Văn Nghệ Quảng Trị: Lê Bá Lư - KÝ SỰ TÂY BẮC

Sunday, April 7, 2013

Lê Bá Lư - KÝ SỰ TÂY BẮC - Kỳ 1: HÒA BÌNH VÀ SƠN LA

Từ trung tuần tháng 3/2013, được Tổng Công ty Điện Lực miền Nam và Tổng Công ty Điện lực miền Bắc thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam tạo điều kiện, chúng tôi đã có dịp đến thăm một số tỉnh thuộc vùng Tây-Bắc của Tổ quốc.

Chúng tôi đã đến các tỉnh Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Bắc Giang, Tuyên Quang...; đã thăm hai nhà máy Thủy điện lớn nhất nước và khu vực Đông nam Á là Hòa Bình và Sơn La; thăm các di tích lich sử tại Điện Biên Phủ, như đồi A1, hầm tướng Pháp De Castries, nhà tù Sơn La, cột cờ Lủng Cú ở Đồng Văn (Hà Giang), cây đa Tân Trào, Đình Bảng (Tuyên Quang)...; thăm Dinh "Vua Mèo" ở Hà Giang; "mục sở thị" chợ tình SaPa (Lào Cai); tìm hiểu những phong tục, tập quán và những nét văn hóa đặc trưng của đồng bào các dân tộc vùng Tây Bắc...

Điểm đến đầu tiên là Hòa Bình. Tại đây chúng tôi đã đến tham quan Nhà máy Thủy điện Hòa Bình (hay còn gọi Thủy điện Sông Đà), được xây dựng trên giòng sông Đà. Thủy điện Hòa Bình được khởi công xây dựng từ ngày 6/11/1979 và sau 15 năm xây dựng, nhà máy đã khánh thành đi vào hoạt động ngày 20/12/1994. Nhà máy do Liên Xô trước đây giúp đỡ xây dựng, có công suất thiết kế 1.920 megawatt, gồm 8 tổ máy phát điện. Sản lượng điện hàng năm là 8,16 tỷ kWh. Đặc biệt, các tổ máy phát điện của nhà máy đều được đặt trong đường hầm đào sâu vào dưới chân núi.

Ngoài nhiệm vụ phát điện, là nguồn cung cấp điện chủ lực cho toàn hệ thống điện Việt Nam, công trình Thủy điện Hòa Bình còn có các nhiệm vụ chống lũ cho vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng; tưới tiêu, chống hạn cho sản xuất nông nghiệp vùng hạ lưu sông Đà và đồng bằng sông Hồng; điều tiết mực nước sông, đồng thời đẩy nước mặn ra khỏi các cửa sông. Thủy điện Hòa Bình còn giúp cải thiện việc đi lại bằng đường thủy kể cả hạ lưu và thượng lưu sông Đà.

Thủy điện Hòa Bình là một công trình vĩ đại của thế kỷ 20 của Việt Nam. Trước khi có Thủy điện Sơn La, Hòa Bình là Thủy điện lớn nhất Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.

Trong quá trình xây dựng đã có 186 cán bộ, công nhân hy sinh, trong đó có 10 chuyên gia Liên Xô. Tại Nhà truyền thống Thủy điện Hòa Bình có lưu giữ một bức thư của "NHỮNG NGƯỜI XÂY DỰNG THỦY ĐIỆN HÒA BÌNH GỞI THẾ HỆ MAI SAU- THƯ ĐƯỢC MỞ VÀO NGÀY 01-01-2100". Bức thư được lưu giữ trong một khối đá hình thang cạnh đáy 2 mét, cạnh trên 0,8 mét, cao 1,8 mét và nặng gần 10 tấn. Lá thư là một công trình tập thể được viết bằng mực tàu, gồm hai bản tiếng Việt và tiếng Nga.

Từ Hòa Bình đi qua Sơn La khoảng hơn 250km, xe chạy trên Quốc lộ 6, đường ngoằn nghoèo, khúc khuỷu, quanh co lên đèo xuống dốc theo các sườn núi; nhiều đoạn sương mù che phủ, tầm nhìn ô tô chỉ khoảng 50 mét, ban ngày cũng phải pha đèn. Phong cảnh núi rừng thật hùng vĩ, núi non trùng điệp. Lúc này mùa Xuân, thời tiết dễ chịu, nhiệt độ bên ngoài khoảng 20 độ C, nhiều bông hoa đua nở, có những vạt rừng hoa ban nở trắng xóa; những đồi chè, nương sắn, ô ruộng bậc thang lần lượt trôi qua trong tầm mắt. Phong cảnh thật ngoạn mục, chúng tôi cứ mong cho đường dài thêm ... Sau gần 7 giờ hành trình, đến 13 giờ chúng tôi đã đến thành phố Sơn La, ăn trưa vội vàng và chỉ nghỉ ngơi nửa tiếng, tiếp tục đi lên Thủy điện Sơn La, nằm ở huyện Mường La, cách thành phố Sơn La khoảng 60km.

Thủy điện Sơn La hiện nay là nhà máy thủy điện lớn nhất Việt Nam và khu vực Đông-Nam Á, có công suất lắp đặt 2.400 MW, gồm 6 tổ máy phát điện. Nhà máy được khởi công xây dựng từ ngày 2/12/2005. Ngày 27/12/2010, tổ máy đầu tiên đã phát điện và đến ngày 23/12/2012, nhà máy đã được khánh thành và chính thức đưa vào hoạt động. Sản lượng điện nhà máy cung cấp hàng năm hơn 10 tỷ KWh, gần bằng 1/10 sản lượng điện của cả nước năm 2012. Ông Hoàng Trọng Nam, Giám đốc Công ty Thủy điện Sơn La cho biết, sau hơn 2 năm đưa các tổ máy đi vào hoạt động, đến nay Thủy điện Sơn La đã cung cấp cho quốc gia hơn 15 ty KWh điện.

Hiện nay, hai Công trình Thủy điện Hòa Bình và Sơn La đã trở thành những điểm du lịch hấp dẫn, thu hút nhiều khách trong nước và quốc tế đến tham quan, tạo nguồn thu đáng kể cho hai tỉnh.

Một kỷ niệm khó quên trong chuyến hành trình, khi đoàn chúng tôi từ nhà máy Thủy điện Sơn La về thành phố Sơn La trên tỉnh lộ 106, đến đoạn cách thành phố hơn 20km thì gặp sự cố, một cây cổ thụ khoảng hai người ôm, dài hơn 40 mét từ trên núi bất ngờ đổ xuống chắn ngang đường. Chúng tôi hoảng hồn, ai nấy tự hỏi nếu xe đi nhanh hơn khoảng 5 phút thì có khi gặp tai nạn thảm khốc. Vụ cây đổ đã gây ách tắc giao thông hơn một tiếng đồng hồ.

Về đến thành phố Sơn La trời đã gần tối, chúng tôi được mời đến giao lưu với đồng bào dân tộc Thái ở bản Tông, được các cô gái Thái hồn nhiên, dịu dàng, xinh đẹp, đặc biệt là rất mến khách, mời uống rượu và thưởng thức các món ăn mới lạ của đồng bào Thái, như cá khe nướng, lợn cắp nách quay, gà đồi luộc, canh lá vén váy...; xem các điệu múa xòe, múa quạt, múa nón, múa thổ cẩm... cùng thưởng thức rượu cần và giao lưu các điệu múa Lâm thôn...

Gần 11 giờ đêm cuộc vui mới tàn. Trưởng đoàn Phạm Đình Lâm hát khúc dân ca NGƯỜI ƠI NGƯỜI Ở ĐỪNG VỀ và mọi người cùng ngậm ngùi hát theo. Ai cũng bùi ngùi trước lúc chia tay và trong tôi vẫn mãi còn ngây ngất men rượu cần cùng các điệu múa hồn nhiên...

VÀI HÌNH ẢNH KỶ NIỆM TẠI HÒA BÌNH VÀ SƠN LA: