ĐÔI TRIÊNG GIÓNG CỦA MẸ
Khê Giang
Sống giữa vùng thuần nông, nhưng mẹ
tôi là một trong số những người hiếm hoi ở làng làm nghề buôn bán, vì vậy quanh
năm suốt tháng, chẳng kể nắng mưa đôi triêng gióng như một phần của cuộc đời mẹ,
chúng miết chặt vào đôi vai gầy guộc và ruỗi rong theo những bước chân của mẹ
như hình với bóng. Mỗi buổi sáng sau bữa ăn sớm một mình, mẹ chải đầu, bối tóc,
cẩn thận đứng trước gương chỉnh trang chiếc áo dài rồi gánh hàng lên chợ. Chợ
quê chỉ eo sèo một buổi, ngôi chợ mà từ nhỏ tôi đã cảm nhận qua những sáng tác nguệch
ngoạc:
“Liêu xiêu dăm nóc tranh gầy
Lao xao chưa kịp nửa ngày đã tan
Đâu rồi thúng mủng gióng quang
Dấu chân mẹ lội khắp hàng chợ quê?”
Những bạn hàng của mẹ ngoài thời
gian lên chợ họ có hẳn một buổi chiều thư thả để lo việc nhà, chỉ một mình mẹ là
không có cái cảnh an nhàn đó, tranh thủ vén séo từ khuya, sau buổi sáng họp chợ,
chiều đến nếu không vô chợ Hôm Lạng mẹ lại gánh hàng đi bán dạo trong xã. Ngày
lại ngày những bước chân bươn chải của mẹ nhịp nhàng đổi phiên trên những nẻo
đường làng: mới hôm trước gánh hàng rong và chiếc bóng của mẹ đổ dài trên con
đường trơn trợt lối về thôn Đông thì hôm sau tiếng rao của bà đã vọng qua từng
con ngõ gập ghềnh sỏi đá tận Trường Xuân, Trường Thọ.
Đôi triêng gióng của mẹ ít khi chịu nằm yên cho dù đó là những ngày mà mọi
người ai cũng có quyền ngơi nghỉ. Những ngày kỵ giỗ hoặc Tết mẹ thường về Mỹ
Xuyên- quê ngoại, lối đi chừng ba cây số nếu qua ngã Lương Điền theo đường
Thiên Lý, chỉ cần qua bến đò Hôm Lạng là đã đặt chân lên con ngõ vào nhà ngoại,
thế nhưng mẹ lại nhọc nhằn với đôi triêng gióng trên vai khi phải đi theo con
đường khác, cho dù đi theo lối này chiều dài phải tăng gấp ba: qua cầu Bến Đá,
lần theo Quốc lộ một, băng qua Hải Sơn vượt cầu Mỹ Chánh, theo Quốc lộ 49B về Hội
Kỳ rồi qua cầu Phước Tích, phải đi hết chiều dài của ngôi làng gốm cổ này mẹ mới đặt chân đến mảnh đất chất chứa nhiều kỷ
niệm tuổi thơ của mình. Việc chọn cái cung đường vời vợi ấy chẳng phải do bà sợ
cảnh chờ đò hay cảm giác tròng trành sông nước, mẹ muốn tranh thủ được một công
hai việc: đó là ghé chợ Mỹ Chánh để mua đồ cúng và tiện thể vòng về mua hàng
đem ra chợ làng.
Năm 1972 sau chuyến di tản kinh hoàng vào Đà Nẵng,
không chấp nhận thu mình trong không gian yên bình của các trại tỵ nạn để chờ
trợ cấp, mẹ lại sắm sửa triêng gióng lên đường. Chẳng biết bằng cách nào, do ai
mách bảo mẹ lại dám mằn mò lội vào thành phố tìm đến những cây xăng để mua dầu
hỏa về bán cho người dân các vùng định cư, trong khi trước đó mỗi lần có việc
vào chốn sầm uất nầy tôi vẫn thường đi theo để dắt mẹ mỗi lúc qua đường. Với
đôi thùng dầu sóng sánh nặng trĩu trên bờ vai, những bước chân xiêu vẹo, sụt
lún của mẹ lại rong ruổi trên những trảng cát nóng bỏng từ Hòa Long đến Hòa
Khánh, về Thuận Thành, vượt Mỹ Thị 2 qua trại 5… Không có trại tỵ nạn nào, chốn
định cư nào tại Đà Nẵng lại không in dấu chân của mẹ.
Không biết có phải do đi sớm, đi
nhiều, đi cả những lúc đáng ra phải nghỉ, nên ông trời đã bắt mẹ phải dừng chân
sớm trong quảng đường mười lăm năm còn lại, một cơn tai biến đã đưa mẹ trở về
cái tuổi khởi đầu, cái tuổi vừa mới dứt vành nôi. Thời gian đầu sau cơn bạo bệnh,
ngồi nhìn dòng đời cuồn cuộn chảy qua ô cửa mẹ vẫn thất thần như chưa kịp tin
đôi chân mình đã không còn nghe mình nữa, rồi đôi chân ấy vĩnh viễn chối từ những
bước đi của mẹ cho đến tận cuối đời.
Trong dòng chảy thời gian, trên những bến đời
gập ghềnh khúc khuỷu có những thời khắc tôi thấy chán nản, muốn cuộn mình, dừng
chân thậm chí buông bỏ…nhưng khi nghĩ đến mẹ, có một hấp lực đã kéo tôi vùng dậy
bứt thoát ra khỏi cái vòng xoáy rã rời, luẩn quẩn ấy. Sức mạnh đó đến từ hình ảnh
đôi triêng gióng và những bước chân không biết ngơi nghỉ của người.
17/02/2017
Khê Giang
No comments:
Post a Comment