 |
| Tác giả Trương Công Tưởng |
GIẤC
MƠ CỦA THỜI THIẾU NỮ
Nửa
đêm chị tôi ra giếng
Khua
chiếc gàu múc một nỗi đau
Đàn
bà nằm nghiêng trăn trở
Thương
cho giường chiếu bạc nhàu
Nửa
đêm chị tôi ra giếng
Khua
chiếc gàu múc một giấc mơ
Giấc
mơ của thời thiếu nữ
Xa
xôi đến tận bây giờ
Nửa
đêm chị tôi ra giếng
Khua
chiếc gàu múc một khát khao
Tưới
lên mảnh hồn cằn cỗi
Nỗi
đau cứ chực tuôn trào
Chị
tìm gì trong tiếng hát
Chị
tìm gì trong lời ru
Cỏ
dại mọc tràn mặt đất
Tim
người vẫn cứ âm u
Nửa
đêm bàng hoàng thức giấc
Thương
cho giường chiếu bạc nhàu
Giấc
mơ của thời thiếu nữ
Bây
giờ vẫn cứ nằm đau.
Trương
Công Tưởng
Đôi
lời cảm nhận của Phan Nam:
Cùng
với sự bùng nổ mạnh mẽ của mạng xã hội, người
làm thơ ngày càng nhiều và dĩ nhiên tác phẩm được
xuất bản ngay lập tức khiến lòng người náo nức.
Trong bức tranh nhiều màu sắc của thi ca ngày nay, sự kết
nối rộng rãi làm cho tác phẩm đến với công chúng dễ
dàng hơn. Và trong rất nhiều những tác phẩm mới được
các tác giả trẻ vun vén, tôi thật sự ấn tượng với
bài thơ “giấc mơ thời thiếu nữ” của tác giả
Trương Công Tưởng, một tác giả trẻ hiện đang sống
và làm việc tại Bình Định. Bài thơ với cấu tứ chặt
chẽ đã tạo nên ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người
đọc. Thật sự tôi không biết như thế nào là một bài
thơ hay, nhưng tôi thích điều giản dị nhưng sâu sắc.
Và “giấc mơ của thời thiếu nữ” với những hình
ảnh quen thuộc nhưng sức gợi mạnh mẽ tác động vào
lòng người sự khắc khoải, một chút buồn. Trong tim mỗi
người Việt, dường như lời ru của mẹ đã ăn sâu vào
tìm thức, nuôi dưỡng tâm hồn đẹp đẽ, tránh sa tất
cả cát bụi hồng trần. Và người thiếu nữ trong thơ
của Tưởng gắn liền với hai hình ảnh quen thuộc là
cái giếng và chiếc giường. Hai hình ảnh là mạch ngầm
xuyên suốt bài thơ chuyển tải đến người đọc lòng
bao dung, vị tha mà cuộc đời ban tặng.
Ba
khổ thơ đầu lặp lại câu thơ “nửa đêm chị tôi ra
giếng” đã tạo nên sức ám ảnh kỳ lạ cho bài thơ.
Chị tôi có thể là nhân vật thật hoặc là nhân vật
trữ tình giúp ý tưởng của tác giả tạo thành tác phẩm
hoàn chỉnh. Nói gì đi chăng nữa thì đây là một câu
thơ có sức gợi với một cách đặt vấn đề tưởng
chừng đơn giản nhưng lại mở ra một không gian bất tận
trong thơ. Và tiếp theo chị làm gì? “Khua chiếc gàu”
như để tìm nỗi ám ảnh mông lung từ ký ức xa xăm vọng
về. “Khua chiếc gàu” như để trải nỗi lòng đến
với sự vô cùng của không gian và thời gian. “Khua chiếc
gàu” như muốn thét lên trong sâu thẳm tâm can để trút
bỏ đau thương của thân phận người con gái “mười
hai bến nước”, không biết con sáo sổ lồng rồi sẽ
đến đâu về đâu. Viết đến đây tôi chợt nhớ đến
hai câu thơ của Thanh Thảo: “giọt nước mắt vầng
trăng/ long lanh trong đáy giếng” miêu tả sự bất lực
của người nghệ sỹ trong khi tiếng đàn đứt đoạn
giữa trần gian. Hình ảnh cái giếng của thời thiếu nữ
trong thơ Trương Công Tưởng ta cũng nhận ra sự sâu sắc
như vậy, mượn ảnh để gợi tình, bởi vì khát khao yêu
thương có thể bùng cháy bất cứ lúc nào nhưng cũng có
thể bị dập tắt bởi muôn ngàn lo sợ chưa được hóa
giải. Ở khổ thơ đầu, tác giả viết:
Nửa
đêm chị tôi ra giếng
Khua
chiếc gàu múc một nỗi đau
Đàn
bà nằm nghiêng trăn trở
Thương
cho giường chiếu bạc nhàu
Đấy
là sự thương xót cho một số phận hay hàng ngàn số
phận đang “nằm nghiêng trăn trở”, hình ảnh “giường
chiếu” đi suốt quãng đời người đàn bà cũng phải
“bạc nhàu” theo thời gian. Hay tại vì nỗi đau đã đi
qua xa trong nghĩ suy của con người, khiến thi sỹ của
phải cuối người chua xót. Bài thơ tác giả công bố
trên trang văn học bongtram.com vào tháng 7/2013 có tựa đề
là “nhức nhối”, nhưng sau này được đổi lại là
“giấc mơ của thời thiếu nữ”, tôi nghĩ đây là sự
thay đổi rất hay và hợp lý, nhức nhối thì chỉ một
thời, những giấc mơ thì đi suốt cả một đời. Khổ
thơ thứ 2 và 3 tiếp nối tâm trạng của người thiếu
nữ, cũng là người “chị” của tác giả, với những
câu thơ đau đớn dâng trào:
-
Giấc mơ của thời thiếu nữ
Xa
xôi đến tận bây giờ
-
Tưới lên mảnh hồn cằn cỗi
Nỗi
đau cứ chực tuôn trào.
Nỗi
đau chuyển tiếp qua hàng loạt những động từ và như
muốn nhấn chìm người đọc trong sự ngậm ngùi, bị
thương. “Tưới” một động từ có sức ám ảnh kỳ
lạ trong một không gian huyền ảo và u buồn. Đến bây
giờ thì nỗi đau đã không thể kìm lại được nữa mà
“tuôn trào” vào trong sâu thẳm tâm hồn người con gái.
Ở khổ thơ tiếp theo, tác giả viết:
Chị
tìm gì trong tiếng hát
Chị
tìm gì trong lời ru
Cỏ
dại mọc tràn mặt đất
Tim
người vẫn cứ âm u
Sau
hàng loạt động tác “khua gàu”, tác giả mới dẫn dắt
người đọc đến hành động mà có thể chúng ta đã
mường tượng trước đó: chị tìm gì. Thực ra đây
chỉ là hành động ẩn dụ để nói lên tâm trạng của
người con gái, trong “tiếng hát” và trong “lời ru”
thì “cỏ dại mọc tràn mặt đất” mà lòng người
“vẫn cứ âm u”. Đây là khổ thơ nói lên toàn bộ
mạch nội dung của bài thơ, ra giếng là để đi tìm lại
giấc mơ đã chôn sâu trong tiếng hát, lời ru. Sự đồng
cảm của tác giả và độc giả được hòa nhập làm một
trong bốn câu cuối của bài thơ:
Nửa
đêm bàng hoàng thức giấc
Thương
cho giường chiếu bạc nhàu
Giấc
mơ của thời thiếu nữ
Bây
giờ vẫn cứ nằm đau.
Giấc
mơ của thời thiếu nữ cứ ngỡ đã lùi sâu vào dĩ
vàng, nhưng không, nó vẫn âm ỉ đau qua bao gian truân cuộc
đời. Hỏi mấy ai mà không ngậm ngùi cho được khi tình
duyên dang dở, nó lấy đi giấc mộng và cả sự trắng
trong của người thiếu nữ. Hỏi mấy ai không rơi giọt
nước mắt tiếc thương thân phận của người con gái
một đời phải đi theo người đàn ông mà mình trót
thương, trót mến. Sự đồng cảm của người thi sĩ được
nhấn mạnh khi hình ảnh “giường chiếu bạc nhàu” một
lần nữa được lặp lại, thật chua xót làm sao! Dẫu
biết “anh đàn ông rồi/ vẫn lớn thêm/ em đàn bà
rồi/ vẫn đẹp thêm...” (thơ Trần Duy Trung) nhưng
sao cuộc đời lắm phong ba bão táp kéo tình yêu bạc màu
như ngọn sóng, muôn đời “gió dập sóng dồi”. Qua bài
thơ ta thấy tình yêu muôn ngàn đời nay vẫn đẹp và
long lanh như ánh trăng vàng. Đừng để những gợn sóng
kéo tình yêu ra xa, mãi mãi không thể níu giữ.
Tiên
Phước, đầu xuân 2017
PHAN
NAM
-------------------------------------------------------
Tác
giả: Phan Văn Nam, bút danh: Phan Nam.
Phone: 01686 642 109
Blog
cá nhân: phannamlangtu.blogspot.com
Địa
chỉ: Tổ 29, thôn Thanh Bôi, xã Tiên Châu, huyện Tiên
Phước, Quảng Nam
No comments:
Post a Comment