Thơ Hoàng Quý,
một hiện diện vững chãi
trước những sạt, lở chữ, nghĩa hôm nay
Du Tử Lê (USA)
Qua nhà thơ trẻ Trịnh Sơn, chúng tôi nhận được một số thi phẩm của nhà thơ Hoàng Quý. (*)
Cảm nhận đầu tiên là niềm hứng khởi mạnh mẽ, khi tôi được chạm vào tiếng thơ họ Hoàng, bởi nhiều bất ngờ, lớn.
Với tôi, giữa khi cõi- giới thi ca của chúng ta gần đây, càng lúc càng nhập / nhòa chân dung, nhợt nhạt cá tính thì, thơ họ Hoàng hiện ra, vạm vỡ mới và, lạ.
Thơ Hoàng Quý không chỉ mới, lạ ở cách nói, (mà) nó còn vạm vỡ ở cả phương diện tu từ học (rhetoric) nữa. Ông cụ thể hóa những chữ trừu tượng bằng những hình ảnh cụ thể, quen thuộc. Giống như một thứ tiếp-thủ-ngữ và tiếp vĩ ngữ (prefix & suffix), thí dụ: "cánh đồng đời", "giấc mơ phì nhiêu"...
Hay:
“Trên đĩa dầu loang loáng của kiếp người.”
(trích “Tự Khúc”)
Hoặc:
“Rất nhiều khi ta thảng thốt mơ giấc phì nhiêu của đời người em đâm đuống
“Em trổ ống ta đánh cồng và ca hát khúc ca của Mường Người. (…)
“…Giấc mộng của em của ta không là gì cả. Hiện. Và xóa. Không là gì cả! Không là gì...
một nhúm phì nhiêu.
(Trích “Giấc phì nhiêu”).
Hoặc nữa:
“Gió mãi loay hoay đi tìm mái nhà mình
“Cỏ chen vật vã mưu sinh
“Mỗi ngày
“Đời người thêm một đoạn văn viết dở…”
(Trích “Điệp Khúc”)
Bên cạnh sự giầu có về nhân-xưng- đại-danh-tự, so với các ngôn ngữ khác, tiếng Việt theo tôi, còn phong phú về phương diện tính-từ . Nhưng họ Hoàng rất ít dùng. Ông loại, giảm chúng trong thơ của mình, để nỗi buồn trong sinh phần thơ ông, nổi cộm những đường- gân-liên-tưởng khác(?):
“Chợt nhớ ngày xa ấy gió
Đuềnh đoàng nón thúng quai thao (…)
“Chợt nhớ ngày xa ấy chiều
“Hai bờ sương khói như reo
(Trích “Chợt Nhớ Sông Cầu”)
Hoặc:
“Ô mường ta ở đâu, cha ta ở đâu
“Mẹ ta, anh chị ta ở đâu
“Ta đang đói hơn con ma đói, khát hơn con ma khát
“Cái đầu ta nhớ, cái tim ta đau
“Ta như ngọn măng mới nhô con hổ đạp gãy
“Ta như quả ớt vỏ đẹp nhưng trong ruột cay”
(Trích “Ngẫu hứng qua Mường”)
Hoặc nữa:
“Ở phía trước’
“Ở phía trước nữa
“Ai như ta?
“Ai đã là ta?
“Chao ôi! Đời nến sáp
“Ta đấy à, hay chưa từng ta!”
(Trích “Đêm nghe gió qua vườn”)
Tuy nhiên, trên tất cả mọi tân kỳ kỹ thuật (dù rất cần thiết cho thơ), với tôi, vẫn là những thông điệp (mà,) họ Hoàng đã gửi, đã “gieo, trồng” trên dặm trường thi ca đời ông.
Tôi muốn nói, với Hoàng Quý, thi ca là chiếc cầu nối qúa khứ nghìn năm một đất nước - - Hầu khua thức hồn thiêng dân tộc- - Tìm về cuống rốn cội nguồn một tổ quốc, hôm nay.
Sau khi đọc “Ngẫu hứng qua Mường” và, “Những ngấn bùn trên mũi chân tổ quốc,” tôi muốn mượn câu thơ mở đầu bài “Tự khúc” của ông:
“Tôi đã đến đã gieo trồng và vun xới”
Để nói với ông rằng:
Vâng. Ông “đã đến đã gieo trồng và vun xới” cho / với thơ hiện đại, như một hiện diện vững chãi, khả tín trước những sạt, lở thi ca và chữ, nghĩa châng lâng, bập bềnh mảng tối!
Du Tử Lê
(Calif. Aug. 18-2013)
_____________
(*) Được biết nhà thơ Hoàng Quý sinh Năm sinh 1950 tại Phú Thọ. Ông hiện sống tại Thành Phố Vũng Tàu, Việt Nam. Ông khởi viết rất muộn, năm 1982 mới viết bài thơ đầu tiên. Tác phẩm chính: Giấc phì nhiêu (1996). Đi bên mùa lá rụng (2000). − Ngang qua cánh đồng (2002. Tái bản:2004). Giả trang (2007)…, cùng nhiều trường ca : Đối thoại trắng (2004), Những ngấn bùn trên mũi chân Tổ quốc (2011)…
Ảnh đầu bài: Nhà thơ Hoàng Quý - 2009 (Ảnh: Lê Duy Hòa).
*
THƠ HOÀNG QUÝ
THƠ HOÀNG QUÝ
( Du Tử Lê chọn)
Ngẫu hứng qua Mường
1.
Một năm Hội Tú Mường (1)chỉ có một lần
Một năm anh ơi nhớ mà đến chơi với em, với hội!
No xôi, no thịt thì cứ chơi liền liền đi
Trên đầu lắc lư con ma rượu rồi có đứa trốn ra nương,hai đứa khéo mà thành một đứa!
Ơ! Cái Hội Tú Mường là chiếc cầu bẳng từ nhà anh sang nhà em
Đừng run cái chân treo cầu, đừng ngại rát cai vai, bỏng cái lưng cõng em về làm vợ
Đây này, cái má em nó đang cháy vì ống sáo ai thổi
Đây này, cái ngực em nó đang nảy phập phồng bởi tiếng đàn ai réo
CẦU ÔNG VUA TRỜI MÃI CHO BÔNG LÚA CON TO BẰNG CÁI VÒI HÁI,
BÔNG LÚA CÁI TO BẰNG CÁI ĐUÔI CON TRÂ CON LỢN LỚN BẰNG CON VOI NHỠ (2)
Để anh làm cỗ đón em về làm vợ
Có dám yêu thì trèo cầu sang ngay đi
Có gan lấy cược cho pố, mế em xâu bạc trắng!
2.
Em ơi! Một năm Hội Tú Mường chỉ có một lần
Một năm em ơi nhớ mà về đây chơi với anh, với hội
Ơ này, làm sao em cứ giữ chặt ngón tay anh trên cái núm ngực em đấy
Ơ! Cái đầu anh con ma rượu nó vặt đi đâu mất rồi
Chỉ còn cái nửa dưới người anh run run thôi em ơi
Đã thích nhau thì cứ gì đến hội mới trèo cầu đi cõng vợ
Không có cầu, thích, thì anh lội ào qua thác lũ tìm em!
CẦU ÔNG VUA TRỜI MÃI CHO BÔNG LÚA CON TO BẰNG CÁI VÒI HÁI,
BÔNG LÚA CÁI TO BẰNG CÁI ĐUÔI CON TRÂU, CON LỢN LỚN BẰNG CON VOI NHỠ
Cho pố, mế em được đón cái thằng rể hiền đầu đội cỗ chỉ toàn có tóc!
Chẳng có bạc cược cho pố, mế thì anh lên sàn tìm em anh lấy cắp
Em có về với anh không em ơi, em ơi...
Em mà không về, cái lưng cõng em nó rát giọt mồ hôi, nó khóc!
3.
Em ơi! Cái bụng anh thèm nói lời yêu mà sao không nhìn thấy em đâu
Cái ruột, cái gan anh đang gào hoài hơi trên ống sáo
Có thích nhau thì mới đi tìm nhau
Sao không thấy mùa này em về chơi hội
Em để cho dây đàn anh thiếu nốt vợ, nốt chồng
Hay là em chê anh?
Em chê anh thì cứ nói với nhau một lời!
Cứ nói với nhau một lời...
4.
Con săn (3) có ngoan bắt nhiều thú cho chủ làm canh
Con chim mi, con chim khiếu tốt sợ mường buồn biết hót cho mường vui rộn rã
Con chim sáo hay không quên bà chủ nhà
Cây lúa trổ bông nặng, bông to là biết thương cái giọt mồ hôi người đi nương, đốt rẫy
Ô! Cái mường mình vui là bởi có nhiều mùa hội
Nên cái tụi trẻ con lúc no trong ruột rồi nó nhảy chân chim!
5.
Cái váy đứa con gái nhớ yêu ai mà đan xéo rối cái đường thêu
Quả xà tích (4) nhớ ai mà pung pinh réo
Đứa trai bản tốt biết nhớ mường khi xa
Đứa gái bản tốt biết chờ chồng cạn con mắt khóc
Cái đuống mày đâm, cái ống mày trỗ (5)
Là tao nhớ mường, là mường nhớ tao!
Cái nhớ luôn mồm kêu tửng tưng trên dây đàn cò ke (6)
Cái yêu rộn ràng rên tỉ ti trong ống sáo
Là tao nhớ mày, nhớ mường lắm đấy!
6.
Ô! Cái mường mình ơi, cái mường ta ơi
Ta yêu mường vì pố, mế sinh ra ta ở đó
Pố, mế già pố, mế về núi
Pố, mế về núi có nhớ mường, có nhớ đàn con!
Ta lớn phổng lớn phang như cây măng vầu đốt mập là vì được làng chăm
Ta có cái nghĩ khôn là do sự bảo ban của người già tóc bạc
Ô cái mường của ta, cái mường của ta!
Ta yêu mày như hòn đá lở rồi vẫn còn lại vết vỡ trong ruột núi!
7.
Như con nai lạc bầy ngơ ngác giữa rừng hoang
Ta đi tìm cái hang của ta như con nai đi tìm mầm cây đắng
Ta không còn cha, ta không còn mẹ
Ta không có ruộng nương, không có chiêng đồng...
Nếu ta đã ngàn ngày trôi như chiếc lá
Thì, lá ơi xin hãy dừng chân!
8.
Ô mường ta ở đâu, cha ta ở đâu
Mẹ ta, anh chị ta ở đâu
Ta đang đói hơn con ma đói, khát hơn con ma khát
Cái đầu ta nhớ, cái tim ta đau
Ta như ngọn măng mới nhô con hổ đạp gãy
Ta như quả ớt vỏ đẹp nhưng trong ruột cay
Ô mường ta ở đâu, cha, mẹ, anh, chị ta ở đâu
Để tim ta buốt, để đầu ta đau!
9.
Con chim có đôi có lứa dám bay cao, bay xa
Con cá có đôi, có cặp tung tăng bơi lội
Con nai ngác ngơ có đôi có lứa không sợ thung sâu và thú dữ
Ta và nàng yêu nhau sao khổ thế nàng ơi
Đã cùng nhau tìm về nơi cuối đất, nơi cùng trời
Ta đã biết cái bụng nàng yêu ta
Biết cái điều bao tháng năm quả tim nàng bối rối
Cầu trời cho hai ta hóa thành hòn đá lặng câm không biết nói
Sáo hãy nói với nàng lòng yêu của ta
Hãy hát với nàng tình yêu của ta!...
Mường Xuân Đài, tháng Chạp, 1982
___________
(1) Hội Tú Mường: Tổ chức vào khoảng trung tuần tháng Giêng. Trong ngày hội trai, gái có tục tìm hiểu nhau qua các hình thức hát giao duyên gần giống với cách thức tỏ tình ở chợ tình của ngưới H'Mông
(2) Lời trong bài mo “Đẻ đất - Đẻ nước”.
(3) Con săn: Con chó
(4) Xà tích: Một loại trang sức chế tác bằng bạc trắng, công phu, và rất đẹp dành cho phụ nữ.
(5) Đuống: Vật dụng dùng đễ giã gạo. Đuống cũng đồng thời được sử dụng như một nhạc khí dân gian của đồng bào mường. Đồng bào mường vẫn tồn giữ các bài bản đâm đuống, trỗ ống rất đặc sắc.
(6) Đàn cò ke: Một nhạc khí dân gian mường.
(2) Lời trong bài mo “Đẻ đất - Đẻ nước”.
(3) Con săn: Con chó
(4) Xà tích: Một loại trang sức chế tác bằng bạc trắng, công phu, và rất đẹp dành cho phụ nữ.
(5) Đuống: Vật dụng dùng đễ giã gạo. Đuống cũng đồng thời được sử dụng như một nhạc khí dân gian của đồng bào mường. Đồng bào mường vẫn tồn giữ các bài bản đâm đuống, trỗ ống rất đặc sắc.
(6) Đàn cò ke: Một nhạc khí dân gian mường.
Tự khúc
Tôi đã đến đã gieo trồng và vun xới
Trên thửa ruộng tôi, trên cánh đồng đời
Tôi đã ngắm, đã tìm và đắm đuối
Trong hoang mang những Cánh - Đồng - Người
Những cánh đồng ngổn ngang và xanh tươi
Ông đã cày, cha đã cày, ta đã cày rồi con ta cày xới nữa
Gieo xuống những gì gặt hái những gì
Trong phì nhiêu có nắng, bão, nước và lửa
Một ngày
Một năm
Một trăm rồi một ngàn năm
Cày xới, gieo trồng, bón chăm đâu có gì lạ
Trên đĩa đèn loang loáng của kiếp người
Lúa ấy
Ngô khoai ấy và hoa trái ấy
Chất chồng cả máu và mồ hôi
Không có gì lạ!
Cả đam mê say và tỉnh
Không có gì lạ!
Cả nước mắt và tiếng cười
Không có gì lạ, em ơi!
Tôi đã đứng thẳng và khom xuống không chỉ một ngày
Đã đứng thẳng và khom xuống giữa chấp chới sát - na tối và sáng
Giữa đỏ và xanh
Giữa đen và trắng
Giữa đối nghịch và yêu thương
Đã cho
Và đã xin...
Tôi đã đến, đã gieo trồng, vun quén
Trên thửa ruộng tôi, trên thửa ruộng đời
Tôi đã nhìn đau đáu
Thấy thửa ruộng kia tơi tả vết chân người!...
1996
Chợt nhớ Sông Cầu
Chợt nhớ một ngày xa lắc
Đi qua miền ấy Sông Cầu
Sương muối chiều đông ánh ướt
Bến thuyền ngây ngất hoa lau
Chợt nhớ ngày xa ấy mưa
Hạt bay khi tỏ khi mờ
Có chiếc thuyền đi vội vã
Để thương để nhớ lên bờ
Chợt nhớ ngày xa ấy gió
Đuềnh đoàng nón thúng quai thao
Chót bế bồng câu hát cũ
Qua cầu ngả nón trông theo
Chợt nhớ ngày xa ấy chiều
Hai bờ sương khói như reo
Em hát người ơi! Người ở...
Chưa hừ đã sóng xiêu xiêu!
Chợt nhớ ngày xa
Bỗng buồn
Bỗng buồn lòng còn vấn vương
Bỗng buồn rằng không ước hẹn
Với dòng sông ấy mà thương...
1996
Giấc phì nhiêu
Rất nhiều khi ta thảng thốt mơ giấc phì nhiêu của đời người em đâm đuống em trỗ ống ta đánh cồng và ca hát khúc ca của Mường Người. Đây là non xanh, kia là thung xanh, con trâu thở hơi sương tung bọt dãi dưới vòm tre kẽo kẹt. Thằng bé đánh cù con cù quay tít. Ông ké già bà ké già tóc xòa như cước vẹo xiêu men đắng men nồng. Vũ trụ bơ thờ hương lửa. Ta và em đắm nhìn mê sảng giấc phì nhiêu
Nín nhìn chiếc đèn kéo quân xoay, quan xoay, lính xoay, quản tượng xoay, kẻ sĩ xoay vòng vo ngây dại, lũ nông ngư xoay chèo xoay lưới, con cá ngoắt đuôi xoay đuổi khôn cùng. Em tha thiết, em tươi nồng vũ trường chớp xanh chớp đỏ chợ chạ người anh khoe sức lực điền kẻ xem người trả. Em nhìn ta đăm đắm như buồn một thủa. Thánh thót loang dài nước mắt phì nhiêu...
Giật mình tỉnh thức: Ô! Chỉ là cơn mê. Cơn mê của mộng si níu giữ. Cuối bờ kia gầm gừ sóng phủ. Biển vẫn xanh cái xanh hoang như chưa bao giờ xanh thế, gió vẫn rung reo thao thiết đến vô cùng, con thuyền ra khơi và lưới và cá, vũ trụ phập phồng cái ngẫu nhiên và không ngẫu nhiên. Giấc mộng của em của ta không là gì cả. Hiện. Và xóa. Không là gì cả! Không là gì... một nhúm phì nhiêu.
1966
Đi bên mùa lá rụng
Nếu không còn gì ao ước ở trong tôi
Thì có nghĩa chả còn gì để mất
Ônga Bécgon
Thì có nghĩa chả còn gì để mất
Ônga Bécgon
Bên quê chị đã mùa động tuyết
Vít cong cây và trắng mướt trời
Nơi tôi đợi lại một mùa lá rụng
Những mảnh vàng gieo ánh cả vườn tôi...
Trang thơ cũ trước cây vườn tôi hát
Lóng lánh buồn, vui bên lá rơi
“NHẮC AI ĐI QUA DÙ ĐẦY ĐỦ LỨA ĐÔI
NHẮC CẢ NHỮNG AI ĐI CÔ ĐỘC TRÊN ĐỜI
TRÁNH ĐỪNG ĐỘNG VÀO CÂY MÙA LÁ RỤNG”
Ta cả tin, ta rất nhiều hy vọng
Kiên tâm trồng những tháp cát lên mưa
Mê mải thúc những con tàu rỉ sét
Phăm phăm hành khất - thế nhân - buồn!
Thưa chị, lá trên cành rụng đấy
Chúng loay hoay như một tiếng thở dài
Mơ lên mỏi cõi nhân sinh rúm ró
Giấc mơ vàng trong mắt lá mồ côi...
1996
_________
“...” Thơ Ônga Bécgon (Bằng Việt dịch)
Điệp khúc
Mỗi ngày
Mọi hiện hữu lại bước ra từ hư không
Ta cứ tưởng đã hiện hữu không còn lo thất lạc
Mỗi ngày
Những hình dung từ đến chào từ biệt
Như những chiếc lá vàng buồn và đẹp
Đã từng xanh muội mê xanh
Mỗi ngày
Sự minh triết cô đơn như gió
Sự minh triết càng chất chồng càng hoang vu như cỏ
Gió mãi loay hoay đi tìm mái nhà mình
Cỏ chen vật vã mưu sinh
Mỗi ngày
Đời người thêm một đoạn văn viết dở
Những hình hài như có như không
Chưa chợp mắt đã hoang đường hiện hữu
Đầy đường nhân nghĩa rêu rong...
Ta cứ lăm le Đóng - Đinh - Câu - Rút
Đắp - Thánh - Đường - Trong - Cõi - Nhân
Giá tình yêu vô tư như đất
Xoay vòng!
1997
Sông cũ
Và...
Nước mãi chảy mãi về phía biển
Những dòng sông không nghỉ bao giờ
Trăng non thế!
Trăng tơ non thế
Rót đôi bờ lênh loáng cả phù sa...
Ta đã thề không thèm day dứt
Sao đêm nay nước vỗ lên buốn
Những bãi phù sa mênh mang diều sáo
Bồi hồi mắt chớp lên ta!
Ta đã gặp những dòng sông câm lặng
Gìm trong sâu hút buồn vui
Đã ngược thác, đã trôi về biển
Đi hết ngày
Lại hoàng hôn thôi!
Ta đã gặp những miền phố mộng
Những Luy lâu meo mốc rêu phong
Đã hội họp những Chợ - Phiên - Thiện - Ác
Sao lại nhớ về
Nhớ một dòng sông?
Nước cứ chảy mãi về phía biển
Những dóng sông không ngủ bao giờ
Trăng non thế!
Trăng tơ non thế...
Và...
1997
Buổi sáng ra vườn nghe mưa ký ức
Buổi sáng ra vườn nghe mưa ký ức
Những câu thơ cay đắng nhất
Mang rất nhiều rủi ro
Bao đồng đội tôi đã nằm trong mồ
Đêm đêm hiện hồn về gõ cửa
Đạn găm đầy hình hài
Nỗi đau không nói được
Bông cúc ta từng hái ở mùa thu
Khô xác gần 30 năm trong ba lô cóc cũ
Ta cầm lại trên tay như cầm lửa chiến tranh
Chả vàng được cho ai - Hoa cúc!
Những khuôn mặt vây quanh nói cười huyên thuyên
Bia rượu đầy mồm
Bia rượu đầy mặt
Bia rượu tràn trên đất
Đất trổ đầy rong rêu
Chả vàng được nữa đâu - Hoa cúc!
Buổi sáng ra vườn nghe mưa ký ức
Mưa ký ức rơi như bài hát buồn
Mưa ký ức rơi vào bông cúc cũ
Mỗi cánh hoa như một oan hồn.
2002
Giọt thu tôi đếm
Một lá rơi
Hai lá rơi
Tôi ngồi đếm lá thu trôi lặng thầm
Một bàn chân
Mấy bàn chân
Cỏ thiên thu cỏ, chân trầm bụi đi
Đời người loáng chớp thiên di
Mây thì ước lệ. Đất thì chiêm bao
Thu như hơi rượu hồng đào
Em dâng tôi một hôm nào rất xa...
Một thu
Và, một thu và...
Tôi ngồi lắng giọt thu sa dịu dàng
2006
Đêm nghe gió qua vườn
Có thể rồi ta sẽ về thăm lại
Cây gạo quen
Và khúc sông gầy
Và có thể trên lối chìm hoa cỏ
Ta lại tìm bông rụng dưới thân gai
Đêm nghe gió qua vườn
Tiếng cây thở nói rằng thu chắc đã
Thổi tê hơi cho hạc trắng bay về
Đêm nhoi nhói
Nghe đời thay máu
Có bao người nghe gió trong khuya?
Ở phía trước
Con đường chướng gió
Ta đã đi không chút e dè
Những- hy - vọng - rưng - rưng - xác - lá
Chết - tưng - bừng - như - máu - hôm - qua
Ở phía trước
Ở phía trước nữa
Ai như ta?
Ai đã là ta?
Chao ôi! Đời nến sáp
Ta đấy à, hay chưa từng ta!
Thì mùa thu dường thong thả mở lòng
Đêm hé cửa nghe qua vườn gió thổi
Ta hứa về thăm lại
Cây gạo quen
Và khúc sông gầy
Và, có thể lối chìm hoa cỏ ấy
Nhắc những lời hoa rụng một ban mai...
05/ 11/ 2011
Những ngấn bùn trên mũi chân Tổ quốc
(Trích)
1.
Khi bạn hỏi Đất Nước tôi bao tuổi
Xin hãy đếm những ngấn bùn châu thổ quê tôi
Khi bạn hỏi về tầng sâu lịch sử
Xin đếm những ngấn bùn bồi đắp nước non tôi
Như một cuộc trường chinh vĩ đại
Những ngấn bùn tụ hội ở Giao Châu
Những ngấn bùn thăm thẳm
Rất xưa
Và rất lâu
Những ngấn bùn bất khuất
Đắp bồi từ đớn đau
Những ngấn bùn kiêu hãnh
Chưa bao giờ cúi đầu
Máu tôi chảy trong lốt chân hy vọng
Của 50 người anh theo mẹ lên rừng
Da tôi trổ những bông tràm nhiệt đới
Giữa đoàn người xuôi biển giết Giao Long
Và tôi hát
Và tôi còn hát mãi
Khúc giao hoan của nòi giống Lạc Hồng
Và tôi hát
Xin cho tôi hát nữa
Ánh vàng phèn trên da thịt Tổ Tông
Mắt đẫm ướt dưới mây trời Lũng Cú
Chân đạp bùn se thắt Mũi Cà Mau
Cho tôi cúi trước bài ca của Mẹ
Của Tổ quốc tôi
Bùn bãi thơm màu...
2.
Những cơn lũ sạt nhà tốc cửa
Những cơn bão lật thuyền xác dạt người trôi
Những tháng hạn đồng hoang cỏ cháy
Vốn ngàn đời thách đố dân tôi
Nhưng
Bão, lũ hay đồng kia khô nỏ
Cũng chưa là gì trước những trận lốc đen
Chúng đã đến
Chúng đã từng tràn đến
Đen ngòm từ bắc phương
Sát phu
Hiếp phụ
Trấn trạch
Yểm bùa
Đoạt sừng tê
Cướp ngà quí
Dồn hiền dân mò ngọc dâng trai
Chúng nó đến
Bất từ trò khả ố
Cởi truồng xua quân bức chế Hai Bà
Tráo trở lọc lừa nàng Mỵ Châu trinh tuyết
Khói Loa Thành còn khét đắng tim ta
Chúng đã đến
Sẽ quen mùi
Còn đến
Từ đất liền
Từ phía biển xa
Muốn xóa trắng hình hài Tổ quốc
Cướp giật những đảo biển hiền hòa Hoàng Sa, Trường Sa
Chúng đã đến
Và chúng còn dọa đến
Biến chúng ta thành kẻ yếu hèn
Ép ta nghe cái luận lý ma cô rằng “chính quyền đẻ ra từ súng”
Ngậm ngọt đường trước Hữu Nghị Quan
Một buổi sáng tháng 2 năm 79
Bỗng rùng rùng nồng nặc lũ kên kên
Chim ăn xác khua tối rừng biên ải
Những bản làng nháo nhác súng rền vang
Những bản làng biên giới vốn bình yên nghe cón nước đếm nhịp chày bên suối
Xác bà mế ôm con gập ngang cối gạo
Từng đàn trâu khua mõ thở ven rừng chân dãy đạp mắt trừng không kịp khép
Chúng nó đấy
Bày kên kên tàn độc
Luôn mồm hô hữu hảo, láng giềng
Ve vãn anh, em tối lửa tắt đèn
Hiện nguyên hình loài chim ăn xác
Cái lý thuyết biển người
Cá thói quen bắt nạt
Ta chưa quên
Và, không bao giờ quên
Không thể quên
Không thể bắt ta quên
Chữ Sát Thát ông cha ta khắc thích
Lên những đôi tay gom tích ngấn bùn
Trên cuồn cuộn bắp gân đắp chiến tuyến Sông Cầu,
vát nhọn cọc Bạch Đằng giữ nước
Vẫn văng vẳng tiếng thiên sung Sát Thát
Ghìm chật lòng
Nhưng
Không bao giờ quên!
3.
Ai là bạn
Hãy đến với chúng tôi xoải chân trần trên cát
Lắng tiếng trở mình thao thức phù sa
Nghe suối thở dưới tán rừng châu thổ
Sưởi làn hương thắp tết ông bà
Xin bạn cứ ruổi rong thỏa thích
Suốt vòng cung đầy nắng nước non tôi
Cùng vỗ chiêng, cồng
Như vỗ những mặt trời nho nhỏ
Sẽ gặp đàn chim cổ tích bay ra
Bạn thử ướm bàn chân tõe ngón
Những bước bùn, bước mẹ, bước em tôi
Bạn sẽ hiểu vết bùn như máu đọng
Trên vai trần, trên tóc khét cha tôi
Tôi sẽ hát bạn nghe
Những làn chèo võng đêm thị rụng
Nhịp với trống quân trống quýt trống cò
Sẽ thở khúc nam ai
Sẽ mở điệu nam bình
Sóng sánh Sông Hương
Nối thuyền tình tím áo
Sẽ hát những niềm người thăm thẳm
Dưới vòm trời bát ngát Cửu Long Giang
Ôn ý chí anh hùng đi khẩn đất
Mở rộng dài cho câu lý bay lên
Tiếng cồng âm dương
Điệu hát
Giọt buồn
Đều hồn quê tôi đấy
Nó là hồn thiêng
Và, nó cũng hồn người
Ai là bạn sẽ tìm ra thơm thảo
Xoải chân cùng ngang dọc nước non tôi
Một đất nước
Giặc tan lại tới hồ trả kiếm
Nhân dân tôi không trả oán bao giờ
Lẽ nhân nghĩa tự hóa rừng kiếm sắc
Kết như tràm, như đước ngút ngàn kia…
Đất Mũi,13/7/2011
Nguồn: Trang nhà Du Tử Lê - https: //dutule.com
***
Lê Thiên Minh Khoa gởi đăng.
***
Lê Thiên Minh Khoa gởi đăng.
