DA DIẾT QUÊ NHÀ ... - Phạm Xuân Dũng

          (Nhân đọc tập thơ "Chiêm bái quê nhà" của Trần Bình)

Nhà thơ TRẦN BÌNH đọc thơ tại buổi ra mắt tập thơ CHIÊM BÁI QUÊ NHÀ của anh.

                            

       Mấy năm trước, một sự kiện gây tiếng vang trong làng văn nghệ Quảng Trị khi phu nhân nhà thơ Trần Bình có một quyết định mang tính đột phá: thịt một con heo gần bốn mươi cân sau bao ngày rau cám để tài trợ chính cho tiệc thơ chồng ngay tại quê nhà làng An Nhã, xã Do An, huyện Do Linh.   

                 

      Giữa thế kỷ 21 trong tình cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu, gạo châu củi quế, lạm phát thơ, lại có một người vợ quê chịu thương chịu khó dũng cảm hiến tặng cả một gia tài không nhỏ cho một cuộc chơi mà thiên hạ cho là phù phiếm khiến nhiều người choáng váng và phát ngộ khi nhìn nhận lại thi ca. Nhà báo Lê Đức Dục bình luận sự kiện văn nghệ này bằng giọng hài hước, hân hoan pha chút ngậm ngùi: "Tôi cũng là người làm thơ, đăng tải nhiều nhưng đây là lần đầu tiên tôi thấy có người vợ Trần Bình dám đem heo đãi  thơ. Giá như ngày trước, tôi cũng được vợ tôi tặng cho một đùi gà vì thành tích làm thơ thì chắc bây giờ tôi đã là một nhà thơ thành đạt. Điều đáng nói ở đây, tôi nhấn mạnh, chưa phải là thơ mà là cách ứng xử với thơ!" Quả thật, tiệc thơ Trần Bình đã thu hút nhiều bạn bè, anh em văn nghệ trong và ngoài tỉnh. Còn ở quê nhà thi sĩ, vốn quan niệm truyền thống thường tình thịt heo là để việc làng thì từ đây đã có thêm một ý nghĩa khác: việc thơ !

       

       Dễ nhận ra trong thơ Trần Bình là tình quê da diết. Những bài thơ chiếm được cảm tình người đọc thường giống nhau ở chỗ mộc mạc, lấm láp chân tình. Trong "Cò ơi thao thiết", anh viết:

            Gian khó đè lên hai đầu quang gánh mẹ tôi

            Triêng thúng cả một mùa màng ra chợ

            Cha cúi gập mình trên những đường cày ải vụ

            Cái nghèo, cái khổ  

            đeo bám còng lưng!

            Bước chợ đường quê mẹ nuôi chúng tôi khôn

            Cha nhường phần ngon che chiều nhỏ dại

            Vô tư vốc nghịch, ăn đất nằm rơm

            Chúng tôi lớn lên những điều mê mải ...

       Đứa con làng quê trong thơ Trần Bình bao giờ cũng là đứa con  dại ngộ dẫu lớn khôn, thành đạt đến mấy vẫn thấy mình có lỗi, vẫn thấy mình mắc nợ với quê hương:

           Mẹ ơi!

           Sáng nay về tạ lỗi mùa màng

           Mẹ cha mồ yên, mả vắng

           Con bỗng thèm một gốc quê da diết nắng

           Con bỗng thèm một lời ru...

           Cò ơi thao thiết

           Cò ơi tìm về ...

        Người mẹ quê trong thơ Trần Bình cứ thúng mủng gánh hai đầu tao loạn, băng qua biết mấy chiến chinh, ly tán, để dắt dìu, che chở đàn con. Người đọc dễ đồng cảm với người mẹ nhà thơ chân chất và cao quý vô ngần:

           Mạ tôi cả ngày dang nắng

           Còng lưng trưa má, ruộng lầy

           Đi qua tháng ngày cùng cực

           Rách lành no đói lắt lay

           Chiến tranh một thời bom đạn

           Người quê ly loạn khắp vùng

           Đèo bòng mạ tôi thúng mủng

           Ôm đùm che chắn các con

                                        (Mạ tôi 1)

         Cũng vì da diết tình quê nên khi có dịp đi xa, Trần Bình luôn nặng lòng với những gì là quê cha đất tổ, là chôn nhau cắt rốn, là thương cội nhớ nguồn và lấy đó làm thước đo phẩm giá con người. "Đồng hương" cũng là nơi bộc trực Trần Bình :

        Có cả một hội đồng hương làng ở phố

        Những bạn bè thành đạt của tôi

        Cái sự đổi đời từ thôn ra thị

        Nghe cứ như là chuyện chơi

        Nghiêng chén tràn đêm say phố

        Bên em mắt lúng liếng cười

        Ước ao chặn nghẹn nơi lồng ngực

        Cho ta thành dân phố chút thôi

     

        Vô tư đi. Cứ vào Nam mà sống

        Chả nhẽ rời quê - muôn kiếp mặn mòi

        Chả nhẽ vì mẹ cha nghèo cực

        Mà ta mơ thành một kẻ mồ côi!

         …

        Có cả một hội đồng hương làng ở phố

        Thương đến nghẹn ngào cái giọng miền Trung

        Sao nỡ nói tiếng Nam, tiếng Bắc

        Để mô, tê, răng, rứa ...ngại ngùng.

        Thơ Trần Bình được nhiều tâm hồn đồng điệu bởi tình quê sâu nặng, lời lẽ thật thà, chân chất được tuôn chảy từ một tấm lòng lúa khoai có chi nói nấy. Khó tìm thấy kỹ xảo hoặc các thủ pháp tân kỳ trong thơ anh dù rằng người viết vẫn dụng công. Những bài thơ khá hay hiện lên một chân dung thơ người cầm tinh tuổi cọp hồn nhiên mà vẫn không kém phần lắng sâu, trăn trở. Cũng mong rằng anh vẫn là chính anh trong sáng tác, có điều chọn lọc và tiết chế hơn để có những bài thơ thực sự mang dấu ấn Trần Bình.

       Chúng ta sẻ chia và hy vọng vào một hồn thơ tươi trẻ mà sâu lắng như chính mùa xuân.

PHẠM XUÂN DŨNG

dpthachthao@gmail.com