NHẤT SINH ĐÊ THỦ BÁI MAI HOA - Nguyên Lạc

 

                       Nhà thơ Nguyên Lạc         

NHẤT SINH ĐÊ THỦ BÁI MAI HOA 

                                            Nguyên Lạc

Lời nói đầu:

Xuân về hoa Mai nở, thấy hoa Mai nở ta biết Xuân về. Mùa Xuân và hoa Mai liên hệ thấm thiết với nhau. Ai mà không biết hai câu này của Thiền Sư Mãn Giác trong bài kệ Cáo tật thị chúng của Ngài:

Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận

Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.

           (Thiền sư Mãn Giác)

Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết

Đêm qua – sân trước – một cành mai.

              (Thích Thanh Từ dịch thơ)

Nhân bàn về hoa MAI, Nguyên Lạc tôi xin tặng độc giả vài nụ cười có liên quan đến MAI

DẪN NHẬP

Trong bài viết của ông 3 Tê (TTT): ĐỌC TẬP THƠ BẤT TƯƠNG PHÙNG, KHÔNG TIN CỦA PHẠM HIỀN MÂY có đoạn nầy:

[...Tôi coi Phạm Hiền Mây như một đóa hoa mai. Nhất sinh đê thủ, rồi. Tôi coi Phạm Hiền Mây là Bà Chúa, tôi nghĩ Chúa Trịnh, Chúa Nguyễn không bắt lỗi tôi... ](TTT)[1]

(Ông 3 Tê là một nhà thơ và cũng là một nhà bình luận nổi tiếng)

Đọc xong những lời trên, ông Lê Nghị, nhà viết sử cho các cháu, nhà nghiên cứu ngôn ngữ và cũng là nhà thơ gởi đến tôi lời phản hồi:

-- Tôi suýt chết vì cười muốn bể bụng khi anh dẫn chứng nhà phê bình sợ " đắc tội" với " bà chúa thơ lục bát". Úi trời ơi là trời!

Ông bà ta thường nói: - Chiêm bao không sợ mà sợ thầy bàn!

Phạm Hiền Mây "vẽ " trong chiêm bao gặp ông thầy: Nhất sinh đê thủ bái "mu hoa", tán đến " vô cùng trăm năm"

                                                                  (Lê Nghị)

Thấy bạn Lê Nghị dùng từ "ấn tượng" "mu hoa", tui "hồ hởi phấn khởi" trả lời ngay:

- "Thập tải luân giao cầu cổ kiếm": Kiếm thì tui có viết vài bài rồi, thí dụ như về Lao Ái trong "Phây Sơn Luận Kiếm"(Facebook)

- "Mu hoa" thì tui chỉ có bàn sơ sơ trong bài Quy/ Rùa. không dám "bàn sâu" sợ u đầu. Nay thấy bạn nhắc đến, tôi xin góp lời thêm cho vui.

VỀ CÁC CÂU THƠ

Trước khi "loạn bàn" về "mu hoa", tôi xin sơ lược vài hàng về 4 câu thơ của Cao Bá Quát:

Trong những áng văn, thơ viết về mai hoa do người xưa để lại, nổi tiếng hơn cả phải là bài thơ bất hủ của Chu Thần - Cao Bá Quát (1809-1855). Xin được trích dẫn nguyên văn:

Kinh thế hữu tài giai bách luyện

Độc thư vô tự bất thiên kim

Thập tải luân giao cầu cổ kiếm

Nhất sinh đê thủ bái mai hoa

(Theo Từ điển Bách khoa toàn thư Wikipedia)

“Thập tải luân giao cầu cổ kiếm. Nhất sinh đê thủ bái mai hoa” - Người anh hùng có mười năm giao du trong thiên hạ để cầu thanh gươm cổ / Một đời cúi đầu bái phục hoa mai!

Có một số tài liệu cho rằng câu đối đang xét là hai câu sau của một bài tứ tuyệt của Cao Bá Quát (như Từ điển Bách khoa toàn thư Wikipedia ghi trên). Hai câu đầu là“Kinh thế hữu tài giai bách luyện/ Độc thư vô tự bất thiên kim", nghĩa là: Người làm kinh bang tế thế (muốn) có tài phải qua trăm luyện/ Kẻ đọc sách không (hiểu) chữ thì không thành ngàn vàng.

Rõ ràng đây chỉ đơn thuần là một sự gán ghép. 4 câu nói trên không thể là một bài thơ Đường luật hoàn chỉnh, bởi nó mắc hai lỗi cực kỳ quan trọng trong luật thơ Đường luật: Thất vận (câu 2 không bắt vần với câu 4) và thất niêm (chữ thứ hai câu 2 không cùng thanh với chữ thứ hai câu 3).[2]

Theo Nguyễn Khôi, "Thập tải luân giao cầu cổ kiếm / Nhất sinh đê thủ bái mai hoa" là câu đối của Ngải Tuấn Mỹ (tri phủ Hán Dương nhà Thanh TQ) tặng Nguyễn Tử Giản.

Ngải Tuấn Mỹ tặng Nguyễn Tử Giản vào năm 1868, trước đó 14 năm, Cao Bá Quát đã hy sinh trong cuộc khởi nghĩa Mỹ Lương (Giáp Dần 1854)... phải chăng người đời do quá yêu Cao Chu Thần nên cứ thích tương truyền câu “nhất sinh đê thủ bái mai hoa” là của ông như một giai thoại để đời?

Nghi án văn chương này để thế nhân hậu xét, nào mời các bạn cùng tui "loạn bàn" hai chữ "mai hoa" mà bạn tui gọi là "mu hoa"

MAI/ MU

1.Hoa mai

"Mai hoa" trước 1975 thì "cùng một lứa bên trời lận đận" chúng tôi quá rành khi "xếp bút nghiên theo việc đao cung".  Các EM thường "đê thủ bái" hoa mai khi "tìm chồng giữa chốn ba quân".

Hoa mai trên cổ áo các chàng "theo việc đao cung" trước 1975 (VNCH) thường có 2 màu:  trắng và vàng. Các nàng thường thích chọn trắng (bạc) hơn.

- Tại sao ngược đời vậy? Vàng phải quý, phải có giá trị hơn bạc chứ?

- Xin thưa:   Hoa mai vàng chỉ là cấp úy, còn hoa mai bạc là cấp tá đó, và dễ lên tướng, thông chưa?

2. Mu hoa

Ngược trên, các ngài "tót vời" như các Bộ trưởng, dân biểu...và các chàng "phản chiến", các ngài "trí thức yêu nước" chạy sang Pháp du học không "đê thủ bái hoa mai".

- Vậy các ngài "đê thủ bái" cái gì?

- Dạ thưa "mu hoa" như ngài 3 Tê mà bạn Lê Nghị "suýt chết vì cười muốn bể bụng" trên.

- Tại sao gọi Mai hoa là Mu hoa?

- Dạ thưa: Mai Rùa cũng là Mu Rùa ý mà!

Này nhé người xưa có nói:

Văn chương chữ nghĩa bề bề

Mu Rùa ám ảnh cũng mê mẩn đời

Ngài 3 Tê và các ngài Bộ trưởng, dân biểu, trí thức trên "văn chương chữ nghĩa bề bề, một bồ" chứ còn gì nữa.

Có người còn gọi Mu hoa là "sự đời", "thần bà" hay "bướm"... tùy theo sở thích.

Thí dụ như câu ca dao nổi tiếng về Sự đời:

Sáng trăng suông em tưởng tối trời,

Em ngồi em để cái sự đời em ra:

Sự đời như cái lá đa,

Đen như mõm chó, chém cha sự đời...

Tặng các bạn bài thơ đầy "ấn tượng" của Nguyễn Bảo Sinh:

Thơ một chữ - Vỗ một tay

Vợ tôi nửa dại nửa khôn

Có lúc nó bảo dí l.. vào thơ

Vợ tôi nửa tỉnh nửa mơ

Có lúc nó bảo dí thơ vào l..

...

Thế là như kẻ mất hồn

Tôi không phân biệt giữa l.. và thơ

Thế là nửa tỉnh nửa mơ

Trông đâu cũng thấy nửa thơ nửa l..

...

Thế rồi vượt cả dại khôn

Ngộ thấy tất cả từ l.. mà ra

           (Nguyễn Bảo Sinh)

BÀN VỀ MU / MAI RÙA

Tặng các bạn trích đoạn từ bài viết "Bàn về Quy/ Rùa" của tôi vì nó có liên quan đến mu / mai:

[... Khoan! trước khi vào chuyện, xin cho tui được nhắc lại về cách bói Bốc để cho các bạn "hưng phấn" thưởng thức.

Bói Dịch có 2 cách: Bốc và Phệ

Phệ: Bói bằng cỏ thi (nay thay bằng thẻ tre)

Bốc: Bói bằng cách dùng bàn tay rà soát mu rùa, lần theo những chổ lồi lõm nứt ra rồi tùy vết nứt có hình ra sao mà đóan quẻ tốt hay xấu.

Thông chưa các cụ? Nào, chúng ta vào chuyện!

Có hai ông trên bàn nhậu đang vấn đáp nhau:

- Con rùa không có một bộ phận nào của nó mà không được việc ông ạ. Cái mu và cái yếm của nó đem phơi dùng làm thuốc chữa cam phổi, cam gan, cam thận, cam tim của trẻ con; mật nó phơi khô trị chứng đau răng hay lắm, còn thịt nó thì không thể nào nói xuể...

- Tui mạn phép hỏi ngài, cái bộ phận nào của con rùa các ông chú trọng nhất?

- Cái mu!

- Tại sao?

- Thì ngài biết đấy, để bói Bốc!

Bói quẻ Dịch để biết tương lai đời mình mà không quan trọng bật nhất sao?

- Siêu quá, thậm phải!...][Bàn về Quy/ Rùa - Nguyên Lạc]

*

Xin thưa thêm các bạn điều này:  Trong tiếng Việt Bốc và Bóc cùng âm:

Bốc quẻ: Gieo quẻ, bói quẻ, xem quẻ.

 Bóc: Bóc hốt, sờ mó, cọ quẹt, gỡ gạc...

Các "cụ" chàng thường chọc các nàng: Để qua bóc quẻ cho em nhe? Con nhỏ đó bị bóc quẻ rồi bạn à! vân vân và vân vân.

KẾT

Câu đối bạn Lê Nghị gởi đến tôi "Nhất sinh đê thủ bái mu hoa" rất "ấn tượng" tuy nhiên theo tôi nó "yếu cơ" hơn câu này "Nhất sinh đê thủ bái mai M" (Trăm năm cúi đầu bái phục mai/mu M - Một đời là trăm năm)

- Tai sao?

- Xin thưa: Nhiều nghĩa hơn vì M đọc là EM và cũng chữ đầu của chữ gì gì đó, tùy...

Tặng các bạn bài thơ tôi viết theo gợi ý của người bạn:

Thánh hiền dạy ta khiêm cung

Sao ta danh háo bung xung khắp làng

"Không care" không sợ "đụng hàng"

Mà nổ ran bắp với nhan sắc "Kiều"

Tao nhân mặc khách giành yêu

Những con hổ đói sớm chiều nhào vô

Nhân danh bình giảng luận thơ

Ta muốn đi chết yên mồ cho xong!

***

Qua trên là những điều tôi giải thích cho câu "ấn tượng" của bạn tôi, mong các bạn "Mua vui cũng được một vài trống canh"

Laughter is the best medicine (Cười là liều thuốc vạn năng)

                                                                         Nguyên Lạc

......................

[1] ĐỌC TẬP THƠ BẤT TƯƠNG PHÙNG, KHÔNG TIN CỦA PHẠM HIỀN MÂY.

https://www.facebook.com/vykhanh.nguyen.7/posts/2428706360537728

[2] Đà Nẵng online:

https://www.baodanang.vn/channel/5433/201102/cua-so-tri-thuc-ve-cau-doi-duoc-cho-la-cua-cao-ba-quat-2035397/