TRÊN NĂM ĐẦU NGÓN TAY CỦA MẸ - Nguyễn Trung Giang

Tác giả Nguyễn Trung Giang

TRÊN NĂM ĐẦU NGÓN TAY CỦA MẸ

Nguyễn Trung Giang

Ngày ấy, khi nhìn ngón tay cái của mẹ vân vê trên đầu những ngón tay còn lại, tôi nghĩ đó là một thói quen. 

Cha mất hồi tôi lên bảy. Ở cái tuổi ê a đánh vần, một vành tang nhỏ quấn ngang đầu, tôi chưa cảm nhận nỗi đau từ đây sẽ xa cha mãi mãi.

Cha đi rồi, ngôi nhà trở nên vắng lặng. Không gian hiu quạnh bao trùm cảnh vật. Mẹ gầy guộc hẳn. Biến cố đau thương ập đến như cơn lốc lạnh lùng xoáy tận tâm can, làm cho tấm lưng mẹ vốn đã còng bởi sức nặng khó nghèo, giờ càng còng xuống thấp hơn. Mẹ trầm ngâm ít nói và thường lặng lẽ ôm tôi vào lòng, đôi mắt đăm đắm nhìn về dòng sông phía sau lưng nhà trong những buổi chiều có ngọn gió nồm nhẹ thổi.

Tuổi thơ tôi, cậu bé nhà quê quen mùi bùn đất rơm rạ quẩn quanh trong xóm nhỏ bình yên. Tâm hồn trẻ thơ ngát hương như loài hoa dủ dẻ, hiền hòa như con sông, con hói và nao nức như bầy chim sẻ ríu rít dưới bình minh. Ngày tháng êm đềm nhẹ nhàng đi qua sau lũy tre xanh. 

Quê hương, khúc eo miền Trung hẹp quá, nên mỗi độ gió Nam lùa về mang theo hơi lửa vòng vèo dưới chân dãy Trường Sơn ồ ạt đổ xuống vùng đất thâm điền trước khi ra biển cả. Gió lồng lộng làm tốc mái các nếp nhà tranh, các cụm tre làng xơ xác chỉ còn trơ lại thân cây già cổi với gai nhọn đầy mình. Thời tiết khắc nghiệt, mưa nặng nhọc nhằn, miếng no, miếng đói chồng chéo lên nhau, thế mà mẹ vẫn chăm chút cho anh em tôi ấm áp trong trang vở học trò. 

Năm tôi đậu vào lớp đệ thất cả nhà rất vui mừng. Mẹ vay chạy mua cho tôi chiếc xe đạp. Chiếc xe mà cả gia đình chắt bóp không biết bao nhiêu ngày để lo cho tôi có phương tiện đến trường. Chiếc áo sơ mi trắng hơn, chiếc quần dài xanh chửng chạc hơn, đôi mắt mẹ ánh lên niềm vui thấy tôi như lớn lên trước ngưỡng cửa trường trung học. 

Trường quận ở xa nên đứa nào cũng mang theo cơm trưa. Cơm trưa được gói trong mo cau cột chặt lại trong như một cái bánh chưng, không được vuông vức cho lắm. Lớp áo phong phanh, heo may từng chặp, hơi lạnh thấm vào da thịt mới thấm thía gian nan của học trò ngày ấy. 

Làng tôi, vùng đất thâm điền nên mọi thứ đều trông cậy hạt lúa ở ngoài đồng. Mà hạt lúa thì có dễ đâu. Có năm lũ về sớm, lúa mới vào chắc thì đã chìm nghĩm trong làn nước bạc mênh mông. Xóm làng ngơ ngác, cái đói chực chờ. Mẹ ngồi trên bục cửa, đôi mắt lặng thầm nhìn biển nước mênh mông, làn môi lật bật mà trên năm đầu ngón tay vẫn lần mò bài toán nhẩm. Bài toán đi theo mẹ trên những sáng mù sương, những trưa hè ngập nắng hay những hoàng hôn gánh gồng bươn chải. Những ngày thu ảm đạm, bài toán đời vẫn theo bước chân mẹ trên đường ngang lối tắt. Chiếc bóng nhỏ nhắn vẫn sáng đi tối về mỏi mòn tìm cơm áo nuôi con. 

Xuân về, hoa cúc hoa mai nở vàng xóm nhỏ. Mẹ ngồi bỏm bẻm nhai trầu trên sạp gụ lòng ngậm ngùi nhìn bước chân thời gian đi qua thầm lặng. Đi qua thời con gái rồi lấy chồng sinh con đẻ cái. Gánh nặng cuộc đời mãi đè xuống trên đôi vai khô gầy bé nhỏ. Gian nan song hành cùng mẹ từ lúc gian nan cho đến tuổi xế chiều. 

Tôi đếm tuổi mình qua từng cái Tết, qua từng niên học thì mái tóc mẹ cũng đã bạc trắng tự bao giờ. 

Từng chặng, từng chặng những ngón tay chai dần. Đã đến lúc mẹ biết mình không còn đủ sức tiếp tục cuộc hành trình. Trong khoảng quạnh hiu ấy, nhìn tia nắng vàng sắp tắt lòng vẫn còn băn khoăn khi thấy dưới chân mình quang gánh đời còn bề bộn. 

Mẹ mỉm cười như nhìn thấy bóng cha vẫy gọi bên kia phương trời miên viễn, để rồi khi bài toán đời khép lại, mẹ tôi vĩnh viễn ra đi vào một chiều đông lạnh. 

Tôi đứng lặng người trước nấm mồ cỏ đã lên xanh. Khói hương bảng lảng bay trong gió chiều se lạnh. Lòng cồn cào nỗi nhớ thương đòi đoạn. Lần mò trên năm đầu ngón tay mình cũng chai khô giữa vòng xoáy cuộc đời.

Heo may run nhẹ. Bóng mẹ chập chờn. Trong tận cùng nỗi đau ấy, lòng tan bời nấc nghẹn. 

Mẹ ơi ...

Mùa đông 1978

NTG