Chúc Mừng Năm Mới

Kính chúc quý bạn năm mới vạn sự an lành

Saturday, July 11, 2020

NHƯ MỘT BÀI TẬP LÀM VĂN - THƠ TRẦN VẤN LỆ - Đặng Xuân Xuyến



Đặng Xuân Xuyến

NHƯ MỘT BÀI TẬP LÀM VĂN
- THƠ TRẦN VẤN LỆ


*
“Như một bài tập làm văn” là bài thơ sáng tác gần đây của nhà thơ Trần Vấn Lệ.
Thơ 5 chữ, cuốn hút người đọc ngay từ những câu thơ đầu:
"Gió không chừa ngọn cỏ
Mưa không chừa lá nào"
Tả thực mà tinh tế, nhiều gợi cảm. Chữ không thừa không thiếu, vừa đủ để người đọc “cảm thấy”, "nhìn thấy" trận mưa quét rát rạt đang diễn ra trước mắt.
Câu: "Mưa gió rung rinh rào" làm nặng thêm sức lạnh của gió mưa, khiến người đọc gai người rùng mình với cảm giác cô đơn trước khung cảnh hoang vắng, lạnh lẽo của chiều mưa gió.
Câu: "Hoa đào còn, rụng hết..." ngắt thành nhịp 3/2 với dấu chấm lửng ở cuối câu khiến dư âm buồn của trận mưa quét đã tàn phá cảnh vật thêm u ám, xót xa.
Không gian và thời gian càng lạnh lẽo và hoang vắng khi nhà thơ đặt "Người đưa thư, một mình" giữa "Rộng mênh mông phố xá", nhất là cách ngắt câu ở "Người đưa thư, một mình" thành 2 vế để tăng thêm sự cô tịch và đẩy sự hoang vắng lạnh lẽo của phố xá chiều mưa nhuốm thêm u buồn sang nỗi lòng của người thơ.
Từ "làm" cố ý lặp lại ở câu: "Làm việc và làm thinh" chủ ý để nhấn mạnh hình ảnh lẻ loi nhưng cần mẫn, trách nhiệm với công việc trong suy nghĩ, hành động của người đưa thư.
"Cái bóng hình” người đưa thư “quen thuộc!" được Trần Vấn Lệ vẽ tiếp bằng những câu chữ bình dị, đời thường mà thật ấn tượng:
"Ông vẫn đi từng bước
Dừng lại trước từng nhà
Cái hộp thư mở ra
Cái hộp thư khép lại..."
Tôi bị những câu thơ này ám ảnh.
Hình ảnh người đưa thư cần mẫn, lặp lại đều đều những hành động đơn điệu, tẻ nhạt nhưng cần mẫn, chỉn chu như một lịch trình sắp đặt sẵn được nhà thơ quan sát kỳ thú và kĩ lưỡng đến từng chi tiết. Hai câu: "Cái hộp thư mở ra / Cái hộp thư khép lại..." thật ám ảnh những nỗi niềm về cõi người, phận người.
Rồi nhà thơ chạnh buồn, hẫng hụt:
"Mai, Chúa Nhật thì phải?
Sẽ không được thấy ông!
Phố xá đã mênh mông
Sẽ mênh mông thêm chút..."
Cặp từ "mênh mông" được sử dụng như điệp từ, lặp lại ở câu 3 và câu 4 của khổ thơ đẩy nỗi buồn thêm se sắt.
Nhịp thơ dàn trải, trầm buồn bỗng vướng chút loạn nhịp, tiết tấu thay đổi, với những hình ảnh khá đắt: "Mưa như cầm bình trút / Gió vẫn như lá cờ” khi dùng để ám dụ trận "cuồng phong" đang "nổi loạn" trong lòng thi sĩ:
"Mưa như cầm bình trút
Gió vẫn như lá cờ
Mưa gió và gió mưa
Cách ly đời ly cách..."
Đến đây người đọc mới vỡ lẽ nhà thơ bị "cầm tù" trong bốn bức tường bởi dịch virus Vũ Hán nên ông khao khát được “tự do”. Sự đảo từ "mưa gió" thành "gió mưa", "cách ly" thành "ly cách" ở ngay trong câu 3 và câu 4 của khổ thơ được sử dụng như một thủ pháp để diễn tả tâm trạng bức bối, tù túng, khao khát được tự do không chỉ của riêng nhà thơ Trần Vấn Lệ trong những ngày “cách ly xã hội” phòng chống virus Vũ Hán.
Nếu ở những khổ thơ trước là tâm trạng u buồn do ngoại cảnh (dịch virus Vũ Hán) tác động tới (cách ly xã hội) thì ở những khổ thơ cuối bài là tâm trạng u uẩn, đằm sâu trong trái tim người xa xứ. Hình ảnh người đưa thư lặp đi lặp lại suốt bài thơ như những thước phim quay chậm sự đơn độc nhưng cần mẫn, chỉn chu với công việc của người trung chuyển, để giữ sự bình yên, ấm êm cho xã hội.
Hình ảnh ấy khiến người con xa xứ nghẹn lòng khi nghĩ tới những lo toan, vật lộn tìm kiếm kế mưu sinh của những người thân nơi đất Mẹ Việt Nam giữa đại dịch virus Vũ Hán. Nhà thơ thốt lên:
Tôi nhớ quá Việt Nam
Mẹ Cha cõng mưa nắng...
Rồi kết thúc bài thơ ở kết mở, ai nghĩ sao thì tùy:
Cho tôi được im lặng
khi nghĩ về Quê Hương!
Tôi không thích cái kết của bài thơ như thế! Bởi yêu Quê Hương ai lại chọn giải pháp im lặng? Bất kỳ lý do nào, hoàn cảnh nào thì tôi nghĩ giải pháp: "Cho tôi được im lặng / khi nghĩ về Quê Hương" vẫn thuộc tâm thế của người có tình yêu Quê Hương chưa đủ lớn để vượt qua những trở ngại của phép tính giữ mình.
Nhưng đấy là quan điểm của tôi, theo góc nhìn của một bạn đọc. Còn kết thúc bài thơ thế nào? Ý tứ ra sao là quyền của nhà thơ Trần Vấn Lệ.
Với tôi, "Như một bài tập làm văn" là bài thơ nhiều cảm xúc, nhiều ám ảnh!

--------------

NHƯ MỘT BÀI TẬP LÀM VĂN

Gió không chừa ngọn cỏ
Mưa không chừa lá nào

Mưa gió rung rinh rào
Hoa đào còn, rụng hết...


Không thể nói là ghét
Không thể nói là thương

Không Địa Ngục, Thiên Đường
Im lặng. Buồn khôn tả!


Rộng mênh mông phố xá
Người đưa thư, một mình

Làm việc và làm thinh
Cái bóng hình quen thuộc!


Ông vẫn đi từng bước
Dừng lại trước từng nhà

Cái hộp thư mở ra
Cái hộp thư khép lại...


Mai, Chúa Nhật thì phải?
Sẽ không được thấy ông!

Phố xá đã mênh mông
Sẽ mênh mông thêm chút...


Mưa như cầm bình trút
Gió vẫn như lá cờ

Mưa gió và gió mưa
Cách ly đời ly cách...


Người đưa thư che mặt
Cái khẩu trang đẫm mưa

Ông không thấy bơ vơ
Bạn ông là công việc!


Tôi từng thấy xứ tuyết
Người đưa thư đi làm!

Tôi nhớ quá Việt Nam
Mẹ Cha cõng mưa nắng...


Cho tôi được im lặng
khi nghĩ về Quê Hương!

*.
TRẦN VẤN LỆ
*.
Hà Nội, 19g45 ngày 10-07-2020
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
.


READ MORE - NHƯ MỘT BÀI TẬP LÀM VĂN - THƠ TRẦN VẤN LỆ - Đặng Xuân Xuyến

THANH MINH THANH NGA, TẤT CẢ ĐỀU IM LÌM - Thơ Chu Vương Miện






THANH MINH THANH NGA

Chúng con ngậm rơm cắn cỏ
Quỳ lạy chư quân tử mười phương tám hướng
Chúng con xin xác định lại rõ ràng
Thân phận chúng con
Chỉ là lũ nhà quê nhà mùa
Dùi đục chấm mắm cáy “trong đội trống kèn đám ma”
Nói tắt là phường bát âm
Cùng kiêm luôn nghề cung văn “khóc mướn”
Cho những bọn đồng cốt
Duy nhất chỉ là nghề còm kiếm cơm
Chúng con khước từ những danh từ
“nghệ sĩ ưu tư và nghệ sĩ nhân dân”
Một tháng đôi lần khi có khi không
Đám ma đám chay đám lên đồng…
Chúng con kẻ chơi đàn nguyệt, đàn cò, trống mõ
Kèn ò e í e
Làm cho hiện trường om sòm rậm đám
Kiếm chút tiền còm
mua gạo nấu cháo ăn cho qua ngày
yêu cầu trước sau chỉ có vậy ?
không văn chương
không nghệ thọt
không đi cà nhắc
sinh hoạt què quặt trong chốn
hương đảng làng thôn dốt nát
chúng con tuyệt đối không dám mơ cao trèo cao
sau nay trở thành những Tú Xương, Quang Dũng
Nguyễn Bính, Tản Đà
Cắc cắc tùng tùng ê ê a a
Từng từng từng từng tom tom tom
Thằng nào thằng nào thằng nào tao tao tao
Khả năng của chúng con
Tài nghệ của chúng con
Chỉ vậy
Không văn công văn tư
Không văn nô văn đùa
Không văn veo
Chỉ kiếm cơm ngày hai bữa
Chán lộn tùng phèo


TẤT CẢ ĐỀU IM  LÌM

Không có gì ? mà sự thể là vậy
Không tiếng chim muông
Không tiếng nhạc của xe bán kem
Không tiếng xe cứu hoả cứu thương
Im lìm
Ma cuội nói dốc
Cà tửng hoang tưởng tự sướng vĩ cuồng
Thu gom chất vài đống
Chờ mang đốt
Bây chừ nông trại
Toàn ngỗng đực kêu cả ngày
Đòi ăn dành gái
Điếc cả hai tai
Nhức cả đầu óc
Toàn là hàng dổm hàng mã
Toàn nan tre phên cót
Vàng vó đốt cho ngừời chết
Làm đồ chơi cho trẻ con
Trước và sau chỉ vậy ?
Vẫn vài con cu gáy
Vài con cu mồi
Gáy tối ngày
Gáy suốt đời

                         Chu Vương Miện

READ MORE - THANH MINH THANH NGA, TẤT CẢ ĐỀU IM LÌM - Thơ Chu Vương Miện

CHÙM THƠ 1-2-3 CỦA TRẦN MAI NGÂN


Thể thơ 1-2-3 (do VHSG phát động thể nghiệm)
Một bài thơ gồm 6 câu, chia làm ba khổ thơ.
Khổ 1 gồm 1 câu tối đa 11 từ, cũng là câu đề bài; khổ 2 gồm 2 câu, tối đa mỗi câu là 12 từ; khổ 3 gồm 3 câu, tối đa 13 từ.




ANH ĐÃ HÁT CHO EM NGHE HÔM Ở NGHĨA TRANG

Và em tin đó là lời tỏ tình chân thật nhất
Ở một nơi mọi người im lặng - không có lời nói dối

Bài hát giai điệu của vu quy
Tiết tấu là nhịp đập của trái tim. Em tin, em tin...
Dù gió lớn đã làm âm thanh gãy khúc!


HAI CON TIM CÃI NHAU GIỮA CÁNH ĐỒNG TÌNH

Mỗi trái tim đau khi nhìn về hai phía khác
Lạc nhau, mùa chông chênh - cánh đồng đã gặt xong

Hai con tim cách xa nên long đong, long đong
Đôi ta còn thương còn nuối tiếc trong lòng
Con mắt khóc bởi khói đốt đồng quay quắt!


NGUỆCH NGOẠC NHỮNG VẾT ĐỜI TRÊN KHUÔN MẶT ĐÔI TA

Cuộc sống vẫn còn đầy những thiết tha
Cùng bơi qua con sông, học lòng chung thủy

Dẫu trăn trở bao nhiêu điều không như ý
Buông muộn phiền ta học cách từ bi
Hiểu! Phận người mong manh để gió cuốn đi...


THẾ KỶ 21 RỒI EM VẪN VIẾT THƯ TAY

Nắn nót, nắn nót nét chữ nghiêng nghiêng gửi anh yêu
Em kể về chuyện con sông quê mình nhiễm mặn...

Cánh đồng buồn tàn úa vụ đông xuân
Vườn trái cây thất bát cũng lưng chừng...
Em chỉ ước phải chi có anh cùng bên cạnh....


ĐÊM THIỀN ĐỊNH NẾN HỒNG VÀ HOA BỈ NGẠN

Anh đếm 1, 2, 3... chỉ tập trung vào hơi thở
Ở đây, em cũng đếm 1,2,3... không tập trung...

Hiện ra đôi mắt anh vời vợi quá...mùi hương đâu đây
Rõ mồn một, một ngón tay... một nỗi buồn em
Đêm thiền định duy chỉ anh và ánh mắt!

                                                              Trần Mai Ngân

READ MORE - CHÙM THƠ 1-2-3 CỦA TRẦN MAI NGÂN

NẮNG VÀNG - Thơ Phan Quỳ





NẮNG VÀNG

Nắng vàng trên lá, nắng trên cây,
Màu nắng chói chang tận cuối ngày
Cho ta ngồi nhớ, ta ngồi nhớ
Những giọt trong ngần tự trời mây.

Người đi hối hả, chiều qua phố
Nắng tràn lên tóc, cháy lên tay
Bé con nhắm mắt ghì lưng mẹ
Tìm bóng chở che chút thân gầy.

Thương ơi vật vã miền Trung ấy
Nắng xát mưa sâu khổ bao lần
Thương ơi ngàn lá, hoa khô héo
Thương mảnh trăng buồn khuyết mấy phân.

                                                     Phan Quỳ

READ MORE - NẮNG VÀNG - Thơ Phan Quỳ