NGỤ NGÔN Ê-DỐP (37-40) - Ngọc Châu dịch sang thể thơ Song thất lục bát

 

37. The Miser and His Gold

Once upon a time there was a Miser who used to hide his gold at the foot of a tree in his garden; but every week he used to go and dig it up and gloat over his gains. A robber, who had noticed this, went and dug up the gold and decamped with it. When the Miser next came to gloat over his treasures, he found nothing but the empty hole. He tore his hair, and raised such an outcry that all the neighbours came around him, and he told them how he used to come and visit his gold. "Did you ever take any of it out?" asked one of them. "Nay," said he, "I only came to look at it." "Then come again and look at the hole," said a neighbour; "it will do you just as much good."

Wealth unused might as well not exist.

Người keo kiệt và số vàng chôn giấu

 

Ngày xưa có một chàng bủn xỉn

Có thói quen dấu kín tiền, vàng

Trong vườn mình, dưới gốc bàng

Nhưng tuần nào cũng kiểm vàng còn không

 

Anh ta đến xới bung đất lấp

Hả hê xem vàng cất gốc cây.

Một tên trộm biết việc này

Nó liền lẻn đến đào cây cuỗm vàng

 

Tuần kế tiếp anh chàng keo kiệt

Đến xem thì vàng biến đâu rồi

Còn lại hố không, hỡi ôi!
Anh ta dứt tóc, kêu trời, khóc than

 

Đến mức người trong làng kéo đến…

Anh chàng kể lại chuyện kiểm thăm

Một người cất tiểng hỏi rằng:
Vậy anh có lấy lên chăng, ít nhiều?

- Không đâu! Đó là điều quả quyết

Tôi đến đây chỉ kiểm tra thôi…”
- “Vậy thì anh cứ tới nơi

Mà xem cái hố cũng vui kém gì…”

 

Xóm giềng bịt mồm cười khì
Vàng không sử dụng khác gì lỗ kia.

 

38. The Labourer and the Nightingale  

A Labourer lay listening to a Nightingale's song throughout the summer night. So pleased was he with it that the next night he set a trap for it and captured it. "Now that I have caught thee," he cried, "thou shalt always sing to me." "We Nightingales never sing in a cage." said the bird. "Then I'll eat thee." said the Labourer. "I have always heard say that a nightingale on toast is dainty morsel "Nay, kill me not," said the Nightingale; "but let me free, and I'll tell thee three things far better worth than my poor body."

The Labourer let him loose, and he flew up to a branch of a tree and said: "Never believe a captive's promise; that's one thing. Then again: Keep what you have. And third piece of advice is: Sorrow not over what is lost forever." Then the song-bird flew away

Người lao công và chim họa mi 

Họa mi hót đêm hè không nghỉ

Bác lao công hoan hỉ nằm nghe

Tiếng chim nghe quá say mê

Bác liền đặt bẫy bắt về lồng nuôi

 

- Chộp được cậu đây rồi chim nhé

Cứ ngày đêm hót để tớ nghe

- Nhưng tôi là chim họa mi

Trong lồng không thể hót gì được đâu…

 

- Mày bướng vậy thì tao sẽ giết

Nghe nói rằng đem thịt họa mi

Kẹp cùng một lát bánh mì

Nướng lên rất tuyệt, không gì ngon hơn…

 

- Chớ, chớ, hãy ban ơn đừng giết

Xin trao ba bí quyết cực hay
Quí hơn miếng chả còm này… »

Bác lao cổng thả, chim bay lên cành.

 

Họa mi nói rất nhanh ba thứ :

Một - đừng tin lời hứa tù binh

Hai là - đã vào tay mình
Thì cần cố giữ, sạch sanh có ngày.

 

Ba - sầu sẽ quên ngay sau đó

Về thứ mình chẳng có bao giờ

Nói xong không đợi, chẳng chờ

Vút đi thành một chấm mờ trên mây CVCN

 

39. The Four Oxen and the Lion 

A Lion used to prowl about a field in which Four Oxen used to dwell. Many a time he tried to attack them; but whenever he came near they turned their tails to one another, so that whichever way he approached them he was met by the horns of one of them. At last, however, they fell a-quarrelling among themselves, and each went off to pasture alone in a separate corner of the field. Then the Lion attacked them one by one and soon made an end of all four.

 United we stand, divided we fall.

Bốn con bò và con Sư tử 

Sư tử hay rình mò, lảng vảng

Quanh cánh đồng có trảng cỏ non

Nơi bày bò đực bốn con

Vẫn thường gặm cỏ, luôn luôn tụ đàn.

 

Sư tử đã mấy lần thử sức

Nhưng lũ bò lập tức xoay mông

Đầu ra ngoài đuôi vào trong,

Phía nào cũng chỉ sừng cong đón mời!

 

Rồi một ngày xấu trời cũng đến

Bốn con bò chợt hết quí nhau

Mỗi con một góc đồng sâu

Cũng đều có cỏ gặm đâu tùy lòng

 

Sư tử cứ tấn công con một

Ít lâu sau cả bốn cùng toi

Chụm nhau non lớn ai ơi

Tách ra từng đứa thì đời tiêu vong. CVCN

 

40.  The Tortoise and the Birds 

A Tortoise desired to change its place of residence, so he asked an Eagle to carry him to his new home, promising her a rich reward for her trouble. The Eagle agreed and seizing the Tortoise by the shell with her talons soared aloft. On their way they met a Crow, who said to the Eagle: "Tortoise is good eating." "The shell is too hard," said the Eagle in reply. "The rocks will soon crack the shell," was the Crow's answer; and the Eagle, taking the hint, let fall the Tortoise on a sharp rock, and the two birds made a hearty meal of the Tortoise. Never soar aloft on an enemy's pinion

Rùa và Chim 

Rùa ta muốn đến nơi khác ở

Nhờ Chim Ưng giúp đỡ việc này

Món tiền lớn hứa trao ngay

Đền bù công sức cho ngày lao công.

 

Ưng đồng ý nên trong phút chốc

Đã quắp Rùa bay thốc lên cao

Dọc đường gặp Quạ vẫy chào

Bảo “thịt rùa mới ngon sao Ưng à”

 

“Nhưng vỏ nó đến là cứng chắc”
Ưng trả lời - Quạ nhắc khéo rằng:
“Đá kia, thứ gì cứng bằng”

Ưng liền chọn vách đá quăng thả Rùa

 

Ưng, Quạ có bữa trưa tuyệt diệu

Thịt Rùa thật đúng điệu, ngon lành.

 

Ai ơi, liệu cách giữ mình

Chớ  bay nhờ cánh kẻ rình hại ta.

Ngọc Châu dịch.