VÀI CẢM NHẬN VỀ TẬP THƠ “NHÀ KHÔNG CÓ ĐÀN BÀ” của PHAN VÕ HOÀNG NAM - Đặng Xuân Xuyến

 

Nhà thơ Phan Võ Hoàng Nam

VÀI CẢM NHẬN VỀ TẬP THƠ 

“NHÀ KHÔNG CÓ ĐÀN BÀ” 

*

Chiều 30 tháng 09 năm 2019, nhận được tập thơ “Nhà Không Có Đàn Bà” của nhà thơ, họa sĩ Phan Võ Hoàng Nam gửi tặng, tôi háo hức ngồi đọc. Sách dày 96 trang, khổ 13x21cm, gồm 46 bài thơ, chủ yếu được viết ở thể thơ tự do, là những hồi ức, những cảm xúc về quê hương, cha mẹ, bạn bè, người xưa cũ...

Quê hương, trong ký ức tuổi thơ của nhà thơ, nhạc sĩ Phan Võ Hoàng Nam thật hiền hòa, thơ mộng, với những hình ảnh bình dị, trong trẻo, đẹp đến nao lòng:

"Ừ, đã xa.

Thuở ôm cây chuối lội sông.

Ba bốn đứa tranh nhau trái cà na thơm lựng.

Xuồng nhỏ tròng trành, cha quăng mẻ lưới.

Chiều xóm quê!

Canh chua rau nhút thơm lừng.

.

Mùa nước về quê,

Thuyền xuôi ngược trên đồng.

Mẹ đón cá ra sông ủ thêm lu nước mắm.

Em đến trường xắn quần lội qua cầu khỉ.

Con nước rong,

Trăng giỡn giữa đồng."

(Xa rồi mùa cũ)

Chỉ với 12 câu thơ trong 2 khổ thơ, nhà thơ Phan Võ Hoàng Nam đã tái hiện sinh động nhiều hình ảnh quê hương, nhiều kỷ niệm xưa với bạn bè, với cha mẹ, với người yêu... 

Cách viết không bó buộc câu chữ, không ràng buộc bởi bất kỳ niêm luật nào, cứ thoải mái phóng bút theo cảm xúc, cũng chẳng chủ ý gieo vần trong Xa Rồi Mùa Cũ đã tạo nhiều ấn tượng với người đọc. Có lẽ vì tình yêu quê hương trong Phan Võ Hoàng Nam sâu lắng và diết da lắm nên đã tự bật ra những thi tứ, thi ảnh và ngôn từ đậm chất sông nước miền Tây để Xa Rồi Mùa Cũ dễ dàng thẩm thấu vào cảm xúc của người đọc. Cách viết tự nhiên, phóng khoáng như thế, Phan Võ Hoàng Nam thành công không chỉ ở một vài bài.

Ngay cả khi viết về quê hương với nỗi lo cơm áo gạo tiền thì những mảnh đời được anh khắc họa cũng phóng khoáng, tự nhiên, cũng ấm áp tình, tươi rói niềm tin như bản tính vốn chân thành, mộc mạc của những người con sông nước miền Tây. Nếu không nặng lòng với quê hương, không thao thiết gửi trọn niềm tin vào ngày mai tươi sáng thì Phan Võ Hoàng Nam không thể viết được những câu thơ ấm áp, căng tràn sức sống thế này:

"Gã trai lực điền gật gà giấc ngủ.

Hồn phiêu diêu. Chốn cũ, vườn xưa.

Bàn tay ấm ngày bỏ quê lên phố.

Con đò trôi.

Cô thôn nữ dịu dàng."

(Chuyến xe chiều cuối năm)

Những hình ảnh đẹp như thế xuất hiện khá nhiều trong thơ Phan Võ Hoàng Nam. Tuy ở một vài bài thơ, gặp ở vài câu thơ viết về gánh nặng mưu sinh của những phận đời bươn trải như một quy trình “nối dài những nốt trầm ngọt đắng”: “Phố rồi lại phố” / “Mùa lại những mùa dong ruổi”. Những mảnh đời đáng thương như thế, xuất hiện không nhiều trong “Nhà Không Có Đàn Bà”:

Phố rồi lại phố.

Mùa lại những mùa dong ruổi.

Tiếng rao đêm nối dài những nốt trầm ngọt đắng.

Rao bán bình yên

Mua thân phận làm người. 

(Tiếng rao đêm)

Đọc những bài thơ: Tháng Sáu, Xa Rồi Mùa Cũ, Sao Không Về Mỹ Đức, Khói Chiều Đồng Nước, Nắng Đồng Bằng... tôi chạnh lòng nghĩ về quê tôi. Cũng là làng quê Việt Nam, cũng là những người dân một nắng hai sương, chân chất hiền lành, sao An Giang quê anh giữ được nét mộc mạc, hồn nhiên, với những trong trẻo niềm tin vào cuộc sống yên bình, hạnh phúc, còn quê tôi thì sự đổi thay đang từng ngày tàn phá chất quê, hồn quê, để những người con xa xứ chúng tôi phải nghẹn ngào nuốt lệ.

Hay những câu thơ viết về Mẹ, dù là những ngậm ngùi "Mẹ một đời qua bao mùa lũ" "bủa lưới đồng sâu" "leo lét đèn dầu" để tần tảo lo toan cho cuộc sống gia đình thì tiếng lòng của nhà thơ Phan Võ Hoàng Nam vẫn ngân lên âm hưởng của những câu lý sâu lắng, những điệu hò ngọt ngào sóng nước miền Tây, không hề vương chút bi lụy, yếu đuối. Hồn Mẹ hồn Quê cứ đan quyện vào nhau, cứ trong trẻo ngân lên trong tâm tưởng của người con hiếu thảo:

"Mẹ một đời qua bao mùa lũ.

Thời con gái theo chồng bủa lưới đồng sâu.

Leo lét đèn dầu.

Xuồng câu dập dềnh sóng nước

Đói no, buồn vui

Con nước lớn ròng."

(Khói chiều đồng nước)

Tôi khựng lại khi gặp những câu thơ hay, bàng bạc buồn nhưng mà đẹp anh lặng viết về Mẹ:

"Cây ô môi sau vườn còn hoa đỏ.

Lũ sâu ngủ đông mơ cánh bướm rộn ràng.

Chiều.

Mẹ ra sông ngẩn ngơ đò dọc

Biền biệt người từ độ thu xưa"

(Năng đồng bằng)

Viết về Mẹ thì hầu như nhà thơ nào cũng có vài bài và đó thường là những bài nổi trội hơn cả của các nhà thơ. Có lẽ vì tình Mẹ bao la, sự hy sinh vô bờ của Mẹ với gia đình, với quê hương, đất nước nên thơ viết về Mẹ thường đằm sâu, thao thiết:

"Tháng chạp.

Mẹ chọn từng hạt nếp

Góp tình quê đợi phút sum vầy

Phía dòng sông cơn bấc còn se lạnh

Mẹ đã nghe ấm lửa đêm xuân."

(Xôn xao tháng Chạp)

Hay:

"Bến cũ còn đây,

Mẹ giờ xa khuất nẻo.

Cánh buồm trôi về chốn hư vô.

Ổ bánh nóng giòn, cánh hoa sao trong gió.

Trẻ thơ ơi lạc đâu mất lời ru."

(Tháng Bảy và Mẹ)

Đọc những câu thơ như thế hỏi ai không chùng lòng, không cắn môi để ngăn dòng lệ vì quắt quay nhớ Mẹ. Tôi cũng thế, khi đọc những lời thơ anh viết dâng Mẹ, tôi nhớ Mẹ tôi nhiều lắm. Tôi nhớ dáng xiêu xiêu với đôi quang gánh trên vai Mẹ tất tả về nhà. Tôi nhớ bữa cơm độn nhiều khoai sắn, Mẹ luôn giục chị em tôi ăn nhiều cho no bụng, rồi cuối bữa Mẹ chậm rãi vét miếng cháy, miếng khoai còn thừa, và nói: - "Mẹ ăn cho đỡ phí.". Vì thế, khi đọc những dòng thơ anh viết về Mẹ, tôi mấy lần phải buông sách đứng dậy, đi đi lại lại để ngăn dòng lệ chực trào.

Viết về sự cách biệt âm dương với Mẹ thì "Lá trầu vàng" / "trái cau xanh héo úa", được nhiều nhà thơ sử dụng, không mới, nhưng những hình ảnh bình dị, đời thường như thế, khi được Phan Võ Hoàng Nam đặt cạnh những hình ảnh: "Con ngẩn ngơ" / "Bờ lau trắng chiều xuân" của rất riêng anh thì lại có sức truyền cảm mới mẻ, làm lay động lòng người về sự nhớ thương Mẹ mỗi khi Tết đến Xuân về:

Lá trầu vàng.

Trái cau xanh héo úa.

Lễ tổ tiên cánh phượng bay xa.

Dòng sông trôi, con đò tách bến.

Con ngẩn ngơ .

Bờ lau trắng chiều xuân.

(Góc quê Xuân và Mẹ)

Bên cạnh những bài thơ viết về quê hương, về Mẹ, là những bài tình thơ đôi lứa chiếm dung lượng khá nhiều trong “Nhà Không Có Đàn Bà”. Và tôi đã từng quan niệm: - “Tình yêu! Phải có những lườm nguýt “ứ hự”, phải có những cắn, cấu, cong người, những “nổi loạn”, hả hê... thì mới sướng, mới khoái, mới đã, mới đích thực là tình yêu, chứ cứ lượn lờ mây trôi cá lội, í a í a thì quá chán...”. Với tôi, yêu là phải “máu lửa”, phải có những “đè”, “cắn”, “cấu”, “quấn”... nên không thích đọc những bài thơ dán nhãn thơ tình mà toàn những ỉ ôi mây trôi cá lượn, ne né từ xa để tránh diễn tả những hưng phấn (ham muốn) thể xác mà cuộc tình đó, đoạn tình đó nên có, phải có,... Thế nhưng khi đọc Phan Võ Hoàng Nam viết về tình yêu đôi lứa, mà lạ là những bài thơ đó chỉ viết những nhớ nhung anh dành cho (không ít) người yêu cũ, dù thiếu vắng những “cắn”, “cấu”, “cưỡng”, “ghì”... tôi lại chăm chú ngồi đọc. Có lẽ bởi tình yêu đó sâu lắng, thuần khiết, được chiết xuất từ trái tim cũng chỉ thuần khiết yêu?!

Tôi muốn viết thêm vài cảm nhận về thơ tình sâu lắng, thuần khiết của Phan Võ Hoàng Nam nhưng vì lưng đau quá, nên mảng thơ tình của anh xin hẹn sẽ đề cập vào một dịp khác.

*.

Hà Nội, 1giờ30 ngày 01.10.2019

           ĐẶNG XUÂN XUYẾN

READ MORE - VÀI CẢM NHẬN VỀ TẬP THƠ “NHÀ KHÔNG CÓ ĐÀN BÀ” của PHAN VÕ HOÀNG NAM - Đặng Xuân Xuyến

Truyện ngắn và thơ MỘT CHUYỆN TÌNH LÃNG ĐÃNG (Kỳ 4/5) - Quách Như Nguyệt

 

Tác giả Quách Như Nguyệt

Truyện ngắn và thơ

MỘT CHUYỆN TÌNH LÃNG ĐÃNG 

(Kỳ 4/5) 

 

 Quen nhau đã lâu rồi nhưng chúng tôi chưa bao giờ nắm tay, chưa hề vượt qua  luân thường đạo lý!  Tôi sợ và lo ngại Tuấn muốn đi xa hơn, còn tôi, có được  những giây phút nhẹ nhàng thơ mộng như thế này với Tuấn, tôi thấy quá đủ, tôi  không hề mong mỏi gì hơn. Tôi muốn Tuấn cũng như tôi, không kỳ vọng thêm điều  gì khác. 

Tôi đang làm gì đây?  Tự thử thách mình?  Một người đàn ông trẻ độc thân đầy sức sống và một người đàn bà đã có gia đình?  Chẳng bao giờ, hoàn toàn tôi không muốn mạo hiểm, phiêu lưu một chút nào đâu!  Làm sao để giữ lại, đông đá lại tình cảm của chúng tôi, để cho nó không tiến cũng không lùi?

Làm sao để thời gian ngừng hẳn lại, để cuộc đời toàn là những buổi tối thoải mái, relax; được thưởng thức những buổi ăn ngon, được nghe nhạc du dương, được đi xe đắt tiền, nhìn ngắm khung cảnh trữ tình, hưởng thụ đời sống hết mình, có một người bạn khác phái thương và hiểu mình ngay bên cạnh?  Tôi không muốn mất anh, đồng thời cũng không muốn làm điều gì sai quấy với người chồng quá tốt, luôn nâng đỡ, chìu chuộng, luôn thông cảm, tử tế, yêu thương tôi nhất mực! Tôi không muốn là một người mẹ chả ra gì đối với hai đứa con còn nhỏ dại!  Công việc tôi làm lúc đó lại quá quan trọng đối với tôi, tôi hoàn toàn không muốn bị mất đi những gì tôi đang có.   

“Tuấn ơi, em chỉ muốn hai đứa mình là bạn tri kỷ của nhau thôi, điều đó có quá khó với anh không, anh có thể nào duy trì được, mãi mãi chỉ là bạn tốt của em không?”, nhiều lúc tôi đã muốn hỏi anh như thế.  Tự nhiên tôi chợt nhớ: "Bước đi sẽ đứt, động hờ sẽ tiêu".  Vâng, lúc đó tất cả những gì tôi đang có với anh đều rất đỗi mỏng manh, mỏng manh như tơ trời, lãng đãng như sương khói, tan loãng như mây mưa.  Mưa trút xuống rồi mưa tạnh, mây hợp rồi mây tan... 

Hạnh phúc có thật mà, dường như gần gũi lắm, hạnh phúc bao phủ chung quanh tôi đây mà; nhiều khi cứ ngỡ nó nằm trong lòng bàn tay của tôi, có thể nếm được mà....  Nhưng sao suốt cả một đời, sao đa số chúng ta lại phải tìm hoài, kiếm hoài, cố công hoài đuổi bắt?!  Và.... chiếc lưới tình vô hình dường như mỗi ngày mỗi một siết chặt chúng tôi hơn.  Sao nó không chịu ngừng lại cho tôi nhờ?  Xin làm ơn chấm dứt, xin đừng đặt bẫy, đừng quăng lưới; đừng để tình bạn của chúng tôi phải quằn quại, thương đau!

Đừng tỏ tình anh nhé

Em chẳng thể nào đáp lại
Tình bạn mình đang đẹp,
đừng trở thành tình yêu không may
Hãy kéo dài thời gian bè bạn
Rồi chia tay vui vẻ chẳng phàn nàn

Nói ra rồi buồn lắm anh ơi!
Nói ra rồi là hai ta mất hết!
Mất đi tình bạn đẹp... trái buồn rơi!

Như Nguyệt


Càng ngày tình cảm của tôi dành cho Tuấn càng gia tăng, từ từ tăng dần dần mà chính tôi cũng không hề hay biết.  Về phần Tuấn, tôi cũng thấy được sự bứt rứt khổ tâm của anh mặc dù anh có vẻ như đang cố tình giữ kín. Trong lòng Tuấn hình như có một nỗi giao động mãnh liệt nào đó mà tôi không hiểu được. 

Con đường Pacific Coast Hwy trở thành quen thuộc. Có vài lần sau khi ăn tối xong lái xe lên freeway, anh đi mãi đi hoài!  Hình như anh không muốn chở tôi về? Không muốn rời xa!??  Cặp mắt anh nhìn tôi cũng khác lạ hơn. Tuấn hỏi tôi muốn đi đâu nữa không, đi bất cứ nơi nào Tuấn cũng sẽ chở tôi đến đó. Tuấn bịn rịn chần chừ như muốn níu kéo, muốn được ở gần bên tôi thêm được phút nào hay phút đó. Đôi lúc Tuấn có vẻ bực bội, hơi khó chịu, nản lòng không duyên cớ!  Hình như Tuấn muốn nói với tôi một điều gì đó, một điều khó nói hay không thể nói ra?! Những lúc như thế, tôi thường hay nhắc khéo về chồng, về con của mình. Tôi muốn nói bóng nói gió cho Tuấn hiểu tôi chỉ muốn duy trì tình bạn rất thân thiết giữa anh và tôi, rằng tình cảm giữa chúng tôi không thể nào tiến xa hơn được nữa....

Đã lâu rồi tôi không đụng đến thơ, nhưng sau những lần hẹn hò với Tuấn, tôi bỗng thấy tâm hồn mình réo rắt, lòng tôi chùng lại và tôi bắt đầu có cảm hứng làm thơ!


Hãy Là Bạn Của Nhau 

Anh chở em đi
Hai đứa ngồi bên nhau, không nói
Tối hôm nay trời mịt mờ sương khói
Anh lái xe đi hoài, đi mãi...
không muốn nói goodbye
Cho dẫu tim lung lay
Cố giữ tình bạn nhé
Anh biết mà, em chẳng thể yêu anh!

Tình cảm mình
Hãy đứng yên một chỗ
Em đang sống yên bình,
chẳng muốn quậy sóng lên

Tình bạn mình đang nguy hiểm, bấp bênh
Anh cố nhé, khóa trái tim vào nhé
Xin chớ mở dẫu chỉ là mở hé
Khóa chặt vào, kẻo tình bạn buồn tênh!

Như Nguyệt

Trong lúc tôi cố gắng giữ tình cảm giữa tôi và Tuấn không đi quá xa, thì
Tuấn lại như con thiêu thân đâm đầu vào ánh sáng! Có lần tôi bảo tôi thích mầu trắng, vài ngày sau, Tuấn bỏ chiếc xe mầu đen sang trọng đang có để đổi sang một chiếc xe mầu trắng mui trần “top of the line” Mercedes.  Anh đến đón tôi, hớn hở bảo anh đã chọn mầu trắng cho chiếc xe mới của anh, mầu mà tôi thích! Tôi thấy rõ ràng Tuấn đang dệt mộng tương lai, mà không những thế Tuấn lại còn muốn đưa tôi vào giấc mộng của anh! Sinh nhật tôi, Tuấn mang tặng cho tôi một món nữ trang vô cùng đắt giá!  Tuy cảm động nhưng tôi từ chối ngay, tôi không muốn nợ anh, không thể để cho anh hiểu lầm.

Tôi cảm thấy mình đang đứng trên bờ vực thẳm. Tuấn đã thay đổi nhiều quá! Anh đang đâm đầu vào vực thẳm tình yêu và còn muốn kéo tôi theo nữa! Tôi không thể nào tiếp tục! Tôi biết Tuấn sẽ buồn lắm nhưng tôi vẫn đành phải tránh gặp mặt anh.  Xa Tuấn, tôi sẽ mất đi nhiều thứ lắm, cả tinh thần lẩn vật chất (Tuấn quen biết đông, có nhiều bạn bè, bà con, thân chủ. Tuấn giới thiệu nhiều ‘clients’ mới cho tôi để tôi lo thủ thục vay mượn tiền cho họ).
Tôi biết tôi sẽ đau khổ và sẽ buồn nẫu ruột nhưng nếu phải dứt khoát, phải chấm dứt mối liên hệ tình cảm này, bắt buộc người quyết định cũng là tôi!!!

o O o    o O o    o O o   o O o

Lần chót đi ăn tối với nhau, anh chở tôi về lại chỗ tôi làm.  Anh tắt máy, dừng xe.  Tối hôm đó, anh ngồi thừ ra, như có điều gì khó nói.  Bất chợt, anh chồm người qua phía tôi, ấp úng nói một hơi dài:
“I love you, I love you, I love you…., Nguyệt! ”,
Vừa nói, vừa chồm người qua định hôn tôi. Tuy bất ngờ, nhưng phản ứng tự nhiên và cũng muốn tránh né; tôi đã quay mặt đi.  Môi anh phớt nhẹ vào má, vào cổ tôi. Tôi mở cửa xe, bước ra.  Tíc tắc trước đó, tôi bắt gặp ánh mắt buồn bã, đau khổ, thất vọng não nề của Tuấn….  Tôi đi vội vã như chạy trốn, không nhìn lại.  Bỏ lại anh ngồi thẩn thờ ở đằng sau.  Chẳng biết tại sao tôi lại làm như thế?  Tôi trốn chạy ư?  Tôi trốn chạy gì?!

Chân Bước Ra Đi

Bạn từng làm như thế chưa?
Trong lòng muốn ở nhưng chân bước ra đi
Tôi đã làm như thế một lần
Vội vã ra đi, không một lời từ giã
Dẫu biết rằng, bỏ lại sau lưng
….một người đang đau lòng, buồn bã!

Chẳng biết sao tôi lại làm như thế?
Lý trí lúc nào cũng mạnh hơn trái tim tôi?
Ôi! Trái tim! Một trái tim mềm yếu đê hèn!
Sáng hôm nay, nghe nhạc tình rũ ướt
Thấy lòng mình lướt thướt quá đi thôi!
Có những lúc tự dưng buồn quá đỗi
Kỷ niệm xưa như thác lũ kéo về
Nếu trời mưa, tôi sẽ gọi cho anh
Chuyện gì xẩy ra tôi chẳng cần biết tới
Ở bên anh quên hết chuyện bên lề

Nhưng may quá, hôm nay trời nắng ấm
Âm thầm… ru ngủ chuyện xa xăm

Như Nguyệt

*********

Chưa Hề Nói Yêu Anh

Vội vàng quay mặt bước đi
Tình ta dang dở tiếc chi anh à
Ta đang ở cõi ta bà
Không còn gặp nữa, đừng buồn nha anh…
Nước mắt rơi rớt nhạt nhòa
Yêu anh, tình ngỡ mù lòa... nhưng không
Dù lòng có rối bòng bong
Tình chưa đủ nặng, nhẹ bông ấy mà
Một năm chưa đủ mặn mà
Tay còn chưa nắm… thôi thà xa nhau
Chưa đậm mà đã xót đau
Nếu ta tiếp tục, còn đau thế nào?
Thương anh tình bạn ngọt ngào
Đừng gặn, đừng hỏi… phải em dối lòng?!
Dối lòng!  Vâng em dối lòng!
Ừ thì đành dối…. chưa từng yêu anh!

Như Nguyệt

******************

Ngày hôm sau, vừa bước vào văn phòng làm việc, cô thư ký trao cho tôi một chồng tin nhắn:
"Từ sáng đến giờ, anh Tuấn gọi cho chị nhiều lần! Hình như có chuyện gì quan trọng lắm đó chị Nguyệt!"

Trong mười ngày liên tiếp, ngày nào Tuấn cũng gọi điện thoại tìm tôi. Cho dù có thấy nhớ, có thấy buồn cách mấy, tôi vẫn nhất quyết không trả lời điện thoại của anh!  Sau đó, có lẽ mất kiên nhẫn, không còn hy vọng; Tuấn không gọi cho tôi nữa!

Làm sao tôi có thể quên anh được?! Đôi khi tôi tự trách mình đã chấm dứt một cách quá đột ngột! Tôi nghĩ tôi có thể phản ứng đẹp hơn. Nếu tôi ngồi nán lại, tìm lời phân giải, an ủi Tuấn thì Tuấn sẽ “feel” better chăng?! 

Trong cuộc đời ô trọc này, khó mà tìm được một người đáng quý như Tuấn.

Tuấn là người thành công trong xã hội. Anh tôn trọng tôi. Chúng tôi tương xứng với nhau, hiểu nhau nhiều. Anh đã mang đến cho tôi những niềm vui bất tận. Thế mà tôi lại không ‘say goodbye’ với anh cho đàng hoàng, tử tế.  Rồi tôi đâm ra suy nghĩ xa xôi, tôi cảm thấy tiếc đã đi lấy chồng quá sớm! Chồng tôi từ tiểu bang khác về gặp tôi là cưới tôi ngay. Thời gian cưới nhau quá sớm làm tôi thiếu hẵn những giây phút hẹn hò lãng mạn của những đôi tình nhân trẻ trước khi về chung sống với nhau! Có thể quen Tuấn, những thiếu thốn tình cảm lãng mạn ấy được bù đắp bằng những lần gặp gỡ, chuyện trò, những bữa ăn thơ mộng?! Tôi không tránh được sự mâu thuẫn của chính mình: một mặt tôi rất cảm kích sự có mặt của Tuấn trong cuộc đời mình, nhưng mặt khác, tôi muốn giữ tình cảm giữa hai chúng tôi sao cho vừa lãng mạn nhưng lại vừa trong sáng, gần gũi nhưng không xác thịt!  Làm sao để tôi có thể tận hưởng được một tình bạn êm đềm mà vẫn không hổ thẹn với chồng con?!  Thật là quá khó!!!  Tôi có tham lam quá đáng lắm không?

Thương nhất là cái tính "quân tử Tàu" của anh! Tuấn yêu tôi biết là bao nhiêu, thế mà vẫn phải đè nén, giấu kín nỗi lòng mình! Nếu anh không thuộc loại quân tử Tầu, không tôn trọng tôi quá đáng, không cố gắng gìn giữ cho tôi, chắc tôi cũng bị “thua” rồi, “đầu hàng” vô điều kiện rồi, hihihiiii.

Tuấn muốn tôi “tình nguyện” ngã vào vòng tay anh, làm sao mà tôi dám? Tôi là người đàn bà Việt Nam mà.  Tam tòng tứ đức vẫn còn từ trong máu... Bị nhét vào đầu óc là đàn bà, con gái phải thế này thế kia ngay từ hồi còn bé tí mà; nên cho dù muốn, muốn được bình đẳng như đàn ông, muốn là một người tự do, phóng khoáng khi sống ở trên cái đất nước văn minh này, mà làm sao tôi dám, tôi ... chẳng thể nào. 

(Còn tiếp.)

Quách Như Nguyệt 

READ MORE - Truyện ngắn và thơ MỘT CHUYỆN TÌNH LÃNG ĐÃNG (Kỳ 4/5) - Quách Như Nguyệt

Trang thơ Lê Thanh Hùng: MỘT CHIỀU NGHE ĐÀN CA TÀI TỬ | ĐÊM HOÀNG THÀNH | MƯA MUỘN | ANH ĐÃ TỪNG KHAO KHÁT NHỮNG ĐIỀU PHI THƯỜNG | BÓNG NẴNG CHẠY ĐỔ DÀI TRÊN BÃI CÁT|

 

Nhà thơ Lê Thanh Hùng

Một chiều nghe đàn ca tài tử

Giọt đàn kìm, loang trong không gian

Tiếng xề rơi vạt nắng hoe vàng

Em vén tóc, giọng ngân đằm thắm

Đâu hay là mùa xuân đã sang

                    *

Điệu Khốc hoàng thiên như ai oán

Ngoài kia đường nắng chảy lung linh

Xa lắm rồi một thời tao loạn

Ngọn gió reo trên những công trình

                    *

Hát lại đi em, khúc Nam xuân

Có gì đâu mà lại tần ngần

Hay hát khúc Xuân tình cũng được

Để anh còn nhớ tuổi trầm luân

                   *

Sao lại hát Phi vân điệp khúc

Tiếng đàn kia muốn nói điều gì?

Mà buông thả tiếng trầm, tiếng đục

Để có người rót rượu tràn ly

                    *

Dây hò rung, bóng nắng đổ dài

Điệu xàng xê, biết tỏ cùng ai

Anh hát Lý kéo chài, tiễn bạn

Rượu cạn rồi, ngày cũng đã phai ...

 

Đêm hoàng thành

Cỏ vẫn mọc dưới chân tường rêu phủ

Huyễn hoặc đêm, đèn mờ tỏ cố cung

Ngồi dưới tán cây ngô đồng chớm nụ

Nghe tiếng mùa đi, trong suốt vô cùng

                     *

Trời dịu mát, loang tan tà áo tím

Dòng người trôi, trong vắt tiếng ai cười

Nghe óng mượt, đêm hoàng thành huyền nhiệm

Dập dờn buông trên lớp lớp sóng đời

                      *

Đêm dĩ vãng rơi bên thềm đồng vọng

Nét kiêu sa vun vỡ nét rêu phong

Một mình đứng bên đường, đèn hắt bóng

Chợt tiếng chuông chùa ngân đọng thinh không

                      *

Trầm lắng không gian, đượm mầu cổ tích

Hàng giá tỵ nghiêng, bóng đổ bên đường

Còn nguyên đó một góc mờ tĩnh mịch

Cây nhãn oằn mình nồng nã đưa hương

                      *

Bất chợt đêm hoàng thành, một quầng sáng

Hội hoa đăng, cơn gió mới tràn về

Như thức dậy, những nỗi niềm kiêu mạn

Phố cổ hồi sinh, rực rỡ sắc cờ ...

 

Mưa muộn

Choàng tay, rối giọt mưa rơi 

Tháng mười, gõ guốc rã rời theo mưa

Thao lao gió, giật hiên thưa

Còn nguyên dấu đợi, đổ thừa đường trơn

Mới hay tiếng lá dỗi hờn

Lao xao đứt quãng từng cơn vô chừng

Cầm tay biết chẳng đặng đừng

Nghe buôn buốt lạnh, bờ lưng lửng đời

Lời trách giận, cũng hoài hơi

Bao năm tình đã hao vơi chút nào?

Nếu còn giả dụ tin nhau

Này em ráng đợi mùa sau cùng về

 

Anh đã từng khao khát những điều phi thường

Rồi năm tháng cứ lần lựa mãi

Nhịp sống cuốn trôi, chỉ còn lại bình thường

Thôi cũng ráng quẩn quanh, đừng để chuyện tầm thường

Ở lại 

Cố gắng vượt qua, dù cho có khác thường

Bóng nắng chạy đổ dài trên bãi cát

Nồm rộ tháng ba, xô ngày đi lạc

Em đi ngược chiều, xanh mát đến mênh mông

Thuyền về bãi ngang đường con sóng chạy

Nôn nao gặp, nên cố tình sóng nhảy

Chợt giận dỗi quay nghiêng, con thuyền như day trở lòng vòng…

Lê Thanh Hùng

    Bắc Bình, Bình Thuận

READ MORE - Trang thơ Lê Thanh Hùng: MỘT CHIỀU NGHE ĐÀN CA TÀI TỬ | ĐÊM HOÀNG THÀNH | MƯA MUỘN | ANH ĐÃ TỪNG KHAO KHÁT NHỮNG ĐIỀU PHI THƯỜNG | BÓNG NẴNG CHẠY ĐỔ DÀI TRÊN BÃI CÁT|

GIA ĐÌNH VỊT TRỜI - Truyện ngắn - Trần Đức Phổ

 

Tác giả Trần Đức Phổ

GIA ĐÌNH VỊT TRỜI

Tuyết đã ngừng rơi. Nhưng từng luồng gió lạnh vẫn thổi thông thốc. Mặt đầm nhăn nheo, cau có vì những lớp tuyết chất chồng lên và những cơn gió rét cứ từng đợt từng đợt hết quét ngang lại quét dọc. Cái lạnh tan xương cháy thịt của ngày chí đông làm cho cây cối khô cứng lại. Mấy lùm lau sậy ven bờ đầm gãy gục ngang thân, rũ rượi và lặng lẽ cam chịu. Nơi gốc cây sồi bên cạnh đầm nước đã đóng băng từ lâu có một cái hốc nhỏ. Phía ngoài hốc cây ấy được che chắn bằng những chùm rễ tua tủa của cây sồi gìa và đám lau sậy. Đó là ngôi nhà của một gia đình vịt trời ở xứ sở được mệnh danh là ‘cái tủ đông lạnh.’  Lúc này, trong nhà có một con vịt mẹ đang nằm cùng với ba chú vịt con trên lớp lá phong khô giòn nhưng dày như tấm nệm. Chúng co ro nép sát bên nhau để chống cái rét từ bên ngoài lùa vào. Chốc chốc con vịt mẹ ngẩng đầu, mở to đôi mắt đen đầy lo lắng nhìn ra phía bờ đầm. Đàn con thấy thế cũng vươn những cái đầu tí hon ngước nhìn theo về hướng ấy. Bụng chúng đang đói cồn cào, cái cổ rát buốt, toàn thân đuối sức, nên chẳng buồn kêu. Chúng đã kêu suốt một ngày nay để đòi ăn, nhưng tuyệt nhiên chưa có thứ gì vào bụng. Thức ăn đã hết nhẵn từ hôm qua nên mẹ chúng đành bó tay cho dù rất đỗi thương con. Bố chúng thì đã ra đi từ lúc sáng sớm để tìm cái ăn cho chúng. Nhưng quái lạ sao mãi đến giờ này vẫn chưa thấy về? 

    Hoàng hôn đang cố níu kéo buổi chiều ngắn ngủi bằng những tia sáng màu cam yếu ớt tận nơi chân trời xa tít. Nó nhanh chóng chuyển sang màu tím sẫm và bóng đêm từ từ lan ra mỗi lúc một nhanh. Để rồi sau cùng một màu đen kịlt chiếm lĩnh toàn bộ không gian. 

    Con vịt mẹ thở dài như muốn than thở điều gì mà không thể thốt nên lời. Nó cạ cạ cái mỏ vào ba đứa con chưa đầy sáu tháng tuổi uể oải nằm bên cạnh. Nó đưa mắt ngắm nhìn lũ con một cách âu yếm và trần trề yêu thương. Cả nhà đang chờ đợi mỏi mòn ông bố đi tìm thức ăn mang về. Thế nhưng không biết vì lẽ gì mãi đến lúc này vẫn chẳng thấy tăm hơi. Có mấy lần nghe tiếng sột soạt từ đám lau sậy, vịt mái tưởng chồng về mừng rỡ thò đầu ra ngoài hốc cây nhìn xem, để rồi thất vọng thụt ngay cổ vào. Tiếng động chỉ là do lũ chồn hoặc sóc chạy tìm mồi vô tình ngang qua.

    Mấy tháng trước khi khu rừng phong bắt đầu vàng lá, những gia đình hàng xóm sửa soạn di cư về phương nam thì vợ chồng chị vịt trời đã lo tính việc tích trữ lương thực cho mùa đông. Bởi lẽ năm nay cả hai không thể bay về phương nam như mọi năm được. Lý do đơn giản là chị vừa hạ sinh ba chú vịt con kháu khỉnh. Chúng chưa đủ lông cánh và sức lực để bay một chặng đường quá dài. Cho dù mỗi vợ hoặc chồng có thể cắp theo một đứa con nhỏ để di tản, nhưng vẫn phải bỏ lại một đứa. Không ai đành lòng làm vậy nên họ quyết định cả nhà cùng sống cùng chết qua mùa đông khắt nghiệt nơi quê hương. Nhìn thấy xung quanh mình càng ngày càng thiếu vắng hàng xóm họ buồn lắm. Đến khi những cây cành đã rụng hết lá thì xóm làng cũng vắng tanh vắng ngắt, không còn ai. Nhưng đôi vợ chồng vịt trời cũng không có thời gian để mà buồn phiền vì phải lo cho cái mùa đông dài và lạnh lẽo sắp đến. Hằng ngày vừa hướng dẫn lũ vịt con kiếm ăn họ vừa lo tích trữ lương thực nên cả hai không còn thời giờ đâu để tư lự vu vơ. Khi rảnh rỗi họ tìm cách gia cố lại chỗ ở cho vững chãi, kín đáo. Họ gom góp cành khô, gỗ mục về làm vách, mang những chiếc lá phong rơi đầy trên mặt đất xung quanh nhà về lót thành một tấm nệm dày ấm áp. Họ cứ tưởng số lương thực dự trữ sẽ đủ ăn cho đến tháng ba. Lúc đó tiết trời đã khá hơn, sông suối đã tan băng, có thể tìm được con tôm con tép trong ao đầm dễ dàng. Không ngờ bầy con của họ ăn khỏe quá. Mỗi ngày hai vợ chồng cho chúng ăn ba bữa, mà vẫn luôn luôn nghe chúng kêu đói inh ỏi. Đang tuổi lớn chúng ngốn nghiến như tằm ăn rỗi. Mới trung tuần tháng hai thức ăn để dành đã cạn kiệt. Hai vợ chồng bàn nhau sẽ thay phiên mỗi ngày người này đi kiếm mồi thì người kia ở nhà chăm sóc lũ con thơ. Hôm nay là ngày đầu tiên của chiến dịch săn lùng lương thảo. Anh chồng xung phong, giành phần ra đi từ lúc sáng sớm. Chị vợ tiễn chồng ra trước cửa, dặn dò anh phải cẩn thận, mùa này lũ chồn cáo và chó sói đang lùng tìm thức ăn rất gay gắt. Tuy rất tin tưởng ở sự khôn khéo của chồng nhưng chị vẫn cảm thấy lo lắng, không yên. Anh chồng trấn an vợ, hôn tạm biệt mấy đứa con rồi xuất phát. 

    Vỗ cánh bay lên cao, chàng vịt trời nhìn ra tứ phía. Cả một vùng tuyết trắng phủ mênh mông. Những cánh rừng trơ trụi, cây cành tua tủa như gươm giáo của một bãi chiến trường sau nhiều trận ác chiến. Sông hồ đóng băng lạnh lẽo. Cả một khu vực rộng lớn chẳng thấy gì có thể cho vào bụng được. Thế là chàng cứ nhắm hướng nam mà bay, bay theo bản năng thiên di của loài vịt trời từ xưa đến nay. Chàng bay mãi, bay mãi không biết đã qua bao nhiêu là dặm đường. Đến khi nhìn xuống phía dưới thấy có một dòng sông loang loáng nước dưới ánh nắng yếu ớt của ban trưa. Tuy ở đây cỏ cũng đã khô, cây cũng đã rụng lá nhưng sông suối thì chưa đông cứng như ở quê hương chàng. Chàng chợt nhận ra con sông này năm trước, lúc di tản tránh cái rét mùa đông phương bắc, chàng đã gặp nàng, và hai người đã se mối lương duyên.

    Hôm ấy là một buổi chiều cuối thu. Sau hành trình dài mấy trăm dặm từ vùng hạ lưu sông Saint Lawrence bay về phương nam, chàng đã dừng chân nơi đây để nghỉ ngơi lấy sức trước khi tiếp tục con đường thiên lý. Nghỉ ngơi độ chừng ba mươi phút, khi sức lực đã hồi phục chàng liền lội xuống dòng nước giá lạnh để tìm mồi. Chỉ bơi một quãng ngắn, chàng đã phát hiện một chú cá sặc đang nhơn nhơn nhấm nháp mấy lá cỏ còn sót lại cạnh bờ. Thế là chàng rẽ nước mò đến. Thấy làn nước xao động, con cá sặc liền quẫy đuôi bơi ngược ra giữa dòng. Không bỏ lỡ thời cơ chàng quạt đôi bàn chân to bè như hai cái bơi dầm đuổi theo. Con cá sặc biết có kẻ săn mồi liền lặn một hơi dài xuống thật sâu trong làn nước lạnh ngắt. Chẳng để con mồi thoát thân chàng vịt trời vội vã nín thở lặn theo. Biết không thể lủi vào trong bùn cát để nấp nên con cá liền phóng vọt lên như phi tiễn. Vịt trời cũng ngoi khỏi mặt nước lao theo liền. Lũ tôm, cua trong đoạn sông này thấy màn rượt đuổi ngoạn mục như trận chiến giữa Tề Thiên Đại Thánh và Nhị Lang Thần Dương Tiễn trong truyện Tây Du Ký nên trố mắt ra nhìn, nhưng không dám mở miệng hoan hô.

    Con cá sặc chạy đến một khúc sông có nhiều rễ cây mọc lòa xòa trên mặt nước thì chàng vịt ta cũng vừa đuổi đến nơi. Bí quá con sặc liền núp vào một cái rễ ven bờ. Chàng vịt chưa kịp vươn cổ phóng tới thì “phập” một tiếng, con cá sặc đã bị một cái mỏ màu vàng như nghệ quắp mất. Chưng hửng, chưa kịp nhìn rõ mặt kẻ ngang nhiên cướp miếng mồi ngon trên tay mình là ai thì đối phương vỗ cánh vù bay mất. Không chịu thua một cách phi lý như vậy, chàng vịt liền lội lên bờ và vỗ cánh bay theo. Bay chừng một quãng không xa, con vịt phía trước hạ cánh xuống một đám lau sậy rậm rạp. Chàng vịt ta cũng đáp xuống và lò dò đi theo. Trước mắt chàng hiện ra một con vịt già đói lả đang nằm bẹp gí sát vũng sình. Cạnh đó ả vịt xám độ tuổi như chàng đang rỉa từng miếng thịt con cá sặc để mớm cho con vịt già. Nhìn thấy tình cảnh cảm động như thế nên bao nỗi giận dữ vì bị cướp miếng ăn trong lòng chàng bỗng nhiên tiêu tan hết. Chàng bước đến thăm hỏi hai con vịt kia. Bây giờ chàng mới rõ, họ cũng di cư từ phương bắc xuống. Nhưng bà mẹ cô vịt trẻ đang bị ốm nên lưu lại đây. Nghe qua sự tình, sẵn có máu hào hiệp nên chàng ngỏ lời muốn giúp đỡ hai người. Thế là từ đó họ thành đôi bạn tâm giao với nhau. Ít hôm sau bà mẹ vì bệnh tật hiểm nghèo, vì vất vả mệt nhọc đã qua đời. Cả hai chôn cất bà rất chu đáo, rồi sánh vai tiếp tục bay về phương nam. Từ đó họ kết nghĩa tơ hồng cùng nhau.

    Nhận biết được con sông rồi chàng liền hạ cánh xuống hết sức nhẹ nhàng nơi chỗ mấy cái cây mọc thò ra trên mặt nước. Chẳng bao lâu một con cá chép to bằng ba ngón tay người lớn đang đuổi theo đàn cá rô con lội ngang qua dưới mắt chàng. Chờ cho con chép lọt vào tầm mổ, vịt trời liền vươn cái cổ dài, há cái mỏ cứng như kìm sắt đớp ngang lưng con cá. Con chép vùng vẫy mãnh liệt để thoát thân nhưng bị kẹp chặt quá đành vô vọng chịu thua. Trong lòng tràn ngập nỗi hân hoan, chàng vịt vỗ cánh bay tít lên trời cao và nhắm hướng bắc trực chỉ. Lúc này đã xế chiều. Nghĩ đến vợ và con đang đói nheo nhóc chờ mình đem thức ăn về, chàng ra sức vỗ cánh, miệng vẫn ngậm chặt con cá chép.

    Lúc tuyết bắt đầu rơi thì chàng cũng đã bay vào vùng trời quê hương. Những cánh hoa trắng muốt nhẹ nhàng phủ vây chàng giống như người ta tung những cánh hoa giấy chào đón người nổi tiếng. Rồi từng cơn gió mạnh ập đến, tuyết quất vào mặt vào đôi cánh, và vào thân thể chàng rát buốt. Để cho an toàn chàng hạ thấp dần độ cao, chỉ bay là là trên các ngọn cây độ chừng một trượng. Lúc bay ngang khu rừng nọ một đàn quạ đen trong hang hốc bỗng vụt bay lên, kêu the thé ghê rợn, bủa vây lấy chàng. Bọn chúng thì đông mà chàng chỉ có một mình, lại vừa mệt vừa đói, miệng còn ngậm con cá lớn nên không thể chiến đấu. Ba mươi sáu kế, tẩu vi thượng sách. Nghĩ vậy chàng liền vươn cổ, dũi dài đôi chân, đập cánh thật mạnh vọt người lên cao như hỏa tiễn rời bệ phóng. Bầy quạ đen giận dữ kêu toáng lên, đuổi theo. Nhưng sức chim quạ nào có thể sánh với vịt trời, chẳng mấy chốc chàng đã bỏ xa bọn chúng. Đàn quạ bay lên cao bị gió tuyết quật cho tơi tả, chịu không thấu, nên phải quay trở lại.

    Trời chuyển dần về khuya. Bầu trời không có lấy một vì sao, những đám mây sà xuống thấp đen thẫm. Nhưng trên mặt đất trái lại ánh sáng nhờ nhờ do lớp băng tuyết dày hắc lên. Mấy chú vịt con đói bụng nên đã ngủ vùi. Thấy bầy con đã nằm yên, vịt mẹ vươn đầu ra khỏi cửa hang nhìn ngang ngó dọc. Lát sau, nó lật đật đứng dậy lắc lắc cái thân mình trông có vẻ còn rất thon thả mấy cái, rồi bước ra khỏi hốc cây. Nó nghiêng đầu lắng nghe. Trời đã im gió, tuyết đã ngừng rơi từ lâu. Bốn bề vắng lặng. Nhưng dường như nó nghe có tiếng đập cánh xa xa. Nhìn về hướng đó, bất chợt nó trông thấy một cái bóng trắng to bằng quả bóng bầu dục đang hướng về phía nó hạ thấp dần độ cao. Nền trời đen kịt nên cái bóng trắng kia thật là nổi bật. Lòng nó phập phồng mừng vui. Chỉ ít phút sau đã hiện ra rõ ràng là một con vịt trời. Chàng ta hạ cánh cách xa nơi nàng vịt độ chừng mười mét, rồi chậm chạp tiến về phía nàng. Con vịt mái reo lên vui mừng chạy nhanh về phía chàng. Cả hai gặp nhau mừng vui khôn xiết tả. Đột nhiên ngay lúc ấy con vịt mái chợt nhìn thấy bóng dáng của một con cáo vừa ẩn vào gốc cây cách đó không xa. Vịt mái trong lòng lo sợ nhưng cố trấn tĩnh tinh thần. Nhận thấy chồng đã quá mệt mỏi khó mà thoát được nanh vuốt của con thú dữ nên nàng không để chàng biết. Lúc này không thể làm cho chàng hoang mang. Nàng bỗng nghĩ ra một kế liền nói nhỏ vào tai chàng, rồi hối hả giục mau mau chạy vào hang, còn mình thì đứng lại để đương đầu với thú dữ. 

    Con cáo xám không ở vùng này, nó lang thang kiếm mồi từ sáng đến giờ nên lạc bước đến đây. Khi hai vợ chồng vịt trời vừa gặp nhau thì cũng là lúc nó tình cờ phát hiện ra chúng. Nó định bụng lừa bắt cả hai nên vội vàng ẩn mình chờ cơ hội ra tay. Bây giờ chỉ còn thấy mỗi mình con vịt mái nó chậc lưỡi tiếc rẻ. Nhưng vốn là kẻ lạc quan nên tự an ủi thầm: “Ta sẽ xơi con này trước cho no, rồi hãy tính sau!” Nghĩ vậy cáo liền chạy len lỏi qua các cây phong tiến sát về phía vịt. Thân thể con cáo gầy nhom, cái bụng lép kẹp như dính sát vào xương sống. Nhưng hai hàm răng dài và nhọn hoắc nhe ra đầy vẻ dữ tợn, hung hăng. Con vịt mái đã thủ thế nên liền chấp chới vừa chạy vừa bay nhưng đôi chân vẫn lướt là là trên mặt tuyết. Con cáo đuổi theo, mấy lần nhảy vồ tới chụp, nhưng phần vì mệt mỏi, phần vì con vịt nhanh nhẹn né tránh, lúc sang phải lúc sang trái nên cáo luôn luôn vồ hụt. Đã có kế hoạch dụ địch từ trước, vịt cứ chạy thẳng một mạch ra giữa cái đầm nước đã đóng băng. Nhìn thấy con vịt béo tốt, nhưng hình như ngờ nghệch chẳng bay lên cao mà lại chạy ra chỗ trống trải, cáo ta khấp khởi mừng thầm trong bụng. Hắn hí hửng cho rằng phen này vịt trời khó mà thoát khỏi tay hắn. Cư ngụ ở vùng này đã lâu, đi lại trên mặt đầm rất nhiều lần nên vịt mái biết rõ dù mặt đầm đã đóng băng, nhưng ở giữa đầm lớp băng trên bề mặt rất mỏng. Thế là nàng chạy thẳng đến nơi ấy, vận sức lực vào đôi chân đạp mạnh lên lớp băng chỗ đó. Nàng cố lấy hết sức nặng nhảy lên nhảy xuống vài lần đã thấy mặt băng rạn như kính vỡ. Xong yên nàng giả đò như kiệt lực đứng thở dốc, nhưng đôi cánh thì thu vào sát thân mình, rùn hai vai thủ thế. Nhận thấy con mồi bất động cáo ta không cần suy nghĩ gì nhảy xổ đến vồ ngay. Con vịt trời lẹ làng nhún đôi chân khỏe khoắn, đập mạnh hai cánh lao vút lên không trung. Cùng lúc ấy nàng ta nghe một tiếng “ùm” vang lên trong màn đêm thanh vắng. Quay nhìn lại vịt trời chẳng còn thấy bóng dáng cáo xám đâu nữa. Nàng xoải nhanh đôi cánh bay về phía cây sồi, nơi chồng con đang nóng lòng chờ đợi. 

31/3/2024

Trần Đức Phổ 

READ MORE - GIA ĐÌNH VỊT TRỜI - Truyện ngắn - Trần Đức Phổ