay dạy học và làm thơ không chỉ là nghề, mà còn là cái “nghiệp”
trong suốt cuộc đời của tác giả:
“Văn chương nợ ấy còn chưa trả
Giáo nghiệp phận này vẫn phải mang.”
(Hoài cảm)
“Còn chưa trả”, “vẫn phải mang” tưởng chừng như lời than của
tác giả khi bị bắt buộc trói vào nghiệp! Nhưng thực tế đó là niềm tự hào, sự tự
nguyện của tác giả:
“Nghiệp bút ta vương hoài lận đận
Tình thơ ai buộc mãi đam mê”.
(Tiếng lòng)
Nếu không thì sao sắp đến tuổi hưu, sắp được thoát “nợ”, anh
lại cảm thấy tiếc nuối, vấn vương với trường lớp, bục giảng, và không quên ân
cần dặn dò những đồng nghiệp lớp sau:
“Ừ thì mình cũng qua cầu
Rồi đây bục giảng thành màu khói sương”.
Và:
“Chúc người ở lại tâm đồng
“Trồng người” góp sức thành công bội phần”.
(Thơ tặng người nghỉ hưu)
Yên tâm tìm đến Thơ - nỗi đam mê cuốn hút cả đời - tác giả
ung dung tận hưởng thú thanh nhàn:
“Cho ta ít phút thanh nhàn
Câu thơ bất chợt xuất thần thăng hoa”.
(Tàn niên cảm tác)
Và:
“Ung dung tự tại cười khinh khoái
Hào sảng ngân vang khúc tráng ca”.
(Nhàn ca)
Thơ thường đi đôi với rượu. La Thụy say, không phải say vì
rượu mà vì nỗi lâng lâng, vừa sảng khoái của cảm giác tự do, vừa mang nỗi niềm
u uất:
“Danh lợi: chán chê vòng tục lụy
Rượu thơ: ngây ngất thú yên hà”.
(Chào xuân)
“Mạch sầu hiu hắt làn môi
Đẫm thơm men rượu dệt lời thơ bay
Thả hồn rong ruổi trời say
Nghênh ngang gõ nhịp hao gầy tháng năm”.
(Rong ruổi trời say)
Tình yêu và chất lãng mạn không hề thiếu trong thơ của bất
cứ thi sĩ nào; nếu không chẳng khác nào một
vùng đất màu mỡ mà thiếu những loài hoa đẹp. Chất lãng mạn của La Thụy
được thể hiện qua những câu thơ diễm tuyệt, cao vút...
“Xiêm áo mỏng ủ men tình thắm đượm
Tiếng hồ cầm huyền hoặc dáng liêu trai”.
(Tranh Tố Nữ)
Sao khuya chếch bóng soi hoài vọng
Lãng đãng vàng gieo rợn nét trinh
(Liêu trai cảm tác)
Chất lãng mạn còn đột phá trong ba bài thơ toàn thanh bằng
(bình thanh) với cách phóng bút điêu luyện đã khiến người đọc nhớ thơ một Bích
Khê năm nào, hay cung nhạc u trầm của Đặng Thế Phong khi xưa; mà theo chúng
tôi, có lẽ còn hay hơn thế nữa:
“Đêm đêm mơ ai nhìn mây trôi,
Chừ đây uyên ương không còn đôi
Rồi em sang ngang trên thuyền hoa
Giang hồ phiêu bồng ru đời ta”.
(Tình xưa)
“Tương tư sao, đàn dâng sầu
Say men nồng hay say màu thời gian
Vời chân mây, nhòa non ngàn
Bâng khuâng heo may, mơ màng hơi thu”.
(Hồ cầm)
Sảng khoái ung dung là thế, tình tứ lãng mạn là thế, nhưng
La Thụy vẫn không tránh khỏi đôi phút chạnh lòng trước bóng xế của thời gian,
trước những thăng trầm, dâu bể cuộc đời:
“Tráng khí ngày nao dường úa lạnh
Hùng tâm thuở ấy chợt trôi xa”.
(Chạnh lòng)
Những giây phút bùi ngùi nhớ quê hương:
Ly hương khắc khoải thương mưa Bấc
Biệt xứ bâng khuâng nhớ gió Lào
(Vọng cố hương)
Trong giây phút đắm chìm trong nỗi suy tư về cõi thế, tác
giả đã có những câu thơ thiền mang âm hưởng giáo huấn Nhà Phật như thi hào
Nguyễn Du:
“Thiện tâm hạt đã nẩy mầm
Sao còn ảo hóa phù vân nỗi mình”
(Với Lương Minh Vũ)
Về một kiếp người, tình người:
“Hồn thiêng sơn dã gọi bình nguyên
Vạn năm thẳm đọng triền miên mộng dài
Vọng âm tiếng khóc sơ khai
Mênh mang tro bụi cõi người hóa thân”.
(Thụy du)
“Thôi xin đừng nói tỉnh mê
Thế nhân mắt trắng mệt mề đớn đau”
(Tàn niên cảm tác)
Mặc dù có nhiều trăn trở trong cuộc sống, nhưng La Thụy vẫn
luôn giữ được cái “tâm” của mình, coi thường mọi thứ cám dỗ và đối phó với
chúng với một thái độ lạc quan và cách suy nghĩ tích cực:
“Mặc cho phiền muộn trôi đi
Cái vòng danh lợi đâu ghì được ta”
(Còn gieo hạt mộng)
“Cơm áo đong đưa lòng dậy sóng,
Sách đèn dang dở miệng hoen cười”
(Sơ thu tự thán)
Và luôn tin tưởng về một ngày mai tốt đẹp hơn:
“Chờ nắng hồng lên cành trổ lộc
Giao thừa canh thức nhánh đơm hoa”
(Chiều đông trẩy lá)
“Xôn xao nhựa chuyển run cành lá,
Phơi phới tình xuân phả nhạc lòng”
(Tình xuân)
Và reo lên như trẻ thơ:
“Ờ thiên kỷ hết ta còn đó
Vật đổi sao dời xuân vẫn xuân”
Và cuối cùng, là một niềm vui bất tận khi xướng họa thơ
Đường cùng bạn hữu:
Xướng họa gieo vần thêu ý bút
Tâm giao nâng chén dệt đường tơ.
(Tình thơ)
THƠ ĐỜI NGÂN VỌNG chỉ vỏn vẹn 45 bài thơ, song đã hàm chứa
nhiều thể loại, nhiều đề tài như đã nói ở trên. Với văn phong trong sáng, thi
tứ dồi dào cùng với bút pháp khá điêu luyện, THƠ ĐỜI NGÂN VỌNG là một tập thơ
đáng đọc vậy.
Dù nghề viết đã theo mình ngót nửa thế kỷ, song chúng tôi
rất ngại ngùng (và đã từ chối) viết Lời Tựa cho nhiều tác giả, càng không dám
lạm bút phê bình thơ văn bất cứ ai, vì tự nghĩ mình chưa có khả năng làm điều
đó. Song, với La Thụy, có lẽ vì đồng cảm với người cùng nghề, cùng “nghiệp”, và
nhất là sau khi đọc bản thảo của anh... Do đó, lần đầu tiên chúng tôi viết lời
tựa nầy và không tránh khỏi có những điều sai sót. Kính mong độc giả tiếp nhận
với lòng độ lượng.
Mỹ Tho, ngày 14 tháng 11 năm 2013
Kha Tiệm Ly
Địa chỉ: 99/5 Đinh Bộ Lĩnh, Phường 2,
TP Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang.
TP Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang.
Tel: 0987 701 952 -
01229 880 130
Email: khatiemly@gmail.com
LỜI BẠT
LA THỤY - HỒN THƠ PHIÊU DU NƠI PHỐ THỊ
Mùa hè đỏ lửa 1972, cậu học sinh Đoàn Minh Phú theo chân
người tản cư Quảng Trị, cùng trường Nguyễn Hoàng dời vào Trại 5 Non Nước - Đà
Nẵng để rồi sau gần 40 năm (khi đã là thầy giáo sắp về hưu ở La Gi - Bình
Thuận) đắm hồn hồi tưởng:
Thoáng kỷ niệm về bơi trong đáy mắt
Ta trầm ngâm hoài tưởng cả trời xưa.
Dân tộc Việt Nam ta là một dân tộc đại bất hạnh luôn ở nơi
bão táp của thiên nhiên và khói lửa của chiến tranh - những hình phạt của
Thượng đế với con người lầm lỗi (tàn phá môi trường, đánh giết lẫn nhau) nên
trong quá khứ La Thụy từng trải qua cảnh ngộ:
Trường học cũ giờ tan thành cát trắng
Thầy cô xưa mù biệt với ngàn khơi.
Kinh thánh chương Matthew 6, có đoạn viết lời răn của Chúa
Jesus: “Đừng tích lũy của cải trên thế gian này cho bản thân người, nơi mối mọt
sẽ hủy hoại chúng và trộm cướp có thể đột nhập vào và lấy chúng đi vì của cải
của con người ở đâu thì lòng ngươi sẽ ở đó”.
Nhà giáo, nhà thơ La Thụy là con chiên ngoan đạo “kính Chúa
yêu nước” như mọi công dân khác nhưng khác người là có tâm hồn thi nhân trong
sáng nên nhạy cảm với thời cơ chế thị trường đầy tha hóa biến động này:
Ngày tháng lặng buồn tênh vòng cơm áo
Ta chồn chân mỏi gối với đời mòn
Thu mình lại ẩn thân vào ốc đảo
Chút khẽ khàng liệm kín khối tình son.
Cái “khối tình son” ấy, đó là: “Em hồn hậu trong ta thành
vang bóng / Mắt môi xưa đọng ngấn ngát hương lòng”, đó là:
Em thoáng hiện cho thơ đời ngân vọng”
…
Bay cùng cánh mộng bâng khuâng
Tình thơ ý nhạc như lần tuôn ra…
Còn đây là cuộc sống thường nhật:
Một đời yêu phấn bảng
Thân thương tiếng giảng bài
Rồi cũng sẽ đến một ngày “Giã từ giáo nghiệp hôm nay / Giao
thoa: khoảng lặng... nhẹ bay cung trầm /
Thì ừ! Chào biệt bạn bè / Chia tay trường lớp, lắng nghe tiếng lòng / Chúc
người ở lại tâm đồng / “Trồng người” góp sức, thành công bội phần”.
Thơ là tiếng lòng, tiếng con tim, tiếng sự sống… mỗi thi
nhân bằng ngôn ngữ thơ, hình tượng thơ của riêng mình cấu tứ nên bài thơ với
những tình - cảnh - sự để thỏa mãn nhu cầu nội tâm (giãi bày) đồng thời cũng là
“thông điệp” gửi đến bạn đọc:
Thi hứng chừ đây có cạn nguồn?
Con tằm nhớ lá rối tơ vương
Phải chăng kén khép chôn hoài niệm
Lãng đãng hồn hoa đọng khói sương.
La Thụy ở thị xã La Gi cạnh bờ biển sóng, bên sông Dinh đổ
xuống từ Di Linh - sớm sớm tinh mơ đến giáo đường tham dự thánh lễ, đến giờ lên
“bục giảng” đứng lớp làm nhiệm vụ “trồng
người”, thời gian và không gian bó hẹp… có lẽ vì thế mà “đời” đã làm “thức dậy”
hồn thơ ở anh:
Ta,
Gã mù huơ gậy đồi hoang
Sờ soạng từng dấu chân
Soãi bước
Thụy du nhẹ nâng gót
……………………….
Một phút tâm đầu mơ dáng bướm
Ngàn năm ý hợp mộng hình tinh.
La Thụy mộng du, phiêu bồng có khác nào thi sĩ Vũ Hoàng
Chương xưa với những câu thơ khá đẹp:
Gõ bồn Trang Tử mơ hồ điệp
Vung gậy Xích Tùng mộng tố nga.
Sầu dâng phủ giấc muộn phiền
Hồn hoang nghẽn lối tìm quên trăng vàng
Sáng ra mình mãi lang thang
U uất mấy nhịp cơ hàn ai hay.
Chừ đây tay vẫn trắng tay
Phú sao tưởng mộng ăn mày vu vơ
Ngửa tay nếm chút dại khờ
Dìu nhau bạn hữu vài giờ lất lây.
Thanh bần hằn vết chua cay
Ô hay trôi mất chân mây mộng đời.
Để rồi : “Chừ cho trái đất xoay vần / Trong ta tuôn chảy vô
ngần bơ vơ”có khác chi trung niên thi sĩ Bùi Giáng?
Thơ La Thụy đậm chất Lão Trang (thoát tục) như một thi nhân,
kẻ sĩ “tu tại gia”:
Hương Tây phương giũ phù hư
Thoát trùng bể khổ Thuyền Từ phiêu diêu
Hòa mình cùng chốn tịch liêu
Chuông mai Suối Đó, kinh chiều Chùa Đây
Về nghệ thuật, thơ La Thụy rất có hồn, với ngôn ngữ tinh
luyện, điêu xảo, hình tượng thơ đẹp sống động, với tình thơ man mác hoài
thương. Cái “bâng khâng” của thơ bình thanh La Thụy - kiểu thơ Bích Khê, đọc
lên như một khúc nhạc “ngàn mây tràng giang buồn muôn đời …”:
Hồn chiều in lên mi
Thuyền tình xuôi mây đi
Ồ nàng hay sao trời
Thiên hà hay trùng khơi?
Sầu thu mênh mang thương rừng phai
Tương tư bâng khuâng nhiều canh dài.
Vàng trăng giăng tơ khơi tình xưa
Tình ơi! Tình ơi! Đừng đong đưa.
Chao ôi, làm thơ trước tiên là viết cho mình, rồi là để giãi
bày nỗi lòng với bạn bè, người thân… Ở nhà giáo, nhà thơ La Thụy đó là “thơ đời
ngân vọng” chân tình và mộng mơ huyền ảo, thật đúng là nghệ thuật làm nên bài
thơ, còn trái tim mới là thi sĩ vậy.
Góc thành Nam Hà Nội 20/11/2013
Nguyễn Khôi
(Nhà văn Hà Nội)
MỜI ĐỌC TÁC PHẨM NHẤP VÀO ĐƯỜNG LINK SAU :
No comments:
Post a Comment