 |
| Nhà thơ Hoàng Chẫm |
Thi pháp đương đại
CÓ PHẢI LÀ GIẤC MƠ
– HÌNH HỌC CỦA TÌNH YÊU GIỮA THỰC VÀ MỘNG
Bài viết của Bùi Quang Xuân
Thi phẩm “Có phải là giấc mơ” –tác giả Hoàng Chẫm
Có những bài thơ đến với ta như hơi thở dịu nhẹ của đêm thu, vừa thực vừa mộng, vừa gần vừa xa. “Có phải là giấc mơ” của nhà thơ Hoàng Chẫm – viết trong “mùa thu quê nhà 27-09 hai không hai năm” – là một thi phẩm như thế. Ở đó, người đọc không chỉ bắt gặp một câu chuyện tình yêu, mà còn thấy được hình học cảm xúc của tâm hồn, nơi những đường cong của thương nhớ, những điểm cắt của mộng và thực giao nhau trong một không gian mờ ảo, đầy thi vị.
Hơi thở của mộng và sự khởi đầu của yêu thương
Bài thơ mở ra bằng một động từ lạ lẫm mà da diết:
“Đền em một giấc mơ tôi
Bàn tay đan kín với lời cỏ xanh**.”
“Đền em” – không phải là trao tặng, mà là một hành động hoàn trả thiêng liêng. “Giấc mơ tôi” là phần tinh khôi nhất, là linh hồn của cái tôi trữ tình – đem gửi lại cho “em” như một cách bù đắp cho những điều dang dở. Hình ảnh “bàn tay đan kín với lời cỏ xanh” vừa mang chất hội họa, vừa ẩn chứa biểu tượng của sự hòa quyện: tay – lời – cỏ kết thành một tam giác yêu thương, nơi mọi giác quan cùng lên tiếng.
Trong thế giới của Hoàng Chẫm, ngôn ngữ không chỉ là tiếng nói, mà là xúc cảm chạm được. “Ngỡ ngàng tóc rối buông mành / Môi thơm cúi mặt để dành yêu thương” – những chi tiết tưởng nhỏ, nhưng gợi cả một không gian tĩnh mà động, ẩn mà hiện. Giọng điệu thủ thỉ, dịu dàng như lời tự tình giữa đêm, làm ta liên tưởng đến những mối tình chỉ có thể nở hoa trong giấc mộng, nhưng lại sống thật hơn cả đời thực.
Nghịch lý trữ tình – khi gần gũi hóa thành xa xôi
Nếu khổ đầu là sự hòa nhập của hai tâm hồn, thì khổ giữa lại mở ra nghịch lý của yêu xa – yêu trong mộng:
“ Một tôi đếm những lạ thường nghiêng đêm
Tóc mây từng ngón tay mềm
Đan từng kẻ nhớ cho thêm ấm nồng .”
Tình yêu trong thơ Hoàng Chẫm không đo bằng thời gian hay khoảng cách, mà bằng nhịp đếm của cảm xúc. Từ “đếm” không mang ý đong đếm vật chất, mà là sự tự thức về nỗi cô đơn – đếm từng hơi thở của đêm, từng nhịp đập của nhớ nhung. Hình ảnh “tóc mây”, “ngón tay mềm”, “kẻ nhớ” là ba tầng biểu tượng nối tiếp – từ hữu hình đến vô hình – được nhà thơ đan dệt bằng ngôn ngữ cảm giác.
Ở đây, ta thấy rõ một không gian tâm tưởng được mở rộng: mộng không còn là ảo ảnh mà trở thành nơi trú ngụ của tâm hồn. Mỗi chi tiết đều mang tính biểu cảm cao, vừa tinh tế, vừa phảng phất nỗi buồn mỏng manh.
Khi nỗi nhớ trở thành hình thái của tình yêu
Khổ thơ cuối là phần sâu nhất, nơi mộng rơi xuống đời thường, và tình yêu hóa thành nỗi nhớ có hình khối:
“Giấc mơ rơi xuống mênh mông
Phía em dài rộng thêm hồng đêm hoang
Phía tôi góp nhặt lỡ làng
Xếp chồng nỗi nhớ vội vàng yêu xa.”
Cặp đối xứng “phía em – phía tôi” là sự chia đôi không gian và cảm xúc. “Phía em” rực rỡ, ấm áp; “phía tôi” lặng lẽ, gom góp. Hai thế giới song hành ấy tạo nên độ căng của thi ảnh, làm nổi bật nỗi cô độc trong song hành – một dạng cảm xúc nghịch lý rất hiện đại.
Câu thơ kết “xếp chồng nỗi nhớ vội vàng yêu xa” là một tuyên ngôn trữ tình: tình yêu, dù xa cách, vẫn tồn tại và sinh sôi trong chính sự vội vàng, trong những lần nhớ chưa kịp nguôi. Ở đây, Hoàng Chẫm không miêu tả nỗi buồn như mất mát, mà nâng nó lên thành hình học của yêu thương – nơi nỗi nhớ là thước đo duy nhất của lòng người.
“Có phải là giấc mơ” không chỉ là bài thơ tình thuần túy, mà còn là một bản giao hưởng về cảm giác và triết lý yêu thương. Tác giả đã tạo nên một không gian nghệ thuật dung hòa giữa thực và mộng, giữa gần và xa, giữa cái có thể chạm và cái không thể với tới.
Giấc mơ trong thơ Hoàng Chẫm không phải là nơi trốn chạy, mà là cõi đi về của tâm hồn khi tình yêu vượt khỏi giới hạn đời thường. Ở đó, con người vẫn “đếm những lạ thường nghiêng đêm”, vẫn “xếp chồng nỗi nhớ”, vẫn “vội vàng yêu xa” — để chứng minh rằng: tình yêu chỉ thật sự sống khi ta dám mơ về nó, ngay cả trong chia lìa.
BÙI QUANG XUÂN
CÓ PHẢI LÀ GIẤC MƠ
Thơ Hoàng Chẫm
Đền em một giấc mơ tôi
Bàn tay đan kín với lời cỏ xanh
Ngỡ ngàng tóc rối buông mành
Môi thơm cúi mặt để dành yêu thương
Giấc mơ vừa những vấn vương
Một tôi đếm những lạ thường nghiêng đêm
Tóc mây từng ngón tay mềm
Đan từng kẻ nhớ cho thêm ấm nồng
Giấc mơ rơi xuống mênh mông
Phía em dài rộng thêm hồng đêm hoang
Phía tôi góp nhặt lỡ làng
Xếp chồng nỗi nhớ vội vàng yêu xa.
H.C.
No comments:
Post a Comment