.png) |
| Con gái của tác giả gửi câu này |
Mẹ của tôi
April 2010
Tháng sau là tháng Năm. Tháng của Mother Day. Mẹ tôi mất vào tháng Sáu, 1994; đúng là thời
gian như bóng câu qua cửa, đã 16 năm rồi!
Khi biết được mẹ tôi bị bệnh nan y chỉ còn 6 tháng là mất, em gái tôi đã
từ nhà thương lái xe thẳng đến nhà tôi; Hảo nghẹn ngào nói tin dữ cho tôi nghe
và hai chị em chúng tôi đã ôm nhau mà khóc.
Mẹ thương cô con gái út nhất nhà! Vì thế chắc út Hảo buồn ghê gớm lắm,
buồn không bút nào tả siết! Tôi ôm chặt
lấy cô em út ít của mình, mong được san sẻ bớt nổi khổ niềm đau của em; trong
khi chính lòng mình cũng vô vàn tan nát, thấy mất mát, khổ đau cùng cực và chỉ
biết khóc ròng. Hảo ít khi để lộ tình cảm
của nó ra ngoài nên hôm đó -Hảo khóc nức nở- là một trong những lần hiếm thấy. Chúng tôi khóc như mưa, như chưa bao giờ được
khóc!
Mẹ tôi qua đời vào tháng Sáu. Tình
cờ thôi, tháng Sáu qui tụ nhiều ngày đáng nhớ trong cuộc đời tôi. Tôi làm lễ
hôn phối với chồng vào tháng Sáu, hai đứa con tôi ra đời cũng vào tháng Sáu,
ngày mà anh C. và tôi ra luật sư làm giấy tờ ly dị cũng lại vào tháng Sáu. “Tháng Sáu trời mưa, trời mưa không dứt. Trời không mưa, em cũng lạy trời mưa!.... “
Trước, trong lúc và sau thời gian
mà mẹ tôi bị bệnh nặng rồi mất, tôi phải “đối đầu” với thằng con trai mới lớn,
đang tuổi dậy thì hư hỏng của mình. Mới
13 mà thằng bé đã “quậy” dữ lắm. Thuở
đó, nó đang học straight A, lâu lâu mới bị một cái A minus hoăc B là tôi đã buồn
đứt ruột rồi (lúc đó tôi còn dại, còn vô minh quá, chưa tỉnh ngộ, bây giờ thì …
sức mấy mà buồn, buồn ơi bỏ đi đi Tám, híhí), cho nên khi “ảnh” quyết định bỏ học,
không thèm đụng đến sách vở nữa, bỏ nhà đi bụi đời, “runaway”; khỏi nói các bạn cũng biết là tôi đau khổ đến
độ nào?!
Mẹ tôi mất, tôi có viết một bài điếu
văn dài. Tôi muốn là một người mẹ tốt,
như mẹ, để hiểu con tôi hơn. Tôi muốn đặt
tôi vào vị trí của con mình. Nếu tôi là
Leo thì tôi nghĩ gì, tại sao tôi lại làm những điều như thế? v..v… Tại sao đứa
con trai độc nhất của tôi (Leo có em gái nhỏ hơn 4 tuổi) lại “rebel” (chống đối),
lại làm cho mẹ của nó khổ sở trăm chiều như thế?!! Tôi cố nhớ lại hồi tôi mới lớn, cảm nghĩ,
hành động của tôi như thế nào? Tôi sẽ phải
viết cho mẹ tôi ra sao với vị trí của một người con? Nhưng, khi đặt viết xuống, tôi đã tìm thấy
tôi trong cương vị của một người mẹ. Tôi
“identify” với mẹ mình và nhận thấy rõ ràng, thấy hiểu, thấy thương mẹ vô bờ bến. Tôi không thể, lúc đó, đặt mình vào vị trí của
con để hiểu, để thông cảm với con thằng con hư đốn của mình. Vào lúc đó, tôi chỉ thấy được một chiều, chiều
làm mẹ.
"Có nuôi con mới biết lòng cha
mẹ". Quả đúng như vậy. Tôi thấy rất rõ mẹ của chúng tôi thương yêu
chúng tôi biết đến là chừng nào, hy sinh cho chúng tôi biết là bao nhiêu! Lòng
của bà đúng là bao dung, rộng lớn như biển cả.
Mẹ tôi thương con cũng như tôi đang thương con và chắc chắn có nhiều
lúc, khi còn bé dại, tôi đã làm cho bà phiền não, khổ sở, thất vọng nhiều!
 |
| Tác giả Quách Như Nguyệt |
Tôi chỉ có 2 đứa con, mà còn thấy
nuôi dậy con vất vả, chật vật, khó khăn, khổ tâm, khổ trí; mẹ có đến 8 lận, phục
bà quá đi thôi! Lúc viết bài điếu văn
cho mẹ, như đang tâm sự với mẹ thì đúng hơn; tôi cảm thấy rất gần gũi với bà, cảm
thông và thương yêu bà vô cùng tận! Vừa
viết cho mẹ, nước mắt tôi vừa rơi xuống không ngừng. “Có quá trễ lắm không, hở mẹ yêu? Khi mẹ đã ra đi vĩnh viễn, con mới nhận ra rằng
mất mẹ là mất cả một bầu trời, là mất đi nhiều lắm! Con đâu còn có dịp chở mẹ đi mua sắm, phụ
giúp mẹ, cho ý kiến. Con biết mẹ thích
diện, thích điệu, thích đi chơi, con chìu mẹ nhưng cũng chưa chìu đủ đâu; lẽ ra
con phải chìu mẹ nhiều, nhiều hơn thế nữa kìa…..”
Bài điếu văn dài thật dài, hơn bình
thường; viết với đẫm đầy nước mắt. Mấy
hôm nay, tôi cố lục lại (trong những chồng bài thơ, bài viết, thư từ, hình ảnh),
cố tìm cho ra bài điếu văn đó. Tôi biết,
tôi không vất nó đi, nhưng tìm mãi cũng không ra. Trong quyển video tape, bạn của
anh C. (chồng cũ của tôi) thu hình rất đầy đủ, có đoạn tôi đứng ở ngoài nghĩa
trang, đọc điếu văn chào vĩnh biệt, nhưng tìm hoài cũng không thấy bài viết,
không biết nó thất lạc nơi đâu? Tôi chỉ tìm ra được bài thơ mà anh C., chị
Minh, em Hảo và tôi đã làm ở nhà tôi trong thời gian mẹ đang nằm ở nhà quàng,
ngày mai là ngày chôn cất.
Nguyên bản như thế này:
Một bài thơ do 3 cô con gái và anh
con rễ làm, chữ cuối bằng vần ơi. Xin đọc cho mọi người nghe chơi:
Mẹ tôi
Mẹ ơi hỡi mẹ ơi!
Một bà già chịu chơi
Bàn tay đẹp tuyệt vời
Đôi mắt bà sáng ngời
Không bao giờ nghĩ ngơi
*
Du lịch khắp mọi nơi
Đi đây đó khắp nơi
Lái xe chạy khơi khơi
Dù cuộc đời tả tơi
Bà cũng không chán đời
Gặp bà lòng phơi phới
Mẹ ơi, hỡi mẹ ơi!
*
Ít khi chịu nghĩ ngơi
Lâu lâu bà đi chơi
Cho tâm hồn thảnh thơi
Nấu cho mọi người xơi
Nghĩ đến ai cũng mời
*
Vườn bà đẹp mê tơi
Bà chịu khó vun xới
Ai cũng gọi, cũng vời
Tặng rau ngon ăn chơi
*
Bạn bè đến nhà chơi
Bà vui vẻ quá chời
Đón tiếp họ tuyệt vời
Xài tiền rất chịu chơi
Rộng rãi, rất thảnh thơi
Luôn để thiên hạ lời
*
Phúc đức bà để đời
Nhắc đến bà lệ rơi
Thương nhớ mãi không vơi
Mẹ ơi hỡi mẹ ơi!
Nhớ mẹ, nhớ muôn đời!
June 1994
Vào lúc đó, 4 người chúng tôi người
nào cũng buồn dễ sợ, buồn quá đỗi là buồn; nhưng vì có ‘sense of humor’, chúng
tôi tạm quên đi nỗi buồn mất mẹ, nói cười với nhau, ngồi nhắc lại những kỷ niệm
vui vui của mẹ. Anh C. làm bài thơ này
trước tiên, sau đó, 3 chị em tôi mới mỗi người một ý, thêm thắt vô sau. Vừa làm thơ vừa cười òa vui vẻ, rất hợp “gu”
với nhau. Bài thơ hơi có 1 chút tiếu lâm trong đó nhưng rất thật! Bài thơ ngắn nhưng tóm tắt, phản ảnh đúng con
người của mẹ. Chúng tôi nói anh C. đọc
cho mẹ ngày chót khi tiễn mẹ đi, nhưng rốt cuộc, không có ai dám đọc. Chỉ có tôi, tôi đọc bài tôi viết cho mẹ ngay
trước khi hạ huyệt và đọc cả bài thơ này.
Tôi nghẹn ngào vừa đọc vừa khóc làm cho nhiều người có mặt ngày hôm đó
đã khóc theo.
Tôi đã không nhớ là tôi có đọc bài
thơ hơi… kỳ kỳ này, Ngọc Anh (em của chị Ngọc Hà trong nhóm Bạn Thơ Văn Chính
Trị), bạn của em tôi có nhắc khi tôi dám cả gan đọc bài thơ khá tếu lâm đó lên;
cô và nguyên cả nhóm bạn của Hảo đã... chưng hửng, không thể nào ngờ... quá ngạc nhiên đi; làm lúc ấy mấy cổ đang
khóc, đang buồn quá chời là buồn, tự dưng bất ngờ quá, đã không kềm nỗi, phá
lên cười! Đúng là vừa khóc, vừa cười…
Công bình mà nói, mẹ tôi là cột trụ
của gia đình, chứ không phải bố. Mẹ giỏi
lắm. Chuyện lớn, chuyện bé gì cũng phải
qua tay mẹ. Con cái bất hoà. Vợ chồng cải vả. Khó khăn tài chánh (đến gặp mẹ vay tiền)…. Những chuyện bế tắc, khó giải quyết, đứa nào
cũng tìm đến mẹ. Nhiều lúc tôi đã nghĩ,
nếu mẹ còn sống, có thể anh C. và tôi đã không ly dị mà vẫn còn ở với nhau.
Khi chúng tôi còn nghèo khó, hai vợ
chồng đều còn đang đi học, tôi đã mang con tôi đến cho mẹ giữ mỗi khi tôi đi học
hay đi công việc. Nhiều ngày đi trễ, tôi
đã vội vàng bỏ thằng nhóc mới có 3,4 tuổi xuống trước cổng cho nó một mình đi lửng
tửng vào nhà của mẹ. Mẹ đã cười bảo:
“Nguyệt vất thằng con xuống xe, cho thằng bé đi vào một mình, rồi phóng xe đi
ngay, có muốn… “trả hiệu” cũng không được”.
Như một bài báo đã viết, mẹ tôi
đúng là một nhà tâm lý học, xã hội học, peace maker, negotiator, manager,
banker, excellent chef, baby sitter, investor, business woman, financial
adviser, etc…. Vì thế khi mẹ mất đi, bố
tôi - tất cả anh chị em của chúng tôi- rất là đau khổ, buồn thê thiết; thấy hụt
hẫng nặng nề, cảm thấy rõ rành rành nỗi mất mát quá lớn lao! Những món ăn mẹ làm ngon nổi tiếng như nộm (gỏi)
sứa, xôi vò, nộm rau muống, miến xào chay, miến xào cua, bổng (món Bắc kỳ chính
gốc: một lát rau xà lách để bún, thịt heo và tôm luộc, rau thơm; cuộn lại cho gọn,
đẹp rồi cột chặt bằng một nhánh hành lá trần sơ; khi ăn chấm với bổng, ngon hay
không cũng nhờ món chấm, được gọi là bổng- rất đặc biệt này!), bún chả thịt nướng,
canh bánh đa nấu với riêu hoặc cá rô, món ám (rau cần ta xào với cá và xương cá
bằm thật nhuyễn vo viên), cua xào chua cay và nhiều, rất nhiều món ăn ngon nữa
mà tôi không thể nào kể hết….. cũng theo mẹ tôi đi mất.
Chúng tôi, nếu có muốn nấu, cũng
không tài nào nấu ngon bằng như mẹ. Mỗi
lần có giỗ Tết, mẹ đảm đang làm rất nhiều món ăn ngon; thỉnh thoảng lại khoe:
“Mẹ làm cỗ cho hơn cả trăm người dễ dàng, chỉ… vẩy tay một cái là xong! Các cô phải chịu khó, chịu thương bắt chước mẹ
chứ. Con gái nhà này chả được đứa nào,
chỉ mỗi có Hảo là tương đối giống mẹ, thích làm, nhanh nhẹn, nhanh nhẩu, nhanh
tay nhanh chân!” Từ nhỏ, tôi đã được
nghe mẹ dậy: “Con gái phải biết nấu nướng, làm cơm; công dung ngôn hạnh, có
giàu có đi chăng nữa cũng phải biết làm, để khi thuê người làm họ không thể xem
thường mình được, không qua mặt được mình”.
Mỗi lần giỗ tết, nhà có tiệc tùng;
không trốn được, tôi phải vào phụ, tôi làm chướng mắt mẹ tôi ghê lắm vì tôi lười
mà (chúa lười nữa là đằng khác! Hihi...) lại đoảng, chậm chạp, tà tà... hổng được
giỏi giang cho lắm, khó mà vừa ý, vừa lòng mẹ của tôi.
Khi anh C gặp bố mẹ tôi để ngỏ lời
cầu hôn, mẹ tôi đã nói thẳng với anh là tôi rất lười, lười lắm! “Trong nhà tôi, cô N là công nương nhất! Sướng
nhất nhà! Nhà có người làm, cô kế út nhà này chỉ biết ăn với học, chả phải làm
gì cả. Nguyệt, cô ta lười lắm đấy! Tôi
nói thật cho anh biết. Sau này anh đừng
trách tôi không nói trước”, mẹ đã “cảnh cáo” anh. Sau này, chồng cũ của tôi đã nói chơi chơi,
không hề có ý “chê” tui, hổng dám chê tui đâu à nhe, hehe: “Anh tưởng mẹ nói
đùa chứ, té ra là mẹ nói thật!” 🙂
Khi còn ở Việt Nam, mẹ tôi là một người đàn bà
tài giỏi, làm hái ra tiền. Chúng tôi có
được một đời sống sung túc, sung sướng cũng là nhờ mẹ. Bố chúng tôi hiền lành quá, làm công chức
thanh liêm thì lương bổng đâu có bao nhiêu.
Một tay mẹ quán xuyến việc nhà, việc chợ, việc buôn, việc bán..v.v… Khi qua bên đây, mẹ muốn mở tiệm vàng, mở chợ,
mở tiệm liquor nhưng chúng tôi đứa nào cũng cản, không muốn mẹ làm. Vậy chứ, ngay ở nước Mỹ này, tuy không còn trẻ
như xưa, bà vẫn “áp phe” lai rai, mẹ bảo muốn kiếm tí tiền để gửi về VN, giúp đỡ
họ hàng, người nghèo khó.
Qua đến đất nước tự do, không còn
người làm nữa, mẹ phải tự một mình dọn dẹp cả ngày. Mẹ có nguyên một vườn rau trồng đủ loại rau
thơm, rau muống, rau mồng tơi, rau củ khởi, các loại rau thơm, ba giàn mướp
hương, bầu, bí… Trồng xong, bà còn có cái thú vui hái mang đi cho thiên hạ. Mùa đông, khi nào rảnh rổi, mẹ ngồi đan áo lạnh,
đan vớ, mũ cho các cháu. Mẹ đi học Anh
văn, lúc nào cũng là học trò cưng của mấy bà giáo Mỹ. Mẹ bạo dạn, dơ tay lên hỏi và tập nói chẳng sợ
sai. Đi đến đâu mẹ tôi đều có bạn đến
đó. Giới nào bà chơi cũng được, rất dễ
hòa đồng. (Hảo thừa hưởng được của mẹ cá
tính rất hay này).
Khi tôi ra đời làm việc, tôi cũng bắt
đầu tập được một chút xíu cái tính “friendly”, hòa ái này để dễ hoà đồng vui vẻ
với mọi người, thích hợp với nhiều tầng lớp trong xã hội hơn, đỡ “shy” hơn, chứ
hồi mới lớn; tôi cũng thuộc loại khá…. chảnh, tại lúc đó còn tưởng bở, chưa biết
đời là zì mờ, cứ tưởng là mình…. “delicious”, là ngon nhắm, hehe.. Đã chảnh lại nhút nhát nữa mới chết chứ, nên
khi ra đường, chả bao giờ tôi bắt chuyện với ai.
Mẹ tôi hoạt bát, vui tính lắm, ăn
nói rất có duyên, tốt tính, tử tế, rộng rãi, rất biết điều nên bà có rất nhiều
bạn. Bà thường nói với chúng tôi: “Các
con nên chịu khó chia vui, sẻ buồn với mọi người” hoặc “Nghĩa tử là nghĩa tận, đi đám ma quan
trọng lắm chứ các con đừng thấy đám vui thì đến, đám buồn thì không”, “Ai làm
gì cho mình thì phải nhớ mà trả ơn, đừng để phải nợ nần ai, kiếp này không trả
được, kiếp sau sẽ phải trả thêm gấp bao nhiêu lần đấy..” v..v.. Khi mẹ tôi qua đời, chúng tôi mới càng thấy
rõ là bà được quá nhiều bạn bè thương mến. Ngoài những cô, chú, bác do chúng
tôi thông báo cho biết, còn có rất nhiều người đọc báo, nghe tin cáo phó trên
Radio, nhiều người lắm... họ đã chạy đến nhà quàng viếng thăm mẹ tôi lần chót.
Năm 1976, khi tôi mới bay xuống
Cali từ New Hampshire; tôi có quen với một anh, anh là anh của một người bạn. Lúc nào tôi đi chơi với anh cũng có Hảo đi
theo (dĩ nhiên là anh ấy luôn lịch sự mời cả bố mẹ tôi và Hảo). Hảo mới vừa cho tôi biết là nó đâu có muốn đi
đâu, là mẹ tôi bắt nó đi theo để làm ‘chaperone’ (rờ mọt) cho tôi đó chứ. Wow!
Thế mà tôi nào có biết, chả biết một tí gì?! Mẹ tôi đã tế nhị ngấm ngầm “bắt” cô em của
tôi đi theo canh chừng tui mà tui có biết đâu?!
Giời hỡi, giời ơi, hỡi ui.. tui chẳng được “nếm mùi” tình ái tại ‘thì là
mà’ ... hà hà hí hí.. thế đấy, hehe.. Nếu
không có Hảo đi theo, dám tôi đã lấy anh D đó lắm à. Bởi thế, nếu có ai đó nói cuộc đời của mình
phụ thuộc vào mẹ mình rất nhiều, quá nhiều... họ nói đúng đấy, chẳng có sai đâu
ạ …
***Lần đầu tiên đi chơi ở nước
ngoài, năm 1991; tôi đi với mẹ. Tôi đã
quá ngạc nhiên vì mẹ của mình rất ư là “popular”, được lòng hầu hết tất cả mọi
người trong nhóm (nhóm người Hồng Kông, Đài Loan chứ không phải Việt Nam). Mẹ nổi bật, everybody like her, họ không nói
được tiếng Anh, mẹ tôi nói không được nhiều; vậy mà mẹ dùng 1 chút tiếng Tầu, 1
chút tiếng Anh, cộng với… hai tay, “communicate” được với họ mà còn làm cho họ
thích, khoái mẹ mới là hay chứ. Còn
tôi? Tôi đi bên cạnh mẹ, tôi chìm
lĩm! Tôi chỉ là một cái bóng mờ nhạt, chả
ai biết đến tôi, nếu có biết cũng là nhờ tôi ‘ké’ mẹ của tôi thôi.
Khi mẹ giới thiệu tôi là con
gái, có người còn không tin tôi là con của
mẹ vì tôi không giống mẹ một chút xíu nào (tôi giống bố), mẹ đẹp, mẹ diện, mẹ
biết điệu đàng, còn tôi ….?? Tôi cứ ngỡ
tôi biết tiếng Anh rành rẻ, còn trẻ, đi chơi với mẹ; tôi sẽ giúp được mẹ, đỡ đần
mẹ được nhiều thứ. Có ngờ đâu, nhiều lúc
khi tôi chưa điền đơn, làm mọi thủ tục ở phi trường -lo cho tôi chưa xong- thì
mẹ đã nhanh nhẹn làm xong từ đời nào và đã đi trước, đứng xếp hàng trước giữ chổ
cho tôi, chờ tôi. Mẹ đi chơi với tôi,
tôi đã không giúp được gì cho mẹ mà còn làm cho mẹ cứ phải lo cho tôi nữa. Chẳng hạn như việc tôi dễ ngủ, ngồi trên xe
bus, đi đến đâu tôi cũng ngủ. Khi đi
chơi biển, ngồi trên tầu, tôi ngủ gà ngủ gật, mẹ tôi cứ phải lo lắng, ngồi canh
chừng cho tôi, mẹ sợ tôi ngủ quên, bị rơi tòm xuống biển, Chẳng hạn như việc
tôi hay tà tà, trễ nãi làm lúc nào mẹ cũng phải hối tôi … Đến Hồng Kông, tôi mệt quá, chỉ muốn ở lại
Hotel ngủ thì mẹ đã xông xáo, lấy taxi đi một mình; biết vào Subway đi xe để đến
Macau. Đi chơi 3 tuần với mẹ, tôi mới nhận
ra rằng (realize) mẹ của tôi quá đảm đang, tài giỏi, tôi không được bằng một
góc của bà.
Mẹ là người của đám đông. Mỗi khi
mẹ trổ tài kể chuyện là mọi người đều lắng tai nghe, cười sung sướng, cười
ha hả; tôi còn thấy có vài người... há hốc
cả miệng, nghe mẹ tôi nói chuyện say mê, quên trời quên đất. Mẹ tôi biết pha trò, rất tếu, ăn nói có
duyên, chịu chơi, charming, lại đẹp. Bốn
đứa con gái, không đứa nào được bằng mẹ cả.
(Có Hảo thừa hưởng được cái có duyên, tiếu lâm, kể chuyện hay, những đứa
con khác, chỉ thừa hưởng được một chút xíu thui à.. hehe, nhưng chắc cũng ‘dừa’
đủ xài)
Mỗi khi chúng tôi tỏ ra giỏi giang,
làm thành công được việc gì thì bạn mẹ, họ hàng, những người quen biết, và cả bố
tôi đều hay nói: “Con bà Ninh mà lại!”, “Con gái bà Ninh có khác!”…. (Ninh là
tên của bố tôi)
Mẹ giỏi và có một trí nhớ tốt. Bà thi Quốc Tịch một lần là đậu. Thi lấy bằng
lái xe cũng vậy. Chị tôi (hoặc người nào khác trong nhà, tôi không nhớ rõ) và bố
tôi phải thi 2 lần mới lấy được bằng lái xe (Driver License). Mẹ hãnh diện lắm, khoe: “Mẹ thi có một lần là
đậu. “X” (tôi không nhớ là ai) còn trẻ,
giỏi tiếng Anh mà phải đi thi đến 2 lần.” Mẹ lái xe bong bong, rất tự lập,
không thích nhờ vả con cái bao giờ. Tôi
có cái diễm phúc là tôi không phải đi làm nên tôi hay đến chơi với mẹ, giúp mẹ
đóng những thùng quà gửi về Việt nam, đi mua sắm với mẹ, phụ nấu và “ăn hộ, ăn
giùm” (hihihi...) những món ăn ngon mẹ nấu.
Với bố tôi, mẹ tôi thương yêu, chìu chuộng,
chăm sóc ông hết mực, nấu cho bố tôi những món ăn mà ông thích, mẹ lo cho bố từng
li từng tí. Đối với họ hàng bên chồng, mẹ
rất là oai, được quí hoá, nể vì. Khi còn
ở Việt Nam, vào dịp Tết, bà thường hay cho quà, biếu xén tất cả họ hàng không
thiếu một ai. Những ai cần nhờ vả, giúp đỡ gì, nếu giúp được, mẹ đều giúp cả. Qua đến đây, bà gửi quà vào trong Nam cho bà
con của bố tôi và gửi ra Bắc cho anh em ruột của bà (nhưng vẫn không quên gửi
tiền giúp đỡ người nghèo khó). Mẹ của
tôi chu đáo lắm, ai xin gì bà cũng cho, từ cây kim cuộn chỉ…
***Tôi vẫn còn nhớ hoài, nhớ mãi
cái cảnh mẹ ngồi ở bàn gương trang điểm.
Hồi nhỏ, tôi thích nhìn mẹ lúc mẹ tôi sửa soạn trước khi đi chơi. Nhìn mẹ
kẻ lông mày, nhìn mẹ đánh phấn, thoa son…
Mẹ tôi trang điểm khéo lắm, rất nhẹ nhàng tự nhiên, làm cho bà đã đẹp lại
càng đẹp thêm lên. Bà có một tủ áo dài đủ
mầu, nhiều lắm! Bà biết xem, biết định
giá hột soàn và có nhiều (collection) nữ trang, vòng, nhẫn, đồng hồ, dây đeo cổ. Lúc nào đi chơi, bà cũng đeo một xâu chuỗi bằng
ngọc trai hoặc chuỗi bằng đá quí mầu đen hoặc một loại đá quí mầu “tông xì
tông” hay mầu đối chiếu (contrast) với áo dài bà đang mặc. Make up (trang điểm) xong, chao ôi bà đẹp lộng
lẫy! Đúng đó các bạn ơi… đối với tôi, mẹ
tôi đẹp lắm!. Gò má bà hơi cao, đôi lông
mày đậm nét cong cong hình lá liễu. Bà
có làn da trắng mịn màng. Mắt to sâu hai
mí làm cái mũi đã cao nhìn còn cao hơn.
Mẹ của chúng tôi có một đôi môi đầy đặn, luôn luôn nở những nụ cười tươi
tắn, mỗi khi bà cười, mắt cũng cười theo, hai đồng điếu (dimples) hiện ra … ôi
chao sao mà dễ thương quá thế (Phương An, con gái tôi, giống bà ngoại ở điểm
này).
Mẹ của tôi nhìn vương vất có nét đẹp
của người Âu châu. Khi đọc thơ của thi
sĩ Quang Dũng, bài “Đôi mắt người Sơn Tây”, câu: “Mắt em dìu dịu buồn Tây
phương”, tôi lại liên tưởng đến cặp mắt của bà.
Từ hồi bé, tôi đã say mê ngắm bà; đã biết rằng mẹ tôi rất đẹp. Bà cao ráo (cao hơn tất cả mấy chị em tôi), lưng
thẳng, dáng dấp bà ngon lành, quí phái. Mẹ rất hãnh diện vì lúc nào mẹ cũng có
một cái eo thon gọn, cho dù lớn tuổi bà vẫn không bị xồ xề…
Khi mẹ mất, nằm trong quan tài, tôi
thấy hai bàn tay của mẹ để chấp trên bụng, đẹp vô chừng! Hai bàn tay mà tôi may mắn được thừa hưởng
khoảng 7/10 của mẹ. Người ta hay nói tại
tôi không phải làm việc gì nặng nhọc nên tôi có 2 bàn tay khá đẹp, tôi thì lại
nghĩ khác, là nhờ tôi may mắn có được hai bàn tay giống mẹ của tôi thôi. Hai bàn tay của mẹ từng ôm ấp, bế bồng, vỗ về
ủi an tôi, cạo gió cho tôi mỗi khi tôi nhờ mẹ, từng làm biết bao nhiêu là món
ăn ngon, từng cầm bút tính toán suy nghĩ khi buôn tảo bán tần, từng khéo léo
chưng bầy cho cửa nhà thêm đẹp, từng bới đất trồng rau khi về hưu, từng phải
làm biết bao nhiêu là việc, rất khéo léo, đảm đang! Bây giờ mẹ nằm đó, hai bàn tay bà vĩnh viễn
không cần phải làm gì nữa…. Mẹ của tôi sẽ
không còn phải lo cho chồng, lo cho con cháu, không còn phải giúp đỡ, lăng xăng
làm đủ mọi thứ việc giúp tất cả mọi người…
“Mẹ ngủ ngon nha mẹ. Bình an mãi
mãi nha, không còn ai nhờ vả, quấy rầy, làm cho mẹ buồn phiền nữa. Mẹ sớm siêu thoát về một cõi nào đó tốt lành
hơn thế giới ta bà này, vĩnh viễn nghĩ ngơi, yên nghĩ nha mẹ, mẹ của con…” Tôi đã nghĩ thầm như thế và nắm lấy hai bàn
tay của mẹ. Hai bàn tay mẹ tôi lạnh ngắt! Tôi cúi xuống hôn lên trán mẹ. Nước mắt tôi ràn rụa, ướt đẫm… Tôi khóc nức nở. “Khi nắp quan tài đóng lại, con sẽ không bao
giờ còn nhìn thấy mẹ nữa… mẹ ơi!”
Da mặt bà, trãi qua 6 tháng dài bệnh
hoạn, năm đó bà 67 tuổi, vẫn đẹp, không có lấy một nếp nhăn. Sở dĩ tôi nhắc đến
làn da của mẹ tôi vì khi vào nhà thương thăm mẹ, cô y tá để khuôn mặt của cô gần
mặt mẹ; tôi thấy ngay sự khác biệt giữa hai người. Tuy không muốn so sánh nhưng hình ảnh tương
phản quá rõ ràng: một bệnh nhân gầy đét
nhưng da mặt hoàn toàn không hề nhăn, láng cón à; còn cô ý tá, mặc dù còn trẻ
nhưng da lại bị chùng, có nhiều nếp nhăn nheo.
Qua bao nhiêu năm, con vẫn nhớ mẹ lắm,
mẹ biết không? Khi công chúa Diana chết,
con thấy người ta ca tụng cô ta quá đáng! Với con, mẹ Theresa ở Ấn Độ hơn Diana
nhiều lắm, những bà mẹ Việt Nam vô danh hơn cô ta nhiều lắm. Những người đàn bà Việt Nam thầm lặng, cả một
đời hy sinh cho chồng, cho con, cả một đời làm lụng vất vả, không hề có một tiếng
than van. Những người mẹ mất con, đi
theo sau quan tài lủi thủi, con chết trận khi còn rất trẻ; những người vợ trẻ
như con dâu của mẹ, chị Bé (Kim TTThạnh) nhà mình, chồng chết khi con còn đang
nằm trong bụng. Mẹ ơi, mẹ có nhớ
không? Khi đưa đám ma của anh Tiến đến
Nghĩa Trang Quân Đội, mình đã thấy cảnh một người vợ còn trẻ lắm, bụng chị to
mà còn phải bế con, không thân nhân, không họ hàng gì cả, đám ma không rình
rang, âm thầm, buồn tủi! Hai mẹ con của
người mẹ rất trẻ này đi theo sau một cỗ quan tài, thân xác của người chết chắc
đã bị xình nên nước nhỉ ra hôi thối. Ai
nhìn cái cảnh đó mà không thấy đau lòng, thương xót, mà không rơi nước mắt? Con đang buồn vì gia đình mình mất đi anh Tiến,
nhưng lúc đó thấy đám ma của anh mình rình rang, to lớn quá, trọng đại, hùng hậu
quá (tất cả là nhờ mẹ), tự nhiên con đã cảm thấy không buồn nữa.. Hai cảnh đời
tương phản, khi đã chết rồi mà cũng quá khác biệt, cách xa nhau….
Rồi còn những người đàn bà Việt Nam
như bà nội của con, goá chồng khi 2 đứa con còn nhỏ xíu, một mình tần tảo, nhất
định ở vậy, góa bụa nuôi con. Những bà mẹ già oằn người gánh những đòn gánh quá
nặng nề đi bán dạo. Những người đàn bà
khiêng những đống gạch nặng trên lưng, làm đổ mồ hôi, sôi con mắt! Những người
mẹ quê mùa, tay lấm chân bùn… chịu đựng, chịu sứt mẻ, xây xát, máu tuôn, oằn
người dưới cái nắng cháy da để kiếm tiền sinh sống, quỵ lụy nuôi con, những người
đó mới xứng đáng để được nêu danh và ca tụng.
Những người đàn bà như cô Giang, cô Bắc, Lê thị Công Nhân, Trần Khải
Thanh Thuỷ… đã hy sinh thân mình, cam chịu tù đầy để làm chuyện lớn, mong có một
đất nước, một chính thể khá hơn… Những người đàn bà can đảm đó, với con, mới xứng
đáng được ngưỡng mộ và bái phục. Và mẹ
ơi, con đã nghĩ đến mẹ. You are my real
hero. Với con, Diana làm sao sánh bằng mẹ được?. Cô ta đâu có mang nặng 10 lần, đẻ đau 9 lần
như mẹ. Cô ta đâu có phải tháo vác bán buôn, đổ mồ hôi nước mắt, tảo tần nuôi cả
đàn con, không màng nguy hiểm, hiểm nguy kiếm tiền để chăm lo cho gia đình như
mẹ. Cô công chúa đó làm sao có thể làm
được những món ăn ngon lành, bổ ích như mẹ đã.
Mẹ là người đàn bà giỏi giang, đảm đang, vượng phu ích tử. Mẹ mất đi, những con vịt ngoài công viên mà mẹ
thường cho chúng nó ăn, chắc cũng thấy buồn. Những người hàng xóm, bạn bè của mẹ,
không còn được mẹ cho rau, biếu cho những món ăn ngon, đến viếng thăm chào hỏi...
chắc thấy tiếc nhớ mẹ vô cùng! Một số
người nghèo ở VN cũng bị thiệt thòi và anh em, họ hàng bên mẹ, cả họ hàng bên bố
nữa… chắc chắn đã nhớ thương mẹ rất nhiều
đó mẹ ơi!
Mẹ yêu của con ơi, con vẫn cố làm một
con người tốt, bắt chước mẹ để không hổ danh là con gái của bà Ninh. Nhưng khi
viết những giòng chữ này, con cảm thấy rằng con sẽ chẳng bao giờ có thể sánh được
bằng với mẹ. Ngày lễ dành cho những bà mẹ
sắp đến, con cảm thấy nhớ mẹ vô vàn. Happy early Mother Day, Mom. Con viết những giòng này để tưởng nhớ đến mẹ. Mẹ yêu dấu của con.
Quách Như Nguyệt
4/26/2010
Sửa lại chút chút, May 7th, 2015
Hi Chị Nguyệt,
Giọng văn (lúc làm thơ) của mấy anh
chị nhiều lạc-quan hơn là bi-quan. Những gì anh chị kể lại về Bác toàn là những
chuyện vui. Chị thử ngẫm-nghĩ lại xem nếu được thuật lại lúc Bác còn sống thì
em chắc-chắn mọi người sẽ cười vui với cuộc sống và con người của Bác. Em viết
Buồn + cười (chứ không phải là buồn-cười) vì lúc đó tâm-trạng của chúng em là vừa
khóc vừa cười, cười ra nước mắt. Tuy nhiên em nghĩ có lẽ Bác thích những bài
thơ như vậy trong ngày trong đại của một đời người hơn là những bài điếu văn buồn
thảm.
Chị Nguyệt đừng giận em nha. Tụi em
đang khóc mà phải bật cười vì câu "Một bà già chịu chơi" trong bài
thơ rồi hình dung ra hình ảnh sống động của Bác lúc sinh thời.
Em Ngoc Anh
Ngọc Anh oi, N. lại không nhớ là
mình có đọc mấy câu thơ đó. N. tưởng là
mình không đọc chứ. Nếu đọc thì Ngọc Anh
cười là phải đạo rồi vì bài thơ này…. Tếu lâm mà. N. hiểu Ngọc Anh viết buồn + cười chứ. Buồn
nhưng đồng thời cũng buồn cười, mắc cười.
Chỉ théc méc vì N. không nhớ là đã …. dám cả gan đọc mấy câu thơ này
trong lúc….mọi người serious, buồn bã
trước giờ chôn cất. Thank you for
reminding me. Làm gì có chuyện giân Ngọc
Anh. Em dễ thương lắm vì bỏ giờ ra viết
email cho chị. Chị rất appreciate, rảnh
nhớ email vài chữ cho chi N. nha.
nn
*****
Thương nhớ mẹ
Bao nhiêu bài thơ con làm
Chưa bài nào con làm cho mẹ
Hôm nay đọc những bài thơ về mẹ,
của bạn bè, con cảm thấy xót xa
Đúng quá đúng những bài thơ ngợi ca
Nước mắt con tuôn trào
Thấy thổn thức, thấy nhớ thương vật
vã!
Hai mươi năm kể từ ngày mẹ mất
Con lạc loài, hụt hẫng lắm mẹ ơi
Không còn mẹ, ai dậy dỗ trên đời
Những lúc khổ chẳng còn ai tâm sự
Ai khuyến khích, ai mừng con khá giả
Ai nghe con chia sẻ chuyện âu sầu..
Khi quấn khăn tang mầu buồn trắng
lên đầu,
dẫu vẫn biết.. từ đây mình mất mát
Đâu ngờ rằng mất nhiều quá mẹ ơi!
Không có ai hiểu con bằng mẹ hiểu
Mất mẹ rồi, trống vắng biết bao nhiêu
Thèm mẹ mắng, nghe mẹ cười hớn hở
Mất thật rồi… ai nâng đỡ, thương
yêu
Mẹ thương con, tình thương vô điều
kiện
Mẹ thương con tình mẹ chẳng bến bờ
Bao nhiêu tuổi vẫn là con của mẹ
Mẹ mất rồi con bé bỏng với ai
Bao nhiêu tuổi vẫn là con gái mẹ
Thèm dụi đầu vào nách mẹ, ôm vai
Hoa hồng trắng con ngậm ngùi cài áo
Cài hàng năm vào ngày lễ Vu Lan
Nhớ mẹ yêu con đã khóc nghẹn ngào
Tháng Bẩy ta mùa Vu Lan báo hiếu
Mẹ còn đâu mà đền trả, mẹ yêu…
Mẹ yêu ơi hôm nay con nhớ quá
Nhớ mẹ hiền, con nhớ quá mẹ ơi?
Ngày hiền mẫu không còn mẹ trên đời
Thương nhớ mẹ, mẹ của con, mẹ hỡi…
Q. Như Nguyệt
May 7th, 2015
Mời nghe:
THƯƠNG NHỚ ME, thơ Quách Như Nguyệt, nhạc Lê Quốc Thắng, ca sĩ Hà Vân
No comments:
Post a Comment