NHỮNG MÃNH GHÉP KÝ ỨC VỀ MỘT NGÔI TRƯỜNG (9) _ Trương Ngọc Bỉnh

  

NHỮNG MÃNH GHÉP KÝ ỨC 

VỀ MỘT NGÔI TRƯỜNG  (9)

Trương Ngọc Bỉnh, Cựu học sinh Trường Trung học Hải Lăng, Khóa 5, 1964 -1968.

               

Phần  9

Một nữ giáo sư giảng dạy môn Vạn vật và Anh văn bậc Trung học Đệ nhất cấp. Cô có "body" cao ráo, cân đối  và thật đẹp.  Khuôn mặt Cô trắng sáng, căng như trứng gà bóc ... và càng ửng hồng, bừng lên mỗi khi Cô nổi cơn thịnh nộ, cùng lúc giương đôi mày lên cao... Qua cơn sóng gió, vẻ mặt Cô trở lại tươi sáng, phơn phớt nhạt hồng, hiền như "Ma Soeur ", cuốn hút học sinh vào lời giảng. Thế mà trong tiết dạy của Cô, đã có "Ngựa chứng..." tung cát bụi!

   Một thời đã xa, không biết có còn đọng lại một vài ký ức trong Cô vào những năm đầu chân ướt chân ráo vào nghề dạy học? Cô bây giờ đang ở bên kia "thiên đường tự do ", xa tít nữa vòng trái đất, thời gian vụt qua hơn nữa thế kỷ rồi!  Cô Phan Thị Lan, dạy  môn Vạn vật, lớp Đệ lục chúng tôi năm học 1965 - 1966.

     Có ai trong lớp mình (lớp Đệ tứ, Khóa 5) còn  nhớ chuyện bây giờ mới kể, xin bật mí lại rằng:

     Hồi đó, Cô Lan đang giảng bài “Con nhện” (Phần đời sống và tập tính), Cô dừng lại, đưa ra câu hỏi cho cả lớp: -"Vì sao nhện mẹ ôm bọc trứng dưới ngực và bụng của nó " Dưới lớp im re, không một tiếng động! Thuở ấy, tôi có vóc hình thấp và nhỏ con nên ngồi bàn trên cùng, đối diện với bàn giáo viên. Tôi cúi đầu hơi thấp xuống gầm bàn, hớn hở nhìn lui mấy bạn nữ ở bàn sau: Gái, Thể, Mỹ, Thị Bình, Diên... và cả lớp. Chẳng có mống tay nào đưa  lên xin trả lời! Theo ý tôi đoán biết, nghĩ thầm : Nhện mẹ thao tác như vậy để bọc trứng của nó nhận lấy thân nhiệt từ nhện mẹ mà nở ra theo chu kỳ, tựa như con gà mái ấp ổ trứng. Tôi vội vàng nói nhỏ với các bạn  nữ ở bàn sau: - "Ê! Bây đừng cười nghe , để tau trả lời." Tôi đưa tay và được phép trả lời: - "Thưa Cô, do cái chôống hắn rứa!" Cả lớp phá lên cười, xé tan sự im lặng trong mấy giây lát vừa qua, (chôống = giống, giống nòi, thuộc về phương ngữ ...như rựa= rạ, đầu gối= trốôc cúi, rỗ = đúa v.v...). Cô im lặng, đỏ mặt, nhìn trân tráo vào tôi, tỏ vẻ tức giận nhưng không có phản ứng lộ vẻ ra ngoài! Giây phút căng thẳng của lớp qua mau. Cô lấy lại bình tĩnh, giải thích đúng như điều tôi suy nghĩ và thêm ý: để bảo vệ, tránh các kẻ thù (thiên  địch) tấn công bọc trứng làm mồi! Tiết dạy rồi cũng nhẹ nhàng, từ từ trôi qua như những áng mây trắng mùa Hạ bên khung cửa sổ, tan nhanh vào bầu trời cao trong xanh vời vợi ...

   Cả lớp nghỉ chuyển tiết tại chỗ. Tôi quay lại nói với các bạn nữ: - "Lần sau, tau dám chắc bị truy bài cũ rồi bây ơi! " Tôi về nhà "gạo bài" tiết vừa học thật trôi chảy, vì nghĩ rằng tiết tới của Cô, mình như một tội phạm, sẽ đứng trước "vành móng ngựa!"

   Thời gian như lao nhanh hơn, giờ dạy của Cô với lớp rồi cũng sẽ đến. Sau thủ tục chào đón Cô vào lớp , Cô Lan đảo quanh nhìn một vòng bao quát lớp và chắc chắn kiểm tra sự hiện diện của tôi - học sinh có "sự cố" tiết trước, hôm nay có nghỉ học? Cô đến bên bàn giáo viên, đặt cái túi xách bằng da lên bàn, bắt đầu tiết dạy. Tên tôi có chữ cái B, chỉ xếp sau hai bạn Hoàng Thanh Bình và Lê Thị Bình. Xin mở ngoặc, tản mạn đôi dòng với những người bạn đã để lại ấn tượng khó phai của những ngày đầu bước vào đầu cấp học. Năm học lớp Đệ thất có bạn Phạm Hữu Ân, được xếp tên đầu sổ gọi tên và ghi điểm (theo Alphabet ), nhưng khoảng chừng một -hai tháng, bạn Ân cùng các bạn Lý  Ái Dung, Lê Đình Do, Nguyễn Thanh Sơn (cùng có gia đình ở Thị xã Quảng Trị ), lần lượt, lác đác chuyển về Trường Nguyễn Hoàng, Thị xã Q.Trị; còn bạn Nguyễn Ngọc Giàu (ở Tp Huế) chuyển về Huế - tất nhiên là vào Trường công lập! Hiện nay, bạn Ái Dung, Đình Do  đã định cư ở đất nước "Cờ hoa", còn các bạn Ân, Sơn và Giàu thì mịt mù "cà cưỡng". Sau khi "bẻ càng cua", các bạn ấy cũng thật "chịu thương , chịu khó" từ Thị xã Q.Trị vào - ra Hải  Lăng bằng xe đò, trong chiến tranh, đường sá bom mìn ... Trong số các bạn ở Thị xã Q.Trị , có bạn Sơn nói tiếng Bắc đặc ròng! Bạn thường mang theo cơm trưa, thức ăn của Sơn "trội hơn "  -món lạp xưởng! Chúng tôi thường ngồi ăn cơm nắm buổi trưa trên bàn học sinh và cùng trao đổi thức ăn với nhau bằng những đôi đũa  yếu ớt  của cành dương liễu vừa bóc sạch vỏ tươi từ phía sau trường. Các bạn Ân, Do và Dung thì không  thấy bóng dáng ăn cơm trưa tại lớp học. Bạn Giàu trọ học, ăn cơm tháng, nhà của Nguyễn Ngọc Dũng , cựu học sinh Khóa 6, ở Phe Nhất , xã Hải Thọ. Kể ra năm người bạn của lớp tôi vừa nói, cũng thật dũng cảm: trường nhà không "chọi" mà  chọi  trường xa? Các bạn lặng lẽ ra đi mà không một lời giã từ bè bạn! Có ai đó đem lòng quay quắt mà níu kéo đóa hồng Ái Dung, nổi trội, ấn tượng... họa may ở lại cho hết năm học... hết cấp không ? Buổi sáng, chúng tôi vào lớp , nhìn thấy chỗ ngồi lần lượt trống vắng từng bạn được nhắc tên ở trên... cho đến lúc không còn ai đi thêm nữa! Các bạn  đến và đi  như một hiện tượng đặc biệt, đã để lại trong lớp những dấu hỏi  và lưu luyến khó phai!

   Trở lại tiết dạy của Cô Lan, tôi được ưu tiên  đánh dấu vào sổ điểm và lên trả bài cũ! Các Cụ đã từng dạy: " Tri kỷ, tri bỉ - bách chiến, bách thắng ". Tôi đã đoán trước , có sự chuẩn bị, phòng thủ nên tôi đã tự tin và mạnh dạn mang vở bộ môn lên và trao cho Cô để chuẩn bị  trả lời. Cô "xoáy" hai câu hỏi. Tôi trả lời được nhưng chưa hoàn hảo mấy! Dưới lớp, lúc đó cũng hồi hộp theo dõi tôi ... và tôi cũng đọc được ý nghĩ của lớp: Tiết trước, trả lời hài hước, làm Cô giận, nay bị Cô truy bài. Cuối cùng,  Cô "phán" ngắn gọn và khô khốc "13 điểm" (nay = 6.5 điểm). Tôi nhận lại vở, cám ơn Cô và về chỗ ngồi ...

   Chuyện kể về bài học thứ hai, gần 60 năm trước, cũng môn Vạn vật với Cô Lan - lớp Đệ ngũ (nay lớp 8) vào năm học 1966 - 1967 như sau:

   Trong bài giảng : "Bắp thịt nhị phúc"  có hai tiết, tiết 1 đã qua , tôi chuẩn bị bài thật kỹ, kể cả phần hình vẽ theo nội dung đã học, nắm vững các vị trí có bắp thịt nhị phúc trên cơ thể con  người, mà Cô đã dẫn chứng bài trước. Do tính hiếu kỳ, muốn tìm hiểu để nắm thêm kiến thức bài thực tế hơn, tôi đã xin phép Cô đặt câu hỏi: -"Thưa Cô , ngoài các vị trí bắp thịt nhị phúc trên cơ thể người mà Cô đã dẫn chứng , vậy còn chỗ nào khác có bắp thịt nhị phúc nữa không? " Lúc này, Cô đứng nhìn cả lớp, có ý đưa ra câu hỏi, hỏi đố để nhờ cả lớp trả lời, để rồi Cô bổ sung, điều chĩnh! Chẳng có cánh tay nào đưa lên xin trả lời! Sau đặt câu hỏi, tôi vẫn  lớ ngớ đứng tại chỗ vì Cô chưa cho phép ngồi! Cô quay sang hỏi tiếp tôi: - "Vậy thì theo em, em có biết  nơi nào còn lại  ...có bắp thịt nhị phúc? " Lúc này,  cả lớp cũng lo cho tôi , có suy đoán là tôi thách thức Cô hoặc câu trả lời của tôi là một dẫn chứng hàm ý không trong sáng , có tính khôi hài, chọc cười cho cả lớp ... Tôi đáp lại câu hỏi của Cô với sự tự tin và trong sáng, không như các bạn suy đoán nghi ngờ từ một phía và có thể không tích cực của Cô! Tôi dẫn  chứng : Bắp thịt ở cằm và gót chân ... Vậy mà sau đó, bản thân tôi cũng áy náy, ví như làm phật lòng Cô giáo. Tôi quay lại bàn sau nói với các bạn nữ những ý nghĩ  như tôi đã kể về bài Con nhện đã học ở lớp Đệ lục, với Cô Lan. Quả đúng, tiết sau tôi đã bị truy bài cũ! Tôi nhận được con điểm 9 (=4.5 điểm bây giờ!) Bài mới , cả lớp im re, ngồi ngậm tăm, buồn như đám ma , chẳng ai khua mép... mà cố gắng,  "say sưa " nuốt những lời Cô truyền thụ ...

   Vậy là hai năm học được thọ giáo  với Cô Lan, Cô và trò như những người  có "oan gia trái chủ". Bên trời đất nước "Cờ hoa", mong Cô bao dung và nhận nơi đây tấm lòng xin thứ lỗi muộn màng của học trò cũ ngày xưa ...

                        (Còn tiếp )