THƯƠNG TIẾC NHÀ THƠ TRƯƠNG ĐÌNH ĐĂNG

  

Chân dung nhà thơ Trương Đình Đăng

LỜI CHIA BUỒN CỦA THI HỮU

NGỌN ĐÈN

TRƯƠNG ĐÌNH ĐĂNG

ĐÃ TẮT!

Nhà thơ Đình Đăng sinh năm 1933, quê Giáo Liêm, Triệu Độ, Triệu Phong, Quảng Trị, thường trú ở 30 Nguyễn Văn Thoại, quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng đã mất hôm qua mùng 2 Tết.

Là hội viên hội Nhà văn Đà Nẵng, thi lão Phương Ngữ (bút danh) đã có nhiều tác phẩm thơ đã in thành sách và đăng trên một số báo, tạp chí, đặc biệt bài Văn bia khắc đá ở Nghĩa trang đồng hương Quảng Tri tại Hoà Khương nổi tiếng lưu dấu muôn đời!

Ông có cuộc sống nhân hậu, yêu quê hương đất nước, gia đình, bạn bè chân thành.

Như ngọn đèn đã tắt nhưng ánh chiếu mãi sáng trong lòng bạn bè và những người thân, nay ở phương trời cách biệt, nguyện cầu vong linh bác ra đi thanh thản, tiêu diêu chốn vĩnh hằng!

Xin chia buồn cùng vợ chồng cô Thanhhuyen Truong và tang quyến!

Võ Văn Hoa

Loan Tran

6 tháng 2 lúc 15:45 · Đà Nẵng

Đây có lẽ là bài thơ cuối cùng của ba, 87 tuổi vẫn đau đáu nỗi niềm nước nhà ...

Bản viết tay trên tờ lịch để trên bàn đầu giường...

...........

Ngồi buồn ngẫm chuyện gần xa

Chữ mình sao khác chữ ta vậy kìa

Đi ra lại khác đi về

Con gà cũng khác con kê, nực cười

Năm tư dân tộc trên đời

Việt Nam là nước của người dân Nam

Đầu đen máu đỏ da vàng

Âu Cơ là mẹ, cha - chàng Lạc Long...

Bắc kia đỏ nước sông Hồng

Nam này xanh nước chín rồng về xuôi.

Ai chặt Bến Hải làm đôi

Máu sông ngầu nước, xương phơi trắng đồng!?

Cùng chung con cháu Lạc Hồng

Cũng từ trăm trứng cha Rồng mẹ Tiên

Mà sao thù hận triền miên

Phải chăng vì chính lợi quyền mà tham

Ai đem chục triệu dân Nam

Nướng thân trên lửa bạo tàn bất nhân

Kẻ thua bỏ xứ vong thân

Bao nhiêu người thắng vì dân hay vì...?

Mùa xuân "Đại Thắng" lại về

Nhớ sao ngày ấy tràn trề niềm vui

Đắng cay tưởng đã ngọt bùi

Nào đâu quên được ngậm ngùi xót xa

Phải chi ngày ấy thuận hoà

Chung tay xây dựng nước nhà phồn vinh

Có đâu dân tộc điêu linh

Có đâu thù hận dứt tình chung nôi

Có đâu tang tóc chia phôi

Có đâu thịt xáo da nồi hỡi ai!?

Bảy ba năm ấy chưa dài

Ngắm nhìn đất nước thấm bài học đau

Đôi dòng gửi lại mai sau

Ngàn năm còn hận giặc Tàu chưa nguôi

Nỗi buồn rút ruột gan tôi!...

TRƯƠNG ĐÌNH ĐĂNG

VÔ CÙNG THƯƠNG TIẾC VĨNH BIỆT ĐẠI LÃO THI SĨ PHƯƠNG NGỮ TRƯƠNG ĐÌNH ĐĂNG

LANG TRƯƠNG

Trời Đà Nẵng sáng nay buồn da diết, tắt sợi nắng vàng lạnh lẽo giọt sương sa; mây Ải mênh mang sao lặn trăng tà, sóng nước Hàn giang vỗ “ Chiều Loang Bến Vắng”.

Chiều hôm nay có dòng người lẳng lặng, đi bên nhau lần cuối trong đời. Những bước chân không gần nhau lại, lặng lẽ tiễn người về cõi thiên thu. Góc phố thân quen, con đường qua ngõ; giờ vắng bóng ai ngày hai buổi đi về. Ngôi nhà lớn bỗng thênh thang như chưa từng thế, chú cún nằm buồn rơi lệ nhớ chủ nhân ông.

Thi nhân đi tiếng lòng còn ở lại. Di cảo vẫn thơm dòng lưu bút sau cùng. Người đã mất nhưng tinh thần không mất, đau đáu tình đời một nỗi riêng chung.

Xin vĩnh biệt một người anh lớn, một tài hoa sinh từ đất Cổ Thành; xin vĩnh biệt một tấm lòng nhân hậu, chan chứa tình người, chan chứa yêu thương; xin vĩnh biệt một hồn thơ bất diệt, đã góp cho đời những áng thơ bay.

Vọng bái Hương Linh Thi Lão Trương Đình Đăng

                                      

  KÍNH TIỄN ĐƯA

Ơi hỡi ! thi nhân đã bỏ về

Tìm xưa mực đọng lệ Tình Quê *

Người đi lục bát vần đau đớn

Kẻ ở thơ đường giọt tái tê

Chẳng những cảo thơm soi bản quán

Mà còn Thiền ngữ rọi tào khê

Thi đàn vọng bái buồn thương tiếc

Hậu học tiễn đưa phụng kính đề

Lê Đăng Mành kính vọng bái

* TÌM XƯA Là bài thơ của Bác Trương Đình Đăng

In trong Tình Quê của Hội Đồng Hương Quảng Trị tại Đà Nẵng

KÍNH TIỄN HƯƠNG HỒN LÃO TRƯƠNG

Thương ôi! Trương Lão đã ra về

Chín chục xuân đời toả ngát quê

Hồi trống giã từ nghe thảm thiết

Tiếng kèn sinh ký dạ đau tê

Thơ ca dậy sóng nơi trường hải

Phú vịnh tung hoành ngọn tiểu khê

Hậu bối tao đàn rưng ngấn lệ

Hương tâm một nén bái dâng đề

Trần Ngộ

Kính bái hương hồn thi lão 

ĐƯA TIỄN

Ở lâu trần thế cũng tìm về

Ô trọc cõi đời chẳng phải quê

Một bước ra đi lòng quyến luyến

Trăm năm ở lại dạ sầu tê

Văn chương kim cổ từ triền núi

Thi phú đương thời tận suối khe

Hậu bối khóc đưa lòng mến tiếc

Vài câu  tiễn biệt kính dâng đề.

PHÓ QUÂN BÌNH kính bái

VĨNH BIỆT LÃO TRƯƠNG

Người theo bước tổ, bến tiên về

Để lại hương nồng đượm sắc quê

Phú tạc đường trung bừng lửa ấm

Thơ gìn vận thắm  bạt hàn tê

Trông hình buốt dạ từ cao ốc

Nhớ tiếng nao dòng tận tiểu khê

Lại giở xem từng trang sách cũ

Vần thơ cụ viết vẫn tươi đề

 Phạm Duy Lương

Thành kính chia buồn

GIÃ BIỆT HỒN THƠ LÃO TRƯƠNG

Rời xa cõi tạm để theo về …

Dấn bước đã cùng khắp thị, quê

Dẫu biết vô thường sao mãi buốt

Mà hay hữu hạn lại càng tê

Nhục vinh nếm trải ngàn tang hải

Trong đục từng qua vạn tiểu khê

Hết nợ tơ vương nào cái thế

Cười vui giã biệt nhớ thơ đề.

Đông Thái Phan Tự Trí

Kính giã biệt hồn thơ Lão Trương

VỌNG BÁI HƯƠNG LINH

Non bồng Nước Nhược sớm tìm về

Cõi tạm bao năm cũng lánh quê

Quảng Trị đầu thời thân hữu mến

Thành Đà cuối buổi cháu con tê

Người đi tiếc nhớ trang Văn Nghệ

Kẻ ở đau buồn biển Mỹ khê        

Đôi ngã âm dương giờ cách trở

Tâm nhang vọng bái bút thơ đề...

Võ Làng Trâm

KÍNH TIỄN TRƯƠNG HUYNH

Tiếc thương Phương Ngữ đã đi về

Về nẻo yên bình thỏa lối quê

Quê cảnh thiên hương dòng suối mộng

Mộng tình quý hữu bạn vai kề

Kề lòng xướng họa vời đôi ngã

Ngã cánh giao hòa vọng tiểu khê

Khê dọng lệ sầu dâng biển nhớ

Nhớ tình thi Lão kính tâm đề.

Đức Hạnh - 10 02 2019

TIỄN ANH VỀ TRỜI

(Kính viếng nhà thơ Trương Đình Đăng

Tạ thế lúc 9 giờ 30 ngày mồng 2 tết Kỷ Hợi)

Tưởng rằng anh còn nằm viện

Qua trang tìm đọc vần thơ

Ngờ đâu tin báo bất ngờ

Anh đã vể Trời vĩnh viễn.

Anh đi thơ còn ở lại

Lời vàng rút ruột không đi

Một đời con tằm thi sĩ

Tơ vàng còn đó lưu ly.

Nhớ anh, nhớ hoài phong cách

Trong lòng Thân Hữu Thành Đà

Một người trưởng thượng tài hoa

Một tâm hồn thơ kính mến.

Anh bay, cõi Trời anh đến

Đàn em còn ở lại đây

Hẹn anh sẽ có một ngày

Chung nhau ở miền cực lạc

Ta ngâm thơ vàng thơ bạc

Rong chơi gần cõi thường hằng

Thơ bay ngân gió ngân trăng

Những lời cảo thơm anh viết !!!

Châu Thạch

THƯƠNG TIẾC NHÀ THƠ TRƯƠNG ĐÌNH ĐĂNG

Tưởng rằng anh còn khoẻ

Trường thọ cả trăm năm

Nào ngờ gió bắt mưa cầm

Hạc vàng bay mãi ngàn năm chẳng về

Nghiêng mình tiễn bước anh đi

Gẫm câu “Tử biệt sinh ly” đau lòng

Ba ngàn thế giới mênh mông

Cảm hoài một mối đôi dòng đầy vơi

Hay tin anh mất luống bùi ngùi

Hảo thủ thơ Đường dễ mấy ai

Ý tưởng cao siêu hơn các bạn

Ngôn từ trong sáng vượt bao người

Cố hương tuổi trẻ từng tranh đấu

Khách địa hưu nhàn mới nghỉ ngơi

Giấc mộng “ĐĂNG SƠN” nay đã thỏa

Non Bồng nước Nhược cảnh nhàn thơi.

Ngày Mồng 3 tháng Giêng Kỷ Hợi 2019.

Văn Cầm, Văn Chi và các bạn thơ

Kính viếng.

(*): Nhà thơ Trương Đình Đăng, bút danh: Đăng Sơn, Phương Ngữ. Sinh 1933. Tạ thế 9h30 ngày mồng 2 Tết Kỷ Hợi (6/2/2019).

VĨNH BIỆT BÁC TRƯƠNG ĐÌNH ĐĂNG

Thôi rồi, vãng một kiếp người

Bác đi để lại khoảng trời yêu thương

Mới ngày nào quán bên đường

Nay thanh Thiên cổ sầu vương mộ phần

Cương thường một gánh chinh nhân

Bỏ lại thế sự bên chân ngựa hồng

Thanh thản lạc cõi Tịnh không

Một mình một bóng non Bồng thảnh thơi

Tiếc Bác sớm bỏ về Trời

Đi không trở lại Bác ơi, tôi buồn.

Khấp bái

THẾ LỘC

&&&

ĐỌC BA BÀI THƠ NGẮN CỦA ĐÌNH ĐĂNG

Châu Thạch

Đăng lại để tưởng niệm nhà thơ Trương Đình Đăng vừa qua đời.

06/02/2018

Nhà thơ Đình Đăng tên thật Trương Đình Đăng, còn có bút danh Đăng Sơn, Phương Ngữ. Ông sinh năm 1933 quê ở Triệu Phong Quảng Trị. Hiện trú tại Đà Nẵng. Đình Đăng là một thi hữu huynh trưởng. Huynh trưởng về hai phương diện.

Nhà thơ đang ở độ tuổi bát tuần, phong cách sống và phong cách thơ được văn thi hữu mến phục và văn thi đàn mến mộ nhiều. Thơ của ông suy nghiệm sâu xa về tình yêu và triết lý sống, có cái nhìn tỉnh táo và công bình để phán xét những sự kiện xảy ra giữa đời thường. Tài sản thơ của ông rất đồ sộ nhưng phần công bố trên báo chí thì ít, vì bản tính nhà thơ thích nhàn hạ tiêu dao, vui với mình với đời bằng vần thơ thanh nghị hơn là xông xáo trên diễn đàn vì cái danh vọng. Để viết tường tận về thơ Đình Đăng thì không thể nghiên cứu ngắn ngày và viết trên một vài trang giấy mà được. Châu Thạch tôi vốn là cây bút nghiệp dư và viết cảm nhận thơ tùy hứng, nên trong khuôn khổ bài viết nầy, chỉ xin đề cập đến ba bài thơ chữ ngắn của ông. Chữ ngắn nghĩa là câu thơ ít chữ và bài thơ cũng ngắn.

Bài thơ thứ nhất:

TÌM

Thế gian

ai khóc

ai cười

Ta ngồi đây

với quanh đời

nhiễu nhương.

Từ em

lạc giữa vô thường

Ta như cỏ dại

gió sương

võ vàng.

Đâu trần tục

đâu thiên đàng

Biết tìm đâu

giữa dối gian

cõi người?

Đọc “Tìm” ta thấy nhà thơ không chỉ cô đơn vì vắng em mà còn mang một nỗi cô đơn lớn hơn nữa, đó là nỗi cô đơn giữa “cõi người”. Bài thơ dễ dàng cho ta hiểu cái ý của nó nhưng khó khăn cho ta đồng cảm với niềm đau tình yêu và niềm đau nhân thế ở một tâm hồn lớn đang sống giữa hiện thực. Những ai thấy đồng cảm, lòng xót xa vì tiếng thơ nầy thì người đó cũng mang chung với tác giả một tâm sự buồn tình và buồn đời. Tình trong “Tìm” của tác giả Đình Đăng không chỉ là thứ tình nam nữ hay vợ chồng đơn thuần mà còn một thứ tình đồng điệu của hai người tri kỷ sống giữa cuộc đời biến động. Bởi thế, khi nhà thơ ngồi nhìn “ai khóc/ ai cười/Ta ngồi đây/với quanh đời/nhiễu nhương” thì ông không nhớ đến bạn bè, đồng đội mà ông lại nhớ người phối ngẫu của mình trước hết. Tôi biết “em” ở đây là người vợ thân yêu của nhà thơ. Bởi vì ai gần gủi với tác giả đều cảm phục một giai thoại tình yêu tuyệt vời của vợ chồng ông. Bài thơ cho ta thấy rõ ràng tác giả là người bất đắc chí. Nhà thơ đã ngồi đó, nhìn biến động quanh mình một cách vô vọng, đến nỗi dễ dàng nhầm lẩn vì không biết “Đâu trần tục/ đâu thiên đàng/ Biết tìm đâu/ giữa dối gian/ cõi người?” “Cõi người” đánh dấu hỏi có nghĩa là “có phải cõi người hay không?”, hay đó là cõi ma, cõi quỹ.

Đọc bài thơ “Tìm” ta thấy ở đó một tiếng thở dài. Tiếng thở dài đó không phải chỉ của một người nhớ vợ, không phải của chỉ một nhà thơ tức cảnh sinh tình, mà đó là một tiếng thở dài của một bậc trí giả với hai nỗi đau chất chứa trong lòng, nỗi đau cô đơn vì người vợ thân yêu, người tri kỷ duy nhất trong đời đã mất, và nỗi đau lạc lõng trước bao nhiêu biến động dối dang và nghịch lý xảy ra quanh ông. Đọc “Tìm” của Đình Đăng không hiểu vì sao, tự nhiên tôi nhớ đến cụ Phan Bội Châu thả đò một mình trên sông Hương của xứ Huế đất thần kinh!!!

Bài thơ thứ hai:

TƠ CHIỀU

Cố gỡ

sao lòng mãi rối tơ

Bờ mê

bến giác

trắng sương mờ

Nằm nghe

âm vọng ngoài vô tận

Lắng tiếng ru đời

đắng giọt thơ!

Đọc bài “Tơ Chiều” ta hiểu thêm tâm trạng của nhà thơ và ta dễ dàng sâu nhiệm thêm với những gì chất chứa trong bài thơ.

“Tìm” ở trên. “Tơ chiều” là nỗi niềm rối ren chất chứa trong lòng tác giả, nhưng lòng tác giả và vũ trụ đồng nhất thể nên tơ chiều ấy cũng trùm lên cả vũ trụ. Bài thơ có nhưng từ “Bờ mê”, “bến giác” nhưng chắc chắn không phải là một bài thơ Thiền hay bài thơ về triết lý nhà Phật. Bài thơ cũng không phải để bày tỏ sự rối ren trong cuộc sống giao tiếp xã hội. Đây là sự bâng khuâng của một kiếp con tằm giăng tơ, của một tâm hồn thi sĩ mà Thượng Đế ban cho ân tứ ấy để làm thơ cho đời. Không Tử nói “Ngũ thập tri thiên mệnh” nghĩa là người có tuổi từ 50 trở lên thì có thể biết được đạo lý, nhận ra giá trị của cuộc sống và phân biệt được đúng, sai trong cuộc sống nhở tri được cái luật của Tạo Hóa. Nhà thơ Đình Đăng đã quá tuổi tri thiên mệnh trên ba mươi năm, không lý gì ông còn rối ren về đạo lý, về sự đúng sự sai ở đời. Vậy mà ông “Cố gỡ/ Sao lòng mãi rối tơ”. Vậy mà ông không phân biệt được “Bờ mê/ bến giác” để thấy nó như trong “trăng sương mờ’ nghĩa là như một bầu trời trong ảo giác . Ông gọi sự rối rối đó là “Tơ chiều”. Vậy “Tơ chiều” là gì? không gì khác là câu hỏi to tướng về cái xấu diễn ra trước mắt. Nhà thơ Đình Đăng thấy được cái xấu, phân biệt được cái xấu đó nhưng không hiẻu vì sao khi nhìn ra xã hội, ông thấy con người không từ bỏ nó mà đam mê như một con thiêu thân lao vào lửa. Ở tuổi về chiều nhà thơ càng sâu nhiệm thêm về đạo làm Người được viết bằng chữ hoa, thì ông lại ngao ngán trước sự lọc lừa, đổi trắng thay đen, vô đạo lý mà ông thấy được. Nhà thơ “Nằm nghe/ Âm vọng ngoài vô tận” nghĩa là nghe được tiếng của thiên nhiên, của vũ trụ, của Thượng Đế hay đúng ra là am hiểu tiếng của chân lý dội trong linh hồn mình. Và khi nghe được tiếng chân lý đó, nhà thơ đem nó so sánh với đời thì đành cay đắng mà thốt kêu lên “lắng tiếng ru đời/ đắng giọt thơ! 

Bài thơ tuy ngắn nhưng chất chứa một nan đề của loài người, nó là một suy tư nằm ngoài các con đường mòn của các triết lý các tôn giáo, nêu lên một sự thật dối gian, ngụy tạo, lẩn lộn giữa chính và tà, giữa sa-tan và thần thánh trong kiếp nhân sinh, làm cho thơ vốn là nguồn chân lý trong sáng vô biên cũng phải đắng cay.

Bài thơ thứ ba:

TRƯỚC BIỂN      

Nắng rang

cát bỏng trưa hè

Dã tràng xe

dã tràng xe...

sóng dồi

Gẫm mình

rồi cũng thế thôi

Bao năm xe cát

để rồi cát chôn .

Xác thân

lại trả càn khôn

Bao la vũ trụ

rong hồn phiêu du!

Chuyện Dã Tràng xe cát là chuyện cổ tích ngụ ngôn, mục đích để răn dạy người đời không làm những việc vô ích, không có kết quả gì. Tác giả đứng trước biển bao la, nhìn con Dã Tràng xe cát mà liên nghĩ đến thân phận con người cũng phù phiếm như con Dã Tràng kia, gian lao khổ cực bao năm rồi cũng ra đi, tan vào trong cõi hư không. Đây là một suy tư yếm thế về thân phận con người mà không ai tránh được khi đứng trước sự bao la của vũ trụ thấy mình nhỏ bé và ngắn ngủi đời người. Nhà thơ Đình Đăng tuổi đã cao, suy nghiệm của ông về lẽ thường tình mà thế gian đã thấy có chiều hướng tích cực hơn trong sự yếm thế đó. Nhà thơ cho rằng xác thân ta sẽ trả lại càn khôn nghĩa là trở về với bụi đất vô tri nhưng linh hồn thì phiêu du trong cõi bao la vũ trụ. Quan niệm này gần với Lão giáo, lắng đọng linh hồn con người vào cõi thanh tịnh thật của nó, hòa nhập với thiên nhiên , vô vi cùng trời đất, không cần phải tu tập, cầu nguyện tôn vinh ai vì tất cả đó chỉ là động mà thôi, mà động là đi ngược lại lẽ huyền vi có sẳn, tồn tại giữa thiên nhiên.

Đọc ba bài thơ ngắn của Đình Đăng, tâm hồn ta không thấy ủy mị bởi niềm đau “khổ đế”, không thấy chán đời bởi nghịch cảnh xảy ra trong cuộc thế, mà cũng không cảm thấy cần phải có một niềm tin tôn giáo cho đời. Thơ ông chất chứa một sự suy tư của chính ông, trình bày những rối ren thực tế trong cõi người, đặt vào tâm hồn mỗi người đọc thơ sự cảm nhận những phủ phàng không phải không lý giải được trước cuộc đời, trước xã hôi thực tại và nhìn nó, chấp nhận sự rối ren của nó,than van thì có nhưng oán trách thì không . Thơ ấy không làm cho tâm hồn ta rung động trong cảm thức khoái lạc nhưng làm cho ta cảm thấy mình lớn hơn, cao hơn và sâu sắc hơn trong cuộc làm Người./.

CT

&&&