XÓM NHỎ - Tản văn - Lê Yên

XÓM NHỎ

Tản văn

Lê Yên

 Bên ngoài trời nhá nhem tối… Xóm nhỏ nhà tôi không còn cảnh sinh hoạt như ngày mới dọn về… Chút ánh chiều mờ nhạt phía chân trời, những cơn gió mát không còn thong dong. Sự lạc lõng giữa không gian rộng, trống trải, trẻ con không nô đùa, người già thôi còn chụm đầu bên bàn cờ tướng ở góc đường, sự yên ắng đến đìu hiu… Đằng sau cánh cửa những ngôi nhà là sự lo lắng… Thấp thoáng bóng dáng một tai ương, một vài chiếc xe máy vội đi, vội về rồi biến mất…

 Dịch bệnh khắp nơi. Nhịp sống như chậm lại… Những gánh hàng rong quen thuộc vắng tiếng rao. Đàn bà trong xóm đua nhau đi mua lương thực dự trữ, họ kháo nhau giá cả và hàng hóa. Mọi công việc bị ngưng trệ, nhà vài ba đứa con lo lắng, tình hình này kéo dài lấy gì mà sống.

 Một khu phố với những ngôi nhà nhỏ sát nhau kiểu Sài Gòn xưa, đổi chủ nhiều đời. Họ đa số là dân nhập cư, bôn ba làm kiếm tiền mua được căn nhà nhỏ cũng là điều khó khăn… Tôi gọi khu phố này là “Xóm nhỏ”, rất thân tình và ấm áp, không như người ta hay nói: “Sài Gòn nhà nào biết nhà nấy, không ai quan tâm tới ai…” Nhà nào có dịp gì đặc biệt họ đều mời gọi nhau, cũng như sẵn sàng giúp đỡ khi một ai đó cần.

 Sáng nay vừa gặp cô em bán tạp hóa đối diện nhà, câu đầu tiên cô ấy hỏi tôi: “Chị mua gạo chưa? Em gọi luôn cho.” Suy nghĩ một chút tôi trả lời: “Em gọi giúp chị một bao.” Bụng nghĩ thầm nhà có ba mẹ con bao gạo ăn chừng nào mới hết, hôm qua con trai còn chở về mấy thùng mì và cứ thế mỗi thứ một ít…

  Tôi đã từng trải qua thời kỳ cơm không có ăn, dù cha mẹ đã làm vất vả, vẫn cơm không đủ no… Cảm giác bất an, bồn chồn đó tôi đã cảm được trong ánh mắt cha mẹ và hôm nay cảm giác đó còn nhiều hơn… Dịch bệnh lan tràn, cái chết rình rập, tôi quay lại nhìn con trai nhỏ vô tư cười đùa, tù túng với những ngày ở nhà, thỉnh thoảng nhắc bạn bè và cô giáo, coi bộ nó nhớ trường nhớ lớp… Khẽ thở dài, tôi nhủ thầm phải thật bình tỉnh để phòng tránh cho mình và cho cộng đồng ngoài kia.

 Khi phải đối diện với cái chết con người khao khát được sống, nhu cầu tương quan dừng lại… Chỉ ra khỏi nhà khi thật cần thiết! Chợt thèm nắng ấm, thèm sự náo nhiệt của thành phố, thèm một cái bắt tay hay nụ cười thân thiện. Tất cả đã dừng lại, khi con virus nhỏ xíu đầy quyền lực san bằng, chỉ còn làn ranh giữa sự sống và cái chết. Tất cả đều là hư không… Con người chậm lại để thức tỉnh những lựa chọn… Lựa chọn nào là tốt nhất trong tình cảnh hiện tại? Khi mỗi sớm mai nghe tin tức người chết lên đến con số trăm, số ngàn…

 Trở về và ở yên trong ngôi nhà mình, làm điều cần thiết chính phủ và y tế khuyến cáo. Bên cạnh người thân, ăn bữa cơm gia đình nhiều hơn và nhất là có thời gian nhìn lại ngôi nhà tâm hồn của mình. Có thể mình đã quá vội với nhịp sống thường ngày, ý thức sự mong manh của phận người để biết bỏ bớt những thừa thải, giữ lại sự cốt lõi trong cuộc sống, yêu thương nhiều hơn… Tình yêu gắn kết con người lại với nhau và chắc chắn một điều bóng tối sẽ được đẩy lùi.

 Tưới những giọt nước từ từ lên luống rau, nói là luống rau thực chất chỉ là những cái thùng xốp đổ đầy đất để trồng rau xanh, cặp sát vách tường. Tôi nhìn ngắm chúng xanh thêm mỗi ngày, cảm giác thích thú, chợt nghĩ: “Biết dành đủ thời gian cho công việc với đam mê, chắc chắn kết quả sẽ tốt đẹp.” Không biết những ngọn rau non có cảm nhận được yêu thương khi tôi vuốt nhẹ lên mặt lá xanh còn đọng nước, dễ chịu biết mấy. Bàn tay chạm vào phiến lá mềm còn ẩm sương mát lạnh, một điều gì đó rất mới… Ngọn rau hôm nay vươn xa hơn. Có phải đó là sự sống, là hy vọng… Rồi dịch bệnh sẽ qua. Ta học được gì từ những mất mát đau thương, phải chăng phải biết trân quý, giữ gìn với yêu thương giữa những tương quan cuộc sống.

  Con đường xóm nhỏ, lòng đường chừng mấy mét, nhà bên này có thể thò đầu ra cánh cửa khép hờ hỏi thăm nhà bên kia, một người đi chợ vài ba nhà gởi đồ ăn. Chén chè, chén cháo bưng qua, bưng lại vội vàng mà vui. Dặn nhau: “Phải phòng dịch thật kỹ nhé!” Chợt thấy xót xa thương cho những người đã mất đi với dịch bệnh, một tai ương bất ngờ không lường được. Khởi nguồn của bất hạnh rất bình thường, nó có thể ập đến ở bất cứ thời điểm nào không biết… Thương những người hy sinh bản thân đầu tuyến, không nói trước được ngày mai. Tất cả như chìm đắm trong nỗi buồn! Tôi cảm tưởng bầu không khí cũng nhốm màu lo lắng… Cho dù ở nơi nào cầu mong mọi người được bình yên.

 Sự lo lắng ban ngày kéo dài vào giấc mơ, tôi rùng mình nhìn thấy cảnh sự sống chấm dứt, không còn cơ hội gặp con trai lớn ở xa, vì ở phương trời đó cũng ngập trong dịch bệnh… Tâm trí tôi trôi tuột với nỗi sợ hãi... Giật mình choàng tỉnh, nhìn ra cửa sổ trời đã tờ mờ sáng, bình thường giờ này đã rộn ràng người qua lại, người đi tập thể dục, bước khẽ xuống giường, mở hé cánh cửa nhìn ra bên ngoài… xóm nhỏ lặng lẽ không một bóng người. Tôi nghe tiếng gió đi qua lao xao với nỗi buồn…  Ngồi đó giữa yên tịnh sớm mai, nuốt từng ngụm nước nhỏ, những suy nghĩ nối đuôi nhau lang thang từ tinh cầu này qua tinh cầu khác, tôi mơ một bình yên, khoảng khắc thả trôi ấy thật kỳ diệu… Cho dù sự lo sợ ép chặt tôi, nuốt chửng tôi giống như chân không trong vũ trụ, lòng tôi vẫn luôn giữ chặt sự bình lặng và tin vào một ngày mai, tất cả sẽ tốt đẹp dưới ánh mặt trời…

 Tới giờ con trai thứ đi làm, đến bên con, dang đôi tay nói: “Cho mẹ ôm một cái.” Vỗ vỗ vào bờ vai rộng của con nhắc chừng: “Con cẫn thận nhé!” Lòng thấy yên hơn. 

Tôi đã từng đi qua nhiều xóm nhỏ trên cuộc mưu sinh… Chợt khám phá ra một điều: Tất cả như một gia đình lớn, nếu ta có đủ yêu thương để san sẻ, họ sẽ bảo vệ và đưa tay ra khi ta cần… Và cứ thế tôi bình yên giữa xóm nhỏ cuộc đời…

Sài Gòn 30/3/ 2020

LÊ YÊN