THƠ CHỮ HÁN CỦA QUAN HIỆP BIỆN ĐẠI HỌC SĨ TRẦN ĐÌNH TÚC VÀ QUAN CẦN CHÁNH ĐIỆN ĐẠI HỌC SĨ TRƯƠNG ĐĂNG QUẾ

 
     HIỆP BIỆN ĐẠI HỌC SĨ TRẦN ĐÌNH TÚC


Linh Đàn trân trọng kính giới thiệu
   
Thơ Chữ Hán của quan Hiệp Biện Đại Học Sĩ TRẦN ĐÌNH TÚC (1816-1899) 
 Quê làng Hà Trung, huyện Gio Linh, Tỉnh Quảng Trị, đỗ cử nhân khoa Thiệu Trị Nhâm Dần 1842 tại trường thi Thừa Thiên, làm quan triều Nguyễn. 
Dưới đây là bài thơ tặng quan Kinh Lược Sứ Nam Kỳ Lục Tỉnh CẦN CHÁNH ĐIỆN ĐẠI HỌC SĨ TRƯƠNG ĐĂNG QUẾ
- Bài thơ viết bằng loại thảo thư Hán văn trong TIÊN SƠN THI TẬP lưu trữ tại Viện Hán Nôm – Hà Nội, 
Do Linh Đàn NGUYỄN HỮU KIỂM chuyển qua loại chữ chân, phiên âm tiếngViệt   
-Trong đó có thêm các bạn thơ cùng tham dự chuyển dịch thơ Đường tiếng Việt

從勤政官張大人經畧六省
TÙNG CẦN CHÁNH QUAN TRƯƠNG* ĐẠI NHÂN 
             KINH LƯỢC LỤC TỈNH

苍茫一望水雲端  Thương mang nhất vọng thủy vân đoan
囬首家山数畝間  Hồi thủ gia sơn sổ mẫu gian
萬里壯心惟破浪  Vạn lý tráng tâm duy phá lãng
十年學力識觀瀾  Thập niên học lực thức quan lan
山河到處皆生色  Sơn hà đáo xứ giai sinh sắc
天地由來不老顏  Thiên địa do lai bất lão nhan
自許此身輪彈若  Tự hứa thử thân luân đạn nhược
往來随化孰留難  Vãng lai tùy hóa thục lưu nan 
            陳廷肅                  TRẦN ĐÌNH TÚC

Giải nghĩa

THEO CẦN CHÁNH QUAN TRƯƠNG ĐẠI NHÂN 
ĐI KINH LƯỢC LỤC TỈNH
Trông xa ven nước mây xanh xanh mịt mờ
Ngoái đầu nhìn rặng núi quê hương trong mấy mẫu
Lòng hùng tráng muôn dặm chỉ mong quẫy sóng
Việc học trải qua mười năm, thấu hiểu những cuồng phong rình rập
Đến đây cảnh núi sông đều tươi mới
Trời đất xưa nay vẫn không già
Tự hứa thân này dầu lăn tròn như hòn đạn
Đến lui tùy theo giáo hóa, ai khó mà lưu giữ được


*CẦN CHÁNH ĐIỆN ĐẠI HỌC SĨ
 TRƯƠNG ĐĂNG QUẾ
 勤政殿大學士張登桂 (1793-1865)
Tự: Diên Phương, hiệu: Đoan Trai, biệt hiệu: Quảng Khê;
là danh thần trải 4 triều Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị và Tự Đức trong lịch sử Việt Nam. Trong 43 năm làm quan, có 20 năm ông giữ trọng trách lớn (có hai lần nhận di chiếu tôn phò vua mới). Ngoài ra, ông còn là nhà thơ, nhà sử học, là thầy học của vuaThiệu Trị và một số quý tộc nổi tiếng khác, trong đó có Tùng Thiện Vương và Tuy Lý Vương.

Dịch thơ : 
     
THEO CẦN CHÁNH QUAN TRƯƠNG 
ĐẠI NHÂN KINH LƯỢC LỤC TỈNH
Mênh mông nước biếc - giữa trời mây  
Ngoái lại quê nhà mấy mẫu đây
Muôn dặm cõi lòng ghềnh thác tỏ
Mười năm đèn sách sóng cồn hay
Non sông tô điểm vun màu mới
Trời đất nhìn chung đẹp cảnh nầy
Tự hứa tấm thân nề lửa đạn
Lại qua ai tỏ chuyện xưa nay”
Linh Đàn Nguyễn Hữu Kiểm Phụng dịch 
               12th-11-2013

THEO CẦN CHÁNH ĐIỆN TRƯƠNG                    
 ĐẠI NHÂN KINH LƯỢC LỤC TỈNH
Chân mây ven nước thẳm...giăng mùng....
Nhìn rặng núi quê khuất khuất trùng !
Hùng tráng dặm dài mong quẫy sóng
Sách đèn chầy tháng rõ cuồng phong
Đương thời sông núi luôn tươi mới...
Tự cổ đất trời vẫn trẻ trung.
Thầm hứa thân này lăn tựa đạn...
Tùy cơ tiến hóa để giao phòng.
          Trần Lệ Khánh - Trúc Lệ
                      11-11-2015

TÙNG CẦN CHÁNH ĐIỆN TRƯƠNG 
ĐẠI NHÂN KINH LƯỢC LỤC TỈNH 
Nước mây xanh ngắt thoáng trông xa
Quay lại quê hương thấy nhớ nhà
Biển cả muôn trùng nghe sóng vỗ
Cuồng phong vạn dặm gội mưa sa
Núi sông thanh tú đời thêm trẻ
Trời đất bao dung sống bớt già
Căn dặn với lòng dù lửa đạn
Tùy cơ ứng xử chuộng nhân hòa.
         Hạ Thái Trần Quốc Phiệt

                      11th-1-2016